بهترین جوکرهای سینما؛ تاریکی برمی‌خیزد

با اکران فیلم «جوکر» یادآوری بهترین جوکرهای سینما خالی از لطف نیست. در مقابل بتمن، ابرقهرمان محبوب کمیک‌بوک‌های دی‌سی، پیچیده‌ترین شرور تاریخ قرار گرفته. موجودی که معلوم نیست از کجا آمده و هیچ انگیزه‌ای برای شرارت ندارد به جز خود شرارت. بتمن تمام سختی‌ها را به جان می‌خرد و خودش را عذاب می‌دهد تا به زندگی و نقشی که می‌خواهد در آن داشته باشد، معنا بدهد. در مقابل جوکر می‌خواهد ثابت کند که معنا و مفهومی وجود ندارد. هیچ به معنای واقعی کلمه. بهترین واکنش هم در برابر پوچی خندیدن است. جوکر می‌خندد و می‌خنداند. ولی نه برای آن که مردم از خندیدن حس بهتری پیدا کنند، برای آن که نشان بدهد همه چیز چقدر بی‌ارزش، پوچ و مسخره است و باید بهش خندید.

جوکر می‌خواهد ثابت کند که نه خیری در کار است و نه شر. جوکر به قدری به پوچی و بی‌معنایی نزدیک شده که هر لحظه می‌تواند خودش را بکشد. اما به جایش سعی می‌کند تا از این تجربه لذت ببرد. دوست دارد که بخندد ولی دایره‌ی شوخی‌هایش مدام تنگ و تنگ‌تر می‌شود. پس مجبور است که برود به سراغ شوخی‌های مرگبارتر و به بقیه آسیب بزند تا از حماقت و درماندگی آنها به خنده بیفتد. بهترین هم‌بازی‌اش در این میان کسی نیست جز بتمن. شوالیه‌ای که می‌خواهد از دردهایی که کشیده معنا بسازد. با این حساب جوکر بتمن را دست می‌اندازد و باهاش شوخی می‌کند. شوخی‌هایی که به قیمت دردها و رنج‌های همیشگی تمام می‌شود.

تعدادی از جوکرهای منفور اما محبوب تاریخ سینما را با هم  مرور می‌کنیم.

جک نیکلسون در بتمن (۱۹۸۹)

برتون برای نقش جوکر فیلم «بتمن» انتخاب‌های رادیکالی چون دیوید بووی و برد دوریف داشت اما در نهایت به جک نیکلسون  رسید که حضورش می‌توانست موفقیت فیلم را تضمین کند. جوکر این فیلم، قبل از هر چیز یک خلافکار است. با این حال، شوخ‌طبعی این خلافکار اصلا در شخصیتی که نیکلسون به نمایش گذاشته، فراموش نشده است. جوکر فیلم بتمن از هر لحظه‌ای استفاده می‌کند تا تکه‌ای بیاندازد. تصویری که نیکلسون از جوکر نشان داده، مختص خودش و خاص است و تا به حال، تکرار نشده. تا به حال به صورت جک نیکلسون دقت کرده‌اید؟ یک‌جور پلیدی منحصر به فرد در آن وجود دارد. خنده‌های شیطنت‌آمیزش واقعا شبیه جوکر است. انتخاب درجه یکی برای این نقش بود هر چند خود فیلم و قصه‌اش چنگی به دل نمی‌زد اما مایکل کیتون در نقش بتمن و نیکلسون در نقش جوکر در آن ماندگار شدند.

هیث لجر در شوالیه‌ی تاریکی (۲۰۰۸)

هیث لجر به نظر خیلی‌ از اهالی سینما بهترین جوکری است که روی پرده‌ی سینماها رفته. البته ماجرای تراژیک مرگش هم روی این قضیه بی‌تاثیر نبوده است. جوکر هیث لجر یک شر روانشناختی است. سایه‌ی سیاهی که درون هر کدام از ما وجود دارد. دست تطاول به خود گشاده‌ای است که می‌خواهد بتمن را در معرض سخت‌ترین تهدیدهای نه فقط فیزیکی که روانی هم قرار بدهد. هیث لجر ۲۸ ساله جوکری را به نمایش گذاشت که سرشار از عقده‌های روانی است. اگر از دیدگاه متداکتینگ نگاه کنیم بازی در نقش جوکر و انرژی و توانی که هیث لجر برای آن گذاشت او را به سمت مرگ و نابودی سوق داد. هیث لجر درست بعد از بازی در نقش جوکر خودکشی کرد. بدون شک نقشی که هیث لجر از جوکر ارایه داده، نقشی تکرار نشدنی است. جوکر فیلم «شوالیه‌ی تاریکی» هر بیننده‌ای را مجذوب خودش می‌کند.

جرد لتو در جوخه‌ی انتحار (۲۰۱۶)

فیلم دیوید آیر اثر خوبی از کار درنیامد اما اتفاقا یکی از معدود نکات خوبش حضور جرد لتو در نقش جوکر بود. جرد لتو اصلا کار موسیقی انجام می‌دهد اما هر بار در فیلمی حضور پیدا کرده نشان داده که بازیگر درجه یکی است. اولین فیلمی که لتو پس از دریافت جایزه‌ی اسکارش بازی کرده، «جوخه‌ی انتحار» بود. در نتیجه از همان ابتدا که جرد لتو به عنوان بازیگر نقش جوکر انتخاب شد، انتظارات از او بسیار بالا بود چون حالا یک بازیگر اسکاری محسوب می‌شد. جوکری که جرد لتو از خودش ارایه داده، شبیه به یک ستاره‌ی راک است. جوکر او روانی، خشن و کاملا غیرقابل پیش‌بینی است. جوکر جرد لتو تمام انتظارات را در طول داستان می‌شکند. می‌توانید تمام فیلم «جوخه‌ی انتحار» را یک طرف و جوکر این فیلم را یک طرف دیگر قرار دهید.

واکین فینیکس در جوکر (۲۰۱۹)

و بالاخره می‌رسیم به فیلم امسال تاد فیلیپس که برای اولین‌بار محوریت یک فیلم با جوکر است. واکین فینیکس نقش جوکر را در فیلم فیلیپس بازی می‌کند و با توجه به خصوصیات فیزیکی و توان بازیگری‌اش گویا جوکر شگفت‌انگیزی هم از کار درآمده است. فیلم در واقع پس‌زمینه‌ی جوکر را روایت می‌کند. این که چه‌طور دلقکی بوده که مردم را می‌خندانده اما به بیماری دچار است که جاهایی که نباید می‌خندد. مردم مسخره‌اش می‌کنند و برای دفاع از خودش مجبور می‌شود رو به خشونت بیاورد و کم‌کم سیاهی تمام وجودش را فرا می‌گیرد. منتقدان، حتی آن‌هایی که خود فیلم تاد فیلیپس را دوست نداشتند، یک‌صدا بازی وآکین فینیکس را ستایش کردند. هر چند طرفداران هیث لجر هنوز معتقدند جوکر او یگانه است اما به نظر می‌رسد فونیکس رقیب اساسی برای مرحوم هیث لجر شده است.

بیشتر بخوانید:
بهترین بازی‌های واکین فینیکس، جوکر جدید سینما