محصولات آرایشی سمی؛ کدام مواد اولیه برای ما خطرناکند؟
در مورد مواد اولیه‌ای که در محصولات و لوازم آرایشی استفاده می‌شود چقدر اطلاعات دارید؟ آیا تا به حال به فهرست مواد اولیه‌ی تشکیل‌دهنده‌ی محصولات آرایشی مورداستفاده‌ی خودتان نگاهی انداخته‌اید؟ آیا می‌دانید که بعضی از این مواد اولیه، سمی و مضر هستند و بهتر است که از آن‌ها اجتناب کنید؟ در ادامه در مورد محصولات آرایشی سمی، مواد اولیه و آن دسته از محصولاتی که باید از آن‌ها اجتناب کنید بیشتر بخوانید.
محصولات آرایشی سمی چه هستند؟
در اولین قدم باید بررسی کنیم که عبارت محصولات آرایشی سمی چه معنایی دارد؟
در گفت‌وگوهای عادی مردم معمولا به محصولاتی محصول آرایش سمی می‌گویند که حاوی مواد غیرطبیعی باشد. اما این فقط یک بخش از ماجرا است. نکته‌ای که باید بدانید این است که غیرسمی لزوما به معنی طبیعی بودن نیست و تمام مواد طبیعی، غیرسمی نیستند. حتی بسیاری از مواد طبیعی هم ممکن است در برخی دوزها، کاملا سمی و خطرناک باشند.
عاملی که یک ماده را به یک ماده‌ی سمی و خطرناک تبدیل می‌کند این است که چقدر به‌صورت عمیق در پوست نفوذ می‌کند.
در حالی که برخی از محصولات از اپیدرم (لایه‌ی اول پوست) عبور نمی‌کنند، سایر مواد به سرعت در تمام لایه‌های پوست جذب می‌شوند و وارد جریان خون می‌شوند.
مطالعه‌ای در سال ۱۹۸۴ نشان داد که حلال‌هایی مانند تولوئن و زایلن که در برخی از محصولات مراقبت از پوست و آرایش یافت می‌شوند، به طور متوسط ۶۴ درصد جذب پوست می‌شوند.
در همین حال، یک مطالعه در سال ۲۰۰۸ با شرکت ۲۰ دختر نوجوان نشان داد که هر شرکت‌کننده به طور متوسط ۱۳ ماده‌ی شیمیایی تغییردهنده‌ی هورمون در بدن خود دارد. موادی در محصولات آرایشی استفاده می‌شود که به راحتی جذب می‌شوند در نتیجه باید اطمینان حاصل کنیم که سمی و خطرناک نیستند.
لوازم آرایشی سمی محصولاتی هستند که ممکن است بر سلامت شما تأثیر منفی بگذارند. این تاثیر می‌تواند هر چیزی باشد؛ از بثورات سطحی گرفته تا بیماری‌هایی که ممکن است تا آخر عمر ادامه داشته باشند.
محصولات آرایشی سمی چه آسیب‌هایی برای بدن دارند؟
مواد سمی آرایش فقط برای پوست مضر نیستند. این محصولات می‌توانند در داخل بدن و در سایر دستگاه‌ها و اندام‌های بدن نیز تأثیر بگذارند. گسترده‌ترین تأثیرات گزارش‌شده‌ی محصولات آرایشی سمی و محصولات مراقبت از پوست، ایجاد سرطان، عدم تعادل هورمونی و مشکلات باروری، در کنار بیماری‌هایی مانند آسم، اگزما یا درماتیت است.
البته اثرات جدی‌تر این محصولات، مانند ایجاد سرطان، تغییرات هورمونی و مشکلات باروری، اغلب نتیجه‌ی استفاده‌ی طولانی مدت و منظم از برخی محصولات سمی است. در نتیجه استفاده‌ی گاه‌گاهی از رژ لب یا عطر که حاوی مواد سمی باشد نباید باعث مشکلات عمده برای سلامتی بدن شود. با این حال، بسیاری از اثرات این مواد و محصولات سمی، هنوز ناشناخته است.
تحقیق در مورد سمی بودن بسیاری از مواد آرایشی هنوز نسبتاً جدید است، اما با گذشت زمان ما درک واضح‌تری از این آسیب‌ها خواهیم داشت.
مواد اولیه‌ی محصولات آرایشی سمی که باید از آن اجتناب کنید
یک لیست طولانی از مواد موجود در لوازم آرایشی وجود دارد که بهتر است از آن‌ها اجتناب کنید و پوست شما با آن‌ها تماس نداشته باشد. بیش از ۱۳۰۰ ماده‌ی شیمیایی برای استفاده در لوازم آرایشی در اتحادیه‌ی اروپا به دلیل مطمئن نبودن در مورد ایمنی آن‌ها ممنوع است. برای مقایسه، آمریکا فقط ۱۱ مورد را ممنوع کرده است.
یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ نشان داد که بسیاری از لوازم آرایشی رایج دارای سطوح بالایی فلوئور هستند (به عنوان PFA شناخته می‌شود) که با مشکلات باروری، سرطان‌های رایج، اختلال در عملکرد سیستم ایمنی و موارد دیگر مرتبط است.
محققان دریافتند که ۸۲ درصد از ریمل‌های ضدآبی که بررسی کرده‌اند حاوی حجم بالایی از این ماده‌ی مضر بوده است. شصت و سه درصد از کرم‌پودرها و ۶۲ درصد از رژ لب‌های مایع نیز سطح فلوئور بالایی داشتند. علاوه بر این، بسیاری از مواد شیمیایی مضر روی محصولات ذکر نشده بودند.
اگر این موضوع باعث نگرانی شما شده است، احتمالا دوست دارید بدانید چه مواد خطرناک دیگری در محصولات آرایشی شما وجود دارد.
سازمان غذا و دارو (FDA) فهرستی از مواد ممنوعه و محدود شده برای استفاده در لوازم آرایشی و بهداشتی دارد که شامل موارد زیر است:
| نام ماده | کاربرد | مشکلاتی که ایجاد می‌کند |
| پیشرانه های کلروفلوروکربن | آئروسل | لایه محافظ ازن زمین را از بین می‌برد |
| کلروفرم | حلال | باعث ایجاد سرطان در حیوانات می‌شود، ممکن است برای سلامت انسان مضر باشد. |
| سالیسیلانیلیدهای هالوژنه | ضد میکروب | ممکن است باعث اختلالات جدی پوستی شود. |
| هگزاکلروفن | نگهدارنده | اثر سمی و توانایی نفوذ به پوست انسان |
| جیوه | پاک‌کننده رنگدانه | واکنش های آلرژیک، تحریک پوست، مشکلات عصبی |
| متیلن کلرید | آئروسل | باعث ایجاد سرطان در حیوانات می‌شود و ممکن است برای سلامت انسان مضر باشد. |
| مواد ممنوعه دامی (معمولاً چربی یا پیه) | بافت، کلاژن | می‌تواند منجر به انسفالوپاتی اسفنجی شکل گاوی (BSE) شود که به‌عنوان «بیماری جنون گاوی» نیز شناخته می‌شود. |
| وینیل کلرید | آئروسل | باعث سرطان و سایر مشکلات سلامتی می‌شود. |
| کمپلکس‌های حاوی زیرکونیوم | آئروسل | اثر سمی بر روی ریه های حیوانات و تشکیل گرانولوم در پوست انسان |
| بیتیونول | آنتی باکتریال | ممکن است باعث ایجاد حساسیت در تماس با نور شود. |
متخصصان پوست همچنین نسبت به تعدادی از مواد دیگر شک دارند. برخی از این مواد، مانند سدیم لورت سولفات و پترولاتوم، هنوز مورد بحث هستند.
این لیست شامل موارد زیر است:
- آرسنیک
- هیدروکسی آنیزول بوتیله (BHA)
- هیدروکسی تولوئن بوتیله (BHT)
- دی بوتیل فتالات
- مواد تشکیل‌دهنده‌ی مرتبط با دی اتانول آمین (DEA).
- نگهدارنده‌های آزاد کننده فرمالدئید
- فلزات سنگین مانند سرب، کروم، نیکل و کادمیوم
- هیدروکینون
- پارابن
- عطر یا رایحه‌ها
- نفت خام
- ترکیبات پلی اتیلن گلیکول (PEG).
- سیلوکسان‌ها
- سدیم لورت سولفات
- تریکلوزان
بسیاری از این مواد در بسته‌بندی‌های مختلف با نام متفاوت ذکر شده‌اند یا اصلاً در فهرست مواد اولیه اسمی از آن‌ها برده نمی‌شود.
پارابن
از پارابن‌ها برای افزایش ماندگاری محصول استفاده می‌شود.
رایج‌ترین انواع آن عبارتند از:
- متیل پارابن
- اتیل پارابن
- پروپیل پارابن
- بوتیل پارابن
- هپتیل پارابن
این مواد همچنین ممکن است با نام‌های E218 ،E214 ،E216 و E209 ذکر شوند.
مضراتی که پارابن‌ها ایجاد می‌کنند تنها یک پیوند آزمایشی است، اما در بدن انسان رفتار استروژن را تقلید می‌کنند. از طرف متخصصان تذکر داده می‌شود که این مواد می‌توانند باعث عدم تعادل هورمونی شوند و در ایجاد سرطان سینه نقش داشته باشند.
با این حال، برای تأیید این موضوع به تحقیقات بیشتری نیاز است.
پارابن ها بیشتر در سطوح بسیار پایین استفاده می‌شوند، اما از آن‌جایی که نگهدارنده‌های طبیعی و بی‌ضرر هم وجود رداد، متخصصان توصیه می‌کنند که از محصولات بدون پارابن استفاده کنید.
PFA ها
۵۰۰۰ نوع ماده‌ی پلی فلوروآلکیل (PFA) وجود دارد. این مواد معمولاً در لوازم آرایشی به دلیل توانایی در دفع چربی، کثیفی و روغن استفاده می‌شوند.
به دلیل زمان شکست طولانی، PFA ها با تعدادی از مشکلات سلامتی مرتبط‌اند، از جمله:
- سرطان های مختلف
- ناباروری
- کمبود وزن نوزاد هنگام تولد
- اثرات منفی بر سیستم ایمنی بدن
فرمالدئید
فرمالدئید به عنوان یک نگهدارنده، عمدتا در محصولات پاک‌کننده که کف دارند مانند شامپو یا صابون‌های مایع استفاده می‌شود. همچنین آن را در لاک ناخن، چسب مژه‌ی مصنوعی و محصولات صاف‌کننده‌ی مو پیدا خواهید کرد.
تحقیقات زیادی انجام شده است که منجر به طبقه‌بندی فرمالدئید به عنوان یک ماده‌ی سرطان‌زا شده است، بنابراین بعید است که اکنون آن را در فهرست مواد تشکیل‌دهنده‌ی محصولات آرایشی و بهداشتی پیدا کنید.
با این حال، چندین ترکیب رایج دیگر وجود دارد که فرمالدئید آزاد می‌کنند. این ترکیب‌‌ها عبارتند از کواترنیوم-۱۵ و برونوپل.
تولوئن
تولوئن یک ماده‌ی طبیعی است که در نفت خام و درخت تولو یافت می‌شود.
از تولوئن اغلب به عنوان تثبیت‌کننده و آنتی‌اکسیدان در لاک‌های ناخن، مرطوب کننده‌ها یا محصولات آرایشی کرمی مانند کرم پودر و کانسیلر استفاده می‌شود. میزان سمی بودن تولوئن کم است اما این ماده تحریک‌کننده‌ی پوست است.
قرار گرفتن در معرض این ماده به‌صورت منظم یا طولانی‌مدت می‌تواند به سلامت آسیب برساند، زیرا در غلظت‌های بالاتر، تولوئن می‌تواند مشکلات تنفسی ایجاد کند، بر عملکرد سیستم ایمنی تأثیر بگذارد و منجر به سرطان‌هایی مانند لنفوم شود.
سیلوکسان‌ها و سیلیکون‌ها
سیلوکسان‌ها و سیلیکون‌ها برای ایجاد حس نرمی به مواد و محصولات آرایشی اضافه می‌شوند. درخشندگی حاصل از مرطوب‌کننده‌ها و بافت ابریمشی حاصل از استفاده از نرم‌کننده‌ها به خاطر وجود این مواد است.
این مواد برای محیط‌زیست بسیار ضرر دارند. البته این دو ماده به خوبی از طریق پوست جذب نمی‌شوند، اما با اختلالات غدد درون ریز مرتبط هستند.
مواد تشکیل‌دهنده‌ای که باید به دنبال آن باشید
در بازار محصولات آرایشی و بهداشتی، محصولات سالم هم وجود دارد فقط باید دنبال آن‌ها بگردید و بر اساس تحقیق و تجربه، بهترین محصولات را انتخاب کنید.
بیشتر این موارد بر اساس نوع پوست و نوع فرمولاسیونی که ترجیح می‌دهید تعیین می‌شود.
برخی افراد به مواد طبیعی یا ارگانیک روی می‌آورند. با این حال، توجه به این نکته مهم است که برای دریافت گواهی ارگانیک، محصولات باید استانداردهای تولید، جابه‌جایی، پردازش و برچسب گذاری ارگانیک USDA/NOP را داشته باشند.
نکته‌ی کلیدی که باید در این مورد بدانید این است که فریب بسته‌بندی‌های طبیعی، برچسب‌های بازاریابی بی معنی و بررسی کامل لیست مواد تشکیل‌دهنده را نخورید.
به یاد داشته باشید، فرمولاسیون‌ها از بیشترین حجم به کمترین حجم لیست می‌شوند. در فهرست مواد تشکیل‌دهنده به دنبال مواردی مانند مواد زیر باشید:
- روغن‌هایی مانند جوجوبا، بادام، یا گل سرخ
- مرطوب‌کننده‌هایی مانند آلوئه‌ورا، گلیسیرین، یا اسید هیالورونیک
- مواد محافظ مانند نیاسینامید و رتینول
نمادهای‌رسمی که می‌توانید به آن‌ها اعتماد کنید
خواندن برچسب‌های لوازم آرایشی اولین گام مهم برای اطلاع از موادی است که در محصولات مورد استفاده‌ی شما وجود دارد است. با این حال، باید بدانید که به دنبال چه چیزی باشید، که این کار می‌تواند بسیار سخت و زمان‌بر باشد و به تحقیقات زیادی نیاز داشته باشد.
بسیاری از مواد، از جمله مواد طبیعی یا غیر سمی، نام‌های طولانی و علمی دارند. به همین دلیل پیدا کردن آن‌ها سخت است. متخصصان توصیه می‌کنند که دنبال برندهایی باشید که تخصص آن‌ها تولید محصولات آرایشی با مواد طبیعی‌تر است.
نکاتی درباره‌ی عدم استفاده از محصولات آرایشی سمی
برای اینکه بهترین و سالم‌ترین محصولات آرایشی را پیدا کنید و خریداری کنید باید چند نکته را به خاطر بسپارید و نام چند ماده‌ی شیمیایی مضر را به خاطر بسپارید. در ادامه به چند نکته اشاره می‌کنیم:
تعداد مواد تشکیل‌دهنده
یک راه سریع برای تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا می‌خواهید محصولی را بخرید یا نه این است که تعداد مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن را بشمارید. اگر یک فهرست طولانی از مواد تشکیل‌دهنده در پشت محصول درج شده، بهتر است که از خرید آن اجتناب کنید. سعی کنید محصولاتی بخرید که ساده باشند و با کمترین مواد تهیه شده باشند.
برای بسیاری از محصولاتی که در فروشگاه‌ها عرضه می‌شود، می‌توانید نمونه‌های خانگی مفید پیدا کنید که هیچ ماده‌ی شیمیایی مضری ندارند. مثلا انواع ماسک صورت را در نظر بگیرید. با بسیاری از مواد خوراکی، میوه‌ها و موادی که در خانه دارید می‌توانید ماسک‌هایی درست کنید که تاثیرگذاری زیادی دارند.
پس اگر محصولی وجود دارد که نمونه‌ی خانگی آن هم تاثیرگذار است، سعی کنید از محصولات آماده با فهرست طولانی از مواد تشکیل‌دهنده استفاده نکنید.
توجه نکردن به کلمات گمراه‌کننده
محصولات آرایشی ممکن است با عناوین و عبارت‌هایی تبلیغ شوند که گمراه‌کننده هستند و حتی ممکن است که لزوما درست نباشند. در تبلیغات محصولات آرایشی و بهداشتی ممکن است با کلمات زیر مواجه شوید که وسوسه‌کننده باشند:
- وگان
- کروئلتی فری
- تهیه شده از منابع محلی
- ارگانیک
- و…
بسیاری از این ادعاها بررسی نمی‌شود. تنها راهی که دارید این است که خودتان در مورد یک برند تحقیق کنید. مواد اولیه‌ی روی محصول را بررسی کنید. دنبال برندهایی باشید که اصول اخلاقی برای تولید محصول دارند و به این اصول پایبند هستند.
برخی از سازمان‌ها و موسسات هستند که محصولات را از جهات مختلف بررسی می‌کنند و لیبل‌های مربوطه را به محصول بررسی شده ارائه می‌کنند. مثلا ارگانیک بودن یا طبیعی بودن. می توانید به این لیبل‌ها که توسط سازمان‌ها ارائه می‌شود اطمینان کنید.
تحقیق و بررسی
گاهی اوقات مواد اولیه‌ی مضر و خطرناک در فهرست مواد تشکیل‌دهنده‌ی یک محصول با نام‌های گمراه‌کننده ثبت می‌شود. اگر نمی‌دانید یک نام که در این فهرست می‌بینید دقیقا چیست و چه مزایا و مضراتی دارد، جداگانه در مورد هر کدام تحقیق کنید. برخی مواد شیمیایی اسم‌های مختلفی دارند و شما ممکن است با تمام این نام‌ها آشنا نباشید.
کاهش میزان استفاده
در نهایت این نکته را همیشه در نظر داشته باشید که برخی محصولات آرایشی سمی و مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن‌ها در صورتی ضرر دارند که به صورت مرتب و مداوم از آن استفاده کنید. اگر از محصولات آرایشی فقط گاهی و به‌ندرت استفاده می‌کنید، احتمالا اصلا لازم نیست نگران نباشید. اگر یک محصول حاوی مواد مضر یا مشکوک است، میزان مصرف آن را به حداقل برسانید و جز در برخی مواقع از آن استفاده نکنید.
جمع‌بندی
محصولات آرایشی سمی آن دسته از محصولاتی هستند که مصرف منظم و طولانی‌مدت آن ها می‌تواند آسیب‌هایی را برای پوست یا حتی اندام‌های داخلی و سایر دستگاه‌های بدن ایجاد کند. برای اینکه بهترین محصولات را بخرید و از سلامت آن‌ها مطمئن شوید، باید این مواد را بشناسید و از خرید محصولاتی که حاوی این مواد هستند اجتناب کنید.
منبع: Healthline
