بهترین شاعران جهان؛ از امیلی دیکنسون تا فردوسی
شعر یک رسانه ادبی است که ظرفیت عمیقی برای بیان احساسات دارد و هر شاعر با دیدگاه و مجموعهای از ابزارهای ادبی منحصر به فرد خود، این احساسات را منتقل میکند. در میان مشهورترین نویسندگانی که زندگی کردهاند، گروهی از شاعران به دلیل تأثیرگذاری بیحد خود، صدایی با دیدگاهها و تجربیات متمایز ساختهاند، و برجسته شدند. به همین دلیل ما فهرستی منتخب از بهترین شاعران جهان را که قلم را به دست گرفتهاند تنظیم کردهایم، به این امید که به شما نامهای جدید برای فهرست مطالعهتان بدهیم.
بهترین شاعران زن جهان
۱. سافو، شاعره یونانی
از اروپا که شاعرانی چون ویلیام شکسپیر، اسکار وایلد یا تی. اس. الیوت داشته تا آمریکا که شاعرانش ادگار آلن پو، والت ویتمن یا رابرت فراست بودهاند، ژانر ادبی شعر، عمدتا تحت سلطه مردان بوده است.
به همین دلیل، هیچ شاعری مناسبتر از اولین شاعر زنِ تاریخ برای آغاز فهرست ما نیست. سافو در حدود ۶۳۰ قبل از میلاد به دنیا آمد. در جزیره یونانی لسبوس زندگی میکرد و میراثش در عصر باستان به اندازه هومر بزرگ بود. در آن زمان هومر را «شاعر»، و سافو را «شاعره» مینامیدند.
افلاطون و سقراط، فیلسوفان کلاسیک یونان، حتی آثار او را در برخی از سخنرانیها و نوشتههای خود ذکر کردهاند. افلاطون فیلسوف برجسته یونانی، در مورد او می گوید: « سافو نه تنها غزل سرایی بزرگ است، بلکه الهه خالق همه هنرهاست.»
آثار سافو نشانگر احساس شگرف و بیآلایش او است.هنری که سرشار از تاریخ و اسطوره و عشق است و با گویشی شاعرانه آداب و رسوم دوران خود را برای ما روایت میکند.
قدرتی که او برای خلق تصویر با کلمات داشته، تبدیل به یادبودی از او شد تا هنرش را در تمام دورانها زنده نگه دارد. مهارتی که باعث شد این شاعر زن، حتی در زمان ما، بیهمتا باشد. اشعار او همراه با موسیقی خوانده میشدند و غنای خاصی داشتهاند. شعرهای سافو عموما در ستایش عشق، اندوه، شادی و زیبایی بوده، و سرشار از ویژگیهای زنانه اند.
متأسفانه، بیشتر آثار سافو در گذر زمان گم شده اند و ما فقط چند اثر نیمه تمام از او داریم. با اینحال، از آثار او هنوز هم در دورههای آموزش ادبی در سرتاسر جهان استفاده میشود.
اکنون او میگریزد، اما به زودی به جستوجوی تو خواهد آمد؛
هدایایی را که اکنون رد میکند
به زودی خواهد پذیرفت؛
اکنون او تو را دوست ندارد،
اما به زودی قلبش در آتش عشق خواهد سوخت،
بیآنکه بخواهد.
این شعر مناجاتی با افرودیت، الهه عشق است که در آن سافو از او میخواهد که، توجه زیبارویی ناشناس را به او جلب کند.
۲. آدریِن ریچ؛ زنی برای زنان
بسیاری از مشهورترین شاعران تاریخ به خاطر تأثیری که فراتر از ادبیات داشتند، گرامی داشته میشوند. آدریِن ریچ نمونهای عالی از شاعری است که تأثیرش فراتر از حرفهاش بود، زیرا او از صدایش، برای ایجاد تغییر مثبت استفاده میکرد. تغییری که امیدوار بود با شعرهای خود رقم بزند.
این تغییر را میشد در روند نوشتن او مشاهده کرد. چراکه آدرین ریچ به عنوان یکی از بهترین شاعران جهان، در مسیر تغییر زندگی خود، از یک «کپینویس مودب» به یکی «رهبر فمنیستی» تبدیل شد و ادبیات زنانه را متحول کرد.
او همچنین برنده جایزه «ییل» متعلق به انجمن آکادمی شاعران آمریکایی شد، و مدال ملی هنر را به نشانه اعتراض علیه نابرابری اجتماعی رد کرد.
سه خواهرِ من نشستهاند
بر گدازهها و سنگها
برای بار اول در روشنایی، به وضوح میبینم چه کسانی هستند.
خواهرِ اولِ من انگار دارد پیراهنش را برای به پیش رفتن میدوزد
انگار که بانویی ماهویست و به پیش قدم بر میداردتمام عصبهایش و رگهایش پیداست.
خواهرِ دومِ من باز در حال دوختن است
بخیههای قلباش را که هیچوقت محکم نشده
کمِ کمش این است که اگر قلباش را بدوزد خیالاش راحت خواهد شد.
خواهرِ سومِ من خیره نگاه میکند
بر پوستهی مسی تیره رنگی که به غرب دریا میتازد
جورابهایش پاره است با این همه او چیزی از زیبایی کم ندارد.زنان/ مترجم: رُزا جمالی
یکی از چیزهایی که خلاقیت ریچ را متمایز میکند، اصالت و هنرمندی آثار او است. قطعا هیچکس مانند ریچ وجود نداشت که بدون ترس به بررسی هویت، جنسیت و سیاست بپردازد.
موضوعات چالشبرانگیزی که او انتخاب میکرد تا در آثارش مورد بررسی قرار دهد، تأثیر عمیقی بر جامعه گذاشت. به شکلی که خوانندگان آثار او، در سراسر جهان تحت تاثیر قلمش قرار گرفتند.
درنهایت صدای او طنینانداز شد و جامعه جهانی امروز از او، به عنوان یک اندیشمندی برجسته که مدافع حقوق زنان بوده، یاد میکند.
۳. الیزابت بارِت براونینگ، شاعر رمانتیک
الیزابت بارِت، یکی از بهترین شاعران زن جهان، در سال ۱۸۰۶ متولد شد و از سن ۶ سالگی شروع به نوشتن شعر کرد. بارِت در بیشتر عمرش از ضعف جسمانی رنج میبرد و احتمالا مبتلا به سل بود. اما این موضوع مانع نوشتن او نشد و او در ۳۲ سالگی اولین مجموعه شعر خود را منتشر کرد. معروفترین اثر او شعر«چگونه دوست دارمت؟» است.
شعرهای او با استقبال بسیار خوبی مواجه شد و بعد از این موفقیت، در سالهای بعدی آثار بیشتری از او منتشر شدند. او همچنین به طور فعال علیه بردهداری مبارزه کرد و بر اصلاحات قوانین کار کودکان تأثیر گذاشت.
بخاطر همین اشعار بود که او با شاعر دیگری به نام رابرت براونینگ آشنا شد. پدر الیزابت با پیوند آنها مخالف بود، اما این ممنوعیت فقط، آتش عشق آنها را شعلهور تر کرد. این عشق ممنوعه، با ملاقاتهای مخفیانه و نامهنگاری ادامه پیدا کرد تا اینکه، الیزابت بارِت و رابرت براونینگ در سال ۱۸۴۶ به طور مخفیانه ازدواج کردند و سپس به ایتالیا رفتند. ثمره این ازدواج پسری به نام پن بود.
چگونه دوست دارمت؟
بگذار روشهایم را بشمرم
دوستت دارم
به ژرفا و پهنا و بلندایی
که روحم را توان رسیدن به آن هست
آنگاه که سرشار از حسی ناپیدا
به نهایت بودن
و کمال زیبایی هستم
دوستت دارم
چگونه دوست دارمت/مترجم: حسین مکیزادهالیزابت بارِت براونینگ – سونات ۴۳
کارهای الیزابت بارِت براونینگ، که یکی از بهترین شاعران جهان است، تأثیر زیادی بر نویسندگان معاصر مشهور زمانش داشت، مانند ادگار آلن پو و امیلی دیکینسون.
۴. امیلی دیکنسون؛ شاعر منزوی و نابغه
امیلی دیکنسون یکی از مشهورترین شاعران زن آمریکایی، و جهان است. در زندگی حرفهای دیکنسون برعکس خیلی از شاعران هم عصر خودش منزوی و ناشناخته بود. تمام عمرش در خانه و شهر خود ماند، و در اتاق ساده و کوچک خود زیست و شعر سرایید.
او به عنوان یکی از شاخصترین شاعران تاریخ و از منابع الهام بهترین شاعران زن ایرانی، زندگی را در آرامش، پای پنجره اتاقش، با مکاتبه با نویسندگان زمان خود گذراند؛ در حالیکه غوغای سرش را با شعر آرام میکرد. اینگونه اشعار او متولد شدند و پس از مرگش محبوبیت زیادی پیدا کردند. میراث او گرچه در سکوت شکل گرفت، اما صدایی بلند داشت به طوریکه امروزه آثارش در دانشگاههای دنیا تدریس میشوند.
دیدن آسمان تابستان
شعر است، هرچند هرگز در دفتری نیارمیده باشد،
شغر راستین گریزپاست.
مترجم: محمد رحیم اخوت
۵. مایا آنجلو؛ شاعر آزادی
مایا آنجلو شاعر، نمایشنامهنویس، مقالهنویس و فیلمنامهنویس برجسته است. او زن جسوری بود که به خاطر آثار ادبی و فعالیتهایش در حقوق مدنی شناخته شده است.
مایا آنجلو، یکی از بهترین شاعران جهان، تا زمان مرگش آثار زیادی را منتشر کرد، و نامزد دریافت «جایزه تونی» و «جایزه پولیتز» شد. همچنین سه بار «جایزه گِرَمی» را برد.
آنجلو به شش زبان فرانسوی، اسپانیایی، عبری، ایتالیایی و فانته (گویشی متعلق به مردم بومی غنا) مسلط بود و آنها را به خوبی صحبت میکرد.
آموخته ام که مردم
حرف های شما را فراموش می کنند
کارهای شما را فراموش می کنند
ولی احساسی را که در آنها ایجاد کرده اید
هیچ وقت فراموش نمی کنندفراموشی/ مترجم: بهنود فرازمند
بهترین شاعران مرد جهان
۱. لی بای، شاعر چینی
لی بای یا لی پو شاعر چینی، از سال ۷۰۱ تا ۷۶۲ میلادی و در « عصر طلایی شعر چینی » زندگی میکرده است. او یکی از بهترین شاعران جهان، و یکی از دو شاعر بزرگ ادبیات چین به شمار میرود. به همین دلیل در فرهنگ چین، اشعار او یکی از سه عجایب بزرگ فرهنگ چین، به حساب میآید.
لی بای شعر سرودن را در اوایل جوانی آغاز کرد. در دوران جوانی شیفته مذهب دائیسم شد و به دنبال کشف ربالنوعها، در کوهستانها و جنگلها خلوت میکرد. خانه را در همان دوران ترک گفت. با وجود علاقه مذهبیاش فعالیتهای سیاسی زیادی انجام میداد و به امید پیدا کردن یک شغل دولتی خوب، اشعارش را به مقامات آن دوران عرضه میکرد. به دلیل وجود این تضادها در زندگیاش، در جهانبینی لی بای، شاهد تعارض هستیم.
لی بای بیشتر عمرش را سرگردان در یافتن شغلی مناسب بود، در طبیعت گشت و اشعار زیادی در وصف آن گفت. ولی با اینحال در سن چهل و یک سالگی، در محفل شاعرانه گروه «هشت جاودانه جام شراب» که بیش از دو هزار و سیصد عضو داشت، پذیرفته شد.
درحال خواندن آواز، مهتاب در اطرافم پرسه میزد،
درحال رقص، سایهام شناور بود.
در زمان هشیاری، من و او با هم دوست بودیم،
در زمان مستی، دوستیمان به پایان رسید.
بگذار تا ابد دوست بمانیم،
دوباره در آسمان پهناور یکدیگر را ملاقات خواهیم کرد.
لی بای شاعری میهنپرست بود و به فساد درباریان تن نمیداد. درسوردهایش، او علاقه فراوانی به روایت کردن عشق و دوستی نشان میدهد. در اشعار او بیشتر احساسات صادقانه و لطیف از نگاه زنان بیان میشوند.
آثار لی بای بر ادبیات چین تاثیر بسیار عمیقی گذاشت. و منبع و الهام بخش شاعران بزرگی بعد از خود شد. امروزه از سرگذشت لی بای کتابها و نمایشهای زیادی ساخته شده است.
درنهایت لی بای، این یکی از بهترین شاعران جهان، در سال ۷۶۲، در حالی که سوار قایق بود و سعی داشت تصویر ماه را روی آب شکار کند، در دریاچه غرق شد.
۲. رومی (مولوی)، صاحب عاشقانهترین مثنوی
جلال الدین محمد بلخی (مولانا) یکی از شاعران برجسته پارسی زبان و متولد سال ۱۲۰۷ شمسی است. او شاعر ایرانی قرن سیزدهم میلادی و از بهترین شاعران جهان است.
با اینکه مولوی یک اسلام شناس و عارفی صوفی اهل خراسان ایران است، اما طنین اشعار او، فراتر از همه مرزها است. او به عنوان یکی از بهترین شاعران جهان، توانسته کاری کند تا همه اقوام، از ایرانی و کرد و تاجیک گرفته، تا یونانی و هندی و اروپایی، با اشعار او ارتباط برقرار کنند و از میراث معنویای که از خود به جا گذاشته است، بهرهمند شوند.
بیشتر آثار مولانا به زبان فارسی ثبت شدهاند، اما او در شعرهایش از زبانهای یونانی، ترکی و عربی نیز بهره برده است.چرا که شعر او نه فقط بر سنتهای زبان فارسی، بلکه بر فرهنگ عثمانی، کردی و حتی پشتو نیز تاثیر بسزایی داشته است.
اکنون قرنهاست که اشعار مولانا، به زبانهای بسیاری در جهان ترجمه شده است. ترجمه آثار او به قدری محبوب هستند که، از او در ایالات متحده آمریکا، به عنوان «محبوب ترین و پرفروش ترین شاعر» یاد میکنند.
امروزه مثنوی معنوی مولوی، یکی از بزرگترین و مهمترین اشعار زبان فارسی به شمار میرود.
گفتم صنما مگر که جانان منی
اکنون که همی نظر کنم جان منی
مرتد گردم گر ز تو من برگردی
ای جان جهان تو کفر و ایمان منی
۳. فردوسی؛ صاحب بلندترین شعر جهان
ابوالقاسم فردوسی، سراینده «شاهنامه»، طولانی ترین شعر جهان و حماسه ملی ایران، از تاثیرگذارترین چهرهها در فرهنگ فارسی و ادبیات جهان است که در میان شاعران معاصر ایرانی هم نمونهای ندارد.
فردوسی در جوانی، زمانی که در خراسان میزیست، مسئولیت نوشتن «شاهنامه» را برای امیر منصور، فرزند حاکم توس، بر عهده گرفت. اما مدتی نگذشته بود که سلسله سامانیان درهم شکست و غزنویان حاکمیت را به دست گرفتند. برعکس سامانیان، آنها برای ادبیات فارسی ارزش زیادی قائل نبودند.
فردوسی که یکی از بهترین شاعران جهان است، در حماسه «شاهنامه»، شرحی از تاریخ، افسانه ها و داستان های بومی ایران کهن را، از ابتدای خلقت تا فتح ایران توسط مسلمانان روایت میکند. این اثر شصت هزار بیت دارد و فردوسی برای سرودن آن، چیزی حدود سی سال زمان صرف کرده است.
فردوسی را به سبب «شاهنامه» غول ادبیات جهان میدانند. چراکه «شاهنامه» علاوه بر اهمیتی که بهعنوان حافظ فرهنگ ایرانی دارد، با اشعار تکاندهنده و ترکیبی از زیبایی و پلیدی، دنیایی نفسگیر خلق میکند.
فردوسی از معدود شاعران، و «شاهنامه» از معدود آثاری است که در آن جهان سیاه و سفید نیست، و شخصیتها مثبت و منفی نیستند. چیزی که در بیشتر حماسههای فانتزی دوران گذشته شاهد آن نیستیم.
با اینهمه این اثر جاویدان و فاخر، برای شاعرش رنج بسیار خرید. فردوسی در زمان خود به سبب روزگار تلخ در فقر و تنگدستی زیست، و در فرار و ترس دستگیری توسط شاه غزنوی عمر را به آخر برد؛ اما امروز در تمام جهان، ایران را با اشعار حماسی و زیبای او میشناسند.
چه گفت آن خردمند مرد خرد
که دانا ز گفتار از برخوردکسی کو خرد را ندارد ز پیش
دلش گردد از کرده ی خویش ریشهشیوار دیوانه خواند ورا
همان خویش بیگانه داند وراازویی به هر دو سرای ارجمند
گسسته خرد پای دارد ببندخرد چشم جانست چون بنگری
تو بی چشم شادان جهان نسپرینخست آفرینش خرد را شناس
نگهبان جانست و آنِ سه پاسسه پاس تو چشم است و گوش و زبان
کزین سه رسد نیک و بد بیگمان
۴. هومر، حماسهساز یونانی
هومر داستانسرا و شاعر یونانی، همدوره با سافو است. مشهورترین اثر هومر، مجموعه شعر حماسی «ایلیاد و اودیسه» است که، محور ادبیات یونان و از کلیدیترین منابع شناخت تمدن غرب هستند.
هومر در زمان خود با این مجموعه تاثیر بسزایی در تغییر تفکرات مردم در شیوه پرستش خدایان داشت.
هومر، یکی از بهترین شاعران جهان، همان کسی بود که به خدایان یونانیان باستان هویت انسانی بخشید؛ همان شخصیتهایی که امروزه آن ها را به عنوان خدایان المپ و شخصیت های اساطیری یونان می شناسیم.حماسه های هومر از تأثیرگذارترین اشعار تاریخ جهان هستند. چرا که نه تنها فرهنگ یونان باستان را شکل دادند، بلکه حماسه را به عنوان منبعی غنی برای آموزشهای اخلاقی معرفی کرد.
در تاریخ هرودت از هومر، به عنوان مردی نابینا و دوره گرد از اهالی ازمیر در یونان قدیم نام برده میشود.
به همین دلیل، در مورد اینکه آیا اشعار او، واقعا کار یک نویسنده بوده یا نتیجه همکاری طولانی نسلهای متعددی از شاعران و نویسندگان، اتفاق نظر وجود ندارد.
۵. ادگار آلن پو، شاعر تاریکی
ادگار آلن پو، نویسنده و شاعر آمریکایی به خاطر داستانهای رازآلودش شهرت داشت. آلن پو را از اولین نویسندگان داستان کوتاه آمریکایی میدانند. او همچنین یکی از شخصیت های اصلی جنبش رمانتیک در ایالات متحده بود و اولین داستانهای کارآگاهی ژانر علمی_تخیلی را نوشت. اما به عنوان یکی از بهترین شاعران جهان، امروزه او را به خاطر شعرهایش میشناسند، مخصوصا شعر کلاغ.
دنیا به آلن پو لقب نابغه داستانهای معمایی را داد. او در سه سبک متفاوت مینوشت : وهم آلود، علمی_تخیلی، وحشت و پلیسی. حوزه علاقهمندی آلن پو گسترده بود و به زبانهای فرانسه، یونانی، اسپانیولی، آلمانی و ایتالیایی تسلط نسبی داشت. او با وجود زندگی پر از سختی و رنج، و نکبتبارش، نویسندهای مرموز، با نبوغی سرشار بود.
آنگه عبوسین چهره مرغ آبنوس
با آن سر و سیمای دهشتناک
رنگی ز شادی بر خیالاتم زد و لبخند را بر یاد من آورد.
گفتم: اگرچه تاج تو چیدند
اما تو را هیبت ندزدیدند.
ای سهمگین مرغ، ای مهیب باستانی
با من بگو ای غربت ساحل؛
اسم شکوهت در کران دوزخین شب چه نامیدند؟
گفتا: دگر، هرگزکلاغ/ مترجم فرزانه دری
با وجود تخیلات رازآلود دائمیاش، و اعتیاد به قمار، الکل و موادمخدر، آلن پو آثار شاخص و مهمی را خلق کرد که بعد از او ماندگار شدند و نسلهای بعد از خود را الهام بخشیدند. غیر از اشعارش، بیشتر آثار پو داستان کوتاه بودند .
تنها رمان ادگار آلن پو، با نام «سرگذشت آرتور گوردن پیم» انتشار یافت. غیر از آن از دیگر معروفترین آثار او میتوان به شعر «کلاغ»، داستان «گربه سیاه»، داستان کوتاه «برنیس»، داستان «قلب افشاگر» و داستان «سوسک طلایی» اشاره کرد.
هیچ کس نمیداند در نهایت چه بلایی بر سر ادگار آلن پو آمد. فقط روایت شده که روزهای آخر عمر خود را با توهم و هذیان میگذراند. آخرین معمایی که او از خود به جا گذشت، معمای مرگش بود. درحالی که با لباسهای پاره و بدن زخمی، گوشه خیابان پیدایش کردند و به بیمارستان منتقل شد. پزشکانه میزان قابل توجهی الکب در خون او یافتند درحالیکه مدتها بود بهخاطر اثر مخربی که الکب روی روانش میگذاشت و باعث میشد توهم بزند، دیگر لب به آن نزده بود.
چهار روز بعد از این واقعه ادگار آلن پو، یکی از بهترین شاعران جهان، دیده از جهان فرو بست؛ درحالی که هیچوقت مشخص نشد چگونه به آن روز افتاده است.
منبع: دیجیکالا مگ