ترانگزامیک اسید چیست و چه فوایدی برای پوست دارد؟
اسیدها به لطف مزایای زیادی که برای حفظ سلامت پوست دارند، نقش بسیار مهمی را در حوزه‌ی مراقبت از پوست ایفا می‌کنند. ترانگزامیک اسید از آن دسته از اسیدهایی است که افراد کمی آن را می‌شناسند اما می‌تواند در درمان ملاسما، هایپرپیگمانتاسیون و سایر تغییرات ایجاد شده در رنگ پوست مفید واقع شود. برخی از برندهای تولیدکنندهی محصولات مراقبت از پوست این روزها سعی دارند تا ترانگزامیک اسید را به دلیل داشتن مزایای فراوان جایگزین ضد لک‌های دیگر کنند. اگر هنوز نمی‌دانید که این اسید دقیقا چه ماهیتی دارد و چطور می‌تواند به شما در داشتن پوستی سالم و بی‌نقص کمک کند تا آخر این مطلب از دیجی‌کالا مگ با ما همراه باشید.
فهرست محتوا
ترانگزامیک اسید چیست؟
فواید ترانگزامیک اسید چیست؟
عوارض جانبی ترانگزامیک اسید برای پوست چیست؟
چگونه باید از ترانگزامیک اسید استفاده کرد؟
چه مدت طول می‌کشد که ترانگزامیک اسید تاثیر خود را نشان دهد؟
ترانگزامیک اسید بهتر است یا نیاسینامید؟
چه کسانی نباید از ترانگزامیک اسید استفاده کنند؟
به جای ترانگزامیک اسید از چه ترکیبات دیگری می‌توانید استفاده کنید؟
ترانگزامیک اسید چیست؟
ترانگزامیک اسید (Tranexamic Acid) که به اختصار TXA هم نامیده می‌شود نوعی مولکول مصنوعی با ساختاری شبیه به لیزین، یک آمینو اسید طبیعی است. لیزین نقش قابل توجهی را در تقویت فرآیند رشد کلاژن ایفا می‌کند و باعث بهبود استحکام و خاصی ارتجاعی پوست می‌شود. پزشکان متخصص اغلب از ترانگزامیک اسید به عنوان دارویی برای کمک به لخته شدن خون استفاده می‌کنند تا از دست رفتن خون را در بدن فرد کاهش دهند. این ماده برای جراحی‌های بزرگ و مهم، زخم‌های عمیق، قاعدگی‌های شدید و خونریزی پس از زایمان تجویز می‌شود.
برای اولین بار یک پزشک به صورت کاملا تصادفی از فواید ترانگزامیک اسید برای روشن کردن پوست و کاهش هایپرپیگمانتاسیون باخبر شد؛ آن هم وقتی سعی داشت از این ماده به عنوان دارویی برای درمان کهیر مزمن استفاده کند. TXA وقتی به صورت موضعی مورد استفاده قرار بگیرد می‌تواند روی نحوه‌ی تولید ملانین، رنگدانه‌ای که رنگ پوست را تغییر می‌دهد، تاثیر بگذارد. به زبان ساده این ماده جلوی اتفاقاتی را که باعث غیریکنواخت شدن ظاهر پوست می‌شوند می‌گیرد.
فواید ترانگزامیک اسید چیست؟
همانطور که گفتیم ترانگزامیک اسید دارای خواص ضد التهابی و ضد لکی است؛ در نتیجه می‌تواند برای رفع برخی مشکلات پوستی مفید واقع شود. این ماده وقتی روی پوست قرار می‌گیرد، در مسیر بین سلول‌های پوستی یا همان کراتینوسیت‌ها و سلول‌های تولیدکنندهی رنگدانه یا همان ملانوسیت‌ها تداخل ایجاد می‌کند.
کاهش لکه‌های تیره‌ی روی پوست
بررسی‌های انجام شده نشان داده‌اند که ترانگزامیک اسید می‌تواند به عنوان یک عامل روشن‌کننده برای کاهش لکه‌های تیره و بهبود هایپرپیگمنتاسیون عمل کند. دلیل این موضوع این است که TXA می‌تواند در تولید ملانین یا همان رنگدانه‌ی پوستی تداخل به وجود بیاورد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید اثرگذاری ترانگزامیک اسید ممکن است به اندازه‌ی هیدروکینون که یکی از قوی‌ترین درمان‌های ضد لک دنیا به شمار می‌آید باشد.
کاهش لکه‌های خورشیدی
ترانگزامیک اسید همچنین می‌تواند به رفع آسیب‌های پوستی ناشی از قرار گرفتن در معرض اشعه‌ی مضر نور خورشید کمک کند. مطالعات نشان داده‌اند که این ماده علاوه بر اینکه باعث کاهش لکه‌های خورشیدی می‌شود می‌تواند به عنوان یک ترکیب موثر برای کاهش قرمزی و التهاب پوست مورد استفاده قرار بگیرد.
تقویت سد دفاعی پوست
بیرونی‌ترین لایه‌ی پوست که با نام «سد دفاعی پوست» هم شناخته می‌شود از بدن در برابر میکروب‌ها و رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند. محققان بر این باورند که بیماری پوستی روزاسه با ضعیف بودن سد دفاعی پوست ارتباط مستقیم دارد؛ چرا که افراد مبتلا به این بیماری معمولا از سد دفاعی بسیار آسیب‌دیده‌ای برخوردار هستند. در نتیجه می‌توان گفت تقویت سد پوستی می‌تواند به طور قابل توجهی علائم روزاسه را کاهش دهد. TXA برافروختگی و قرمزی ناشی از این بیماری را کاهش می‌دهد و علاوه بر آن می‌تواند باعث تقویت سد دفاعی پوست شود.
کمک به درمان آکنه و اسکار باقی مانده از آن
گاهی اوقات، جوش‌های پوستی می‌توانند باعث بروز اریتم پس از التهابی شوند. این‌ها لکه‌های قرمز، صورتی یا بنفشی هستند که نسبت به درمان مقاومت نشان می‌دهند. مطالعات انجام شده درباره‌ی تاثیرات ترانگزامیک اسید بر سلامت پوست نشان داده‌اند که این ماده می‌تواند باعث بهبود ظاهر این ضایعات شود. TXA همچنین می‌تواند در ترکیب با درمان‌های موضعی و لیزری خاص جوش و جای باقی مانده از آن را به طور کامل رفع کند.
۶۷۵,۰۰۰ تومان
عوارض جانبی ترانگزامیک اسید برای پوست چیست؟
برخلاف برخی از ترکیبات روشن‌کننده‌ی دیگر، TXA به طور کلی ایمن است و انواع پوست‌ها می‌توانند به راحتی آن را تحمل کنند. با این حال، مانند هر ماده‌ی مراقبت از پوستی جدیدی بهتر است پیش از مصرف آن به خوبی نیازهای پوست خود را در نظر بگیرید و در صورت امکان با یک پزشک متخصص مشورت کنید. عوارض جانبی گزارش شده برای ترانگزامیک اسید خفیف هستند و شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- خشکی پوست
- تحریک پوست
- پوسته پوسته شدن پوست
شما می‌توانید خشکی و پوست پوسته شدن پوست را با استفاده از یک مرطوب‌کننده‌ی قوی رفع کنید. گاهی اوقات پوست تحریک شده پس از مدتی به ترانگزامیک اسید عادت می‌کند و به حالت عادی خود بازمی‌گردد. اگر این علائم بیش از چند هفته ادامه پیدا کردند، بهتر است مصرف این ماده را به طور کامل متوقف نمایید و با یک متخصص پوست تماس بگیرید. برخی افراد پس از مصرف TXA عوارض جانبی شدید زیر را تجربه می‌کنند:
- تغییر رنگ مداوم پوست
- خارش شدید پوست
- تورم یا کهیر زدن پوست
در صورت مشاهده‌ی هر یک از علائم بالا شما باید مصرف TXA را قطع کنید و خیلی سریع به یک متخصص پوست مراجعه نمایید.
چگونه باید از ترانگزامیک اسید استفاده کرد؟
شما می‌توانید در هر زمانی از روز از ترانگزامیک اسید استفاده کنید؛ اما بسیاری از متخصصان توصیه می‌کنند که محصولات حاوی ترانگزامیک اسید را در روتین مراقبت از پوست شبانه‌ی خود قرار دهید. بهتر است این ماده را پس از تمیز کردن پوست خود و قبل از مرطوب‌کننده استفاده کنید. خیلی مهم است که به یاد داشته باشید TXA هم نوعی ترکیب فعال به شمار می‌آید؛ بنابراین باید به آرامی وارد روتین پوستی شما شود.
ابتدا سعی کنید ترانگزامیک اسید را فقط دو بار در هفته استفاده نمایید تا ببینید پوستتان نسبت به آن چه واکنشی نشان می‌دهد. اگر به نظر می‌رسد که پوست شما به خوبی آن را تحمل می‌کند می‌توانید به تدریج استفاده از آن را به یک شب در میان یا هر شب افزایش دهید. استفاده‌ی همزمان از TXA به همراه کوجیک اسید و فیتیک اسید ممکن است باعث شود تا سریع‌تر به نتیجه‌ی دلخواه خود برسید. با این حال، باید بدانید که ترکیب ترانگزامیک اسید با سایر اسیدها می‌تواند باعث خشکی و تحریک پوست شود.
علاوه بر این‌ها، TXA وقتی همراه با سایر ترکیبات روشن‌کننده مانند نیاسینامید و ویتامین C استفاده می‌شود، عملکرد بهتری را از خود نشان می‌دهد. شما همچنین می‌توانید این ماده را با رتینوئیدها ترکیب کنید. ترانگزامیک اسید در واقع توانایی آن را دارد که قابلیت روشن‌کنندگی پوست ویتامین A را به حداکثر برساند. به یاد داشته باشید که شما باید محصولات حاوی TXA را به همراه ضد آفتاب‌های دارای SPF بالای ۳۰ استفاده کنید؛ چرا که این ماده پوست را در برابر اشعه‌های نور خورشید به شدت آسیب‌پذیر می‌کند.
چه مدت طول می‌کشد که ترانگزامیک اسید تاثیر خود را نشان دهد؟
برای اینکه بتوانید تاثیر استفاده از TXA را ببینید باید آن را حداقل ۸ الی ۱۲ هفته به صورت مرتب در روتین پوستی خود مصرف کنید. این بازه‌ی زمانی می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد که در زیر به آن‌ها اشاره کرده‌ایم:
- وضعیت پوست تحت درمان: اینکه برای درمان چه نوع عارضه‌ی پوستی از محصولات حاوی ترانگزامیک اسید استفاده می‌کنید و آن مشکل تا چه اندازه پیشرفته است می‌تواند مدت زمان درمان با این ماده را به طور کامل تحت تاثیر قرار دهد.
- فرمولاسیون محصول حاوی ترانگزامیک اسید: محصولات حاوی TXA ممکن است در کنار این ماده حاوی ترکیبات روشن‌کننده و ضد لک دیگری چون نیاسینامید، ویتامین C یا کوجیک اسید باشند. هر چقدر این فرمولاسیون دقیق‌تر و مفیدتر باشد سرعت اثربخشی محصول هم بالاتر می‌رود.
- نوع پوست و شدت مشکل پوستی: کسانیکه مشکل تغییر رنگ پوستشان خفیف است احتمال دارد در مدت زمان کوتاهی از TXA نتیجه بگیرند. این در حالی است که افراد مبتلا به ملاسمای شدید ممکن است برای درمان کامل و اثرگذاری این ماده به زمان بیشتری نیاز داشته باشند.
- غلظت ترانگزامیک اسید و نحوه‌ی استفاده: بیشتر محصولات بدون نسخه‌ی حاوی TXA در غلظت‌های ۲ الی ۵ درصدی تولید می‌شوند. هر چقدر غلظت این ماده در محصولی که استفاده می‌کنید بیشتر باشد زودتر از آن نتیجه می‌گیرید. با این حال شما باید در مصرف TXA دقت و احتیاط کافی به خرج دهید تا پوستتان دچار تحریک نشود.
ترانگزامیک اسید بهتر است یا نیاسینامید؟
انتخاب درست بین ترانگزامیک اسید و نیاسینامید می‌تواند برای کسانیکه می‌خواهند مشکلات پوستی خود را رفع کنند کمی سخت باشد. به همین دلیل می‌خواهیم در این بخش یک مقایسه‌ی کوچک انجام دهیم تا تصمیم‌گیری برایتان آسان‌تر شود.
در حالیکه TXA به طور ویژه برای درمان هایپرپیگمانتاسیون، ملاسما و تیرگی‌های پوستی مفید است، نیاسینامید می‌تواند به درمان آکنه، قرمزی، کنترل چربی، خطوط ریز و تیرگی‌های خفیف پوست کمک کند. ترانگزامیک اسید با مهار یک مسیر خاص در تشکیل رنگدانه، تولید ملانین را کاهش می‌دهد اما نیاسینامید سد پوستی را تقویت می‌کند، اندازه‌ی منافذ را کاهش می‌دهد، تولید چربی را تنظیم می‌کند و التهاب را کاهش می‌دهد.
با در نظر گرفتن همه‌ی این‌ها می‌توان گفت که TXA به طور ویژه برای کسانیکه نگرانی اصلی آن‌ها هایپرپیگمنتاسیون و لک پوستی است مناسب خواهد بود. از طرف دیگر نیاسینامید برای کسانیکه به دنبال یک ترکیب همه‌کاره برای رفع چندین عارضه‌ی پوستی به صورت همزمان هستند گزینه‌ی ایدئالی است. به خاطر داشته باشید که شما لزوما مجبور نیستید از بین این دو ترکیب یکی را انتخاب کنید؛ این دو ماده در کنار هم عملکرد دو چندانی پیدا خواهند کرد. برای مثال می‌توانید نیاسینامید را در روتین صبحگاهی خود و TXA را در روتین شبانگاهی قرار دهید.
۸۸۱,۶۸۰ تومان
چه کسانی نباید از ترانگزامیک اسید استفاده کنند؟
گفته می‌شود که ترانگزامیک اسید به طور کلی به دلیل داشتن ماهیت ملایم و سبک برای انواع پوست بی‌خطر است. تا به امروز هیچ گزارش یا مدرک قابل اتکایی که نشان بدهد این ماده ممکن است برای زنان باردار مضر باشد به دست محققان و متخصصان نرسیده است. با این حال از آنجاییکه این موضوع به طور کامل مورد بررسی قرار نگرفته، پیشنهاد می‌شود اگر باردار هستید پیش از قرار دادن ترانگزامیک اسید در روتین پوستی خود با پزشکتان مشورت کنید.
اگر پوست حساسی دارید یا به بیماری‌های پوستی خاصی چون اگزما مبتلا هستید، استفاده از ترانگزامیک اسید را با احتیاط انجام دهید. این ماده می‌تواند باعث تحریک پوست شود، به ویژه اگر این اولین باری است که از آن استفاده می‌کنید. در نتیجه پیشنهاد ما به شما این است که پیش از زدن یک محصول حاوی ترانگزامیک اسید به صورت خود آن را به روش زیر روی پوست قسمت دیگری از بدن خود تست کنید.
- ناحیه‌ای از پوست را در نزدیکی جایی که قصد استفاده از محصول را دارید انتخاب کنید. برای مثال اگر می‌خواهید یک محصول را روی صورت خود استفاده نمایید، نقطه‌ای را در امتداد فک یا پشت گوش خود انتخاب کنید.
- مقدار مناسبی از محصول را روی قسمتی که انتخاب کرده‌اید بمالید و آن را ۱ الی ۲ روز به حال خود رها کنید.
- اگر بعد از ۲۴ الی ۴۸ ساعت متوجه هیچ گونه تحریک، تغییر رنگ یا خارشی در آن ناحیه نشدید، به احتمال زیاد می‌توانید با خیال راحت از محصولی که به تازگی خریده‌اید استفاده کنید.
به جای ترانگزامیک اسید از چه ترکیبات دیگری می‌توانید استفاده کنید؟
اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که به هر دلیلی نمی‌خواهند از ترانگزامیک اسید در روتین پوستی خود استفاده کنند، نیازی نیست نگران این موضوع باشید. شما می‌توانید به جای TXA از جایگزین‌های زیر استفاده کنید که مزایای مشابهی دارند و به رفع انواع مشکلات پوستی کمک می‌کنند.
- هیدروکینون
- رتینول و ترتینوئین
- آزلائیک اسید
- اسید کوجیک
- ویتامین C
- ماندلیک اسید
- آلفا آربوتین
- نیاسینامید
کلام آخر
ترانگزامیک اسید در دنیای مراقبت از پوست یک ترکیب نسبتا تازه وارد به شمار می‌آید که می‌تواند برای درمان لکه‌های خورشیدی، لکه‌های ناشی از افزایش سن و سایر تغییر رنگ‌های ایجاد شده در پوست مفید واقع شود. علاوه بر همه‌ی این مزایا، ترانگزامیک اسید نسبت به بسیاری از ترکیبات پوستی دیگر از خطر پایین‌تری برخوردار است و عوارض جانبی کمتری دارد. با این وجود، پیشنهاد می‌کنیم که همواره پیش از وارد کردن یک ماده‌ی جدید به روتین خود با یک متخصص پوست مشورت کنید. با انجام این کار از تاثیر ماده‌ی مورد نظر بر روی مشکل و نگرانی پوستی خود هم مطمئن می‌شوید.
منابع: Medical News Today ,Healthline
