تفاوت موس اپتیکال و لیزری؛ کدام یک برای بازی‌های ویدیویی بهتر است؟
اگر قصد خرید ماوس را دارید و نمی‌دانید کدام مدل بهتر است، در این مقاله قصد داریم تفاوت موس اپتیکال و لیزری را توضیح دهیم و سپس به این سوال بپردازیم که کدام مدل ماوس برای گیم عملکرد بهتری خواهد داشت.
نحوه کارکرد موس لیزری و اپتیکال
ماوس مکانیکی چطور کار میکند؟
شباهت‌های بین ماوسهای اپتیکال و لیزری
موس اپتیکال چیست
ماوس لیزری چیست
۴. شتاب
چرا شتاب در ماوس اتفاق می‌افتد؟
۵. قیمت
بهترین ماوس برای بازی رایانه شخصی چیست؟
۱. دقت موس چیست؟ (DPI)
۲. Polling Rate یا نرخ نمونه‌برداری در ماوس چیست؟
نحوه کارکرد موس لیزری و اپتیکال؛ موضوع بسیار مهم برای گیمرها!
در گذشته ماوسهای مکانیکی به شدت روی بورس بوده اما حالا اوضاع مقداری تفاوت پیدا کرده است. دیگر خبری از ماوس با یک قطعه‌ی فلزی یا پلاستیکی گرد در بخش انتهایی نیست؛ به این دلیل که دقت و به خصوص دوام و ماندگاری ماوسهای مکانیکی بسیار پایین بود. در حال حاضر اگر قصد خرید ماوس را دارید، باید بین ماوسهای اپتیکال و لیزری انتخاب کنید که کدام مورد، بهترین ماوس برای شما خواهد بود.
اگر به دنبال یک جواب خلاصه هستید، این باور وجود دارد که ماوس اپتیکال بهتر از یک ماوس لیزری است اما آیا این طرز فکر از لحاظ فنی و علمی واقعا درست است؟ در ادامه به تفاوت موس اپتیکال و لیزری به طور مفصل می‌پردازیم.
نحوه کارکرد موس لیزری و اپتیکال
عبارت موس اپتیکال معمولا کاربر را به اشتباه می‌اندازد. اگر ما به دیکشنری رجوع کنیم، اپتیکال به معنای نور و علم مربوط به نور خواهد بود. ماجرا اینجاست هر سه مدل ماوس مکانیکی، اپتیکال و لیزری با استفاده از نور کار می‌کنند. این که چرا سه مدل ماوس داریم، به نحوه‌ی استفاده‌ی ماوس‌ها از نور برمی‌گردد که در مدل‌های مختلف، این عملکرد مقداری متفاوت است.
ماوس مکانیکی چطور کار میکند؟
ماوس مکانیکی این گونه کار میکند که آیا نور را در موقعیت به خصوصی شناسایی میکند یا خیر. در واقع این مدل ماوس دارای دو چرخنده‌ی کوچک است که یکی برای حرکت عمودی و دیگری برای حرکت افقی کاربرد دارد.
وقتی شما ماوس را حرکت می‌دهید، توپک پلاستیکی به دور چرخنده‌ی اصلی می‌چرخد. در واقع اگر شما ماوس را به صورت قطری تکان دهید، توپک پلاستیکی، هر دو چرخنده را می‌چرخاند.
هر چرخ دارای پره بوده و هر چرخ همچنین دارای یک پرتو نور است که از طریق پره‌ها پرتاب می‌شود. هنگامی که یک چرخ می‌چرخد، لحظه‌ای پرتو نور را مسدود میکند. وقتی پرتو نور مسدود می‌شود، ماوس تعیین میکند که روی کدام چرخ مسدود شده و سپس به کامپیوتر شما می‌گوید که نشانگر ماوس را به کدام سمت حرکت دهد.
شباهت‌های بین ماوسهای اپتیکال و لیزری
با این که ماوس اپتیکال و لیزری از پدیده‌ی نور به شیوه‌های متفاوت استفاده می‌کنند، همچنان شباهت‌هایی بین دو مدل وجود دارد:
۱. تصویربرداری
آیا می‌دانستید که هر دو مدل ماوس لیزری و اپتیکال از جنبه‌ی ماهیت، شبیه به دوربین‌های ویدیویی هستند؟ هر ماوس دارای یک حسگر به اسم CMOS است. یک سنسور CMOS نور را شناسایی میکند؛ دقیقا همان تکنولورژی که قبلا برای دوربین‌های دیجیتال مورد استفاده قرار گرفت.
هنگامی که ماوس خود را حرکت می‌دهید، سنسور CMOS سطحی که ماوس را روی آن حرکت می‌دهید ثبت میکند. با ردیابی حرکت سطح، می‌توان تشخیص داد که ماوس را به کدام سمت حرکت می‌دهید.
اکثر سطوحی که روی آنها از موس خود استفاده می‌کنید کاملا صاف نیستند. به عنوان مثال، یک ماوس پد دارای بافت پارچه‌ای در هم تنیده است. این موضوع برای چشم انسان چندان قابل توجه نیست، اما اگر این موضوع را از طریق یک ذره بین بررسی کنید، واضح‌تر سطح را خواهید دید.
سایر سطوحی که از ماوس روی آنها استفاده می‌کنید، مانند میز یا دسکتاپ، نیز بافت منحصر به فردی دارند. حتی ممکن است خراش‌های کوچک یا تجمع گرد و غبار داشته باشند. از سایر شباهت‌ها در حیطه‌ی تصویربرداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ماوس‌ها، عکس‌ها با تعداد انبوهی مثل ۱۰۰۰ عکس به ازای هر ثانیه را ثبت می‌کنند.
- هر ماوس، یک عکس را در آن واحد بازبینی میکند تا ساختار سطح را شناسایی کند.
- ماوس، تصاویر پشت سر هم را مقایسه و تجزیه و تحلیل میکند که آیا این ویژگی‌ها، موقعیت خود را تغییر داده‌اند یا خیر.
اگر ویژگی‌های سطح به سمت چپ حرکت کرده‌اند، به این معنی است که ماوس خود را به سمت راست حرکت داده‌اید. ماوس به رایانه شما سیگنال می‌دهد که نشانگر ماوس باید به سمت راست حرکت کند. آیا ماوس کامپیوتر شما واقعا می‌تواند این تعداد تصویر را در یک ثانیه ضبط و پردازش کند؟ قطعا بله!
۲. روشنایی
حقیقت این است که ماوسهای اپتیکال و لیزری واقعا نمی‌توانند بافت‌های سطح را تشخیص دهند. اما آنها الگوهای نور را تشخیص می‌دهند. هنگامی که ماوس خود را حرکت می‌دهید:
- ماوس شما یک نور را روی سطح می‌تاباند.
- نور از سطح منعکس می‌شود.
- حسگر CMOS انعکاس نور را دریافت میکند.
سطح ناهموار پد ماوس یا دسکتاپ شما به این معنی است که انعکاس نور با حرکت دادن آن در سراسر سطح، تغییرات جزئی خواهد داشت. ماوس شما واریانس نور منحصر به فرد هر تصویر را تجزیه و تحلیل کرده و سپس حرکت آن را از تصویری به تصویر دیگر ردیابی میکند.
آیا می‌دانید انیمیشن استاپ موشن چیست؟ شما با یک شی گِلی شروع می‌کنید. شما این شی را خیلی کم حرکت می‌دهید و عکس می‌گیرید. دوباره آن را حرکت می‌دهی (خیلی کم) و مجدد عکس دیگری می‌گیری. شما ده‌ها بار این روند را تکرار می‌کنید.
وقتی همه تصاویر را پشت سر هم با سرعت بالا پخش می‌کنید، به نظر می‌رسد که شی گلی به تنهایی در حال حرکت است. موس شما هم به همین صورت کار میکند. این حرکت تصویر، الگوی نور را بر اساس تصویر ردیابی کرده و به رایانه‌ی شما می‌گوید که نشانگر را هر بار یک پیکسل حرکت دهد. در یک ثانیه آنقدر تصاویر را پردازش میکند که به نظر می‌رسد نشانگر شما به طور روان در حال حرکت است.
در این زمینه موس لیزری بهتر است یا اپتیکال؟ تفاوت اصلی بین دو مدل ماوس مذکور در نحوه روشنایی است. یک موس نوری از یک نور LED مادون قرمز برای روشن کردن سطح استفاده میکند اما یک ماوس لیزری سطح را با یک پرتو لیزر روشن میکند.
۳. سازگاری با سطح
این مقوله را در هر ماوس به صورت جداگانه بررسی می‌کنیم:
موس اپتیکال چیست
نور LED که یک ماوس اپتیکال استفاده میکند چندان قوی نبوده و نمی‌تواند به بیشتر سطوح نفوذ کند؛ به زبان ساده‌تر، نور تمایل به بازتاب بیشتری دارد. از این گذشته، اگر نور نتواند به سطح نفوذ کند، فقط از سطح باز می‌گردد. این مقوله چیز خوبی به نظر می‌رسد، درست است؟ آیا نگفتیم که یک سنسور CMOS انعکاس را دریافت میکند؟ داشتن نور بازتابی زیاد، باید خوب باشد اما این موضوع را می‌توان هم به فال نیک گرفت و هم خیر!
اگر از ماوس نوری روی سطح بسیار براق مانند شیشه استفاده می‌کنید، LED ممکن است بیش از حد منعکس شود. اگر انعکاس بیش از حد روشن باشد، الگوی نور کاملا از بین می‌رود. سنسور CMOS قادر به تشخیص تغییرات در الگوی نور نخواهد بود. به همین دلیل است که ماوسهای نوری روی سطوح با بازتاب زیاد خوب کار نمی‌کنند. این دسته از ماوس‌ها برای سطوح غیر براق، مانند پد ماوس، بسیار مناسب‌تر هستند.
ماوس لیزری چیست
لیزر بسیار قدرتمندتر از نور LED است. لیزر می‌تواند در بسیاری از سطوح از جمله سطوح براق نفوذ کند. از آنجایی که مقداری از نور به سطح نفوذ میکند، نور زیادی که منعکس می‌شود وجود نخواهد داشت. لازم نیست نگران روشنایی بیش از حد انعکاس‌ها برای سنسور CMOS باشید.
منبع نور لیزر ۲ مزیت دارد. همانطور که گفته شد، می‌توانید از موس لیزری روی سطوح براق استفاده کنید. مزیت دوم این است که لیزر انعکاس دقیق‌تری به سنسور CMOS می‌دهد.
یک لیزر، به اندازه کافی قوی محسوب می‌شود که بتواند نور را از تمام گوشه‌ها و شکاف‌های کوچک موجود در بالای سطح و در لایه‌های سطح زیرین منعکس کند. انعکاس‌ها دارای واریانس نور بیشتری خواهند بود که ردیابی حرکت سطح را برای ماوس آسان‌تر میکند. جزئیات بیشتر برابر با دقت بیشتر خواهد بود. حداقل از جنبه‌ی تئوری این حرف درست به نظر می‌رسد اما مشکلاتی را هم ایجاد میکند.
۴. شتاب
بسیاری از گیمرهای رایانه شخصی شتاب را دلیل اصلی خوب نبودن ماوسهای لیزری برای بازی می‌دانند. اما شتاب چیست؟
در حالت ایده‌آل، ماوس خود را روی صفحه ماوس حرکت می‌دهید و سپس نشانگر با فاصله متناسبی از صفحه نمایش حرکت میکند. مهم نیست که چقدر سریع ماوس را حرکت می‌دهید. مکان نما فقط نسبت به مسافتی که ماوس را می‌لغزانید حرکت میکند.
شتاب زمانی اتفاق می‌افتد که ماوس را به سرعت حرکت می‌دهید و مکان‌نما با سرعتی اشتباه حرکت میکند و موقعیت هماهنگ‌شده خود را با ماوس شما از دست می‌دهد.
چرا شتاب در ماوس اتفاق می‌افتد؟
شتاب به این دلیل اتفاق می‌افتد که سنسور نمی‌تواند با سرعت بالایی که ماوس را با آن حرکت می‌دهید هماهنگی داشته باشد. به زبان تخصصی‌تر، مولفه‌ی شتاب در حقیقت واریانس‌های نور غیر مهم را بیش از حد جبران میکند. به زبان عامیانه می‌توان گفت که ماوس با حجم بالای جزئیات حواسش پرت می‌شود و به همین دلیل مکان‌نما می‌لرزد یا جهش‌های بزرگی روی صفحه نمایش انجام می‌دهد.
گیمرهای رایانه شخصی از شتاب متنفرند چون حرکت مکان نمای شما را ناسازگار میکند. حرکت نامنظم مکان نما، تقویت حافظه عضلانی با ماوس را برای شما دشوار میکند. حافظه عضلانی در واقع به معنای به خاطر سپردن یک حرکت مشخص در اثر تمرین آن است.
هر چه بازی‌های رایانه‌ای آنلاین بیشتری بازی کنید، استفاده از ماوس برای کنترل حرکات درون بازی راحت‌تر است. به اصطلاح، ماوس را حس می‌کنید. ماهیچه‌های شما یاد می‌گیرند که چقدر باید ماوس را حرکت دهند تا مکان‌نمای ماوس را دقیقا جایی قرار دهید که می‌خواهید؛ به همین دلیل اگر همه چیز درست پیش برود، شما برخی از فعالیت‌های گیم را به صورت غریزی با گذر زمان انجام می‌دهید.
وقتی مکان نما به طور غیرقابل کنترلی می‌پرد، شما نمی‌توانید حافظه عضلانی را تقویت کنید. این مشکل بزرگ شتاب در تجربه‌ی بازی‌های ویدیویی به شمار می‌رود.
ماوسهای لیزری به دلیل دریافت جزئیات حداکثری، بیشتر مستعد شتاب گرفتن هستند. همه واریانس‌های کوچک شناسایی‌شده روی سطح می‌توانند ردیابی را مخدوش کنند، به‌خصوص زمانی که ماوس را با سرعت بالا حرکت می‌دهید.
اما آیا ماوسهای اپتیکال نیز از شتاب رنج می‌برند؟ بر خلاف تصور عمومی، بله این دسته از ماوس‌ها هم شتاب را تجربه می‌کنند. در حالی که موس‌های اپتیکال به اندازه ماوسهای لیزری از شتاب رنج نمی‌برند، هنوز هم در برخی مدل‌های ارزان قیمت و بی‌کیفیت این اتفاق می‌افتد.
۵. قیمت
اگر گیمر هستید، تفاوت قیمتی برای شما باید اهمیت ویژه‌ای داشته باشد. در روزهای اولیه، ماوسهای لیزری بسیار گرانتر از ماوسهای اپتیکال بودند. با این حال، خوشبختانه شکاف قیمت تا حدودی کاهش یافته و حالا می‌توانید هر دو مدل محصول را با قیمت‌های نسبتا مشابه پیدا کنید. با این اوصاف، بهترین ماوسهای لیزری، همچنان با اختلاف قیمت بیشتری در مقایسه با مدل اپتیکال به فروش می‌رسند.
بهترین ماوس برای بازی رایانه شخصی چیست؟
با تمام این تفاسیر، آیا با بررسی تفاوت موس اپتیکال و لیزری باید نتیجه بگیریم ماوس اپتیکال برنده‌ی این بخش است؟ مسلما خیر! بدون شک، بهترین ماوس برای بازی با کامپیوتر چیزی است که از شتاب رنج نمی‌برد. با این حال، هر دو ماوس نوری و ماوسهای لیزری از این پدیده رنج می‌برند. شتاب منحصر به ماوسهای لیزری نیست. این موضوع به دلیل نوع سخت افزاری است که ماوس شما با آن ساخته می‌شود.
در گذشته فارغ از بحث تفاوت موس اپتیکال و لیزری، ماوسهای لیزری بیشتر با این مشخصات ناخوشایند ساخته می‌شدند. اما برخی از ماوسهای اپتیکال نیز به همان شیوه ساخته می‌شوند. به همین دلیل، در بحث گیم شما باید سخت افزار ماوس را بررسی کرده و همچنین سطحی که ماوس را می‌خواهید روی آن قرار دهید. زمان خرید بهترین ماوس برای بازی با کامپیوتر باید به دو مولفه‌ی DPI و Polling Rate دقت کنید. به طور کلی بهترین ماوس گیمینگ باید فرمول زیر را رعایت کند:
مولفه DPI پایین + Polling Rate بالا + سازگارترین سطح = کمترین میزان شانس شتاب
۱. دقت موس چیست؟ (DPI)
بیایید ابتدا در مورد DPI صحبت کنیم. به یاد دارید که چگونه سنسور ماوس، تصاویر سطح را ضبط میکند؟ یک تصویر از پیکسل‌ها تشکیل شده و DPI معمولا به تعداد پیکسل‌هایی که می‌توانید در یک تصویر قرار دهید اشاره دارد. در مانیتور گیمینگ باید DPI بالا باشد چون پیکسل‌های بیشتر، به تنوع رنگ عالی می‌انجامد.
اما DPI ماوس متفاوت عمل میکند. شما می‌خواهید سنسور ماوس برای گرفتن تصاویری که از پیکسل‌های کمتری تشکیل شده کار کند. چرا پیکسل کمتر؟ به این دلیل که این مسئله به معنای کار کمتری است که ماوس باید انجام دهد.
سنسور ماوس شما دو نوع سیگنال را می‌گیرد. اولین سیگنال، یک فرکانس پایه به نام «طبقه نویز» است. سیگنال‌های دیگر معمولا فرکانس بالا هستند. ماوس شما معمولا به دنبال دریافت فرکانس‌های بالاست چون این فرکانس‌ها به دلیل ویژگی‌های سطح قابل ردیابی ایجاد می‌شود. وقتی شما پیکسل‌های کمتری داشته باشید، سنسور ماوس راحت‌تر می‌تواند این فرکانس‌های بالا را دریافت کند. اما شاید بپرسید فرکانس پایه چیست؟
کنار هم قرار دادن چه چیزی آسان‌تر است؟ یک پازل ۱۰۰ تکه یا یک پازل ۱۰۰۰ تکه؟ اگر منطقی نگاه کنیم، قطعا پازل ۱۰۰ قطعه‌ای چون تعداد قطعات کمتر است. بر همین اساس، ماوس شما سریع‌تر و با راندمان بیشتری کار میکند زمانی که پیکسل‌های کمتری را در اختیار دارد.
یک ماوس گیمینگ خوب و طبیعی باید محدوده DPI حداقل ۸۰۰ تا ۱۶۰۰ داشته باشد. DPI کمتر به معنای حرکت کندتر نشانگر ماوس است. برای بهبود شرایط شما باید تنظیمات مربوط به دقت ماوس را که معمولا با فشار دادن دکمه‌ای روی ماوس مهیاست دستکاری کنید.
۲. Polling Rate یا نرخ نمونه‌برداری در ماوس چیست؟
نرخ نمونه‌برداری تعداد دفعاتی محسوب می‌شود که ماوس موقعیت خود را به کامپیوتر شما گزارش می‌دهد. داشتن نرخ بالای این مولفه، کلید جلوگیری از وقع شتاب به حساب می‌آید. بنابراین، هر چه ماوس بیشتر موقعیت خود را گزارش کند، کامپیوتر شما دقیق‌تر می‌تواند مکان نما را برای مطابقت تنظیم کند.
جدا از بحث تفاوت موس اپتیکال و لیزری ماوس گیمینگ خوب باید Polling rate بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ هرتز داشته باشد. به این معنا که ماوس باید موقعیتش را ۵۰۰ الی ۱۰۰۰ مرتبه به ازای هر ثانیه به سیستم شما گزارش دهد.
نحوه کارکرد موس لیزری و اپتیکال؛ موضوع بسیار مهم برای گیمرها!
به یاد داشته باشید که مهم‌ترین تفاوت موس اپتیکال و لیزری در منبع روشنایی آنهاست: ماوسهای اپتیکال از چراغ‌های LED استفاده می‌کنند، در حالی که ماوسهای لیزری از لیزر استفاده می‌کنند. این منبع نور نیست که ماوس را برای بازی بهتر یا بدتر میکند، بلکه صحبت از سخت افزار است.
علاوه بر این موارد، شما باید از یک ماوس اپتیکال روی یک صفحه موس پارچه‌ای و از یک ماوس لیزری روی یک ماوس پد پلاستیکی یا یک ماوس پد بسیار نازک (حدود ۱.۵ میلی متر ضخامت) استفاده کنید.
ماوس گیمینگ برای گیمرهای حرفه‌ای، یک ابزار بسیار مهم محسوب می‌شود. شما با داشتن یک ماوس گیمینگ عالی می‌توانید در بازی‌های شوتر راحت‌تر حریف را هدشات کنید. همچنین در بازی‌های استراتژی هم با کمترین میزان خطا و تاخیر می‌توانید در بازی پیشرفت داشته باشید. بنابراین، حتما نسبت به خرید بهترین ماوس گیمینگ وسواس بیشتری خرج کرده و هر ماوس ارزان قیمت را برای تجربه‌ی حرفه‌ای تهیه نکنید!
منبع: دیجی‌کالا مگ
