۱۰۰ فیلم برتر قرن بیست و یکم به روایت منتقدان با حضور عباس کیارستمی و اصغر فرهادی
منتقدان سایت سینمایی ایندی‌وایر صد فیلم برتر قرن بیست و یکم تا امروز را انتخاب کرده‌اند و باعث افتخار سینمای ایران است که دو فیلم از عباس کیارستمی و اصغر فرهادی در این فهرست صدتایی کنار فیلم‌هایی از فیلمسازان بزرگی مثل پل توماس اندرسون، استیون اسپیلبرگ و مارتین اسکورسیزی قرار گرفته است.
مرور کوتاهی داریم روی پنج فیلم اول این فهرست به علاوه‌ی فیلم چهل و سوم که ساخته‌ی فرهادی است.
۱. مهتاب
محصول ۲۰۱۶
عنوان اصلی: Moonlight
کارگردان: بری جنکینز
بری جنکینز پیش از «مهتاب» یک فیلم آرام ساخته بود به نام «دارویی برای افسردگی» (Medicine for Melancholy). دومین فیلمش اما فضایی کاملا متفاوت داشت و ناگهان نام این کارگردان را بر سر زبان‌های انداخت.
«مهتاب» داستان یک مرد جوان آفریقایی-آمریکایی بود که با هویتش دست و پنجه نرم می‌کرد. در شرایطی که هر روز با کودکی‌اش و روزهایی که پشت سر گذاشته بود در جدال بود. فیلم برنده‌ی سه جایزه اسکار شد در شرایطی که رقیب قدری مثل «لالالند» داشت. افتضاح بزرگ اسکار هم سر بهترین فیلم همان سال رقم خورد. وارن بیتی و فی داناوی «لالالند» را به عنوان بهترین فیلم معرفی کردند در شرایطی که کاغذ را به اشتباه به آن‌ها داده بودند و فیلم «مهتاب» برنده‌ی اسکار بهترین فیلم شده بود.
منتقدان عاشق فیلم‌اند و به آن امتیاز ۹۹ از ۱۰۰ را داده‌اند. آن‌ها معتقدند این فیلم یک اثر هنری است که حتی بعد از تمام شدن هم رهایتان نمی‌کند.
۲. زیر پوست
محصول ۲۰۱۳
عنوان اصلی: Under the Skin
کارگردان: جاناتان گلیزر
زنی اسرارآمیز سوار بر یک ون در شهر گلاسکو دیده می‌شود. او به دنبال شکار مردان است و از یک سیاره‌ی غریبه به زمین آمده. الگوی شکار او بارها و بارها تکرار می‌شود تا سرانجام آدمی جلویش قرار می‌گیرد که باعث می‌شود ماموریت او کمی به وقفه بیفتد.
آیا این یک فیلم وحشت است؟ یا یک فیلم علمی-تخیلی؟ شاهکار جاناتان گلیزر می‌تواند هر دوی این‌ها باشد. قهرمان زن فیلم شبیه ای.تی است که قصد خودکشی داشته باشد! فیلم هم مثل قهرمانش دائم در طغیان است. فیلم با چنان سردی و البته کنجکاوی ساخته شده که یادآور کارهای استنلی کوبریک است.
اسکارلت جوهانسون در فیلم می‌درخشد و نبوغ گلیزر در درجه‌ی اول انتخاب او به عنوان قهرمان فیلم است. فیلم مبهوت‌کننده‌ی گلیزر امتیاز ۷۸ از ۱۰۰ را از منتقدان گرفته است و جلوه‌های ویژه‌ی نامعمول و درخشانی دارد.
۳. کپی برابر اصل
محصول ۲۰۱۰
عنوان اصلی: Certified Copy
کارگردان: عباس کیارستمی
میلان کوندرا نویسنده‌ی اهل چکسلواکی زمانی درباره‌ی عشق رنج‌آوری که علیه هجوم شوروی به چکسلواکی شکل گرفته بود، نوشت: «عشق‌ها مثل امپراطوری هستند: وقتی ایده‌ای که برمبنای آن بنا شده‌اند شروع به لرزش می‌کند کم‌کم محو می‌شوند.»
این دقیقا اتفاقی است که در کوچه پس کوچه‌های توسکانی ایتالیا در فیلم «کپی برابر اصل» عباس کیارستمی رخ می‌دهد. قصه‌ای که نشان می‌دهد چه طور این جهان و همه‌ی آدم‌های آن با گفت‌وگو و تقسیم کردن عقایدشان با یکدیگر کنار هم نگاه داشته شده‌اند. چه طور کشورها و رابطه‌ها و حتی قوانین هنری توسط تفاهم‌نامه‌های مشترک دو طرفه تقویت می‌شوند.
کیارستمی به وضوح در فیلم از «سال گذشته در مارین باد»، «سفر به ایتالیا» و کارهای قبلی خودش الهام گرفته و با این حال فیلمی کاملا اریجینال ساخته است.
«کپی برابر اصل» از جهانی می‌گوید که در آن نسبت به تنها چیزی که می‌توانیم مطمئن باشیم احساسات خودمان است. ژولیت بینوش را در هیچ فیلمی بهتر از این ندیده‌ایم.
داستان یک نویسنده‌ی انگلیسی که برای معرفی کتابش به توسکانی ایتالیا رفته است و با زنی فرانسوی ملاقات می‌کند. آیا آن‌ها یک زوج واقعی هستند یا نه؟ کیارستمی به جواب این سوال چندان اهمیتی نمی‌دهد.
بیشتر از «پیش از نیمه‌شب» ساخته‌ی ریچارد لینکلیتر اثر کیارستمی با عناصر فلسفی هنرمندانه آینه‌ای برابر نسل‌ها می‌گذارد و شما را دعوت می‌کند که در این تصویر گم شوید.
امتیاز منتقدان به فیلم ۸۲ از ۱۰۰ است. منتقدان می‌گویند شما دو نفر را می‌بینید که در خیابان‌ها قدم می‌زنند اما بعد از مدتی دیگر تمایز دادن بین این که چه چیزی واقعی است و چه چیزی ساخته شده کار دشواری است.
۴. عمل کشتن
محصول ۲۰۱۲
عنوان اصلی: The Act of Killing
کارگردان: جاشوا اپنهایمر
این مستند جسورانه در ارتباط با سری کشتارهای سال ۱۹۶۵ اندونزی است که طی آن بیش از یک میلیون نفر با گرایش‌های کمونیستی به کام مرگ فرستاده شدند.
فیلم با شکنجه‌گران بازمانده از آن دوران مصاحبه می‌کند. در پی شکست کودتای ۳۰ سپتامبر گنگسترها از بلیت فروشی سینما در بازار سیاه به رهبری بزرگترین جوخه‌های مرگ می‌رسند. آن‌ها حتی از چینی‌ها بابت چشم پوشی از مرگ‌شان اخاذی می‌کردند. گفته می‌شود خود انور، که قهرمان اصلی این مستند است، به تنهایی بیش از ۱۰۰۰ نفر را به قتل می‌رساند. امروزه انور در حزب راست که برخاسته از جوخه‌های مرگ آن دوران است فرد مورد احترامی است.
به دعوت کارگردان جاشوآ اوپنهایمر، انور قتل‌هایی که انجام داده را صحنه‌سازی و بازگو می‌کند و از احساسی که دارد می‌گوید. فیلم جنبه‌های مختلفی از انور و دوستانش نشان می‌دهد ولی تجربه‌ی خود انور است که تمرکز اصلی و دراماتیک را در مستند دارد. برخی از دوستان انور معتقدند که قتل‌ها اشتباه بوده برخی دیگر هم از تأثیر عواقب فیلم بر چهره‌شان در نگاه عموم احساس نگرانی می‌کنند.
منتقدان به این مستند امتیاز ۹۰ از ۱۰۰ را داده‌اند.
۵. درون لوین دیویس
محصول ۲۰۱۳
عنوان اصلی: Inside Llewyn Davis
کارگردانان: جوئل و اتان کوئن
یک هفته از زندگی یک خواننده‌ی جوان که در سال ۱۹۶۱ برای اجرای کنسرت و تامین پول به سفرهای متعددی دست می‌زند. اسکار آیزاک نقش این خواننده‌ی جوان را بازی می‌کند.
برادران کوئن همیشه عاشق شکست‌خورده‌ها، مجرمان و آدم‌های عجیب و غریب بوده‌اند و این‌بار هم شخصیت‌شان یک آدم شکست‌خورده است. فیلم اقتباسی آزاد از داستان یک خواننده‌ی فولکلور آمریکایی است.
فیلم همان‌قدر که سرگرم‌کننده و غنی است، درست از کار درمی‌آید چون بخش زیادی از آن حقیقتی در خودش نهفته دارد. این که پشت زندگی لوین دیویس، یک نیویورک سرد و کثیف و جادویی پنهان شده که او را در خودش اسیر کرده است.
۴۳. جدایی نادر از سیمین
محصول ۲۰۱۱
کارگردان: اصغر فرهادی
فیلم برنده‌ی خرس طلا، جایزه‌ی گلدن گلوب و اسکار بهترین فیلم خارجی زبان که اولین اسکار برای سینمای پر افتخار ایران بود. درام شکننده‌ی فرهادی با وسواس نبردی را میان اعضای یک خانواده روایت می‌کند که منجر به جدایی آن‌ها می‌شود.
سیمین می‌خواهد از نادر جدا شود و با دخترشان به خارج از کشور مهاجرت کند اما نادر نمی‌خواهد پدر بیمارش را رها کند. این وسط پرستار پدرش اتفاقاتی را رقم می‌زند که روی سرنوشت نادر و خانواده‌اش و پرستار و خانواده‌اش تاثیر می‌گذارد.
فیلمنامه‌ی فرهادی تند و تیز است و او بحران مرکزی فیلم را با چنان شدتی روایت می‌کند و چنان روی احساسات شخصیت‌ها تمرکز دارد که «جدایی» تبدیل به روایتی دردناک از یک رابطه‌ی ناکارآمد می‌شود.
امتیاز منتقدان به فیلم ۹۵ از ۱۰۰ است و در میان ۲۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما در سایت imdb در رتبه‌ی ۱۱۲ قرار دارد. اریک کوهن از ایندی‌وایر گفته بود که این فیلم خودش مثل یک نمونه‌ی کوچک از جهانی عصبی است.
برای دیدن فهرست کامل صد فیلم می‌توانید به سایت ایندی‌وایر مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: بهترین فیلم‌های تاریخ سینمای جهان
