۴ دلیل برای جایگاه برتر فیلم «تایتانیک» در باکس آفیس در طول ۱۲ سال
همین دو ماه پیش بود که فیلم «تایتانیک» به مناسبت ۲۵امین سالگرد ساختش در روز ولنتاین ۲۰۲۳ برای دومین بار اکران شد. اتفاقی عجیب که جیمز کامرون را دوباره در صدر اخبار سینمایی قرارداد. اکران مجدد «تایتانیک» درست در روزهایی انجام میشد که فیلم جدید این کارگردان یعنی «آواتار؛ راه آب» هم بر پرده سینماها بود. رقابت تنگاتنگ این دو اثر از یک کارگردان که به فاصله ربع قرن ساخته شده بودند، برای طرفداران سینما یادآور این موضوع بود که «تایتانیک» از سال ۱۹۹۷ که برای اولین بار اکران شد تا ۲۰۰۹ که اثر بعدی جیمز کامرون یعنی قسمت اول «آواتار» به اکران رسید، به مدت ۱۲ سال جایکاهش را در صدر جدول باکس آفیس حفظ کرد. تا اینکه کامرون رکورد خودش را شکست.
«تایتانیک» اثر بیتکراری در سینمای هالیوود است که با ۱۱ جایزه اسکار، یکی از موفقترین فیلمهای آکادمی اسکار در طول تاریخ محسوب میشود. البته این موضوع را هم نباید نادیده گرفت که این فیلم که با بودجه ۲۰۰ میلیون دلاری در اواسط دهه ۹۰ میلادی ساخته شد و بسیار پر هزینه بود، در ابتدا گیشه مناسبی نداشت. اما پس از برگزاری مراسم اسکار در سال ۱۹۹۷، فروش «تایتانیک» بسیار افزایش پیدا کرد و در آن سال یکی از رقبای بسیار قدرتمندش یعنی فیلم «پارک ژوراسیک» استیون اسپیلبرگ را در گیشه شکست داد و به رتبه اول رسید. اما راز ماندگاری «تایتانیک» به مدت ۱۲ سال در صدر فروش باکس آفیس جهان چیست؟ در اینجا ۴ دلیل این موضوع را بررسی کردهایم.
۱. جیمز کامرون داستان تایتانیک را بسیار قوی روایت کرد
پس از سال ۱۹۱۲ که کشتی تایتانیک در آبهای اقیانوس اطلس غرق شد، بسیاری از مردم جهن داستان غمانگیز آن را شنیده و میدانستند. در آمریکا و انگلیس بسیاری از خانواده عزادار از دست رفتگان خود در این حادثه شده بودند. همین جذابین داستان بود که تا سالها قصههای متفاوتی از این کشتی و سرنشینانش در میان مردم روایت میشد. جیمز کامرون ۸۰ سال بعد از این حادثه از این جذابیت داستانی استفاده کرد و با خلاقیت و روش داستانسرایی خودش، قصه این کشتی و سرنشینانش را در قالب یک فیلم تراژیک دوباره تعریف کرد.
پس از اکران اولیه فیلم، بسیاری با اینکه یک داستان عاشقانه خیالی وارد قصه اصلی فیلم شده است، موفق نبودند. آنها معقتد بودند کامرون باید بر روی شخصیتهای تاریخی واقعی تمرکز میکرد تا فیلم قویتری تولید کند. اما داستان جک داوسون و رز دیویت بوکاتر بدون شک قویترین بخش اثر کامرون است. داستان عاشقانهای الهام گرفته از رومئو و ژولیت، داستانی تکرار شونده و جذاب از عشق که بارها در قصهها و افسانههای تراژیک آن را خوانده و شنیدهایم و بازهم جذاب است. کامرون این قصه را در کشتی گذاشت و مردم را جذب تراژدی کشتی تایتانیک کرد. یکی از مهمترین ویژگیهای استفاده از یک قصه عاشقانه در روایت ماجرای کشتی تایتانیک این است که مردم با همذاتپنداری و نزدیک شدن به شخصیتها راحتتر توانستند با سرنشینان کشتی همدردی کنند و شرایط آنها را درک کنند. تجربهای که با روایت کامرون بیننده را مجذوب کرد تا حدی که تعداد آدمهایی که در جهان بارها و بارها این فیلم را دیدهاند بسیار زیاد است.
۲. دقت تاریخی، تایتانیک را به جایگاه برتر رساند
درست است که «تایتانیک» جیمز کامرون شناختهشدهترین فیلم درباره این کشتی است، اما تنها این فیلم درباره ماجرای تراژیک این کشتی ساخته نشده. فهرست بلندی از فیلمهای مستند و داستانی که درباره این فیلم ساخته شده وجود دارد. از جمله یک فیلم انیمیشنی به نام «افسانه تایتانیک» (The Legend of the Titanic) در سال ۱۹۹۹ که در آن به جز آدمها گروهی از موشها هم روی کشتی کار و زندگی میکنند. اما شاید محبوب ترین فیلم ساخته شده درباره این کشتی به غیر از تایتانیک کامرون، فیلم روی وارد بیکر کارگردان فقید انگلیسی محصول ۱۹۵۸ به نام «یک شب به یاد ماندنی» است. برخی حتی فیلم بیکر را به اثر کامرون ترجیح میدهند، چون داستان آن از نظر تاریخی دقیقتر است و یک داستان عاشقانه خیالی را برای جذابیت بیشتر و منحرف کردن از وقایع واقعی وارد قصه اصلی نکرده. اما زمان ثابت کرد که این فیلم هیچوقت نتوانست از «تایتانیک» ساخته جیمز کامرون موفقتر باشد.
زمانی که کامرون قصد ساختن فیلم کشتی تایتانیک را داشت، از مزیت دیدار از اجزای باقیمانده کشتی در زیر اقیانوس برخوردار بود. مزیتی که کارگردانهای قبلی او اگر هم سراغ این سوژه رفتند نتوانسته بودند لاشه کشتی را ببینند. جیمز کامرون برای ساختن این فیلم آنقدر مصمم بود که ۳۳ بار با تجهیزات به درون کشتی واقعی تایتانیک در اعمقا اقیانوس رفت. از این تعداد ۱۲ بار آن در طول ساخت فیلم بود. بعضیها ایراد گرفته بودند که خودکشی کاپیتان مرداک، ناخدای کشتی با واقعیت مطابقت ندارد. اما این موضوع در برابر ارجاعات تاریخی درست و فضاسازیهای بینقص کامرون واقعا به راحتی قابل نادیده گرفتن است.
او بارها به اعماق اقیانوس رفت تا بتواند متوجه همه جزییات کشتی شود، از محل دقیق آویزان شدن لوسترها، شیوه بازگشایی درها برای میهمانان درجه یک تا راهپله مشهور و پهنی که در سالن میانی کشتی قرارداشت و یکی از صحنههای به یادماندنی فیلم در آنجا فیلمبرداری شده. او حتی برای مستندتر شدن فیلمش، از فیلمهای واقعی که از کشتی تایتانیک اصلی در اعماق دریا گرفته شده هم استفاده کرد. علاوه بر این استفاده از شخصیتهای واقعی مانند مولی براون و کاپیتان اسمیت در فیلم به داستان آن دقت تاریخی بیشتری داد.
۳. بازیگران اصلی تایتانیک ستاره بودند
زمانی که کامرون، لئوناردو دیکاپریو و کیت وینسلت را برای بازی در نقش جک و رز انتخاب کرد، هیچ کدام در هالیوود ستاره نبودند. بازیگرانی بودند تازه وارد و معمولی که نظرها را چندان به سمت خود جلب نکرده بودند. دیکاپریو تازه بازی در فیلم «رومئو و ژولیت» ساخته باز لورمن را به پایان رسانده بود، اما این فیلم هنوز به نمایش درنیامده بود. فیلم لورمن یک سال قبل از «تایتانیک» اکران شد و دیکاپریو را برای آخرین بار در نقش یک نوجوان نشان داد. کیت وینسلنت در آن زمان بیشتر به خاطر بازیاش در «عقل و احساس» (Sense & Sensibility ) در کنار اما تامپسون در سال ۱۹۹۵ شناخته شده بود.
زمانی که «تایتانیک» اکران شد، لئو و کیت واقعا دیده شدند و انگار تازه به صورت حرفهای کار بازیگری را شروع کردند. تقریبا یک سال پس از اکران اولیه، طرفداران بیشتری برای دیدن داستان عشق جک و رز به سالنها میآمدند. برخی دیگر از چهرههای معروف فیلم، کتی بیتس، بیلی زین و بیل کاندون بودند، اما میتوان گفت این لئو و کیت و شیوه بازیگریشان بود که جک و رز را به زوج فراموشنشدنی سینما تبدیل کردند. اما تنها قدرت بازیگری این دو به صورت مجزا نبود که به دیده شدن فیلم کمک کرد. این زوج شیمی بسیار خوبی در کنار هم داشتند که عشقشان را برای طرفداران بسیار باورپذیر کرده بود. آنقدر این عشق به بینندهها درست منتقل شده بود که در مراسم گلدن گلوب امسال وقتی این دو در کنار هم روی فرش قرمز آمدند، همه درباره رابطه عاشقانهشان حرف میزدند. آنها این رابطه را انکار کدند و هنوز هم دوتا از بهترین دوستان هالیوود باقی ماندهاند.
۴. سایر فیلمسازان نتوانستند خود را به جایگاه تایتانیک برسانند
بین اکران «تایتانیک» در دسامبر ۱۹۹۷ و اکران «آواتار» در دسامبر ۲۰۰۹، تعداد زیادی فیلم دیگر به نمایش درآمدند، اما هیچ کدام نتوانستند به جایگاه «تایتانیک» در جدول باکس آفیس برسند. نه عاشقانه دیگری بود که بتواند عشقی مانند جک و رز را روایت کند و نه تراژدی توان رقابت با تایتانیک را داشت. از طرفی مسئله مهم بودجهای بود که جیمز کامرون برای فیلمهایش صرف میکرد. رقمهایی بسیار بالا که آثارش را به صدر جدول میرساند. کامرون در سال ۲۰۱۲ یک بار دیگر فیلم «تایتانیک» را به مناسبت صدمین سالگرد غرق شدن کشتی و برای بار سوم در فوریه ۲۰۲۳ به مناسبت ۲۵امین سالگرد ساخت فیلم در سینماها اکران کرد. شاید بشود نامش را فداکاری گذاشت که کامرون اجازه داده تماشاگران بارها و بارها در طول ۲۵ سال، این فیلم را بر پرده سینماها ببینند. کاری که باعث شده فیلم به شکوفایی خود ادامه دهد.
منبع: screenrant