جنگ کنسولها به پایان رسیده و هیچکس پیروز نشده است

دهههاست که جنگی در اینترنت و فروشگاهها در جریان است؛ نبردی بین شرکتهای عظیمی که سعی دارند جعبههای پلاستیکیای که بازیها را اجرا میکنند به شما بفروشند و طرفداران وفادار و بعضا عجیبشان. این مبارزه همیشه مسخره به نظر میرسید، اما بسیار واقعی و پرهزینه بود. شرکتهای بزرگ صدها میلیون دلار برای تبلیغات، توسعه بازیها و سختافزارها خرج میکردند. برای مدتها به نظر میرسید که این جنگ کنسولها همیشه ادامه خواهد داشت. اما اینطور نشد.
این نبرد پایان یافته و در سال ۲۰۲۵، همه چیز تمام شده است. شاید شما این پایان را از دست داده باشید، زیرا با یک پیروزی چشمگیر از یک سمت همراه نبود. در عوض، جنگ کنسولها به دلایل مختلف کم کم به حاشیه رفت. در ۳۰ ژانویه، ایکسباکس اعلام کرد که قصد دارد بازی فورتزا هورایزن 5 را برای پلیاستیشن ۵ عرضه کند. با این کار، این شرکت عملاً یکی از بزرگترین بازیهای انحصاری کنسول خود را به سونی و پلیاستیشن واگذار کرد. این واقعاً عجیب است، به خصوص که زمانی سونی رقیب سرسخت ایکسباکس بود.
ایکسباکس از جنگ کنسولها کنارهگیری میکند
در داخل شرکت، قبل از عرضه اولیه ایکسباکس در سال ۲۰۰۱، این کنسول به عنوان پروژه Midway شناخته میشد. این نام اشارهای آشکار به نبرد میدوی در جنگ جهانی دوم بود. در آن نبرد، نیروهای آمریکایی بهطور قاطع نیروی دریایی ژاپن را شکست دادند. این نام نشان میداد که مایکروسافت قصد داشته وارد جنگ کنسولها با نینتندو و سونی شده و برنده شود. سالها ایکسباکس، سونی و نینتندو با هم جنگیدند. یکی قیمتش را پایین میآورد، دیگری یک باندل جدید عرضه میکرد. یکی به مشترکینش بازی رایگان میداد، دیگری از او پیروی میکرد. کنترلهای موشن کپی میشدند. بازیهای انحصاری سروصدا میکردند. این یک جنگ بسیار پرهزینه بود که میلیونها گیمر در سراسر جهان بر سر اینکه کدام بهتر است، در حیاط مدرسهها یا در انجمنهای اینترنتی بحث میکردند.
اما حالا در سال ۲۰۲۵، مایکروسافت حاضر شده یکی از جواهرات تاج خود یعنی فورتزا را به پلیاستیشن بیاورد. این بخشی از یک روند بزرگتر است که ایکسباکس پس از خرید اکتیویژن بلیزارد در پیش گرفته و بیشتر بازیهای خود را چندپلتفرمی کرده است. شایعاتی نیز وجود دارد که حتی بازیها و سریهای بیشتری از ایکسباکس به پلیاستیشن و نینتندو سوییچ منتقل خواهند شد. طبق اطلاعات داخلی، مجموعه هیلو به زودی روی پلتفرمهای دیگر عرضه خواهد شد و همچنین یک مجموعه از گیرز آو وار نیز شایعه شده ولی هنوز تأیید نشده است. منابع داخلی همچنین ادعا میکنند که Fable و استارفیلد نیز به پلیاستیشن ۵ و نینتندو سوییچ ۲ خواهند آمد.
اگر این تغییر در استراتژی ایکسباکس را با دسترسی گستردهتر گیم پس روی دستگاههای بیشتر و کاهش تأکید این شرکت بر فروش کنسولها در سالهای اخیر ترکیب کنید، مشخص میشود که مایکروسافت دیگر در جنگ کنسولها نمیجنگد. شاید چند سالی باشد که اینگونه است، اما خبر انتقال فورتزا به پلیاستیشن باید به عنوان تأییدی بر این باشد که ایکسباکس پرچم سفید را بالا برده و تصمیم گرفته به یک ناشر عظیم تبدیل شود و از قدرت ترکیبی گیم پس، تمام استودیوهایش و اکتیویژن بلیزارد استفاده کند. این استراتژی هماکنون نیز نتیجهبخش است. پس اگر ایکسباکس دیگر در جنگ نمیجنگد، چه کسی مانده است؟
نینتندو دیگر در جنگ کنسولها شرکت نمیکند
این شرکت در حال عرضه نینتندو سوییچ ۲ است و احتمالاً فروش فوقالعادهای خواهد داشت، البته به شرطی که تعرفهها قیمت آن را بیش از حد افزایش ندهند اما در سال ۲۰۲۵، نینتندو نیز دیگر به جنگ کنسولها اهمیت نمیدهد. کنسول Wii U آخرین باری بود که شرکت پشت ماریو سعی کرد مستقیماً با سونی و مایکروسافت رقابت کند. این شرکت Wii U را در اواخر سال ۲۰۱۳ عرضه کرد، یعنی کمتر از یک سال پس از ایکسباکس وان و پلیاستیشن ۴ و تلاش کرد تا بازیهای AAA مختلف مانند مس افکت، کال آو دیوتی و بتمن: آرکام را جذب خود کند.
در نهایت Wii U برای نینتندو یک شکست بود و در سال ۲۰۱۷، این شرکت نینتندو سوییچ را عرضه کرد، یعنی تقریباً سه سال قبل از عرضه کنسولهای نسل نهمی. نینتندو متوجه شد که میتواند مسیر خودش را دنبال کند و نیازی نداشت که به چرخه سختافزاری کنسولهای قدیمی پایبند باشد و هر پنج تا هفت سال یکبار مستقیماً با دیگر شرکتها رقابت کند. در عوض، نینتندو روی ارائه چیزی که طرفداران همیشه میخواستند، یعنی یک دستگاه هیبریدی که کنسولهای دستی و خانگیاش را ترکیب کند، تمرکز کرد و توانست موفقیت فوقالعادهای بدست آورد.
نینتندو سوییچ ۲ که اواخر امسال عرضه خواهد شد، نشان میدهد که نینتندو اهمیتی به جنگ کنسولها نمیدهد. این شرکت نگران زمان عرضه پلیاستیشن ۶ یا ایکسباکس بعدی نیست. این مسائل برای نینتندو مهم نیستند. تنها کاری که باید انجام دهد این است که هر چند سال یک بار یک کنسول جدید بسازد که مردم آن را بخواهند و مطمئن شود که همچنان بازیهای درجه یک از استودیوهای داخلی خود برای آن تولید میکند. نینتندو میتواند بر خود تمرکز کند و نیازی ندارد که وارد رقابت در جنگی بیپایان برای کنسولها بر سر پردازندههای گرافیکی یا عدد ترافلاپس با پلیاستیشن یا ایکسباکس شود. تا زمانی که فروش خوبی دارد، ناشران و توسعهدهندگان بازی مستقل نیز برای عرضه بازیهایشان روی کنسولهای نینتندو وارد عمل خواهند شد، حتی اگر لازم باشد بازیها را تغییر دهند و کوچک کنند تا بتوانند آثاری مثل میراث هاگوارتز را روی سختافزار سوییچ به اجرا درآورند.
بنابراین اگر نینتندو از این رقابت بیرون رفته و ایکسباکس هم دیگر مبارزه نمیکند، تنها سونی باقی میماند. بنابراین میتوان گفت که سونی و پلیاستیشن همچنان در حال جنگیدن هستند. اما اگر همه این رقابت را ترک کردهاند یا تسلیم شدهاند، آیا واقعاً دیگر این یک جنگ است؟
سونی، آخرین سرباز مبارز
سونی همچنان پول زیادی خرج میکند تا انحصار آثاری مانند فاینال فنانتزی 7 ریبرث و دث استرندینگ 2 را بدست آورد. برخلاف ایکسباکس، سونی بازیهای بزرگ و اصلی خود را در روز اول برای کامپیوتر عرضه نمیکند و همچنین آنها را در سرویس اشتراکی خود، پلیاستیشن پلاس، حداقل در زمان عرضه قرار نمیدهد. سونی همچنین میلیونها دلار برای توسعه یک کنسول جدید میان نسلی یعنی پلیاستیشن ۵ پرو خرج کرده است که منطقی به نظر میرسد. اما در سال ۲۰۲۵، پلیاستیشن ۵ پرو بیشتر شبیه به شلیک یک موشک گرانقیمت به یک منطقه خالی از میدان جنگ است. شاید روزگاری در آن نقطه تانکها و جیپهایی حضور داشتند، اما دیگر نه.
از لحاظ فنی، سونی برنده جنگ کنسولها شده است چون اولا هنوز در این رقابت حضور دارد و ثانیا آخرین شرکتی است که همچنان در حال مبارزه است. اما این پیروزی، یک پیروزی عجیب و توخالی به نظر میرسد. در حالی که سونی با نگه داشتن انحصاریهای خود و تلاش برای جذب مردم با کنسولهای بهتر و گرانتر در حال جنگیدن در سبک قدیمی جنگ کنسولها بود، ایکسباکس تبدیل به یکی از بزرگترین ناشران بازیهای ویدیویی در جهان شده و از طریق فروش بازیها روی کنسولهای پلیاستیشن میلیونها دلار درآمد کسب کرده است و نینتندو با فروش بالا، فقط با انجام کارهای خود و عدم دخالت در این جنگ، به موفقیت دست یافت. در همین حال، بازیهای رایگان روی گوشیهای همراه بیشتر از همه این شرکتها درآمدزایی میکنند، آن هم روی دستگاههایی که هرگز به جنگ کنسولها مرتبط نبودهاند.
البته پلیاستیشن نیز به همان شیوهای که ایکسباکس عمل کرده، تمرکز خود را به انتشار بازیها به جای آثار انحصاری کنسولی تا حدی تغییر داده است. بازیهای کامپیوتر همواره بازار بزرگی از بازیکنانی را داشته که کنسول ندارند و از دست دادن این درآمد چیزی نیست که سونی بخواهد ادامه دهد. این موضوع باعث شده تا بیشتر بازیهای انحصاری پلیاستیشن نظیر لست آو آس برای کامپیوتر نیز منتشر شوند. حتی برخی از توسعهدهندگان مستقل که معمولاً با سونی قراردادهای انحصاری داشتند، متوجه شدهاند که با انحصاری ماندن فروش بیشتر را از دست میدهند. اسکوئر انیکس حتی اعلام کرده که قسمت بعدی از مجموعه بازسازی فاینال فانتزی 7 دیگر انحصاری پلیاستیشن نخواهد بود زیرا به دلیل انحصاری بودن، درآمد بالقوهای را از دست داده است. اگرچه سونی هنوز تصمیم نگرفته بازیهایش را بر روی ایکسباکس منتشر کند، اما زمینه آن فراهم شده است و ممکن است این موضوع در آینده در نظر گرفته شود.
در هر صورت شاید سال ۲۰۲۵ دقیقاً سالی نباشد که جنگ کنسولها پایان یافته، چرا که این جنگ احتمالاً سالها پیش به پایان رسیده و آنچه امروز شاهد آن هستیم، درگیریهای کوچکی است که آرام آرام در حال پایان یافتن هستند. این نبردها همچنان ادامه دارند، اما جنگی که زمانی همه چیز را به حرکت درآورده بود، تا حد زیادی تمام شده است. بدون شک حتی اگر کنسولهای بیشتری در آینده عرضه شوند که مطمئناً خواهند شد، دوران سه یا چند شرکت که میلیونها دلار در هر ماه خرج میکنند تا به شیوههای مختلف با هم مبارزه کنند و این چرخههای سختافزاری که سالها طول میکشید، به پایان رسیده است.
منبع: Kotaku
عالی بود؛ ممنون