اگزما در کودکان چه علائمی دارد و چطور درمان می‌شود؟

اگزما یکی از مشکلات رایج پوستی است که فقط مختص بزرگسالان نیست. کودکان هم دچار اگزما می‌شوند اگرچه ابتلای کودکان، معمولا کمتر از بزرگسالان است. در ادامه در مورد اگزما در کودکان، علائم و نشانه‌ها و روش‌های درمان این مشکل پوستی، بیشتر بخوانید. با دیجی‌کالا مگ همراه باشید.

اگزما در کودکان

کودکان مبتلا به اگزما دچار خارش و التهاب پوست می‌شوند که این خارش و التهاب می‌تواند به ترک خوردن، تاول زدن و پوسته پوسته شدن پوست کودکان منجر شود. خارش ناشی از اگزما می‌تواند بسیار تحریک‌کننده باشد و خواب را مختل کند. اگزما می‌تواند به دلیل ترکیبی از محرک‌ها و عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد شود. درمان‌های خانگی و دارویی زیادی وجود دارد که می‌تواند خارش و خشکی پوست کودکان را کاهش دهد.

درماتیت آتوپیک رایج‌ترین نوع اگزما است. هم کودکان و هم بزرگسالان به این بیماری پوستی مبتلا می‌شوند. درماتیت آتوپیک معمولا در ۶ ماه اول زندگی فرد آغاز می‌شود. کودکان مبتلا به آسم یا رینیت آلرژیک، بیشتر در معرض ابتلا به اگزما قرار دارند.

اگزما انواع مختلفی دارد. سایر انواع اگزما عبارت‌اند از:

• درماتیت تماسی
• اگزمای دیشیدروتیک
• اگزمای نومولار
• درماتیت سبورئیک

علائم اگزما در کودکان

علائم و نشانه‌های اگزما بسته به نوع اگزمای کودک، متفاوت است. در صورت تداوم اگزما، پوست نیز می‌تواند در طول زمان تغییر کند. علائم اگزما در کودکان عبارتند از:

• خشکی و خارش پوست
• برافروختگی پوست که با خاراندن بدتر می‌شود
• تاول‌های کوچک
• ترشح از پوست ناشی از مالش یا خاراندن
• تغییر رنگ پوست
• پوست خشن و پوسته پوسته

از آنجا که اگزما می‌تواند به شدت خارش و درد داشته باشد، کودکان ممکن است بیش از حد معمول تحریک‌پذیر شوند. اگزما همچنین ممکن است خواب کودک را مختل کند که می‌تواند بر احساس و رفتار کودکان در طول روز تأثیر بگذارد.

بسته به رنگ پوست کودک، اگزما ممکن است متفاوت ظاهر شود.

• ۱۱ بیماری پوستی رایج در نوزادان و روش درمان آن‌ها

محل ایجاد اگزما

نوزادان زیر یک سال ممکن است بیشتر در معرض بثورات اگزما در نواحی زیر قرار بگیرند:

• گونه‌ها
• پیشانی
• پوست سر

سپس ممکن است به قسمت‌های زیر سرایت کند:

• زانو
• آرنج
• تنه

به ندرت اتفاق می‌افتد که اگزما روی ناحیه پوشک کودک تأثیر بگذارد.

محل اگزما در کودکان

محل و ظاهر مشکلات ناشی از اگزما با بزرگ شدن کودکان تغییر می‌کند و ممکن است از کودکی به کودک دیگر متفاوت باشد. با این حال، علائم زیر ممکن است در سنین خاصی بیشتر محتمل باشند:

نوزادان (تا ۶ ماهگی)

• اگزما بیشتر در صورت، گونه‌ها، پوست سر و پیشانی دیده می‌شود. بعداً ممکن است آرنج و زانو را تحت تاثیر قرار دهد.
• اگزمای پوست سر در نوزادان شایع است که با نام کلاه گهواره هم شناخته می‌شود.
• پوست ممکن است سرخ و ملتهب به نظر برسد.

نوزادان (۶ تا ۱۲ ماه)

• اگزما ممکن است در آرنج و زانو ظاهر شود.
• نوزادان ممکن است لکه‌های خارش‌دار پوست را بمالند یا بخارانند و باعث تحریک بیشتر شوند.
• نواحی آسیب‌دیده ممکن است پوسته‌ی زرد یا «برآمدگی‌های چرکی» ایجاد کند.
• غذایی که در این دوره روی صورت کودک می‌ماند ممکن است باعث تحریک بیشتر شود.

کودکان نوپا (۲ تا ۵ سال)

• اگزما بیشتر در چین‌های آرنج و زانو، مچ‌پا و دست ها و اطراف دهان و پلک‌ها مشاهده می‌شود.
• کودکان نوپا ممکن است عمدا پوست را بخارانند و باعث قرمزی پوست و التهاب آن شوند.
• ممکن است پوستی که مدتی تحت تأثیر قرار گرفته است، خشن و پوسته پوسته به نظر برسد.

کودکان (۵ سال به بالا)

• اگزما در چین‌های آرنج و زانو شایع است.
• التهاب پوست می‌تواند در هر نقطه از پوست رخ دهد.
• تشخیص محرک‌ها آسان‌تر می‌شود.

چشم‌انداز بیماری در کودکان

بسیاری از کودکانی که در نوزادی مبتلا به اگزما هستند، علائم بهبودی را در سن ۵ یا ۶ سالگی نشان می‌دهند. این بیماری می‌تواند کاملاً خود‌به‌خود برطرف شود.

با این حال، برخی از کودکان ممکن است با ورود به سن بلوغ متوجه بازگشت اگزمای خود شوند. همچنین این مشکل پوستی می‌تواند تا بزرگسالی ادامه یابد.

علل و محرک‌ها

اگزما مسری نیست؛ بنابراین از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. کارشناسان معتقدند که اگزما به دلیل ترکیبی از ژن‌های موروثی و عوامل محرک در محیط رخ می‌دهد. اگزما ممکن است به صورت خانوادگی مشاهده شود.

برخی از افراد مبتلا به اگزما جهش در ژنی دارند که پروتئین فیلاگرین را ایجاد می‌کند. اگر فرد فیلاگرین کافی نداشته باشد، پوست او ممکن است خشک شده و مستعد عفونت شود.

کودکانی که از والدینی با سابقه بیماری‌های آلرژیک مانند اگزما، آسم و تب یونجه متولد شده‌اند، بیشتر در معرض همین بیماری‌ها قرار دارند. بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۱۷، کودکان مبتلا به اگزما در دوران نوزادی و کودکی به احتمال زیاد به آسم و تب یونجه یا رینیت آلرژیک مبتلا می‌شوند.

در این شرایط، یک ماده حساسیت‌زا یا محرک از داخل یا خارج بدن می‌تواند سیستم ایمنی را برای ایجاد التهاب تحریک کند. این باعث می‌شود که اگزما ایجاد شود که شامل التهاب مکرر روی پوست مستعد اگزما است.

هم زمان که کودکان نوپا محیط خود را کشف می‌کنند، با طیف وسیع‌تری از عوامل حساسیت‌زا و محرک‌ها روبه‌رو می‌شوند. تشخیص موادی که باعث ایجاد جوش و علائم اگزما می‌شوند بسیار مشکل است. این عوامل ممکن است مجموعه‌ای از فرایندهای بیوشیمیایی باشد.

• ۱۶ درمان خانگی اگزما که معجزه می‌کنند

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگزمای کودکان شایع است و اغلب خود به خود ایجاد می‌شود و خود‌به‌خود بهبود پیدا می‌کند. در صورت بروز هر یک از علائم زیر با پزشک مشورت کنید:

• تب
• برآمدگی‌های پر از چرک در مناطق آسیب‌دیده‌ی پوست
• افزایش قرمزی و حرارت در اطراف بخش‌های تحت تاثیر
• پوسته‌ی زرد روی اگزما

اگر اگزمای کودک به درمان خاصی پاسخ نمی‌دهد، با پزشک تماس بگیرید. پزشک ممکن است نسخه کودک را تغییر دهد یا درمان دیگری را توصیه کند.

تشخیص اگزما در کودکان

پزشک معمولاً با مشاهده‌ی پوست و پرسیدن سوالات زیر، بیماری را تشخیص می‌دهد:

• علائم کودک چیست؟
• علائم از چه زمانی شروع شد؟
• جوش‌ها در کجا ظاهر می‌شوند؟
• آیا در خانواده کسی اگزما، آسم یا تب یونجه دارد؟

پزشک با پاسخ سوال‌ها، سایر بیماری‌های پوستی که می‌توانند باعث التهاب شوند را رد می‌کند. همچنین ممکن است توصیه کند که کودک به متخصص پوست یا متخصص آلرژی مراجعه کند.

درمان‌های دارویی

ممکن است پزشک برای درمان اگزمای کودک، داروی کورتیکواستروئید تجویز کند. این دارو گاهی کرم‌های استروئیدی یا کورتیزون نامیده می‌شود. مقدار کمی از آن را یک یا دو بار در روز روی نواحی آسیب‌دیده‌ی پوست بمالید. این کرم‌ها و پمادها از نظر قدرت متفاوت هستند و می‌توانند با گذشت زمان، پوست را نازک کنند. به همین دلیل باید از آن‌ها کم استفاده کنید.

داروهای غیراستروئیدی اگزما نیز ممکن است کمک‌کننده باشند. این داروها شامل پماد تاکرولیموس، کرم پیمکرولیموس و پماد کریزابورول هستند.

برخی از کودکان ممکن است از داروهای خوراکی هم بهره ببرند؛ از جمله:

• آنتی‌هیستامین‌ها برای کاهش خارش
• آنتی‌بیوتیک در صورت عفونت اگزما
• قرص‌های کورتیکواستروئید که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کنند

درمان‌های بیولوژیک

درمان‌های بیولوژیکی روش‌هایی هستند که به درمان بخشی از سیستم ایمنی بدن که باعث ایجاد اگزما می‌شود، کمک می‌کند.

Dupilumab  یک درمان بیولوژیکی تأیید شده توسط FDA است که کودکان می‌توانند از ۶ سالگی به بالا از آن استفاده کنند. این روش ممکن است برای اگزمای متوسط تا شدید که داروهای موضعی و مراقبت از پوست روی آن‌ها جواب نداده است، مفید باشد.

پرستاران کودک نباید از هیچ دارویی استفاده کنند مگر اینکه پزشک آن را برای کودک تجویز کرده یا توصیه کرده باشد. پرستاران باید اطمینان حاصل کنند که داروها را دور از دسترس کودکان قرار می‌دهند.

درمان خشکی پوست

در ادامه نکاتی را مطرح می‌کنیم که برای کمک به درمان خشکی پوست در کودکان مبتلا به اگزما مفید است:

• به مدت ۱۰ دقیقه در آب گرم (نه داغ) استحمام کنید. از استفاده از شوینده‌های معطر، کف‌کننده یا رنگی خودداری کنید. پوست را به‌آرامی خشک کنید و داروی تجویز شده را استفاده کنید. سپس، از مرطوب‌کننده استفاده کنید. دوبار در روز یا در صورت لزوم، از مرطوب‌کننده استفاده کنید حتی زمانی که بثوراتی روی پوست وجود نداشته باشد.
• کودکان را با لباس‌هایی از الیاف طبیعی مانند پنبه بپوشانید. پارچه‌های نرم، کمتر باعث خارش پوست می‌شوند.
• اطمینان حاصل کنید که کودک شما به اندازه‌ی کافی آب می‌نوشد و دچار کمبود آب بدن نمی‌شود.

کاهش خارش

نکات زیر می‌تواند از خارش پوست کودکان مبتلا به اگزما جلوگیری کند:

مانع از خاراندن پوست توسط کودک شوید

خاراندن می‌تواند منجر به عفونت شود و حتی احساس خارش بیشتری در پوست ایجاد کند. کوتاه نگه داشتن ناخن‌های کودک، استفاده از دستکش‌های نخی برای پوشیدن در شب و به طور کلی جلوگیری از خاراندن پوست توسط آن‌ها می‌تواند به بهتر شدن شرایط کمک کند.

درمان‌های پوشش مرطوب را امتحان کنید

پوشش‌های مرطوب می‌توانند میزان جذب رطوبت را افزایش دهند. پرستار یا مادر می‌تواند مراحل زیر را برای امتحان کردن روش پوشش مرطوب برای نوزاد یا کودک، پس از حمام کردن و قبل از خوابیدن انجام دهد:

1. هر دارویی را که پزشک تجویز کرده است روی هر گونه بثورات بمالید و مقداری مرطوب‌کننده را روی بقیه پوست بمالید.
2. لباس کودک را در آب گرم خیس کنید.
3. لباس‌ها را تا جایی مرطوب کنید که آب از آن‌ها سرازیر نشود.
4. لباس‌های مرطوب را به کودک بپوشانید، سپس لباس‌های راحت خشک را روی آن بپوشانید.
5. از گرم بودن اتاق خواب کودک اطمینان حاصل کنید یا در صورت احساس سرما، به او پتو بدهید.
6. پوشش‌های مرطوب را حداقل به مدت ۳۰ دقیقه تن کودک نگه دارید یا آن‌ها را یک شب با پوشش مرطوب رها کنید.
7. پوشش‌های مرطوب را از تن کودک درآورید.
8. دوباره مرطوب‌کننده بزنید.

جلوگیری از عفونت

کودکان مبتلا به اگزما ممکن است بیشتر از بقیه، مستعد عفونت‌هایی باشند که نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک دارند. با این حال، پرستار یا مادر می‌تواند با استفاده از حمام سفیدکننده‌ی رقیق‌شده، ۲ تا ۳ بار در هفته، از عفونت جلوگیری کند.

دستورالعمل زیر برای انجام حمام سفیدکننده‌ی رقیق ارائه شده است:

1. نصف فنجان سفید‌کننده ساده‌ی خانگی بدون‌بو یا یک سوم فنجان سفیدکننده غلیظ خانگی را به یک وان کامل آب گرم حمام اضافه کنید. آب را خوب هم بزنید تا سفید‌کننده رقیق شود و در آب پخش شود. برای وان کوچک‌تر و کودکان کوچک‌تر، فقط از ۲ قاشق غذاخوری سفیدکننده برای یک وان پر آب استفاده کنید.
2. به کودک اجازه دهید در آب بنشیند و مطمئن شوید که این آب روی بازوها، صورت و پوست سر او را اگر این قسمت‌ها مبتلا به اگزما شده‌اند، می‌گیرد. هنگام حمام کردن، همیشه بر کودک نظارت داشته باشید و سفیدکننده‌ها را دور از دسترس کودک قرار دهید.
3. آب وان را کاملاً از روی پوست کودک بشویید.
4. پوست را با یک حوله به آرامی خشک کنید.
5. داروی اگزما را روی هر گونه بثورات پوستی و التهابات بمالید.
6. مرطوب‌کننده را روی تمام پوست کودک بمالید.

رژیم غذایی

گاهی اوقات، حذف گروه‌های غذایی خاص از رژیم غذایی کودک می‌تواند کمک‌کننده باشد. با این حال، مادر یا پرستار کودک قبل از انجام این کار باید با پزشک مشورت کند.

بر اساس یک مطالعه معتبر در سال ۲۰۱۹، بسیاری از پرستاران نوزادان مبتلا به درماتیت آتوپیک برخی از غذاها را از رژیم غذایی کودکان حذف می‌کنند با این اعتقاد که این مواد غذایی باعث التهاب و شدت گرفتن بیماری می‌شوند. غذاهای رایج برای حذف شامل آجیل، محصولات شیر و تخم‌مرغ است.

این مطالعه نشان داد کودکان که سه ماده غذایی از رژیم غذایی آن‌ها حذف شده بود دچار کمبود برخی مواد مغذی مانند پروتئین، چربی، کلسیم و آهن شدند. محققان پیشنهاد کردند که محدود کردن غذاها بر رشد کودکان نوپا مبتلا به درماتیت آتوپیک تأثیر منفی می‌گذارد؛ اما برای اثبات این ادعا تحقیقات بیشتری لازم است.

جمع‌بندی

اگزما در کودکان شایع است و می‌تواند خود‌به‌خود ایجاد شود و حتی خودبه‌خود بهبود پیدا کند. محرک‌های ایجاد اگزما متفاوت هستند و تشخیص آن‌ها دشوار است؛ اما می‌تواند شامل غذاهای خاص، گرده‌ی گل‌ها و گیاهان یا لوسیون‌ها باشد.

پرستاران و والدین کودک می‌توانند با انجام اقداماتی، التهاب پوست کودک را بهبود ببخشند. استفاده از مرطوب‌کننده‌ها، پمادها و کرم‌ها با تجویز پزشک از جمله درمان‌های رایج برای بهبود این مشکل پوستی در کودکان است. از کرم‌ها و پمادها و داروهای خوراکی، بدون تجویز پزشک استفاده نکنید. حتی داروها و پمادهای بزرگسالان مبتلا به اگزما، ممکن است برای کودکان مناسب نباشد.

منبع: Medicalnewstoday