۱۵ چیز که هرگز نباید در شومینه بسوزانید
یکی از وسایل گرمایشی در یعضی خانه‌ها، شومینه‌ی هیزمی است. اگر در خانه، ویلا یا باغ خود، شومینه‌ی هیزمی دارید باید در مورد چیزهایی که داخل آن می‌اندازید مراقب باشید. بسیاری از چیزهایی که آگاهانه یا ناآگاهانه داخل آتش می‌اندازیم می‌توانند خطرناک و آسیب‌زا باشند. در ادامه با دیجی‌کالا مگ همراه باشید تا درباره‌ی چیزهایی که نباید داخل شومینه بیندازید، بیشتر بخوانید.
گرمایش خانه با روشی امن
این روزها به لطف تکنولوژی و سوخت‌های و انرژی‌های متعددی که در اختیار ما است، روش‌های زیادی برای گرم کردن خانه وجود دارد. با وجود گاز، دیگر نیازی به شومینه‌هایی که چوب می‌سوزانند نیست. در برخی از خانه‌ها شومینه‌های گازی یا شومینه‌هایی که با سوزاندن چوب کار می‌کنند هنوز جود دارد.
شومینه‌ی هیزمی می‌تواند یک وسیله‌ی گرمایشی جذاب باشد که علاوه بر گرم کردن خانه، ظاهر زیبایی به آن می‌دهد و محیطی دنج و گرم و نرم در خانه ایجاد می‌کند؛ اما این وسیله می‌تواند خطرات زیادی برای ساکنان خانه داشته باشد. یکی از خطرات، انداختن چیزهای مختلف داخل آتش است که در ادامه به چند نمونه اشاره می‌کنیم.
۱۵ چیزی که نباید در شومینه بیندازید
اگر شومینه دارید مراقب باشید که این چیزها را داخل شومینه نیاندازید. اگر کودک در خانه دارید باید بیشتر مراقب باشید تا شیطنت کودک، باعث ایجاد حوادث مرگبار نشود.
۱. چوب‌های روکش‌دار و پرداخت‌شده
وقتی که چوب های روکش‌دار یا پرداخت‌شده تحت فشار را می‌سوزانید، مواد شیمیایی سمی تولید می‌کنند که این مواد می‌توانند در هوایی که تنفس می‌کنید منتشر شوند. برای مثال، چوب‌هایی که برای مقاومت در برابر پوسیدگی یا حشرات مقاوم‌سازی شده‌اند، حاوی نوعی آرسنیک هستند و چوب‌های رنگ‌شده یا روکش‌شده با مواد مختلف، حاوی مواد شیمیایی دیگری هستند و همه‌ی این مواد شیمیایی هنگام سوزاندن، بخارات سمی ایجاد می‌کنند. حتی چسب‌هایی که برای پوشاندن یا چسباندن تخته‌های چوب پرداخت‌شده استفاده می‌شود در آتش و هنگام سوختن می‌توانند بخارهای سمی تولید کنند که برای دستگاه تنفس شما بسیار مضر است.
۲. مقوا
معمولا از وسایل بازیافتی کوچک مثلا مقواها برای افروختن شعله آتش استفاده می‌شود چون این مواد معمولا به‌سرعت آتش می‌گیرند. با این حال، دفعه‌ی بعد که نیاز به شعله‌ور کردن آتش و روشن کردن آن دارید، از مقوا (از جمله جعبه‌های پیتزا و جعبه غلات) استفاده نکنید. این جعبه‌های مقوایی اغلب با مواد شیمیایی پوشانده می‌شوند. بسته‌بندی‌های خوراکی‌ها را معمولا با مواد مختلفی می‌پوشانند تا برای نگهداری مواد غذایی، بهداشتی‌تر باشند. درعوض، از آتش‌زاهای تأیید شده، موجود در فروشگاه‌های لوازم کمپینگ، یا خرده‌های چوب کوچک، استفاده کنید.
۳. مایع یا ژل آتش‌زا
هرگز از مایع یا ژل‌های آتش‌زا، یا هر نوع ماده‌ی دیگری که برای شروع آتش مورد استفاده قرار می‌گیرند، در شومینه استفاده نکنید. این محصولات برای مصارف بسیار خاص طراحی شده‌اند و نباید برای روشن کردن آتش در داخل خانه استفاده شوند. این محصولات برای کارهایی مثل کمپینگ‌ها و طبیعت‌گردی‌ها طراحی شده‌اند. این محصولات اغلب حاوی متانول و مواد شیمیایی مبتنی بر نفت هستند که دودهای سمی تولید می‌کنند. علاوه بر این، استفاده از این محصولات آتش‌زا، آتش بسیار داغی ایجاد می‌کند که می‌تواند به بخش داخلی دودکش آسیب برساند.
۴. مجله‌ها و کاغذهای رنگی
جوهرهایی که برای چاپ و طراحی مجله‌های رنگارنگ استفاده می‌شوند، حاوی رنگدانه‌های شیمیایی هستند که هنگام سوختن، بخارات سمی آزاد می‌کنند. اگر آتش شومینه برای شروع نیاز به تقویت دارد، می‌توانید از چند ورق (نه بیشتر) روزنامه‌ی ساده و سیاه و سفید استفاده کنید که محکم آن‌ها را دور هم پیچیده‌اید و زیر تکه‌های کوچک چوبی قرار دهید. اما از چیزهایی مثل مجلات، بسته‌بندی هدیه، کاغذکادوها، کاغذرنگی‌ها و… استفاده نکنید. این اقلام نه تنها دودهای ناخواسته ایجاد می‌کنند، بلکه تکه‌هایی از کاغذ در حال سوختن را به سمت بالا و خارج از دودکش بدون درپوش شناور می‌کنند و سقف و سازه‌های مجاور را در معرض خطر آتش‌سوزی قرار دهند.
۵. هیزم مرطوب
بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید تا مطمئن شوید هیزم‌ها همیشه آماده‌ی قرار دادن در شومینه است، خشک نگه داشتن آن است. برای شروع، باید بدانید که روشن کردن چوب خشک راحت‌تر از چوب مرطوب است. مهم‌تر از آن، رطوبت هیزم مرطوب باعث دود کردن آتش می‌شود و لایه‌های دوده را داخل دودکش ایجاد می‌کند. در واقع، تجمع کرئوزوت یا همان دوده، یکی از دلایل اصلی آتش‌سوزی دودکش است. نمی‌توانید به طور کامل از ایجاد کرئوزوت جلوگیری کنید اما می‌توانید با سوزاندن هیزم خشک و تمیز کردن سالانه‌ی دودکش، خطر تجمع آن را کاهش دهید.
۶. بوته‌ها و خاشاک تولیدکننده‌ی عوامل حساسیت
برخی از بوته‌ها، میوه‌های خشک، برگ‌های بعضی از گیاهان، آلرژن یا عوامل حساسیت‌زا تولید می‌کنند. سوزاندن این دسته از چوب‌ها و بوته‌ها می‌تواند عوامل حساسیت‌زا را در محیط خانه پخش کند. بعضی از این بوته‌ها حاوی ماده‌ای به نام اوروشیول هستند. این عامل محرک سمی، می‌تواند مشکلاتی مثل بثورات پوستی را در افراد مختلف ایجاد کند.
در فصل زمستان، زمانی که گیاهان برگ‌های خود را از دست می‌دهند، تشخیص اینکه در حال جمع‌آوری شاخه‌ها و بوته‌های بی‌ضرر یا سمی هستید یا نه، دشوار است. بنابراین از هر چیزی که دقیقا نمی‌شناسید اجتناب کنید. بخار حاصل از سوزاندن گیاهان حاوی اوروشیول می‌تواند واکنش‌های آلرژیک تنفسی جدی در برخی افراد ایجاد کند.
۷. چوب درختان همیشه‌سبز
درختان همیشه‌سبز، مانند کاج، صنوبر و سدر، حاوی رزین‌هایی هستند که به سرعت آتش می‌گیرند و شعله‌ای داغ تولید می‌کنند. اگرچه این ویژگی ممکن است خوب به نظر برسد، اما این درختان آن‌قدر سریع می‌سوزند که آتش به سرعت خاموش می‌شود و رزین زیاد در آن‌ها می تواند رسوبات کرئوزوت سنگینی را در دودکش شما باقی بگذارد که به مرور زمان می‌تواند منجر به آتش‌سوزی دودکش شود.
۸. پالت‌های چوبی
پیدا کردن یک راه برای استفاده‌ی مجدد از پالت‌های چوبی، فکر خوبی است اما سوزاندن آن‌ها اصلا راه‌حل مناسبی نیست. پالت‌های چوبی یکی از بهترین مواد و وسایلی هستند که در پروژه‌هایی مثل کارهای دستی خانگی استفاده می‌شوند. بسیاری از پالت‌های چوبی با آفت‌کش‌های شیمیایی متیل‌بروماید پوشیده شده‌اند تا از گسترش برخی حشرات که باعث خوردن چوب‌ها می‌شوند، جلوگیری شود. البته پالت‌هایی که روکش شده باشند، معمولا مهر و علامت و نشانه دارند اما حتی اگر علامت دارند، سعی کنید آن‌ها را در آتش نیاندازید.
۹. چوب آب‌آورد
چوب آب‌آورد، قطعه‌های بزرگ و کوچک چوب است که از دریا یا رودخانه، به ساحل رسیده باشند یا در آب شناور باشند. چوب آب‌آورد، نوعی زباله‌ی دریایی یا رودخانه‌ای است. اگر در یکی از طبیعت‌گردی‌های خود به‌صورت اتفاقی با این چوب‌ها برخورد کرده باشید و آن را سوزانده باشید، متوجه می‌شوید رنگ شعله‌ی آن‌ها متفاوت است؛ مثلا ممکن است شعه‌ی بنفش تولید کنند. احتمالا با دیدن این شعله‌ی زیبای بنفش، به وجد آمده‌اید.
این شعله‌های رنگارنگ توسط نمک‌های فلزی تولید می‌شوند که چوب در حین سرگردانی در آب، آن‌ها را به خود جذب می‌کند و متأسفانه بخارات حاصل از این شعله‌ها سمی است. بسیاری از جوامع ساحلی، سوزاندن چوب‌های آب‌آورد را به همین دلیل ممنوع کرده‌اند، بنابراین از قوانین آن‌ها پیروی کنید و چوب‌هایی را که در ساحل جمع کرده‌اید، در شومینه نسوزانید.
۱۰. زباله‌ها
متأسفانه بسیاری از مردم این کار را انجام می‌دهند؛ یک فنجان فوم پلاستیکی خالی یا یک بشقاب کاغذی استفاده شده را روی آتش می‌اندازند و فکر می‌کنند از شر آن خلاص شده‌اند. اگر به این کار عادت کرده‌اید، همین حالا از تکرار آن دست بکشید؛ اکثر محصولات مصرفی حاوی مواد شیمیایی هستند که هنگام سوختن، بخارات خطرناکی تولید می‌کنند. برخی از سمی‌ترین زباله‌ها، حاوی پلاستیک هستند که دسته‌ای از سموم به نام دیوکسین را آزاد می‌کند. استنشاق دیوکسین، خطر بیماری‌های تنفسی، سردرد، آسیب اندام‌های داخلی و حتی سرطان را افزایش می‌دهد.
۱۱. برگ
راه‌انداختن آتش در خانه با برگ‌های خشک شده ممکن است ایده‌ی خوبی به نظر برسد، اما اینطور نیست. ابتدا برگ‌ها خیلی سریع و داغ می‌سوزند. این تغییر ناگهانی و شدید دما می‌تواند باعث ترک خوردن سیستم دودکش شود. برگ‌های مرطوب برعکس عمل می‌کنند، در حین دود شدن به‌آرامی می‌سوزند و دود زیادی ایجاد می‌کنند. این دود باعث ایجاد کرئوزوت می‌شود که می‌تواند باعث آتش‌سوزی دودکش شود. پس اصلا از برگ استفاده نکنید؛ چه برگ مرطوب چه برگ خشک.
۱۲. پوست تازه‌ی میوه‌ها
بسیاری از افراد دوست دارند عطرهایی را به شومینه خود اضافه کنند و رایحه‌ی تازه پرتقال، لیمو، سیب و مواد مشابه را انتخاب می‌کنند. مشکل این است که انداختن پوست میوه‌های تازه و مرطوب در آتش باعث ایجاد دود می‌شود و تجمع کرئوزوت را افزایش می‌دهد. روش بهتر این است که پوست میوه را در دمای پایین در فر خشک کنید و سپس روی آتش بیندازید. با این کار هنوز هم می‌توانید از عطر پوست میوه‌ها لذت ببرید بدون اینکه رطوبت آن‌ها باعث دود کردن آتش شود.
۱۳. باتری
باور کنید یا نه، دهه‌ها پیش، تبلیغات مجلات، صاحبان خانه‌ها را تشویق می‌کرد تا باتری‌ها را در شومینه‌هایشان بسوزانند زیرا اعتقاد بر این بود که سوزاندن روی، از تشکیل کرئوزوت جلوگیری می‌کند. سوختن باتری‌ها همچنین منجر به ایجاد رنگین‌کمانی از رنگ‌های زیبا می‌شود. در حالی که ممکن است این ایده برای زمان خودش درست باشد، باتری‌های امروزی تحت گرمای شدید، منفجر می‌شوند و می‌توانند باعث سوختگی شدید شیمیایی شوند. علاوه بر سوختگی‌های احتمالی، بخارات ناشی از سوختن مواد شیمیایی نیز سمی هستند و برای دستگاه تنفس ضررهای زیادی دارند. در عوض، بهتر است باتری‌های خود را به روش صحیح دور بریزید و آن‌ها را به مراکز بازیافت محصولات مشابه بسپارید.
۱۴. پارچه
شاید ایده‌ی خوبی به نظر برسد که تی‌شرت‌های کهنه، خرده‌های پارچه و دیگر اقلام و زباله‌های پارچه‌ای را در شومینه بیندازید تا آتش روشن شود، اما اشتباه می‌کنید. پارچه و لباس، بوی تند و بدی ایجاد می‌کند و همچنین دود زیادی تولید می‌کند. این دود داخل دودکش را با کرئوزوت می‌پوشاند که می‌تواند باعث آتش‌سوزی دودکش شود.
برای خلاص شدن از شر زباله‌های پارچه‌ای باید آن‌ها را به مراکز بازیافت بسپارید. اگر لباسی دارید که هنوز قابل‌استفاده است و به هر دلیلی مناسب شما نیست، آن را به دست کسی که به آن نیاز دارد بسپارید.
۱۵. زغال چوب
حتما می‌دانید که زغال می‌تواند گرمای زیادی ایجاد کند. هم زمان با این گرمای زیاد، مونوکسید کربن هم تولید می‌کند که در هوای آزاد به اندازه‌ی داخل خانه خطرناک نیست. بهتر است که از زغال فقط برای درست کردن غذا در فضای باز استفاده کنید.
نکاتی که باید درباره‌ی شومینه هیزمی بدانید
اگر شومینه هیزمی دارید باید بیشتر مراقب آن باشید و طرز استفاده از آن را بدانید. نکته‌های زیر را در مورد نگهداری از شومینه هیزمی و استفاده از آن به خاطر بسپارید.
درپوش دودکش
حتما برای دودکش شومینه درپوش مخصوص تهیه کنید. این درپوش از ریختن باران و برف داخل دودکش جلوگیری می‌کند. علاوه‌بر‌این، از ورود حیوانات به داخل دودکش هم جلوگیری می‌کند. درپوش‌ها معمولا گالوانیزه، استیل یا حتی سیمانی است.
نصب آشکارساز مونوکسید کربن و دود
برای اینکه مطمئن شوید همه‌چیز به درستی کار می‌کند، آشکارساز مونوکسید کربن و آشکارساز دود در نزدیکی شومینه و همین‌طور در اتاق‌خواب خود نصب کنید. آشکارساز دود، ابزاری است که برای حس کردن و آشکارسازی دود به ویژه در سیستم‌های اعلام حریق یا اطفا حریق به کار می‌رود.
تمیز کردن دودکش
دو بار در سال دودکش را تمیز کنید. اگر زیاد از شومینه استفاده می‌کنید حتما باید دو بار در سال، کار تمیزکاری دودکش را انجام دهید. در غیر این‌صورت می‌توانید یک بار قبل از شروع فصل سرما، دودکش را بررسی و تمیز کنید.
جمع‌بندی
این روزها با وجود پیشرفت فناوی و گازرسانی، شاید کمتر کسی شومینه هیزمی داشته باشد. اما هنوز هم برخی افراد حس‌وحال شومینه‌های هیزمی را دوست دارند و در خانه، ویلا و باغ خود شومینه هیزمی درست می‌کنند. اگر شومینه هیزمی دارید باید در انداختن مواد مختلف داخل آن، بسیار محتاط باشید.
برخی موادی که داخل آتش می‌اندازیم می‌توانند خطرناک و آسیب‌زا باشند. با رعایت نکاتی که بالاتر مطرح کردیم، سلامت و امنیت خانواده‌ی خود را تصمین کنید.
منبع: Bobvila
