۱۲ ماده‌ی غذایی در یخچال که باید دور بیاندازید
یخچال مهم‌ترین وسیله‌ی برقی آشپزخانه است. بدون وجود یخچال مجبور بودیم که هر روز برای تهیه‌ی مایحتاج و خوراکی مورد نیازمان به خرید برویم یا بسیاری از مواد غذایی را به‌خاطر نبودن شرایط مناسب برای نگهداری، دور بریزیم. اما لازم است بدانید که یخچال برای همیشه نمی‌تواند غذاهای ما را تازه و سالم نگه دارد. نگداری مواد غذایی در یخچال هم محدودیت‌هایی دارد که باید بدانید. در ادامه در مورد مواد غذایی که معمولا در یخچال نگهداری می‌کنیم اما برای خوردن، سالم و قابل اطمینان نیستند، بیشتر بخوانید. همچنین چند نکته در مورد نگهداری مواد غذایی در یخچال یاد بگیرید.
نگهداری مواد غذایی در یخچال؛ چه موادی را باید دور بریزیم؟
نکات و ترفندهایی برای نگهداری مواد غذایی در یخچال
نگهداری مواد غذایی در یخچال؛ چه موادی را باید دور بریزیم؟
نگهداری مواد غذایی در یخچال محدودیت‌هایی دارد. نمی‌توانیم هر نوع خوراکی که بیرون می‌ماند داخل یخچال بگذاریم و مطمئن باشیم که مشکلی برای آن پیش نمی‌آید. اگر مواد غذایی زیر را در یخچال دارید، احتمالا لازم است که آن‌ها را همین الان بررسی کنید:
۱. چاشنی‌ها و سس‌های منقضی‌شده
یخچال نمی‌تواند مواد غذایی منقضی‌شده را نجات دهد. بسیاری از افراد فکر می‌کنند محصولاتی که در حالت عادی بیرون از یخچال نگهداری می‌شوند را اگر داخل یخچال بگذاریم، عمر آن‌ها بیشتر می‌شود. اما این طور نیست.
بسیاری از افراد انواع سس و چاشنی را خریداری می‌کنند. همین الان اگر در یخچال‌تان را باز کنید ممکن است از این نوع مواد غذایی از چند مدل مختلف در یخچال داشته باشید؛ مثلا هم سس مایونز دارید هم فرانسوی.
جمع کردن مقدار زیادی از انواع سس و چاشنی در یخچال، باعث می‌شود که بسیاری از آن‌ها قبل از اینکه فرصت خوردنشان را پیدا کنیم، منقضی شوند یا کیفیت اولیه را از دست بدهند. اگر شما هم عادت دارید چاشنی‌ها و سس‌های متنوع می‌خرید و تعداد زیادی از آن‌ها در یخچال دارید، حتما چند وقت یک بار یخچال را بررسی کنید و تمام آن‌هایی که منقضی شده‌اند یا نزدیک به تاریخ انقضا هستند دور بریزید.
فقط به بررسی تاریخ انقضای آن‌ها اکتفا نکنید. در محصولات را باز کنید، آن‌ها را بو کنید و بچشید و اگر فکر می‌کنید کیفیت و طعم اولیه را از دست داده‌اند، آن‌ها را دور بریزید. هر کدام از این محصولات عمر مشخصی دارند حتی اگر در یخچال نگهداری شوند. عمر رایج محصولات محبوب از این قرار است:
- سس‌های چیلی و کچاپ: ۶ ماه
- سس خردل: ۱۲ ماه
- زیتون: ۲ هفته
- انواع ترشی و شور: ۱ تا ۳ ماه
- سس‌های سالاد و مایونز: ۲ ماه
اگر برای نگه داشتن یا دور انداختن یکی از این محصولات شک دارید، باید با چشیدن، بوییدن و بررسی ظاهری، آن‌ها را بررسی کنید. اگر مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن از هم جدا شده، در قسمتی از آن کپک مشاهده می‌کنید یا بوی نامطبوعی دارند، آن‌ها را دور بریزید.
۲. غذاهای حاضری و گوشت‌های فرآوری شده
یکی از محبو‌ترین غذاهایی که دوست داریم روزهای آخر هفته بخوریم، انواع فست‌فودها، غذاهای حاضری و گوشت‌های فرآوری شده است. درست کردن غذا با این محصولات بسیار ساده و سریع است و معمولا بسیار لذیذ هستند. این محصولات حاضری با اینکه مواد نگهدارنده دارند و طول عمر آن‌ها با روش‌های مختلفی افزایش پیدا می‌کند ولی آن قدرها هم که تصور می‌کنید، نمی‌توانید برای مدت طولانی آن را نگه دارید.
اگر محصولاتی مثل سوسیس و کالباس و ژامبون در یخچال دارید، باید آن را بین ۳ تا ۵ روز بعد از باز کردن بسته‌بندی‌اش مصرف کنید. بعضی از انواع گوشت‌های فرآوری‌شده را می‌توانید دو تا سه هفته در یخچال نگهداری کنید. برای نگهداری مواد غذایی در یخچال حتما به توضیحاتی که روی بسته‌بندی این محصولات نوشته‌شده دقت کنید.
اگر هر محصول گوشتی فراوری‌شده‌ای در یخچال دارید که از این مدت تعیین شده طولانی‌تر آن را نگه داشته‌اید، حتما دور بیاندازید. همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. با دور انداختن مواد غذایی کهنه و فاسد، از بروز مشکلات گوارشی و مسمومیت‌های غذایی جلوگیری می‌کنید.
۳. خوارکی‌های تخمیر شده
بعضی از خوراکی‌ها و دورچین‌هایی که در دنیای مدرن طرفداران زیادی پیدا کرده است، انواع خوراکی‌هایی است که به شیوه‌ی تخمیری درست می‌شود؛ مثلا کیمچی یا بعضی از انواع ترشی‌ها. این دورچین‌های خوشمزه و رنگارنگ می‌توانند ظرف غذای ما را رنگی‌تر کنند و اشتهابرانگیز هستند و بهترین جا برای نگهداری آن‌ها یخچال است.
خوراکی‌های تخمیر شده را می‌توانید برای مدت طولانی در یخچال نگهداری کنید ولی این نکته به این معنی نیست که می‌توانید آن را تا ابد نگه دارید. اگر یک لایه‌ی سفید و نازک روی ترشی‌ها، شورها و کیمچی داخل یخچال تشکیل شده یا حس می‌کنید بخشی از آن کپک زده، هیچ راهی برای نجات آن نیست و بهتر است که تمام محصول را دور بریزید.
غیر از مشاهده‌ی تغییرات ظاهری، اگر حس می‌کنید بافت، طعم و بوی آن‌ها تغییر کرده، زمان دور ریختنشان فرا رسیده است.
۴. گوشت چرخ کرده
گوشت چرخ کرده یکی از محصولات پرمصرفی است که معمولا هنگام خرید از فروشگاه، در سبد خرید ما وجود دارد. درست کردن غذا با گوشت چرخ‌کرده راحت است، غذاهایی که با آن تهیه می‌شود هم خوشمزه است و هم تنوع بسیار زیادی دارد. اما باید نکته‌ی مهمی را در مورد گوشت چرخ‌کرده بدانید.
این محصول را باید ظرف مدت دو روز مصرف کنید. اگر فکر می‌کنید که نمی‌توانید در این فاصله گوشت را مصرف کنید، حتما باید آن را به فریزر منتقل کنید. گوشت چرخ‌کرده مراحل مختلفی را برای آماده شدن، خرد شدن، چرخ شدن و بسته‌بندی طی کرده است و در این فاصله احتمال آلوده شدن آن به باکتری‌ها و رشد باکتری‌های مختلف در آن، بسیار زیاد است. اگر نمی‌خواهید گوشت را همان موقع بعد از خرید استفاده کنید، بسته‌بندی کنید و داخل فریزر بگذارید.
۵. پنیرهای نرم
پنیر یکی از محبوب‌ترین محصولات لبنی در کل دنیا است و تنوع بسیار زیادی دارد. از انواع پنیر می‌توانید در غذاها استفاده کنید و عطر و طعم دیگری به غذاهای عادی و تکراری بدهید. اگر عاشق پنیر باشید احتمالا چند نوع پنیر داخل یخچال خود دارید. اما متاسفانه بسیاری از پنیرهای محبوب مثلا آن دسته از پنیرهایی که بافت بسیار نرمی دارند، برای مدت طولانی در یخچال دوام نمی‌آورند. مدت نگهداری پنیر در یخچال بین یک تا دو هفته است و این مدت‌زمان به نوع پنیر بستگی دارد.
اگر پنیری بیش از دو هفته است که در یخچال شما مانده، بهتر است که آن را دور بریزید. البته این دو هفته به نوع پنیر بستگی دارد. ممکن است پنیری خیلی زودتر از این مدت، خراب شود.
۶. غذاهای کنسروی و نگهداری شده در قوطی
غذاهای کنسروی می‌توانند در مواقع ضروری به دادمان برسند. به همین دلیل معمولا در خانه چند نوع غذای کنسروی داریم تا اگر مشکلی پیش آمد بتوانیم از آن استفاده کنیم. حتی برای بیرون رفتن، وقتی زمان کافی برای آشپزی نداریم، می‌توانیم از غذاهای کنسروی استفاده کنیم.
اگر یک قوطی کامل از غذای موردنظرتان را مصرف نکرده‌اید و مقداری از آن مانده، احتمالا طبق عادت، غذای باقیمانده را به یخچال منتقل می‌کنید تا بعدا بخورید. اما لازم است بدانید که قبل از این کار، باید غذا را از قوطی بیرون بیاورید و به ظرفی دربسته منتقل کنید.
نگهداری مواد غذایی در یخچال در حالی که در قوطی آن‌ها باز شده، باعث می‌شود که محتویات قوطی خیلی زود خشک شود، بوی یخچال را به خودش بگیرد و حتی با برخی آلودگی‌های محیطی که در یخچال وجود دارد، تماس پیدا کند و آلوده شود.
اگر یک قوطی باز شده از غذای کنسروی در یخچال دارید و یکی دو روز از آن می‌گذرد، بهتر است که آن را دور بیاندازید.
۷. محصولات شل‌شده و کپک‌زده
وقتی مشغول خرید از فروشگاه‌ها و تره‌بارها هستیم، نمی‌توانیم در برابر بعضی از تخفیف‌ها مقاومت کنیم. این مسئله باعث می‌شود با مقدار زیادی میوه و سبزی و محصول تازه به خانه برگردیم که احتمالا فرصت خوردن آن‌ها را نداریم. بسیاری از افراد فکر می‌کنند که وقتی محصولی کپک زد می‌توانند آن قسمت را جدا کرده و بقیه‌ی محصول را که کپک ندارد، مصرف کنند اما همیشه توصیه می‌شود که در این شرایط، کل محصول کپک‌زده را دور بریزید.
کپک‌ها معمولا ریشه‌دار هستند و حتی اگر آن‌ها را با چشم نبینید ممکن است به همه‌جای مواد غذایی سرایت کرده باشند. در نتیجه وقتی کپک مشاهده می‌کنید احتمالا کل یک محصول یا میوه، دچار مشکل شده باشد. در مورد محصولات لزج هم همینطور است. لایه‌ی نازک و سفیدرنگی که روی آن‌ها ایجاد می‌شود نشان می‌دهد که این محصول مدت‌هاست شروع به گندیدن کرده است. در نتیجه بهتر است که کل آن را دور بریزید.
۸. عصاره‌ها و آب گوشت و سبزی
یکی از راهکارهای توصیه شده برای استفاده از باقیمانده‌ی مرغ، استخوان‌ها و قلم‌ها و سبزیجات، درست کردن انواع عصاره از آن‌ها است. این عصاره‌های خانگی خواص زیادی دارند و می‌توانیم برای تهیه کردن سوپ، به‌جای آب خالی از این عصاره‌ها استفاده کنیم تا عطر و طعم بهتری به غذا بدهد.
نکته‌ای که باید در مورد این عصاره‌ها بدانید این است که باید آن‌ها را ظرف مدت حدود ۴ روز از زمانی که آماده کرده‌اید مصرف کنید. یعنی اگر می‌خواهید آن را در یخچال نگهداری کنید، در کمتر از ۴ روز مصرف کنید. اگر فکر می‌کنید که نمی‌توانید در این فاصله از آن استفاده کنید، حتما آن را فریز کنید. در غیر این صورت اگر فریز نکرده‌اید و بیش از ۴ روز از ماندن آن‌ها در یخچال می‌گذرد، بهتر است که دور بریزید.
۹. سس‌های سالاد خانگی
هر زمان که امکان‌پذیر باشد ترجیح میدهیم که سس‌ها و طعم‌دهنده‌های سالاد را خودمان در خانه و بدون هیچ ماده‌ی نگهدارنده و افزودنی درست کنیم. با این روش می‌توانیم از بهترین مواد اولیه استفاده کنیم و مقدار شکر و نمک افزوده‌شده به آن را طبق ذائقه‌ی خودمان کنترل کنیم.
مهم‌ترین ویژگی سس‌ها و طعم‌دهنده‌های خانگی این است که مواد نگهدارنده ندارند. در نتیجه نمی‌توانید انتظار داشته باشید که عمر آن‌ها مثل محصولات آماده طولانی باشد. این سس‌های خانگی خیلی زود خراب می‌شوند. در فاصله‌ی یک تا دو هفته بعد از آماده کردن سس، باید آن را مصرف کرده باشید. اگر بیش از این مدت آن را نگهداری کرده‌اید احتمال رشد باکتری در آن وجود دارد.
۱۰. غذاهای باقیمانده
وقتی غذایی سفارش میدهیم یا می‌پزیم و مقداری از آن برای آن وعده باقی می‌ماند، اولین راهی که به ذهنمان می‌رسد این است که آن را در یخچال نگهداری کنیم و وعده‌ی بعدی بخوریم. با این کار می‌توانیم اتلاف مواد غذایی در خانه را به حداقل برسانیم. اما گاهی اوقات فراموش می‌کنیم که غذایی در یخچال داریم یا اینکه فرصت خوردن آن پیش نمی‌آید. غذای مانده را نهایتا تا سه یا چهار روز می‌توانید در یخچال نگهداری کنید. اگر بیشتر از این مدت آن را نگه داشته‌اید وقت دور ریختن آن رسیده است.
مصرف غذاهای مانده که بیشتر از این مدت در یخچال نگهداری شده‌اند، باعث بیماری شما می‌شود. این احتمال وجود دارد که باکتری‌های مضر در آن رشد کرده باشند و دچار مسمومیت غذایی شوید. جالب است بدانید که بعضی باکتری‌ها با رشد کردن در غذا، ظاهر، طعم یا بوی آن را تغییر نمی‌دهند. به همین دلیل، بررسی کردن طعم و مزه‌ی غذا برای اطمینان از سلامتی آن کافی نیست. اگر ظرف سه روز نتوانستید غذای مانده را بخورید، آن را دور بیاندازید یا قبل از این مدت آن را در فریزر بگذارید.
۱۱. غذاهایی که ناخنک زده‌اید یا سر کشیده‌اید
آیا تا به حال شیر و مایعات مختلف را از پارچ یا بسته‌بندی آن‌ها سر کشیده‌اید؟ یا اینکه به ظرف‌های غذا ناخنک زده‌اید؟ لازم نیست برای این کار خجالت بکشید چون بسیاری از افراد از این تجربه‌ها دارند. اما لازم است بدانید که این کارها یعنی سر کشیدن نوشیدنی‌ها از ظرف بسته‌بندی یا قاشق زدن داخل مواد غذایی مختلف، عمر آن‌ها را از آن چیزی که انتظار دارید کمتر می‌کند.
حتی اگر بهداشتی باشید و اهمیت زیادی به بهداشت، خصوصا بهداشت دهان و دندان بدهید، در هر صورت بینی و دهان ما همیشه می‌تواند ناقل جرم‌ها و باکتری‌های متعدد باشد. این باکتری‌ها می‌توانند به غذایی که می‌خوریم منتقل شوند. اگر به غذاها ناخنک می‌زنید یا آن‌ها را از طرف سر می‌کشید، بهتر است آن‌ها را ظرف سه چهار روز مصرف کنید.
۱۲. جوش شیرین
استفاده از جوش شیرین یک راه عالی برای از بین بردن بوی یخچال است. به‌خصوص برای کسانی که انواع ترشی و چاشنی را همیشه در یخچال نگهداری می‌کنند. احتمالا بسیاری از شما ماه‌ها یک بسته جوش شیرین را داخل یخچال نگهداری می‌کنید. این جوش شیرین بعد از مدتی تاثیرگذاری خود را از دست می‌دهد. توصیه می‌کنند که این جوش شیرین را هر ۳۰ روز عوض کنید اگر می‌خواهید همیشه تاثیرگذار باشد.
نکات و ترفندهایی برای نگهداری مواد غذایی در یخچال
اگر تمیز کردن و منظم کردن مواد داخل یخچال یکی از کارهای خانه است که کمترین علاقه را به آن نشان می‌دهید، با رعایت چند نکته و ترفند می‌توانید نیاز به این کار را تا حد امکان کاهش دهید. علاوه بر این، با رعایت کردن این نکته‌ها، عمر مواد غذایی را افزایش می‌دهید و همیشه اطمینان دارید که غذاهای داخل یخچال، سالم و قابل خوردن هستند.
۱. تمیز کردن مرتب یخچال
احتمالا این نکته‌ای است که اصلا دوست نداشتید بشنوید اما برای اینکه یخچال شما همیشه تمیز و مرتب باشد و بدون اشکال، کار کند و غذاهای داخل آن سالم و تمیز بماند، باید مرتب به آن رسیدگی کنید. هر چقدر بیشتر این کار را انجام دهید، برای تمیز کردن کلی یخچال، وقت و تلاش کمتری اختصاص می‌دهید.
اگر یخچال را فقط یکی دو بار در سال تمیز می‌کنید، آن یک بار باید حسابی وقت بگذارید. احتمالا متوجه می‌شوید که یخچال شما خیلی خوب کار نمی‌کند و نمی‌تواند همه‌چیز را خنک و تازه نگه دارد.
داشتن یخچالی با قفسه‌های پر از محصولات منقضی شده، کارایی آن را کمتر می‌کند. با این کار مقدار انرژی مصرفی یخچال هم افزایش پیدا می‌کند بدون اینکه بازده داشته باشد. ماهی یک بار یخچال را بررسی کنید، محصولات اضافه را دور بریزید و آن را تمیز کنید. با این کار یخچال شما هم کارایی بهتری خواهد داشت و هم محیط آن همیشه مرتب و تمیز به نظر می‌رسد.
برای تمیز کردن داخل یخچال از مواد شوینده‌ای استفاده کنید که برای غذاها مشکلی ایجاد نکنند. محصولات مختلفی برای این کار طراحی و تولید شده است ولی پارچه‌ی تمیز و نم‌دار و جوش شیرین می‌تواند یک تمیزکننده‌ی عالی برای یخچال باشد و بوی نامطبوع سطوح را از بین ببرد.
۲. مرتب کردن یخچال با سبدها و ارگانایزهای مخصوص
برای مرتب کردن محصولات و مواد غذایی در یخچال و قفسه‌ها از سبدهای مخصوص این کار استفاده کنید. این کار چند مزیت دارد. نه‌تنها یخچال شما منظم‌تر می‌شود و مواد غذایی را راحت‌تر پیدا می‌کنید، بلکه از تمیز کردن سطوح یخچال هم خلاص می‌شوید. برای تمیز کردن، کافی است سبدها را بشویید. وجود سبدها مانع از کثیف شدن فضای داخل یخچال می‌شود.
ارگانایزرهای مخصوص یخچال و فریزر در ابعاد و اندازه‌های مختلف تولید می‌شوند تا بتوانید در قفسه‌ها و حتی درِ یخچال از آن‌ها استفاده کنید.
۳. نوشتن توضیحات برای نگهداری مواد غذایی در یخچال
هر غذایی که داخل یخچال می‌گذارید حتما همراه با توضیحات باشد. توضیحات را می‌توانید روی سبدها بنویسید. اطلاعاتی مثل زمان قرار دادن داخل یخچال و تاریخ مصرف را ذکر کنید. حتی برای ظرف‌های دربسته، محتویات ظرف را بنویسید تا هر بار مجبور نباشید که در آن را باز کنید.
۴. گذاشتن مواد غذایی در جای مناسب
یکی از نکاتی که در مورد نگهداری از مواد غذایی در یخچال باید بدانید این است که آن‌ها را در جای مناسب نگهداری کنید. در واقع با همین ترفند ساده می‌توانید عمر بعضی از مواد غذایی داخل یخچال را افزایش دهید. مثلا بهتر است که شیر را داخل درِ یخچال نگذارید چون در این قسمت از یخچال، دما معمولا نوسان زیادی دارد. در عوض آن را در طبقه‌های میانی یخچال بگذارید.
۵. نوشتن محتوای یخچال روی در
برای اینکه خرید بهتری داشته باشید و از خریدن مواد غذایی غیرضروری اجتناب کنید، بهتر است که همیشه فهرستی از مواد غذایی موجود در یخچال را در اختیار داشته باشید. وقتی فهرست مواد غذایی موجود را روی در یخچال بنویسید، هر بار با نگاه کردن به این فهرست متوجه می‌شوید که چه محصولاتی نیاز دارید.
۶. استفاده از صفحه‌های چرخان
یک صفحه‌ی چرخان می‌تواند درست مثل یک قفسه‌ی کوچک عمل کند. با استفاده از این صفحه‌ی چرخان، دسترسی به مواد غذایی که در انتهای یخچال قرار گرفته‌اند راحت‌تر می‌شود. از این صفحه‌های چرخان می‌توانید برای مرتب کردن قفسه‌ی چاشنی‌ها و مواد غذایی که داخل قوطی و شیشه هستند استفاده کنید.
جمع‌بندی
نگهداری مواد غذایی در یخچال مثل هر کار دیگر مرتبط با خانه‌داری، فوت و فنی دارد که اگر بدانید، از اتلاف انرژی و اتلاف مواد غذایی جلوگیری می‌کنید. یخچال غذاهای ما را سالم نگه می‌دارد ولی نمی‌توانید مواد غذایی را تا ابد داخل یخچال بگذارید. بد نیست که چند وقت یک بار یخچال را بررسی کنید و مواد غذایی که بالاتر به آن اشاره کردیم دور بریزید. تا همیشه یخچالی سالم با مواد غذایی سالم و تازه داشته باشید.
منابع: Airtasker, Eatingwell
