هر آنچه درباره‌ی شبکه اجتماعی ترامپ باید بدانید
ترامپ همانقدر که در دنیای سیاست شروع و پایانی طوفانی داشت، در شبکه‌های اجتماعی هم به سرعت موجی سهمگین به راه انداخت اما طولی نکشید که مثل کف روی آب فرو نشست. رییس جمهور سابق آمریکا حالا با پروژه‌ای جدید قصد قد علم کردن برابر توییتر و فیسبوک را دارد اما سوال اینجاست که شانس موفقیتش چقدر است؟
دونالد ترامپ از بسیاری جهات رییس جمهوری خاص در تاریخ آمریکا و حتی دنیاست. او از همان زمان برگزاری کمپین‌های انتخابی تا پس از نشستن بر مسند ریاست جمهوری ایالات متحده، از زیر پا گذاشتن سنت‌های قبلی و در پیش گرفتن رویکردهای جدید ابایی نداشت.
در حالی که اکثر دیپلمات‌ها و روسای جمهور سعی در برقراری ارتباط حسنه با رسانه‌ها دارند، ترامپ آشکارا جریان اصلی مدیای آمریکا از جمله نیویورک تایمز را فیک‌نیوز می‌خواند. او به جای اینکه دیدگاه‌ها و تصمیماتش را از کانال روزنامه‌نگارها و شبکه‌های خبری منعکس کند، آنها را از طریق صفحات شخصی در توییتر و فیسبوک اعلام میکرد. در برخی موارد حتی پیش از اینکه تصمیماتش را به اطلاع روسای جمهور کشورهای متحدش بگذارد، کاربران را از آنها آگاه میکرد.
ترامپ را از این نظر می‌توان بنیان‌گذار سبکی جدید در ارتباط بین سیاستمداران بلندپایه و مردم دانست که در سال‌های اخیر رونق بسیار بیشتری هم پیدا کرد. با این حال ماه عسل ترامپ و شبکه‌های اجتماعی زیاد طول نکشید و پس از مدتی توییتر و فیسبوک به بهانه‌های مختلف محدودسازی و حذف پست‌های ترامپ را کلید زدند.
این روند پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا و ادعاهای ترامپ مبنی بر تقلب در انتخابات به اوج خود رسید. او که حالا تعداد دنبال‌کنندگانش در توییتر، فیسبوک و اینستاگرام به حدود ۱۵۰ میلیون نفر رسیده بود، نه تنها ادعاهای خود را تکرار میکرد بلکه مستقیما جک دورسی و مارک زاکربرگ، مدیران عامل توییتر و فیسبوک را هم به سوگیری و جانبداری از طرف مقابل متهم میکرد.
صفحه توییتر ترامپ در آخرین روزهای پیش از بسته شدن با حدود ۸۹ میلیون دنبال کننده
در نهایت پس از حمله طرفداران وی به ساختمان کنگره در دی ماه سال گذشته، توییتر، فیسبوک و یوتیوب حساب‌های کاربری ترامپ را به بهانه هراس از افزایش خشونت بستند. او در واکنش از آنها شکایت کرد اما راه به جایی نبرد چرا که پلفترم‌ها بر اساس قانون آزادی بیان می‌توانند مطالب منتشر‌شده در شبکه‌های خود را کنترل کنند. ترامپ که از بازگشت به این شبکه‌ها ناامید شده بود، اعلام کرد برای مبارزه با استبداد غول‌های فناوری یک شبکه اجتماعی جدید راه‌اندازی خواهد کرد.
اوایل امسال خبرهایی در مورد راه‌اندازی این شبکه منتشر شد اما چیزی نبود جز وبلاگی به نام «از روی میز دونالد جی ترامپ» که دیدگاه‌هایش را در آن منتشر میکرد و طرفدارانش از طریق ایمیل یا پیامک از آن خبردار می‌شدند. این وبلاگ خیلی زود تعطیل شد اما پروژه اصلی رها نشده بود.
ترامپ اینبار گام بسیار بلندتری برداشته است. رییس جمهور سابق آمریکا شرکت جدیدی را به نام «گروه رسانه و فناوری ترامپ» (TMTG) تاسیس کرده که همین روزها نسخه آزمایشی یک شبکه اجتماعی به نام «حقیقت» یا Truth Social را راه‌اندازی خواهد کرد.
راه‌اندازی این سایت با کمک یکی از بزرگترین شرکت‌های خدمات ویدیویی به نام Rumble صورت می‌گیرد که به نوعی رقیب یوتیوب محسوب می‌شود. Rumble قرار است زیرساخت فنی و سرویس‌های ابری گسترده را برای انتشار ویدیو و پادکست در شبکه اجتماعی حقیقت فراهم کند.
در تصاویری که از نسخه آزمایشی شبکه اجتماعی ترامپ منتشر شده طراحی آن شباهت زیادی به توییتر دارد. در بیانیه خبری از این پلتفرم به عنوان شبکه‌ای یاد شده که همه در آن حق اظهار نظر دارند اما برخی بندهای آن نگرانی‌هایی را نیز در پی داشته است. برای مثال در بیانیه تأکید شده که کاربران نباید دیدگاه‌های مسئولان یا سایت را خدشه‌دار کرده یا آن را تحقیر کنند. برخی رسانه‌ها از جمله نشریه تایم این بند را بدین صورت تعبیر کرده‌اند که احتمال اخراج کاربران از پلتفرم در صورت انتقاد از ترامپ وجود دارد.
طراحی ظاهری شبکه اجتماعی حقیقت
ترامپ درباره راه‌اندازی این شبکه به نکته‌ای اشاره کرده که واکنش‌های زیادی را به همراه داشت: «در دنیایی زندگی می‌کنیم که طالبان به صورت گسترده در توییتر حضور دارد اما رییس جمهور محبوب شما را به سکوت وادار کرده‌اند. این قابل قبول نیست.»
در حالی که اواخر دوران ریاست جمهوری ترامپ بسیاری از کارشناسان مدعی بودند که وی حمایت مالی گسترده را از دست داده اما برخلاف این پیش‌بینی‌ها شبکه اجتماعی حقیقت پیش از راه‌اندازی و عرضه سهام در بورس یک میلیارد دلار سرمایه از نهادهای مختلف جذب کرده است.
این سرمایه هنگفت کمک زیادی به پیشبرد برنامه‌های شبکه اجتماعی خواهد کرد. ترامپ در این باره گفته افزایش گردش مالی آنها را در وضعیتی قوی‌تر برای مبارزه با استبداد غول‌های فناوری قرار داده و این پیام‌ها را به شرکت‌های بزرگ می‌دهد که دوران سانسور و تبعیض تمام شده است.
انتشار خبر مربوط به راه‌اندازی این شبکه توسط TMTG و برنامه‌های آن برای ادغام با شرکت «دیجیتال ورد» یا DWAC بار دیگر ترامپ را به صدر شبکه‌های اجتماعی کشاند. DMAC یک شرکت اسپک (SPAC) یا به اصطلاح «شرکت چک سفید» است که دارایی خاصی ندارد و فاقد عملیات اقتصادی است اما به دیگر شرکت‌های خصوصی این امکان را می‌دهد که بدون طی کردن فرایند زمان‌بر و دشوار عرضه اولیه سنتی وارد بازار بورس شوند.
راه‌اندازی شبکه اجتماعی ترامپ آنقدر برای سرمایه‌گذاران مهم است که از زمان انتشار خبر ادغام آن با شرکت مذکور، ارزش سهام DWAC با افزایش بیش از ۱۰۰۰ درصدی از ۹ دلار به ۱۰۰ دلار رسید، آن هم در حالی که ارزش سهام توییتر و فیسبوک با افت همراه بوده است. هرچند با انتشار خبرهایی در مورد بررسی این ادغام از سوی «کمیسیون بورس و اوراق بهادار» آمریکا ارزش سهام DWAC کاهش یافت اما همچنان ارزش آن نسبت به قبل ۶ برابر است.
شاید در ظاهر هدف اصلی ترامپ مقابله با استبداد توییتر و فیسبوک باشد اما نباید فراموش کنیم ترامپ بیش از آنکه سیاستمدار باشد یک کارآفرین خبره است و در درجه اول نگاهش به کسب سرمایه است. حتی پیش از آنکه وی به ریاست جمهوری برسد شایعات زیادی در مورد چشم داشتن ترامپ به کمپین‌های آنلاین و سرمایه اجتماعی برای درآمدزایی به گوش می‌رسید.
در پاییز ۲۰۱۶ «استیو بنن»، مشاور کمپین انتخاباتی ترامپ در گفتگو با بلومبرگ به روشنی گفته بود ترامپ برای جمع کردن فهرست ایمیل ۱۴ میلیون کاربر از سرمایه شخصی خود هزینه کرده و در صورت شکست در انتخابات ممکن است از آن برای راه‌اندازی رسانه‌ای به نام ترامپ تی‌وی یا اهداف دیگر استفاده کند.
در نهایت ترامپ توانست کلینتون را شکست دهد و نیازی به راه‌اندازی این تلویزیون پیدا نکرد اما پس از ترک کاخ سفید در سال گذشته بار دیگر ۲ نفر از مشاورانش مدعی شدند ترامپ در حال بررسی استفاده از اعتبارش برای سرمایه‌گذاری در دو شبکه اجتماعی Parler و Gettr است.
رشد خیره کننده ارزش سهام DWAC در آستانه ادغام با شبکه اجتماعی حقیقت نیز در همین راستا قرار دارد. طبق گفته کارشناسان از همین حالا ارزش این شبکه اجتماعی به ۱۰ میلیارد دلار رسیده که بر اساس اسناد کمیسیون بورس و اوراق بهادار تقریبا ۵۰ درصد از شرکت نهایی سهم ترامپ خواهد بود که او را از همیشه ثروتمندتر می‌کند.
البته جدای از این درآمدزایی هنگفت ترامپ قصد رساندن صدایش به دیگران را هم دارد اما بعید است بتواند اثرگذاری پیشین خود در شبکه‌های اجتماعی را تکرار کند یا حتی به آن نزدیک شود. در واقع حتی اگر کمیسیون بورس و اوراق بهادار چوب لای چرخ این معامله نگذارد، ترامپ از خیر بازگشت به پلتفرم‌های قبلی با ۱۵۰ میلیون دنبال کننده بگذرد و اپلیکیشن از نظر فنی درخشان ظاهر شود، باز رییس جمهور سابق مثل قبل در مرکز توجه شبکه‌های اجتماعی قرار نخواهد گرفت و با ارسال هر پست توجهات سیاستمداران و کاربران عادی سراسر دنیا را به خود جلب نخواهد کرد. چرا؟ به همان دلیل که اپ‌های دست راستی پارلر و Gettr هرگز در این مسیر موفق نبودند.
آنچه ترامپ را به ستاره اول نمایش در شبکه‌های اجتماعی بدل میکرد جایگاه او به عنوان رییس جمهور از یک سو و از سوی دیگر حضور میلیاردها کاربر در این شبکه‌های اجتماعی بود که از افراد عادی تا روزنامه‌نگاران و سلبریتی‌ها اثرگذار در رسانه‌های کوچک و بزرگ را شامل می‌شد.
از آنجا که بخش عظیم طرفداران ترامپ را محافظه‌کاران و دست‌راستی‌ها شکل می‌دهند احتمالا اکثر کاربران شبکه اجتماعی او هم افرادی با تفکر مشابه خواهند بود. یک نظرسنجی هم نشان داده که تنها ۱۵ درصد از رای‌دهندگان به بایدن گفته‌اند که حاضر به بازدید از این سایت خواهند بود. تجارب قبلی نشان داده تشکیل چنین حبابی از کاربران همفکر نمی‌تواند توجه رسانه‌ها را همچون موج‌های خبری گسترده در توییتر یا اینستاگرام جلب کند.
بنابراین راه‌اندازی شبکه اجتماعی حقیقت دونالد ترامپ را حتی به جایگاه قبلی او در فیسبوک یا توییتر نزدیک نخواهد کرد. این مسئله‌ای نیست که رییس جمهور سابق از آن بی‌خبر باشد اما ظواهر امر نشان می‌دهد هدف اصلی این کارآفرین زبردست دستیابی به سرمایه‌ای هنگفت است که هزینه کمپین‌های او برای انتخابات ۲۰۲۴ را تامین خواهد کرد؛ انتخاباتی که حتی کهنه دموکرات‌هایی نظیر کیلینتون هم بیم خود از پیروزی ترامپ را پنهان نکرده‌اند.
