پنج فیلمسازی که کوئنتین تارانتینو را عاشق سینما کردند
کمتر از یک ماه به اکران مهمترین فیلم امسال مانده است. (البته دو فیلم مهم داریم. «مرد ایرلندی» اسکورسیزی هم در فهرست انتظار است.) خورهی فیلمها منتظر دیدن «روزی روزگاری در هالیوود» کوئنتین تارانتینو هستند. فهرست آدمها و کتابها و فیلمهایی که روی سینمای تارانتینو تاثیر گذاشتهاند آنقدر مفصل است که نمیشود در یک ویدیو همهشان را بررسی کرد. در «بیل را بکش»، «پالپ فیکشن» و بقیهی فیلمهایش میتوانید المانهایی را که از آنها تاثیر گرفته کشف کنید.
اما پنج کارگردان هستند که تارانتینو تقریبا همه جا به عنوان آدمهای تاثیرگذار سینما روی کارنامهاش از آنها یاد میکند.
۱) هاوارد هاکس
کارگردان آمریکایی که از اواسط دههی بیست میلادی کارش را شروع کرد. گستره و تنوع کارهای هاکس حیرتانگیز است. سال ۱۹۳۲ با ساختن فیلم گنگستری «صورت زخمی» به شهرت رسید. از اواسط دههی سی کمدیهای درجه یکی مثل «بزرگ کردن بیبی»، «منشی همه کارهی او» و «آتشپاره» را ساخت. سال ۱۹۵۹ یکی از بهترین فیلمهای وسترن تاریخ سینما را ساخت که نامش همیشه در فهرست بهترین فیلمها میآید: «ریو براوو».
شیوهی فیلمسازی هاکس کاملا کلاسیک بود و نمیخواست با زیباییشناسی فرمی حواس مخاطب را از قصه پرت کند. او در هر ژانری که فیلم ساخته نقطهی اوج را تجربه کرده است از کمدیهای اسکروبال تا کمدی-رمانتیک و وسترن و گنگستری. از هاکس در فهرست محبوبهای تارانتینو «ریو براوو» و «منشی همه کارهی او» دیده میشود.
۲) مارتین اسکورسیزی
یکی از بزرگترین کارگردانان هم عصر ما که او هم در ژانرهای متفاوتی فیلم ساخته اما اکثرا به دلیل فیلمهای گنگستریاش مورد توجه قرار گرفته است. «راننده تاکسی» فیلم مورد علاقهی تارانتینو از اسکورسیزی است. داستان یک فرد جامعهستیز به اسم تراویس بیکل که رانندهی تاکسی است و میخواهد به شیوهی خودش خیابانهای نیویورک را از آلودگیها پاک کند.
او جزو فیلمسازان موج نوی دههی ۷۰ در هالیوود بود. فرانسیس فوردکوپولا وارد جریان اصلی شد. اسپیلبرگ و جورج لوکاس برندهای جدیدی ساختند و اسکورسیزی قلمروز خودش را ایجاد کرد.
«گاو خشمگین»، «راننده تاکسی» و «کازینو» فیلمهایی است که از اسکورسیزی باید ببینید. اسکورسیزی از پیشگامان سینمای آمریکا و حتی جهان است. قهرمانان فیلمهایش مشتاق و حریصاند و این اشتیاق در کاراکتر تراویس بیکل به کاراکترهای تارانتینو هم سرایت کرده است.
۳) برایان دیپالما
برایان دیپالما خلاف جریانترین فیلمسازی است که از نسل فارغالتحصیلان مدرسهی فیلمسازی آمریکاست. در فیلمهایش شبیه یک تکنسین بیاحساس است. استاد ساختن تریلر و تریلرهای روانشناسی و البته فیلم محبوبش برای تارانتینو «کری» در ژانر وحشت است.
کری وایت یک دختر نوجوان خجالتی است که توسط مادر سلطهگرش حمایت میشود. بعد از این که همکلاسیهایش او را به سخره میگیرند، کری قدرتهای ماورالطبیعهاش را آشکار میکند. او احتمالا در شیوهی فیلمسازی یکی از نزدیکترین کارگردانان به تارانتینوست. مشهور است که دیپالما سر صحنهی فیلمهایش همه چیز را کنترل میکند به جز خشونتی که در فیلمهایش در جریان است.
«تسخیرناپذیران» و نسخهی «صورت زخمی» ساختهی او را هم ببینید.
۴) سرجیو لئونه
یکی از پیشگامان سینمای ایتالیا و از مهمترین چهرههای وسترنهای اسپاگتی که او را با فیلمهای «به خاطر یک مشت دلار»، «به خاطر چند دلار بیشتر» و «خوب، بد، زشت» میشناسند که این آخری جزو تاثیرگذارترین و محبوبترین فیلمهای کوئنتین تارانتینوست.
روایتهای نیهیلیستی لئونه و ضدقهرمانهایش الگوی مهمی برای تارانتینو شد. او علاوه بر داستان، چهره و فرم فیلمهای وسترن را هم تغییر داد. او در استفاده از پردهی عریض استاد تمام عیار بود. تارانتینو هم به پردهی عریض علاقهی زیادی دارد.
حرص و خشونت در ضدقهرمانهای لئونه عامل محرکهی فیلمهایش میشود. به علاوه استفادهی لئونه از موسیقی انیو موریکونه در فیلمهایش میتواند نمونهی مثال زدنی از تاثیر موسیقی در روایت و حتی کمک به تصویر سازی باشد. فیلمهای لئونه در صدر آثار مورد علاقهی تارانتینو از سینما هستند.
۵) ژان لوک گدار
عجیب نیست که یکی از مهمترین و بزرگترین چهرههای موج نوی سینمای فرانسه در فهرست تاثیرگذارترین فیلمسازان تارانتینو باشد. به هر حال خود ژان لوک گدار هم در جوانی یک خورهی فیلم جدی مثل تارانتینو بود.
احتمالا جسارت تارانتینو در تجربهگرایی تحتتاثیر گدار است. فیلمساز فرانسوی که با فیلم «از نفس افتاده» نام خودش را جزو کارگردانان مهم تاریخ سینما ثبت کرد و از مجاورت پیچیدهی صدا و تصویر توانست فیلمهایی خلق کند که از دههی پنجاه مسیر تاریخ سینما را عوض کردند. «از نفس افتاده» و «پیرو خله» جزو مهمترین آثارش هستند که فیلمهای مورد علاقهی تارانتینو هم محسوب میشوند. «از نفس افتاده» با بازی جین سیبرگ و ژان پل بلموندو داستان یک دزد خردهپاست که پلیس در تعقیبش است. او به دوستش که دانشجوی روزنامهنگاری است میپیوندد و از او میخواهد که با هم به ایتالیا فرار کنند.
فیلم «روزی روزگاری در هالیوود» تارانتینو آگوست اکران میشود و احتمالا باز هم تاثیر این فیلمسازان و عناصر فیلمهایشان را در فیلم جدیدش خواهیم دید. المانهای محبوب شما در فیلمهای تارانتینو چیست؟