۱۴ نکته‌ی کارآمد در مدیریت زمان برای مادران شاغل
مهارت مدیریت زمان برای مادران شاغل بسیار اهمیت دارد. به خصوص برای زنانی که به تازگی مادر شده‌اند و وظایف مراقبت از نوزاد به مراتب دشوارتر و وقت‌گیرتر است. اگر به تازگی مادر شده‌اید و هم زمان شاغل هم هستید، با این نکات می‌توانید زمان را مدیریت کنید و کارهایتان را به موقع انجام دهید. با دیجی‌کالا مگ همراه باشید.
چرا مدیریت زمان برای مادران شاغل اهمیت دارد؟
مدیریت زمان برای مادران شاغل اهمیت زیادی دارد چرا که هم در خانه و هم در محیط کار، مسئولیت‌های متعددی روی دوش آن‌ها است و اگر نتوانند به خوبی این وظایف را مدیریت کنند، با مشکلاتی مواجه می‌شوند که احتمالا اولین آن‌ها، فدا کردن تفریح، سرگرمی و سلامت خودشان است. مسئولیت‌های خانه، وظایف مرتبط با نگهداری از بچه‌ها و مسئولیت‌های پراسترس محیط کار هر کدام به تنهایی برای اینکه کنترل وقت و برنامه‌ریزی روزانه را از دست دهیم، کافی است. بسیاری از مادران شاغل برای اینکه بتوانند به تمام این مسئولیت‌ها رسیدگی کنند، از زمانی که برای استراحت و تفریح خودشان است، کم می‌کنند. نکاتی که در ادامه در مورد مدیریت زمان عنوان می‌کنیم، کمک می‌کند که بتوانید برنامه‌ریزی بهتری برای زمان خود داشته باشید و به همه‌ی کارهایی که دارید برسید و در عین حال برای خودتان هم زمان کافی داشته باشید.
۱. برنامه‌ریزی کنید و به آن متعهد باشید
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. قبل از اینکه همه‌چیز به هم بریزد و نظم امور را از دست بدهید، برای کارهای خود برنامه‌ریزی کنید. تمام کارهایی که باید انجام دهید بنویسید. هر قرار کاری که دارید یادداشت کنید. کارهایی که باید در منزل انجام دهید ولی فراموش می‌کنید، روی کاغذ بیاورید. برنامه بریزید و به آن پایبند باشید و از این طریق، استرس کارهای انجام نداده را کم کنید.
بهترین شیوه‌ی مدیریت زمان برای مادران شاغل برنامه‌ریزی است. البته برنامه‌ریزی به تنهایی فایده ندارد. مهم‌تر از برنامه‌ریزی، عمل کردن و متعهد بودن به آن است. علاوه بر این در برنامه‌ریزی باید واقع‌بین باشید. باید توانایی‌ها و زمان خود را به درستی در نظر بگیرید. بیشتر از حد توان خود، فعالیت‌های مختلف را در برنامه قرار ندهید. مرتب برنامه‌ی خود را بررسی کنید و اگر تغییری نیاز دارد انجام دهید.
برای کارهای روز بعد خود، شب‌ها برنامه‌ریزی کنید. علاوه بر این، برای هر رویداد و قرار کاری یا شخصی، از تقویم برای ثبت و یادآوری آن استفاده کنید. البته همه‌ی ما برای کارهایی که قرار است در طول روز انجام دهیم، یک برنامه‌ریزی ذهنی داریم. برنامه‌ریزی ذهنی کافی نیست و باید آن را روی کاغذ بیاورید و جلوی چشم بگذارید.
۲. بخشی از کارهای خود را به دیگران محول کنید
بچه‌ها برای بیشتر کارهای خود به مادر وابسته هستند. دوست‌داشتنی بودن و بی‌پناه بودن آن‌ها باعث می‌شود که مادران تلاش کند هر کاری که می‌توانند برای بچه‌ها انجام دهند. اما به مرور زمان متوجه می‌شوند که یک نفر به تنهایی این توانایی را ندارد که تمام کارها را خودش بر عهده بگیرد.
در وظایف محل کار شاید کسی نتواند به شما کمک کند ولی لازم نیست تمام کارهای منزل را خودتان تنهایی انجام دهید. در خانه از همسر و فرزندان خود برای انجام کارها و همکاری در کارهای خانه کمک بگیرید. اگر چنین امکانی برای شما وجود ندارد و از نظر مالی هم مشکلی ندارید، می‌توانید از کمک فرد دیگری استفاده کنید و بخشی از کارهای منزل را به او بسپارید. با این کار، بخشی از وظایف شما توسط دیگران انجام می‌شود و شما فرصتی برای استراحت یا کارهای دیگر دارید.
۳. چند کار را با هم انجام دهید اما حساب‌شده!
چقدر خوب می‌شد اگر در مدت زمان یکسان می‌توانستیم دو برابر همیشه کار انجام دهیم. این شرایط در یک صورت امکان‌پذیر است؛ اینکه هم‌زمان دو یا چند کار را با هم انجام دهید. البته باید در انتخاب کارها دقت کنید. مثلا هیچکس نمی‌تواند دو کاری را که نیاز به تمرکز دارد، هم‌زمان انجام دهد. ولی برای بعضی کارها می‌توانید از این روش استفاده کنید. مثلا وقتی در حال پیاده‌روی روزانه‌ی خود هستید، تماس‌های کاری را انجام دهید. شما به عنوان یک مادر شاغل نباید تمرین و ورزش را فراموش کنید. یا در حالی که آشپزخانه را تمیز می‌کنید، از بچه‌ها درس بپرسید.
البته این راه برای همه‌ی افراد جواب نمی‌دهد. اگر شما نمی‌توانید چند کار را با هم انجام دهید و این کار شما را بیشتر دچار استرس و آشفتگی می‌کند، بهتر است که آن را امتحان نکنید.
۴. نه گفتن را یاد بگیرید
یکی از مهم‌ترین روش‌های مدیریت زمان برای مادران شاغل این است که بتوانند به درخواست‌های گوناگون «نه» بگویند. این کار ابتدا می‌تواند برای شما سخت باشد یا دیگران را ناامید کند ولی به مرور، همه به آن عادت می‌کنند. وقتی نمی‌دانید و فرصت ندارید در یک مهمانی شرکت کنید، نه بگویید. وقتی فرصت کافی برای خرید دو نفره و قدم زدن ندارید، به دوست خود نه بگویید. وقتی امکان پذیرایی از مهمان ندارید، نه بگویید و مهمانی را به زمان دیگری موکول کنید. در محل کار، اگر امکان انجام پروژه‌ای را ندارید، نه بگویید.
برای این منظور ابتدا باید اولویت‌های خود را مشخص کنید. هر کاری که به این اولویت‌ها آسیب می‌زند، کنار بگذارید.
۵. راه میان‌بر پیدا کنید!
به عنوان یک مادر شاغل که وقت آزاد کمی دارد، باید راه‌های میان‌بر برای انجام کارها پیدا کنید. مثلا وقتی سبزی آماده برای طبخ وجود دارد، لازم نیست ساعت‌ها برای خریدن، پاک کردن، شستن و خرد کردن سبزی وقت بگذارید. برای تمیز کردن خانه، آشپزی، انجام وظایف محل کار و هر کار دیگری که دارید، می‌توانید دنبال راه‌های میان‌بر باشید.
۶. روتین مشخص داشته باشید
داشتن روتین یا برنامه‌ی مشخص به این معنا نیست که ساعت دقیق بیدار شدن و خوابیدن خودتان و اعضای خانواده را مشخص کنید. بلکه داشتن روتین یعنی بدانید که در مرحله‌ی بعد چه کاری برای انجام دادن دارید. مثلا یک برنامه‌ی هفتگی برای غذاهایی که قرار است بپزید تهیه کنید. این برنامه، شما را از سردرگمی نجات می‌دهد و می‌توانید برای تهیه‌ی مواد اولیه‌ی آن به خوبی برنامه‌ریزی کنید.
برای مرتب کردن خانه، برای ورزش و حتی برای تفریح خود و خانواده‌تان، یک برنامه‌ی مشخص بریزید.
۷. انعطاف‌پذیر باشید
در عین حال که باید برای کارهای خودتان برنامه داشته باشید، باید انعطاف‌پذیر هم باشید و بتوانید برنامه یا اولویت‌های خود را تغییر دهید. به هر حال همیشه اتفاقاتی می‌افتند که برای آن برنامه‌ریزی نکرده‌اید مثلا بیمار شدن بچه‌ها، خراب شدن وسایل منزل و… همیشه یک بازه‌ی زمانی یا انعطاف‌پذیری در برنامه‌ی روزانه برای اتفاقات ناخواسته در نظر بگیرید تا این اتفاقات باعث استرس شما نشوند.
۸. مراقب خودتان باشید
وقتی مشغول وظایف مادری می‌شوید، مسئولیت‌های محل کار را انجام می‌دهید و برای مدیریت کارهای منزل وقت می‌گذارید خیلی راحت ممکن است خودتان را فراموش کنید. در واقع بسیاری از مادران شاغل، رسیدگی به خودشان و مراقبت از سلامتی روح و جسم خودشان را در انتهای فهرست کارهای خود قرار می‌دهند. مراقبت شخصی نه تنها برای سلامت جسم و روح شما لازم است،بلکه یک روش خوب برای مدیریت زمان هم محسوب می‌شود.
وقتی بیش از اندازه خسته باشیم و زمانی را برای خودمان داشته باشیم، بهره‌وری ما کمتر می‌شود در نتیجه، سرعت و کیفیت انجام کارهای دیگر هم کاهش پیدا می‌کند. انجام دادن کارها زمان بیشتری می‌گیرد و وقت بسیار کمتری برای کارهای مهم دارید. به همین دلیل برای خواب باکیفیت، داشتن رژیم غذایی سالم و سایر روش‌های خودمراقبتی وقت بگذارید و به آن اهمیت بدهید.
۹. وقت کافی برای خواب در نظر بگیرید
همان طور که در مورد قبل هم اشاره کردیم، باید برای سلامت خودتان وقت بگذارید. کم‌خوابی می‌تواند آثار مخرب زیادی روی روح و جسم داشته باشد. بیشتر ما وقتی کارهای زیادی برای انجام دادن داریم و وقت محدودی داریم، از خواب و استراحت‌مان کم می‌کنیم. اما فراموش نکنید که اگر خوب نخوابید، روز بعد نمی‌توانید کارهای خود را به خوبی انجام دهید. علاوه بر این، وقتی شما به ساعت خواب و بیداری‌تان توجه داشته باشید، بچه‌ها هم یاد می‌گیرند که برنامه‌ی منظمی برای خواب داشته باشند.
۱۰. برنامه‌ی کاری منطقی داشته باشید
قبل از اینکه هر مسئولیت جدیدی را در محل کار بپذیرید، مطمئن شوید که توانایی انجام آن را دارید. ممکن است پذیرفتن مسئولیت‌های جدید در محل کار، باعث ارتقاء درجه یا افزایش درآمد شما شود ولی باید قبل از هر چیز توانایی خود را برای انجام آن‌ها در نظر بگیرید. ممکن است افزایش درآمد شما به قیمت استرس بیشتر و مشکلات خانوادگی تمام شود.
علاوه بر این، باید زمان کار خود را دقیقا مشخص کنید و به کارفرما و رئیس اطلاع دهید که فقط در ساعات مشخصی غیر از ساعت کار، آماده‌ی پاسخگویی هستید یا اصلا نمی‌توانید غیر از ساعت کاری، در دسترس باشید. چند ساعت در روز را باید به دور از مشغله‌های کاری زندگی کنید.
۱۱. کمال‌گرایی را کنار بگذارید
بیشتر ما دوست داریم که کارهای خود را به بهترین نحو و به تنهایی انجام دهیم. اما وقتی مسئولیت‌های متعددی در زندگی دارید، باید واقع‌بین باشید. شاید دلتان بخواهد هم‌زمان که شاغل هستید، بیشتر کارهای منزل را خودتان انجام دهید و حتی کارهایی جانبی مثل تهیه‌ی ترشی و مربا و… را خودتان انجام دهید. اما این واقعیت را بپذیرید که هر فردی، زمان و توانایی‌های محدودی دارد. با دور شدن از کمال‌گرایی، زندگی بدون استرس و راحت‌تری را می‌گذرانید.
۱۲. استفاده از اینترنت را محدود کنید
این روزها اینترنت به سادگی و به راحتی در اختیار ما است. فقط اندازه‌ی باز کردن قفل گوشی تا دنیای بی‌انتهای اینترنت فاصله دارید. وب‌گردی و دور زدن در شبکه‌های اجتماعی به راحتی می‌تواند ساعت‌ها وقت شما را بگیرد بدون اینکه متوجه شوید. برای استفاده از اینترنت، محدوده‌ی زمانی مشخصی در نظر بگیرید. با استفاده از تنظیمات گوشی می‌توانید مدت استفاده از اپلیکیشن‌های مختلف را محدود کنید.
علاوه بر خودتان، برای بچه‌ها هم محدودیت زمانی در استفاده از گوشی هوشمند، تبلت و اینترنت در نظر بگیرید و فراموش نکنید که بچه‌ها از شما یاد می‌گیرند.
۱۳. برای تفریح وقت بگذارید
وقتی کارهای زیادی برای انجام دادن داریم، خیلی زود فراموش می‌کنیم که گاهی به تفریح هم نیاز داریم. برای اینکه دچار فرسودگی شغلی یا خستگی از انجام کارهای منزل نشوید، حتما زمانی را برای تفریح و سفر در نظر بگیرید. مثلا می‌توانید یکی از روزهای کاری آخر هفته را مرخصی بگیرید تا زمان آزاد بیشتری داشته باشید.
۱۴. وظایف دیگران را بر عهده نگیرید
بسیاری از مادرها عادت دارند بسیاری از وظایف سایر اعضای خانواده را هم به عهده می‌گیرند. مثلا هر کسی در خانواده باید کارهای شخصی‌اش را خودش انجام دهد. اما بعضی از مادران بیشتر کارها حتی کارهای شخصی دیگران را هم بر عهده می‌گیرند. بیشتر کارهای منزل مثل نظافت خانه، شست‌وشوی لباس‌ها و… را می‌توانید گروهی و با تقسیم کار انجام دهید. با این روش، هیچکس از انجام کارها خسته نمی‌شود.
سخن آخر
مدیریت زمان برای مادران شاغل بسیار اهمیت دارد. چون برنامه‌ریزی نادرست ممکن است باعث ایجاد استرس و به دنبال آن مشکلات جسمی و روحی دیگر شود. برای اینکه زندگی شادتری داشته باشید و فرزندان خود را در آرامش بزرگ کنید، تکنیک‌های مدیریت زمان را یاد بگیرید و از زمان خود به بهترین شکل استفاده کنید.
منابع: Workingmother، Verywellfamily
