بهترین فیلم‌های ایرانی ۱۴۰۳؛ از «زودپز» تا «علت مرگ نامعلوم»
سال 1403 به پایان رسید. سالی پر از اتفاقات خوب و بد. اما امسال در حافظه تاریخی سینمای ایران ماندگار خواهد شد. در این سال رکوردهای فروش سینما جا به جا شد و از طرفی نرخ بلیت سینماها به بالای 100هزارتومان رسید. اما در میان تولیدات سینمای ایران، برخی از آنها قابل تامل بودند و بیشتر از دیگر فیلم‌ها مورد توجه قرار گرفتند. لیستی که تهیه شده صرفا بهترین فیلم‌های ایرانی 1403 نیست. بلکه فیلم‌هایی که جریانی ایجاد کردند یا اتفاق ویژه‌ای هم محسوب می‌شدند در میان آنها قرار دارد. همچنین نباید این نکته را نادیده گرفت که از نکات قابل توجه سینمای ایران در سال 1403 پیشرفت قابل ملاحظه در زمینه انیمیشن‌سازی و توجه ویژه به سینمای کودک بوده.
بهترین فیلم‌های ایرانی 1403
1- 70 سی
- کارگردان: بهرام افشاری
- بازیگران: بهرام افشاری، هوتن شکیبا، سیاوش طهمورث، ناهید مسلمی
- تاریخ اکران: 7 آذر 1403
فیلم «70 سی» اولین تجربه کارگردانی بهرام افشاری بازیگر ژانر کمدی سینما و تلویزیون ایران است. این فیلم با جذب حدودا 6 میلیون مخاطب رکوردی جدید در سینمای ایران به ثبت رساند و از پرمخاطب‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران شد. با احتساب بیلت 80 هزارتومان در سال 1403، بیش از 300 میلیارد فروش، میزان سود گیشه سینماها از این فیلم بود. البته در کنار این آمار و ارقام، «70 سی» با همه ضعف‌ها، توانایی خندادن مخاطب را داشت و همین موضوع فروش آن را به این رقم رساند. داستان درباره دو خانواده حاشیه‌نشین هستند که یک موقعیت منحصر به فرد می‌تواند همه آنها را از بدبختی نجات دهد. همین رویا‌فروشی به سبک فیلم‌های هندی با چاشنی کمدی، برگ برنده «70سی» در میان آثار امسال سینمای ایران بود.
2- زودپز
- کارگردان: رامبد جوان
- بازیگران: محسن تنابنده، نوید محمدزاده، ساقی حاجی‌پور، روزبه حصاری
- تاریخ اکران: 17 مهر 1403
رامبد جوان پس از سال‌ها که مشغول ساخت برنامه «خندوانه» برای تلویزیون بود و یک سریال شکست‌خورده به نام «مردم معمولی» را برای نمایش‌خانگی ساخته بود، دوباره با ساخت اثری سینمایی به گیشه سینماها بازگشت. فیلم «زودپز» با طرحی از محسن تنابنده و با زوج سازی میان تنابنده و نوید محمدزاده، کمدی متفاوتی را به سینماها آورد. ساخت یک اثر کمدی از تاریخ معاصر ایران توسط جوان، خود باعث متفاوت بودن این اثر می‌شد. فیلمنامه زودپز به صورت مشخص با اشکالاتی روبه‌رو بود، اما خاطره‌بازی با موضوعات مربوط به دهه 60 و سال‌های ابتدایی جنگ و همچنین پرداختن به خلافکاری‌های پشت پرده در آن روزگار، «زودپز» را در مرکز توجه قرار داد.
3- صبحانه با زرافه‌ها
- کارگردان: سروش صحت
- بازیگران: پژمان جمشیدی، بهرام رادان، بیژن بنفشه‌خواه، هوتن شکیبا و هادی حجازی‌فر
- تاریخ اکران: 9 آبان 1403
دومین فیلم سینمایی سروش صحت، در همان دنیای فیلم اول او یعنی «جهان با من برقص» سیر می:ند. یک دنیای رئال مخصوص به خود صحت که می‌تواند در روز عروسی، داماد را با دوستانش به ویلایی در شمال بفرستد و این میان کسی هم کشته شود و آب از آب تکان نخورد. مخاطب اگر طرفدار جهان صحت نباشد، از دیدن فیلم «صبحانه با زرافه‌ها» چندان لذت نمی‌برد. اما فیلم برای مخاطب عام دلنشین بود و توانست نه‌تنها در ایران که در تورهای جهانی هم موفق باشد. این نکته را هم نباید نادیده گرفت که بازی‌های این فیلم دیدنی بود و بهرام رادان و هادی حجازی‌فر وجه دیگری از بازیگری خود را در آن به نمایش گذاشتند.
4- تمساح خونی
- کارگردان: جواد عزتی
- بازیگران: جواد عزتی، عباس جمشیدی‌فر، سعید آقاخانی، الناز حبیبی
- تاریخ اکران: 16 اسفند 1402
جواد عزتی بازیگر سینمای کمدی ایران که چند سالی فروش سینما و سریال‌های کمدی به حضور او بستگی داشت، در سال 1401 تصمیم گرفت اولین فیلم خود را کارگردانی کند. «تمساح خونی» در جشنواره فیلم فجر سال 1402 مورد توجه قرار گرفت و سیمرغ بهترین کارگردانی اول را برای عزتی به همراه داشت. این فیلم در نوروز 1403 به اکران درآمد و بیش از 6 ماه روی پرده ماند و بعد به شبکه‌نمایش‌خانگی رسید. «تمساح خونی» کمدی درباره دو دوست است که برای فرار از فقر به قمار روی می‌آورند. عزتی براساس همان کمدی همیشگی خودش «تمساح خونی» را ساخت و توانست در گیشه موفق باشد.
5- مست عشق
- کارگردان: حسن فتحی
- بازیگران: پارسا پیروزفر، شهاب حسینی، هانده ارچل و ابراهیم چلیک‌کول
- تاریخ اکران: 5 اردیبهشت 1403
«مست عشق» یکی از پروژه‌های سینمایی پرحاشیه سینمای ایران در چند سال اخیر بود. فیلمی که قرار بود از رهایی و عشق خدایی مولانا بگوید، اما درگیر حاشیه‌های مالی تیم سازنده و سرمایه‌گذار ترک و ایرانی و حاشیه‌های فقهی و دیگر مسایل شد. اما بالاخره بعد از سال‌ها، در بهار 1403 به اکران رسید. فیلم از این منظر که اولین تصویر ساخته شده در سینمای ایران از زندکی مولانا، عارف و شاعر ایرانی و معاشرت او با شمس تبریزی است، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. اما از نظر بیشتر منتقدان آنچنان که انتظار می‌رفت نتوانست داستان زندگی این شاعر را به خوبی نشان دهد. از طرفی طرفداران کتاب ملت عشق نوشته الیاف شافاک از این فیلم استقبال کردند چون برداشتی آزاد از آن بود. «مست عشق» در گیشه موفق بود و به پروفروش‌ترین فیلم غیرکمدی سال مشهور شد.
6- ببعی قهرمان
- کارگردانان: حسین صفارزادگان و میثم حسینی
- صداپیشه‌گان: نصرالله مدقالچی، ژرژ پطروسی، حامد عزیزی، حامد بهداد، هومن خیاط
- تاریخ اکران: 4 مهر 1403
انیمیشن‌سازی در ایران سابقه طولانی دارد که دهه 40 برمی‌گردد. اما در دو دهه اخیر و به لطف تکنولوژی ساخت فیلم‌های سینمایی بلند انیمیشنی رونق بیشتری پیدا کرده و حتی این آثار به جشنواره فجر و جشنواره‌های جهانی هم راه پیدا کردند. «ببعی قهرمان» داستان کودکانه‌ای دارد درباره یک ببعی که در آکزوی پرواز است. این انیمیشن با وجود نقدهای مثبت و منفی زیادی که دریافت کرد اما یکی از بهترین فیلم‌های ایرانی 1403 است که توانست در کمتر از 6 ماه به فروشی بالغ بر 60 میلیارد تومان در گیشه برسد و لقب پرفروش‌ترین انیمیشن سینمایی ایرانی را به خود اختصاص دهد.
7- باغ کیانوش
- کارگردان: رضا کشاورز حداد
- بازیگران: شهرام حقیقت‌دوست، عباس جمشیدی‌فر، علیرضا آرا، مهدیه نساج
- تاریخ اکران: 9 آبان 1403
در دهه‌های 60 و 70 به فیلم‌سازی در حوزه نوجوانان بسیار توجه می‌شد. اما سال‌هاست انگار این موضوع فراموش شده. «باغ کیانوش» از این منظر فیلم مهمی است، فیلمی که با داستان درگیرکننده، به نوجوانان پرداخته. نوجوانانی که در زمان جنگ زندگی می‌کردند و یک اتفاق باعث می‌شود یک افسر عراقی به یک باغ ایرانی به نام باغ کیانوش وارد شود و داستانهایی را رقم بزند. «باغ کیانوش» توانست در جدول فروش هم در موقعیت خوبی قرار بگیرد و به فروشی نزدیک به 28 میلیارد تومان در گیشه رسید.
8- در آغوش درخت
- کارگردان: بابک خواجه‌پاشا
- بازیگران: مارال بنی‌آدم، جواد قامتی، روح‌الله زمانی
- تاریخ اکران: 17 مرداد 1403
اولین ساخته بلند بابک خواچه پاشا که براساس نظر اعضای انتخاب، به عنوان نمانیده ایران برای حضور در مراسم اسکار 2025 انتخاب شد، اما نتوانست به فهرست 5 فیلم نهایی این مراسم راه یابد. «درآغوش درخت» فیلم یک خانواده متوسط ایرانی است که در آستانه فروپاشی است. زوجی در حال جدایی هستند و این اوضاع بچه‌ها را در فشار قرار می‌دهد. البته فیلم بیشتر از اینکه در روایت قصه موفق باشد، در تصویر نماهای زیبا از ارومیه موفق بوده. این فیلم در چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر در 8 رشته نامزد دریافت سیمرغ شده بود که سمیرغ بهترین فیلم اول و بهترین فیلمنامه را دریافت کرد.
9- علت مرگ نامعلوم
- کارگردان: علی زرنگار
- بازیگران: علی ثانی‌فر، ندا جبراییلی، بانیپال شومون
- تاریخ اکران: 5 دی 1403
«علت مرگ نامعلوم» یکی از آثار متفاوت و تامل برانگیزی بود که در سال 1403 پس از سه سال توقیف اکران شد و آن را باید یکی از بهترین فیلم‌های ایرانی سال بدانیم. این فیلم داستان یک شش نفر است که به طور اتفاقایو در یک درام جاده‌ای با مرگ یک نفر روبه‌رو می‌شوند. آنها از مواجه شدن با پلیس می‌ترسند و نمی‌دانند که چجوری باید پاسخگو باشند. از طرفی پای مقادیری پول هم به میان می‌آید. «علت مرگ نامعلوم» تولید سینمای مستقل است و به دلایلی نامعلوم سه سال در مخاق توقیف بود و حتی اجازه حضور در جشنواره فیلم فجر را هم پیدا نکرد. با این وجود توانست نظر مخاطب را در سینماها جلب کند و با تبلیغ اندک و سینماهای بسیار کمی که در اختیار داشت در طی دو ماه به فروش 5 میلیاردی برسد.
10- برف آخر
- کارگردان: امیرحسین عسگری
- بازیگران: امین حیایی، مجید صالحی، لادن مستوفی
- تاریخ اکران: 28 آذر 1403
فیلم «برف آخر» در واقع فیلم امین حیایی است. فرصتی که به او داده شده تا بار دیگر بازی درونگرای خود را به نمایش بگذارد. این فیلم در چهلمین دوره جشنواره فجر به یکی از آثار تحسین شده تبدیل شد. فیلمی که با 12 نامزدی در رشته‌های مختلف رکوردار شد. «برف آخر» داستان روزمرگی‌های یک دامپزشک در منطقه‌ای سردسیر در زمستان است که به دور از دنیای آدمها با گاوها و گوسفندها سر و کار دارد و شب‌ها هم به شکار گرگ‌ها می‌رود. اما در این میان درگیر یک ماجرای عاشقانه هم می‌شود. فیلم توجه منتقدان را در جشنواره جلب کرد و یک مینیمال اجتماعی قابل تامل بود. اما در میان کمدی‌های پرفروش روی پرده چندان دیده نشد.
11- مصائب شیرین 2
- کارگردان: علیرضا داودنژاد
- بازیگران: رضا داودنژاد، ترلان پروانه، مونا داودنژاد
- تاریخ اکران: 3 مرداد 1403
این فیلم پس از 6 سال بلاتکلیفی، بالاخره با پیگیری‌های سرمایه‌گذاران و سازمان سینمایی در تابستان امسال رنگ پرده را دید. فیلم «مصائب شیرین 2» آخرین اثری است که مرحوم رضا داودنژاد مقابل دوربین پدرش، علیرضا داودنژاد بازی کرده بود. فیلم در سال 1397 و در ادامه داستان ساخته جنجالی داودنژاد به اسم «مصائب شیرین» که در سال 1377 ساخته بود، کلید خورد. اما به دلیل شیوع کرونا و مسایل دیگر، تا امسال تابستان سرنوشت مشخصی نداشت. پس از درگذشت رضا داودنژاد در فروردین 1403، علی سرتیپی یکی از سرمایه‌گذران فیلم تلاش کرد تا به یادبود رضا این فیلم هرچه سریع‌تر اکران شود. «مصائب شیرین 2» مانند قسمت اولش، یک فیلم تجربی و براساس ساختارهای سینمای داودنژاد است. نمی‌توان قسمت اول آن را با اثری که این روزها روی پرده است مقایسه کرد. چون عملا داستان همان فیلم ادامه پیدا کرده و با استاندارهای دنباله‌سازی در سینما، «مصائب شیرین 2» ساخته شده. این فیلم خاطره‌بازی خوبی است با آثار دهه 70 این کارگردان و هیچ شباهتی هم به سایر دنباله‌سازی‌های اکران شده ندارد.
12- بی‌بدن
- کارگردان: مرتضی علیزاده
- بازیگران: الناز شاکردوست، پژمان جمشیدی، نوید پورفرج، سروش صحت
- تاریخ اکران: 23 اسفند 1402
یکی از جنجالی‌ترین آثار اکران شده در سال 1403 که به یک پرونده قتل واقعی پرداخته بود. «بی‌بدن» داستان دختری است که توسط دوست‌پسرش کشته شده و حالا جنازه آن پیدا نمی‌شود. مادر و پدر دختر در میان دو راهی قصاص و بخشش گیر کرده‌اند و اوضاع هر دو خانواده به سختی گره خورده است. این فیلم در جشنواره فیلم فجر و در زمان اکران با حاشیه‌هایی درباره قصه‌اش روبه‌رو بود. اما داستان فیلم و نزدیکی به واقعیت پرونده، آن را جزو فیلم‌های درام پرمخاطب امسال قرار داد.
منبع: دیجی‌کالا مگ
