ایرباس A380، بزرگ‌ترین هواپیمای مسافربری جهان، چگونه به پایان راه رسید؟

شرکت ایرباس چندی پیش اعلام کرد که تولید یکی از بزرگ‌ترین و گران‌ترین هواپیماهای مسافربری جهان، یعنی Airbus A380 را متوقف خواهد کرد. ایرباس به تازگی آخرین بدنه هواپیمای A380 را برای مونتاژ نهایی به خط تولید خود منتقل کرد. آخرین هواپیمای A380 در اواسط سال 2021 به شرکت هواپیمایی امارات تحویل داده خواهد شد و پس از آن خط تولید این هواپیمای غول‌پیکر به کار خود پایان خواهد داد.

ایرباس A380 در واقع رقیبی برای هواپیمای بوئینگ 747 بود. مدیران ایرباس در اوایل دهه 2000 پیش‌بینی کردند که در دو دهه آینده تقاضا برای هواپیماهای بزرگ افزایش خواهد یافت. هدف آن‌ها در اختیار گرفتن نیمی از این بازار بود که برای تحقق آن باید با ساخت هواپیمایی بزرگ با بوئینگ 747 رقابت می‌کردند. اولین پرواز هواپیمای بوئینگ 747 در سال 1969 انجام شده بود و بوئینگ سال‌ها در زمینه هواپیماهای بزرگ بی‌رقیب بود.

در آن سال‌ها تعداد مسافران افزایش یافته بود و فرودگاه‌های بزرگ دنیا با حداکثر ظرفیت فعالیت می‌کردند. شرکت ایرباس نیز تصمیم گرفت تا با ساخت هواپیمایی غول‌پیکر به تقاضای موجود پاسخ دهد. برنامه ایرباس ساخت هواپیمایی بزرگ و با ظرفیت بالا بود تا حمل و نقل مسافران بدون نیاز به افزایش تعداد پروازها انجام شود.

به این ترتیب ایرباس پروژه ساخت هواپیمای A380 را آغاز کرد. اولین پرواز آزمایشی هواپیمای ایرباس A380 در سال 2005 انجام شد. هواپیمایی که سفر با آن تجربه‌ای راحت و لذت‌بخش برای مسافرین و کادر پرواز بود. نکته‌ای که در پروازهای طولانی نقطه قوت بزرگی محسوب می‌شد.

هواپیمای ایرباس A380 هواپیمایی فرانسه در کنار بوئینگ 747 هواپیمایی چین.

ایرباس A380 در حالت استاندارد و سه کلاسه گنجایش 555 مسافر را دارد. مساحت این هواپیما حدود 49 درصد از بوئینگ 747 بیشتر است. اما ایرباس تعداد صندلی‌ها را به این میزان افزایش نداد و نسبت به بوئینگ 747 تنها 35 درصد به تعداد صندلی‌ها افزود. به این ترتیب فضای بیشتر و راحت‌تری در اختیار مسافران و کادر پرواز قرار می‌گرفت. برخی ایرلاین‌ها نیز با بهره‌گیری از مساحت زیاد هواپیما امکانات خاصی را برای مسافران فرست کلاس در نظر گرفتند. تا جایی که بخش فرست کلاس هواپیماهای ایرباس A380 برخی از ایرلاین‌ها شباهت زیادی به هواپیما ندارد و بیشتر شبیه به اتاق یک هتل لوکس است!

با این حال علاقه ایرلاین‌ها به این هواپیما کمتر از انتظار مدیران ایرباس بود. پس از مدتی سیاست ایرلاین‌ها تغییر کرد و تقاضا برای هواپیماهای بزرگ و گران کاهش یافت. خرید هواپیماهای کوچک‌تر و استفاده از آن‌ها برای انتقال مسافران به فرودگاه ثانویه راه حل مقرون به صرفه‌تری برای ایرلاین‌ها بود.

سوئیت‌های فرست کلاس هواپیمای ایرباس A380 شرکت هواپیمایی سنگاپور.

به این ترتیب تغییری مهم در صنعت هوایی جهان ایجاد شد که تقاضا برای ساخت هواپیماهای بزرگ، مانند بوئینگ 747 و ایرباس A380، را کاهش داد. در این میان هواپیمایی امارات به استفاده از هواپیماهای بزرگ ادامه داد و تعداد زیادی ایرباس A380 خریداری کرد. تا جایی که اکنون هواپیمایی امارات مالک حدود نیمی از هواپیماهای A380 دنیا است. در طول حدود 15 سال شرکت ایرباس سفارش ساخت 251 هواپیمای A380 را دریافت کرده است که 123 عدد از آن‌ها مربوط به هواپیمایی امارات بوده است. برای مقایسه در 50 سال اخیر بیش از 1500 هواپیمای بوئینگ 747 به ایرلاین‌ها تحویل داده شده است. هر چند که تقاضا برای بوئینگ 747 نیز در یک دهه اخیر به شدت کاهش یافته است. تا جایی که بوئینگ به تازگی توقف خط تولید این هواپیما را تایید کرد.

کاهش تقاضا برای هواپیمای ایرباس A380 ادامه داشت و حتی هواپیمایی امارات برخی از سفارش‌های خود را لغو کرد. از سوی دیگر شیوع گسترده ویروس کرونا در جهان و تاثیرات منفی آن در صنعت هوایی کار را برای ایرلاین‌ها و شرکت‌های سازنده هواپیما سخت و بسیاری از هواپیماها را زمین‌گیر کرد.

و به این ترتیب مجموعه‌ای از عوامل و اتفاقات در نهایت منجر به توقف خط تولید هواپیمای ایرباس A380 شد. هواپیمای غول‌پیکر 445 میلیون دلاری که حتی در شلوغ‌ترین فرودگاه‌های جهان هم چشم‌ها را به سمت خود می‌کشد و بیننده‌ای را که برای اولین بار آن را می‌بیند میخکوب می‌کند.

با وجود پایان فعالیت خط تولید هواپیمای ایرباس A380 هواپیماهایی که پیش از این تولید شده‌اند کماکان و تا سال‌ها به پرواز ادامه خواهند داد. بنابراین اگر دوست دارید روزی سفر با این هواپیما را تجربه کنید هنوز فرصت زیادی برای‌تان باقی مانده است!