خواص لبو و تاثیرات آن بر سلامتی

لبو یکی از انواع چغندر است، گیاهی از خانوادهٔ اسفناجیان و قرمز رنگ و شیرین که ریشهٔ غده‌ای و قندی دارد و برگ­‌های آن درشت و پهن است، مواد غذایی آن هم در ریشهٔ این گیاه ذخیره ‌می‌شود. این گیاه در پخت آش‌ها، دسرها و بورانی‌های گوناگون به کار می‌رود. خواص لبو یا چغندر قرمز از فیتوکمیکال‌ها و ترکیبات فعال زیستی‌ که درون آن است، نشات می‌گیرد. چغندر قرمز به‌خاطر نقش‌های مفیدش در بهبود پیامدهای بالینی و پاتولوژیک شناخته شده است.

ارزش غذایی لبو

لبو منبع خوبی از مواد مغذی، فیبر و بسیاری از ترکیبات گیاهی است. مزایای سلامتی این سبزی شامل بهبود سلامت قلب، توانایی کاهش فشار خون و افزایش ظرفیت ورزش است.در ادامه بیشتر شما را با ارزش غذایی و خواص لبو، آشنا خواهیم کرد.

لبو سرشار از مواد مغذی ضروری، منبع عالی فیبر، فولات(ویتامین B9)، منگنز، پتاسیم، آهن و ویتامین C است. چغندر و آب چغندر با فواید متعددی از جمله بهبود جریان خون، کاهش فشار خون و افزایش عملکرد ورزشی مرتبط هستند. بسیاری از این مزایا به دلیل محتوای بالای نیترات های معدنی درون لبو است. چغندر بیشتر به صورت پخته یا ترشی استفاده می‌­شود.

قندهای ساده – مانند گلوکز و فروکتوز – به ترتیب ۷۰ و ۸۰ درصد کربوهیدرات‌های چغندر خام و پخته را تشکیل می‌دهند. چغندر همچنین منبعی از فروکتان­‌ها یعنی کربوهیدرات­‌های زنجیره کوتاه که به عنوان FODMAPs  طبقه بندی می‌شوند و از خواص لبو به شمار می‌روند. لبو دارای شاخص گلیسمی  ۶۱ است که متوسط در نظر گرفته می­‌شود. شاخص (GI) نشان دهندۀ سرعت افزایش سطح قند خون بعد از غذا است. از طرفی بار گلیسمی لبو فقط ۵ و بسیار کم است. این بدان معنی است که نمی‌تواند تأثیر سریعی بر سطح قند خون داشته باشد؛ زیرا میزان کل کربوهیدرات در هر وعدهٔ آن کم است.

چغندر قرمز Fresh وزن ۱ کیلوگرم

۲۵ %

۲۹,۳۰۰

۲۲,۰۴۰ تومان

مشاهده و خرید

جدول ارزش غذایی

به‌طور کلی، ارزش غذایی هر ۱۰۰ گرم لبو را می‌توان در جدول زیر خلاصه کرد:

خواص و فواید لبو یا چغندر قرمز

کمک به سلامت پروستات

مواد مغذی لبو به حفظ سلامت پروستات در مردان کمک به سزایی می­‌کند. این ریز مغذی­‌ها شامل ویتامین C، بتاکاروتن و پتاسیم است. تحقیقات حاکی از آن است که مصرف لبو در کاهش ابتلا به بیماری­‌های مردان موثر است. برای مثال آنتی اکسیدان­‌های موجود در این گیاه به پیشگیری از سرطان پروستات کمک می­‌کند. مطالعات حاکی از آن است که چغندر به کاهش تکثیر سلول­‌های سرطانی در آزمایشات حیوانی منجر شده است. در انسان اغلب تحقیقات بر روی اثر چغندر بر کاهش تکثیر سلول­‌های توموری سرطان پستان و پروستات انجام شده که نتایج مطلوبی حاصل شده است.

طرز تهیه ۸ غذا و میان وعده‌ی خوش‌رنگ با لبو

چغندر قرمز و کمک به کاهش وزن

لبو هم مانند سایر گروه‌­های سبزیجات دارای آب زیاد و کالری کم است و گزارش­‌های بسیاری حاکی از آن است که افزایش مصرف غذا‌های کم کالری مانند میوه و سبزیجات با کاهش وزن همراه بوده است. علاوه بر این چغندر به رغم داشتن کالری کم، حاوی مقادیر متوسطی از پروتئین و فیبر است که هر دو این مواد به دستیابی شما به وزن ایده آل کمک می­‌کنند. فیبر موجود در چغندر همچنین می­تواند با کاهش اشتها و افزایش احساس پر بودن معده، باعث کاهش وزن شود. البته که هنوز هیچ مطالعه‌ای اثرات مستقیم چغندر را بر وزن آزمایش نکرده است، اما به احتمال زیاد اضافه کردن لبو به رژیم غذایی شما می­‌تواند به کاهش وزن­تان کمک کند. همچنین لبو به هیدراته نگهداشتن بدن و سم زدایی آن کمک می‌کند.

کاهش سطح فشار خون با خوردن چغندر قرمز

لبو حاوی نیترات است و نیترات فشار خون را پایین می‌‌آورد و خطر بیماری قلبی و سکته را کاهش می‌‌دهد. خوب است بدانید نیترات در بدن انسان به اکسید نیتریک تبدیل شده و به بدن کمک می‌کند تا رگ‌های خونی استراحت کنند و از این طریق جریان خون را بهبود می‌بخشد. در این حالت فشار خون فرد کاهش می‌یابد. این اتفاق که نشان‌دهندۀ ارتباط خواص لبو و فشار خون بالا است، چندین ساعت بعد از مصرف چغندر فورا اتفاق می‌افتد.

چغندر قرمز برای بهبود عملکرد کبد

وجود کلسیم، بتالائین، ویتامین‌های B، آهن، و آنتی اکسیدان لبو را به یکی از بهترین و محبوب­ترین خوراکی‌ها و سبزیجات برای کبد تبدیل کرده است. هم‌چنین لبو صفرا را رقیق کرده و باعث می‌شود به راحتی در کبد و رودۀ کوچک جریان داشته‌باشد و این به بهبود سلامت کبد کمک می‌کند. بتالائین موجود در لبو به کبد کمک می‌کند سموم را از بین ببرد. فیبر سمومی را که از کبد دفع شده است پاکسازی می‌کند و اطمینان می‌دهد این سموم دوباره وارد بدن نمی‌شود. کاهش التهاب و بهبود جریان خون­‌رسانی در کبد از دیگر مزایای مصرف لبو برای کبد است.

افزایش استقامت بدن ورزشکاران با چغندر قرمز

لبو و آب آن به عملکرد بهتر قلب و ریه­‌ها در حین ورزش کمک می­‌کند. اکسید نیتریک حاصل از لبو باعث افزایش جریان خون در عضلات شما می­‌شود. برخی از ورزشکاران هنگام ورزش برای بهبود عملکرد خود چغندر می­‌خورند و یا آب چغندر می­‌نوشند. نیترات­‌های غذایی با تأثیر بر کارایی میتوکندری، اندام­‌های سلولی به صورت غیر مستقیم مسئول تولید انرژی هستند و مصرف اکسیژن هستند.

چغندر قرمز و کاهش التهابات بدن

همان­ طور که قابل مشاهده است لبو حاوی رنگدانه‌­هایی به نام بتالین است که دارای تعدادی خواص ضد التهابی است. این می­‌تواند جنبه‌­های مختلفی از سلامتی را به همراه داشته باشد، زیرا التهاب مزمن با شرایطی مانند چاقی، بیماری قلبی، بیماری کبد و سرطان مرتبط است. یک مطالعه روی ۲۴ فرد مبتلا به فشار خون بالا نشان داد که مصرف ۸.۵ اونس (۲۵۰ میلی لیتر) آب چغندر به مدت ۲ هفته به طور قابل توجهی چندین نشانگر التهاب از جمله پروتئین واکنشی و فاکتور نکروز تومور آلفا را کاهش داد. علاوه بر این، یک مطالعه قدیمی در سال ۲۰۱۴ روی افراد مبتلا به استئوآرتریت – وضعیتی که باعث التهاب در مفاصل می­‌شود، آرتروز – نشان داد که کپسول­‌های بتالاین ساخته شده با عصاره چغندر باعث کاهش درد و ناراحتی می‌­شود. همچنین نشان داده شده است که آب و عصاره چغندر باعث کاهش التهاب کلیه در موش­‌هایی می­‌شود که مواد شیمیایی سمی و آسیب زا تزریق شده‌­اند. با این حال، برای تعیین اینکه آیا لذت بردن از مصرف لبو در مقادیر طبیعی به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم، ممکن است همان فواید ضد التهابی را داشته باشد، مطالعات بیشتری در انسان مورد نیاز است.

لبو و محافظت از عملکرد مغز

همان‌طور که می­‌دانید عملکردهای ذهنی و شناختی به طور طبیعی با افزایش سن کاهش می­‌یابند و می‌تواند خطر ابتلا به اختلالات عصبی مانند زوال عقل را افزایش دهد. نیترات­‌های موجود در لبو ممکن است عملکرد مغز را با افزایش گشاد شدن رگ­‌های خونی و در نتیجه افزایش جریان خون به مغز بهبود بخشد. به ویژه، نشان داده شده است که چغندر جریان خون را در لوب پیشانی مغز بهبود می­‌بخشد، منطقه‌ه­ایی که با سطح بالاتری از تفکر مانند تصمیم­‌گیری و حافظه کاری مرتبط است. علاوه بر این، یک مطالعه قدیمی در مورد خواص لبو در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ نشان داد که زمان واکنش در طول تست عملکرد شناختی در افرادی که روزانه ۸.۵ اونس (۲۵۰ میلی لیتر) آب چغندر به مدت ۲ هفته مصرف کرده بودند، ۴ درصد سریع­تر از گروه کنترل بود. با این حال، برای تعیین اینکه آیا لبو می‌تواند برای بهبود عملکرد مغز و کاهش خطر زوال عقل در میان جمعیت عمومی استفاده شود، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است. خلاصه چغندرهای قرمز حاوی نیترات هستند که ممکن است جریان خون به مغز را افزایش داده و عملکرد شناختی را بهبود بخشد. با این حال، تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.

ویتامین‌ها و مواد معدنی چغندر قرمز

چغندر منبع بسیار خوبی از ویتامین­‌ها و مواد معدنی است که از مهم­‌ترین آنها می­‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

فولات؛ که به نام ویتامین B9 نیز شناخته شده برای رشد طبیعی بافت­‌ها و عملکرد سلولی بدن بسیار مهم است و مصرف آن به خصوص برای زنان باردار ضروری است، ۱۰۰ گرم لبو ۲۸ درصد نیاز روزانه بدن به این ماده را برطرف می­‌کند.

منگنز؛ یکی از مواد معدنی مهم که معمولا در غلات سبوس­دار، حبوبات، میوه­‌ها و سبزیجات در مقادیر زیاد یافت می­‌شود. ۱۰۰ گرم چغندر ۱۷ درصد نیاز روزانه بدن به این ماده را برطرف می­‌کند.

پتاسیم؛ رژیم­‌های غذایی سرشار از پتاسیم به کاهش فشار خون کمک کرده و تاثیر مثبت روی سلامت قلب دارند. ۱۰۰ گرم چغندر حاوی حدود ۳۲۵ میلی گرم از این ماده معدنی می­‌باشد.

آهن؛ یک ماده معدنی مهم است که نقش مهمی در سلامت بدن شما دارد و وجود آن برای انتقال اکسیژن به گلبول­‌های قرمز خون ضروری می‌باشد. ۱۰۰ گرم چغندر ۱۰ درصد نیاز روزانه بدن به این ماده معدنی را برطرف می­‌کند.

ویتامین C؛ این ویتامین مشهور از آنتی اکسیدان­‌های قوی است که برای عملکرد سیستم ایمنی و سلامت پوست ضروری می­‌باشد. ۱۰۰ گرم چغندر ۹ درصد نیاز روزانه بدن به این ویتامین را برطرف می­‌کند.

عوارض مصرف زیاد لبو

در واقع همیشه بهتر است از یک رژیم غذایی متنوع پیروی کنید. خوردن مقدار کمی لبو در روز بعید است که ضرری داشته باشد، اما مصرف زیاد آن می­‌تواند منجر به کاهش فشار خون، ادرار و مدفوع قرمز یا سیاه و مشکلات گوارشی برای افرادی شود که به مواد مغذی حساسیت دارند. مصرف زیاد چغندر روزانه ممکن است به این معنی باشد که شما مواد مغذی را از سایر غذاها دریافت نمی‌کنید، بنابراین سعی کنید با یک متخصص مشورت کنید و رژیم غذایی خود را تغییر داده و بهینه کنید. به خاطر داشته باشید همیشه قبل از ایجاد تغییرات قابل توجه در رژیم غذایی لازم است با پزشک صحبت کنید.

جمع‌بندی

در نهایت لبو سرشار از آنتی اکسیدان‌های قوی است که سیستم ایمنی بدن شما را تقویت کرده و برای کمک به کاهش وزن، بهبود عملکرد دستگاه گوارش و قلب، درمان سرماخوردگی و … انتخاب هوشمندانه­‌ای است. البته به خاطر داشته باشید در رژیم غذایی‌تان و در مصرف هیچ نوع ماده غذایی نباید بیش از حد زیاده‌روی کنید.

منبع: nutritionandmetabolism.biomedcentral