۱۰ بازی ویدیویی سیاه‌وسفید برتر تاریخ

در عصر دیجیتالی امروز که تکنولوژی صفحه‌های نمایش هر روز پیشرفت می‌کند و رنگ‌های واضح‌تر و دقیق‌تری برای ما به تصویر می‌کشد، شاید عجیب باشد که برخی از هنرمندان آثار خود را در سیاه و سفید بسازند. بله، شاید تکنولوژی HDR از نظر بصری نفس‌گیر باشد و شاید صفحه‌های OLED به ما دقت رنگی بدهند که هنوز هم برای اکثر مصرف‌کنندگان دست‌نیافتنی است، اما اگر یک لحظه از لذت بصری کدبندی دقیق رنگی و رزولوشن ۴K بگذریم، می‌بینیم که آثار سیاه و سفید حس نوستالژیک خاصی به مخاطبان ارائه می‌دهند و تجربه کاملا منحصر‌به‌فردی برای آن‌ها خلق می‌کنند.

وقتی صحبت از طیف سیاه و سفید می‌شود، باید در نظر بگیریم که این دو لزوما رنگ نیستند، بلکه بیشتر از آن‌ها به‌عنوان تنظیم‌کننده برای انواع و اقسام رنگ‌ها استفاده می‌شود. همچین در تصویرهای سیاه و سفید ما شاهد افکتی به اسم مونوکروم خاکستری هستیم و بسیاری از بازی‌های این لیست هم از نظر رنگ‌بندی در فضای Greyscale قرار می‌گیرند.

در ادامه برترین و مهم‌ترین بازی‌های سیاه و سفید را مرور می‌کنیم، اما در انتخاب این آثار موضوع حائز اهمیت خدمت این رنگ‌بندی به حس بازی و ارتقای آن بوده است، چرا که مسلما زیاده‌روی در این زمینه یا استفاده بی‌جا از آن نه تنها به تعالی تجربه بازیکنان کمک نمی‌کند، بلکه از تأثیرگذاری کلی اثر می‌کاهد.

۱۰. Vib-Ribbon

سازنده: NanaOn-Sha
پلتفرم: PS1
سال انتشار: ۱۹۹۹

این بازی در سال ۱۹۹۹ برای اولین پلی‌استیشن منتشر شد. Vib-Ribbon یک اثر ریتمی است که شما را در نقش خرگوشی به اسم «ویبری» (Vibri) قرار می‌دهد. ویبری به طور خودکار بر روی صفحه نمایش حرکت می‌کند و باید به لطف کلیدزنی بازیکنان از برخورد با موانع جلوی راهش خودداری کند. بااینکه بسیاری از گیمرها استدلال می‌کنند که Vib-Ribbon از نظر گیم‌پلی در زمان خود ویژگی‌های جدیدی مثل دیسک موسیقی داشت، اما سازندگان آن بازی را در قالب یک صفحه پس‌زمینه سیاه و خط‌های سفید برای به تصویر کشیدن ویبری و اشیای محیط توسعه دادند.

خوشبختانه همین محدودیت گرافیکی در نهایت به نفع Vib-Ribbon تمام شد و بازی را فوق‌العاده جذاب کرد، به طوری که طی سال‌های آینده بسیاری از سونی خواستند که بازی را برای پلی‌استیشن ۳ عرضه کند. سونی این کار را در سال ۲۰۱۵ انجام داد، البته خود بازی هم یک دنباله برای پلی‌استیشن ۲ با نام Mojib-Ribbon داشت. اما این دنباله دیگر سیاه و سفید نبود و بر روی خطاطی سه بعدی و رنگ‌بندی‌شده تمرکز کرد. نسخه سوم این مجموعه با نام Vib-Ripple از تصاویر دیجیتالی رنگی بجای خط‌های ساده وکتور استفاده کرد تا در بازار مدرن جایگاه بهتری داشته باشد، اما با وجود این موضوع، بازی اول یعنی Vib-Ribbon هنوز هم آن خاصیت هنری و بصری خود را حفظ کرده است.

۹. The Graveyard

سازنده: Tale of Tales
پلتفرم: PC
سال انتشار: ۲۰۰۸

این بازی در سال ۲۰۰۸ در پلتفرم استیم عرضه شد. در The Graveyard شما به‌عنوان یک پیرزن در محیط یک قبرستان قدم می‌زنید. این بازی را حقیقتا نمی‌توان یک بازی با گیم‌پلی درست و حسابی دانست، چرا که اصلا گیم‌پلی خاصی ندارد. اما فیلتر رنگی سیاه و سفید آن بسیار با موضوع تاریک آن هم‌خوانی دارد. در واقع حتی نمی‌توان ادعا کرد که The Graveyard بازی سرگرم‌کننده و مناسبی است. به هرحال نمی‌توان انتظار داشت که سازندگان برای یک پیرزن ۶۵ ساله قابلیت‌هایی در نظر بگیرند که بازی را جذاب و هیجان‌انگیز کند.

باز هم می‌توانستیم به بعضی ویژگی‌ها فکر کنیم که گیم‌پلی The Graveyard را جذاب‌تر کند. اما واقعیت این است که به نظر می‌رسد رسالت بازی هیچ کدام از این‌ها نبوده. چیزی که به فروش و جلب توجه این بازی بر روی استیم کمک کرد پالت رنگی و طراحی بصری هنرمندانه آن بود که The Graveyard را به یکی از خیره‌کننده‌ترین بازی‌های سیاه و سفید تبدیل می‌کند.

۸. Minit

سازنده: Jan Willem Nijman
پلتفرم: تمام پلتفرم‌ها
سال انتشار: ۲۰۱۸

Minit یک بازی ماجراجویانه است که در آوریل ۲۰۱۸ برای کامپیوتر، پلی‌استیشن ۴، ایکس‌باکس وان، نینتندو سوییچ و اندروید و iOS منتشر شد. افراد بنامی در صنعت بازی‌های ویدیویی بر روی این بازی مستقل و جمع و جور کار کردند، از جمله «کیتی کالیس» که عضو تیم سازنده Horizon Zero Dawn بود. بازی با شخصیتی اردک مانند در یک خانه آغاز می‌شود. وقتی این شخصیت یک شمشیر نفرین شده را بلند می‌کند، یک تایمر در بازی ظاهر می‌شود که ۶۰ ثانیه به شما فرصت می‌دهد. بعد از هر دقیقه می‌میرید و دوباره روی تخت این شخصیت از خواب بلند می‌شوید. شما باید در هر کدام از عمرهای ۶۰ ثانیه‌ای خود به دنبال سر نخ‌های تازه برای از بین بردن این نفرین باشید تا کرکتر بازی از این زندگی ملال آور رهایی پیدا کند.

۷. Canabalt

سازنده: Adam Saltsman
پلتفرم: PC، PSP، Android، iOS
سال انتشار: ۲۰۰۹

Canabalt یک بازی رانر بی نهایت است که اولین بار در سال ۲۰۱۱ برای رایانه‌های شخصی عرضه شد. شما در نقش یک شخصیت بی‌نام قرار می‌گیرید که باید از برخورد کردن با بمب‌هایی که از آسمان فرود می‌آیند و ساختمان‌هایی که زیر پایش خراب می‌شوند خودداری کند. رنگ‌بندی محیط بازی در مونوکروم خاکستری است، اما پوشش شخصیت اصلی سیاه است تا تمرکز بازیکن را به خود جلب کند. اگر در این میان حواستان پرت شود و به نحوی کشته شوید، بازی از اول آغاز می‌شود.

Canabalt یک پروژه آزمایشی ساخته شده توسط «آدام سالتسمن» بود اما بعد از انتشار با محبوبیت قابل توجهی رو به رو شد و طولی نکشید که راهش را به دیگر پلتفرم‌ها از جمله استیم باز کند. هم‌اکنون نسخه‌های دیگری از بازی هم در اندروید و PSP و کومودور ۶۴ موجود است.

۶. The Unfinished Swan

سازنده: Giant Sparrow
پلتفرم: PS3، PS4، PS Vita، PC، iOS
سال انتشار: ۲۰۱۲

The Unfinished Swan در سال ۲۰۱۲ توسط استودیوی Giant Sparrow برای پلی‌استیشن ۳ ساخته شد و در ادامه هم برای پلی‌استیشن ۴ در سال ۲۰۱۴ منتشر گردید. داستان درباره‌ی پسری است که باید قوی خود را پیدا کند. او به داخل کتاب داستانی می‌رود و می‌بیند که تمام محیط آن سیاه و سفید است. در واقع برای اینکه بفهمد این دنیای خیالی چه شکلی است، شخصیت بازی رنگ سیاه به سمت اشیاء مختلف پرتاب می‌کند تا شکل واقعی آن‌ها را ببیند. البته آرام آرام و با حرکت در بازی با اشیاء‌ دیگر مواجه می‌شوید که بعضی از آن‌ها از رنگ‌های دیگر مثل زرد و سبز استفاده کرده‌اند، اما کلیت بازی با استفاده از همان الگوی سیاه و سفید طراحی شده است.

مثلا یکی از مراحل بازی که بسیار هم تأثیرگذار و احساسی است شخصیت ما را به فضایی می‌برد که کاملا سیاه است و تاریکی و ترس بازیکن را متجلی می‌کند. The Unfinished Swan یکی از بازی‌های مهم تاریخ صنعت بازی‌های ویدیویی است که به‌خاطر استفاده قدرتمندش از رنگ‌بندی برای تنظیم گیم‌پلی و جلو بردن روایت هنوز هم جذابیت دارد.

۵. Madworld

سازنده: Platinum Games
پلتفرم: Nintendo Wii
سال انتشار: ۲۰۰۹

MadWorld در سال ۲۰۰۹ برای Wii نینتندو منتشر شد. این بازی در سبک هک اند اسلش پلتفرمی توسط Platinum Games ساخته و توسط سگا عرضه گردید، اما از معدود آثار این دو شرکت ژاپنی بزرگ بود که علاوه بر این کشور در دیگر نقاط جهان هم در دسترس قرار گرفت. شما در نقش جک قرار می‌گیرید؛ شخصی که در یک سریال تلویزیونی باید تا می‌تواند افراد آلوده شده یک شهر را از بین ببرد. MadWorld خشونت بسیار زیاد و گاهی اضافه‌ای دارد اما طراحی هنری آن منحصر‌به‌فرد و در تولید آن از رمان و فیلم معروف Sin City الهام گرفته شده است.

پس اگر از عاشقان سبک نوآر با چاشنی سیاه و سفید و کمی خشونت هستید، MadWorld می‌تواند انتخاب بسیار جذاب و سرگرم‌کننده‌ای باشد. البته عده زیادی معتقدند که این بازی به‌خاطر خشونت بیش از حد خود توازن خاصی با دیگر آثار نینتندو ندارد و حس تجربه بازی‌های این شرکت ژاپنی را برای مخاطبانش تداعی نمی‌کند.

۴. Return of the Obra Dinn

سازنده: Lucas Pope
پلتفرم: PC، PS4، Xbox، Nintendo Switch
سال انتشار: ۲۰۱۸

کشتی بزرگی به نام «ابرا دین» در سال ۱۸۰۳ ناپدید می‌شود و بعد از مدت‌ها در یک بندر دوباره ظاهر می‌شود. البته همه ۶۰ خدمه کشتی گم یا کشته شده‌اند و شرکت هند شرقی مسئولیت تعیین کردن سرنوشت آن‌ها را به شما می‌دهد. Return of the Obra Dinn یک بازی ماجراجویانه و فکری است که می‌توان آن را به‌عنوان یک پازل بزرگ و پیچیده خلاصه کرد، به گونه‌ای که باید در سراسر «ابرا دین» به دنبال سرنخ‌های مختلف باشید و آن‌ها را با داده‌های قبلی خود مقایسه کنید تا پرده از اسرار ناپدید شدن این کشتی تجاری بردارید.

Return of the Obra Dinn از آن تجربه‌های منحصربه‌فرد و فراموش‌نشدنی است که تا مدت‌ها ذهن شما را به خود مشغول خواهد کرد. اما در ورای یک گیم‌پلی جمع و جور و درست حسابی که از پس همه جاه‌طلبی‌های ظریف خود برمی‌آید، این اثر ماجراجویانه از طراحی هنری بی‌نظیری برخوردار است و استفاده از مونوتون رنگی سیاه و سفید به این فضاسازی ناب خدمت بزرگی کرده.

۳. Cuphead

سازنده: MKHD
پلتفرم: PC، PS4، Xbox، Switch
سال انتشار: ۲۰۱۷

Cuphead که در سال ۲۰۱۷ به بازار آمد از آن دسته بازی‌های غافلگیرکننده و کم‌نظیر بود که سریعا جای خود را در فرهنگ عام و به‌خصوص در میان جامعه گیمرها پیدا کرد. بازی با الهام از سبک انیمیشن کارتونی دهه ۷۰ ساخته شده و محیط آن به شما حس تجربه یک بازی اقتباس شده از ‌آثار والت دیزنی را می‌دهد. Cuphead به طور کلی حول محور شکست دادن باس‌های مختلف می‌چرخد، اما در میان این‌ها باید از موانع زیادی عبور کنید و از دشمنان متعددی در لول‌های Run and Gun فائق آیید.

ببرای آن دسته از مخاطبانی که طراحی بازی به اندازه کافی آن حس نوستالژیک کارتون‌های قدیمی را زنده نمی‌کند، سازندگان Cuphead یک مود سیاه و سفید در بازی قرار داده‌اند که قفل آن را می‌توانید با انجام یک سری کارهای خاص باز کنید.

۲. Ghost of Tsushima

سازنده: Sucker Punch Productions
پلتفرم: PS4، PS5
سال انتشار: ۲۰۲۰

همان‌طور که در ابتدا گفته شد، در سال‌های اخیر هنرمندان زیادی به سبک مونوکروم توجه کرده‌اند. حال چه برای بارسازی حس نوستالژی آثار قدیمی و چه سادگی و ظرافتی که در استفاده از رنگ‌‌های محدود وجود دارد. مثلا یک نمونه این قضیه فیلم Logan بود که نسخه سیاه و سفید آن با استقبال زیادی همراه شد. بعد از انتشار بازی ستایش‌شده Ghost of Tsushima استودیوی سازنده این بازی یعنی ساکرپانج به فکر عرضه یک مود سیاه و سفید افتاد تا به معنای واقعی آن حس و حال کوروساوایی کلاسیک را در دنیای سامورایی‌ها زنده کند.

شکی نیست که Ghost of Tsushima به خودی خود یکی از بهترین طراحی‌های هنری چندسال اخیر را داشت، اما حالت سیاه و سفید این تجربه را برای بسیاری از مخاطبان عمیق‌تر می‌کند و به سطح‌های فراتری می‌برد. پس اگر این بازی را یک بار به صورت عادی تجربه کرده‌اید، شک نکنید که باید با مود سیاه و سفید به جزیره سوشیما بازگردید.

۱. Limbo

سازنده: PlayDead
پلتفرم: تمام پلتفرم‌ها
سال انتشار: ۲۰۱۰

Limbo از آن دسته بازی‌های معروفیست که نیاز به معرفی ندارد. این اثر که در سال ۲۰۱۰ برای اولین بار بر روی Xbox 360 منتشر شد شما را به دنیایی تاریک و مخوف می‌برد که به معنای واقعی کلمه «برزخ» را برای بازیکنان تداعی می‌کند. بازی همه المان‌های یک پلتفرمر استاندارد را دارد. شما باید از موانع عبور کنید و در بسیاری از مراحل به حل پازل‌های مختلف بپردازید. اما این فقط یک گیم‌پلی جذاب نیست که Limbo را به یکی از مهم‌ترین آثار تاریخ صنعت بازی‌های ویدیویی تبدیل کرده است.

«لیمبو» طراحی هنری کم‌نظیر و خارق‌العاده‌ای دارد و در توسعه بافت‌های بصری و جلوه‌های گرافیکی خود از تکنیک‌هایی استفاده کرده که آن را جلوتر از بازی‌های زمان خود قرار می‌دهد. در نهایت سیاه و سفید بودن بازی هم یک انتخاب تحسین‌برانگیز از جانب سازندگان بوده که با توجه به موضوع بازی و روایت آن بسیار درخور است.