۱۳ بازیگر که نقش ملکه الیزابت را بازی کردند
امسال هفتادمین سالگرد به سلطنت رسیدن ملکه الیزابت دوم است. او که حالا طولانیترین مدت فرمانروایی بر یک کشور را به نام خود ثبت کرده، از ۲۵ سالگی تا به امروز بر انگلستان و کشورهای تابع بریتانیا حکومت میکند. اما نکته مهم این است که با وجود شعار آزادی بیان، نام بردن از ملکه و قراردادن شخصیتی در هر اثر نمایشی که پرترهای از او را نشان دهد چندان هم ساده نیست. این را میتوان از تعداد محدود فیلمها و سریالهایی که به صورت کمیک یا انتقادی به این شخصیت پرداختهاند، متوجه شد. اما به هرحال در این سالها آثار شاخصی هم در سینما و تلویزیون تولید شده و بازیگران مهمی در جایگاه این شخصیت قرارگرفتهاند. اینجا به ۱۳ بازیگری که طی سالیان گذشته در سینما و تلویزیون کاراکتر ملکه را به تصور کشیدهاند پرداختهایم.
- ۲۵ فیلم و سریال تلویزیونی تماشایی دربارهی خانواده سلطنتی انگلستان
- زندگی ملکهی بریتانیا در دنیای فیلمها و کتابها
۱. نو کمبل (Neve Campbell)
- نام اثر: چرچیل: سالهای هالیوود (Churchill: The Hollywood Years)
- محصول: انگلیس، ۲۰۰۴
یکی از اولین کمدیهایی که در آن کاراکتر ملکه الیزابت حضور دارد. این فیلم با نگاهی طنز به گذشته شخصیتهایی مثل آدولف هیتلر و وینستون چرچیل نخست وزیر انگلستان میپردازد. در کنار این شخصیتها، نو کمبل هم در نقش ملکه بازی میکند. کمبل بیشتر برای بازی در سری فیلمهای ترسناک «جیغ» شهرت دارد و انتخاب او به عنوان بازیگر نقش ملکه هم چندان هوشمندانه نبود. البته در این فیلم تمرکز بیشتر بر روی شخصیت چرچیل است و چندان با ملکه شوخی نشده. «چرچیل: سالهای هالیوود» اصلا نتوانست نظر منتقدان و مخطبان را جلب کند و از پروژههای شکست خورده سینمای انگلیس محسوب میشود.
۲. هلن میرن (Helen Mirren)
- نام اثر: ملکه (The Queen)
- محصول: آمریکا، ۲۰۰۶
۹ سال پس از مرگ دلخراش پرنسس دایانا، عروس ملکه الیزابت، سینمای انگلیس در جهت تطهیر خاندان سلطنتی از اتهاماتی که به آن نسبت داده شده بود، فیلم سفارشی «ملکه» را تولید و به اکران رساند. این فیلم حوادث ساختگی را پس از مرگ دایانا نشان میدهد که یک دهه بعد، واقعیت این حوادث در سریالی به نام «تاج» به تصویر کشیده شد. هلن میرن برای بازی در نقش ملکه الیزابت در فیلم «ملکه» انتخاب شد و در کمال تعجب بیش از ۲۰ جایزه از فستیوالهای داخلی انگلستان و جشنوارههای بینالمللی مانند اسکار، گلدن گلوب و ونیز دریافت کرد. میرن مورد توجه خود ملکه هم قرار گرفت تا جایی که یک سال بعد وقتی قرار بود تئاتری سیاسی با محوریت دربار انگلستان به روی صحنه برود، بازهم میرن برای نقش ملکه انتخاب شد.
۳. فرد ارمیسن (Fred Armisen)
- نام اثر: سریال شنبه شب زنده (Saturday Night Live)
- محصول: آمریکا، ۲۰۱۰
یکی از کمدیترین محصولات نمایشی که به شخصیت ملکه الیزابت پرداخته، برنامه زنده و کمدی «شنبه شب زنده» در آمریکا است. این برنامه شوی شبانهای است که از سال ۱۹۷۵ تاکنون هر هفته از شبکه ان بی سی آمریکا پخش میشود. معمولا علاوه بر حضور یک میزبان و خواننده، قطعههای نمایشی هم در این برنامه اجرا میشود که بیشتر نقد سیاسی و فرهنگی است. در سال ۲۰۱۰ و در جریان ازدواج کیت میدلتون و ویلیام، نوه ملکه الیزابت، یک قطعه نمایشی با نگاه هجوآمیز به این دیدار در سریال «شنبه شب زنده» اجرا شد. فرد ارمیسن، بازیگر آمریکایی که ریشه ایرانی دارد، با زنپوش شدن، نقش ملکه را برعهده گرفت و یکی از تصویرهای مشهور و کمدی از این سیاستمدار مشهور جهان را عرضه کرد.
۴. فریا ویلسون (Freya Wilson)
- نام اثر: سخنرانی پادشاه (The King’s speech)
- محصول: انگلیس، ۲۰۱۰
«سخنرانی پادشاه» از فیلمهای موفقی است که درباره دربار سلطنتی انگلیس ساخته شده. این فیلم یک داستان واقعی، یعنی لکنت پدر ملکه الیزابت را دستمایه قرار داده. جرج ششم به سلطنت میرسد اما یک مشکل عصبی در حرف زدن باعث میشود از انجام سخنرانی سر باز بزند. تا اینکه بلاخره با کمک گفتار درمان مشهور، او خود را برای سخنرانی در آغاز جنگ جهانی دوم آماده میکند. در این فیلم برای اولین بار بازیگری در نقش کودکی ملکه الیزابت قرار گرفت. فریا ویلسون، نقش سن کودکی الیزابت دوم را برعهده داشت. نقشی فرعی که دیالوگ زیادی هم نداشت، اما مورد توجه قرار گرفت.
۵. جین الکساندر (Jane Alexander)
- نام اثر: فیلم ویلیام و کاترین: یک عاشقانه سلطنتی (William & Catherine: A Royal Romance)
- محصول: آمریکا، ۲۰۱۱
رابطه احساسی ویلیام، پسر پرنسس دایانا و پرنس چارلز با کیت میدلتون، یکی از حاشیههای بحثبرانگیز دربار انگلیس در سالهای ابتدایی قرن جدید بود. آنها حتی یکبار به صورت کامل از هم جدا شدند و پس از مدتی با بازگشت به هم تصمیم به ازدواج گرفتند. سال ۲۰۱۱، ازدواج این دو و پخش مستقیم آن از بیشتر تلویزیونهای دنیا، اتفاق ویژهای بود که پس از مدتی دوباره، دربار ملکه الیزابت را به محبوبیت در نگاه عام رساند. یکی از تلویزیونهای کابلی آمریکا در جریان برگزاری عروسی این دو شروع به ساخت سریالی کرد که از زمان آشنایی آنها در دانشگاه، جدایی و سپس ازدواجشان را به تصویر میکشید. این مجموعه مورد استقبال قرار گرفت. اما برای بازی در نقش ملکه، بازیگر جدیدی پیشنهاد شد؛ جین الکساندر، بازیگری که در دهه نود با فیلم «کریمر علیه کریمر» دیده شده بود و در سینمای هالیوود شهرت داشت. این سریال با یک رویکرد مثبت، نقش ملکه را به تصور کشید و این بازهم چندان با واقعیت همخوان نبود، چون ملکه یکی از مخالفان ازدواج ویلیام و کیت بود.
۶. اما تامسون (Emma Thompson)
- نام اثر: پلیهاوس تقدیم میکند (Playhouse Presents)
- محصول: انگلیس، ۲۰۱۲
سریال «پلیهاوس تقدیم میکند» در اصطلاح یک مجموعه آنتولوژی است. این عنوان به سریالهای اپیزودی داده شده که در هر قسمت کل بازیگران و داستانها تغییر پیدا میکند. در فصل اول، قسمت هشتم این مجموعه، اپیزودی منتشر شد به نام «پیادهروی با سگها» (Walking the Dogs) . این اپیزود به حادثهای که در سال ۱۹۸۲ در کاخ باکینگهام برای ملکه الیزابت اتفاق افتاد، اشاره میکند. در آن سال یک روز که ملکه برای استراحت در اتاق خواب خود بوده، مامور سگهای ملکه، آنها را از اتاق بیرون میبرد تا ظاهرا زمان هواخوریشان سپری شود. بلافاصله پس از این اتفاق فردی مهاجم به قصد ترور وارد اتاق ملکه الیزابت میشود. این ایپزود تنها ۳۰ دقیقه است، اما بازی تامسون، یکی از تصویرهای ماندگاری است که از ملکه ساخته شده.
۷. سارا گدون (Sarah Gadon)
- نام اثر: یک شبگردی سلطنتی (A Royal Night Out)
- محصول: انگلیس، ۲۰۱۵
یکی از آثار متفاوتی که در آن به بخش بازگو نشدهای از زندگی ملکه الیزابت میپردازد. قصه «یک شبگردی سلطنتی» در سال ۱۹۴۵ و در شب پیروزی و جشن انگلیس پس از پایان یافتن جنگ جهانی دوم، روایت میشود. الیزابت و مارگارت، خواهرش، از پدر اجازه میگیرند تا به صورت ناشناس و بدون اسکورت مشخص، به میان مردم عادی بروند و هم درباره نظرات آنها از کاخ آگاه شوند و هم شبی را به سبکی متفاوت بگذرانند. از آنجایی که پرنسس مارگارت، در واقعیت هم زندگی سراسر حاشیه داشته، در این فیلم به کابارهها و خانههای فحشا کشیده میشود. اما الیزابت همراه یک افسر نیرو هوایی که ارتباط احساسی میان آنها به وجود آمده، به دنبال ماجراجوییهایی انساندوستانه میروند. سارا گدون، بازیگر جوان سینمای بریتانیا که با بازی در سریال جنایی کانادایی «مرداک» به شهرت رسیده، در این فیلم نقش ملکه الیزابت را برعهده دارد. هیچ شباهتی میان او و ملکه وجود ندارد و این موضوع انتقادهای زیادی را درباره فیلم به وجود آورد، اما «یک شبگردی سلطنتی» در مجموع فیلمی سرگرم کننده است.
۸. کلر فوی (Claire Foy)
- نام اثر: سریال تاج (The Crown)
- محصول: انگلیس و آمریکا، ۲۰۱۶
پیتر مورگان که سال ۲۰۰۶، نوشتن فیلمنامه فیلم سینمایی «ملکه» را برعهده داشت، تصمیم گرفت این ایده را بسط دهد و تمام دوران سلطنت ملکه الیزابت دوم را در قالب فیلمنامه یک سریال بلند بنویسد. پس از مدتی خودش هم پشت دوربین قرار گرفت و ساخت این مجموعه را برای شبکه اینترنتی نتفلیکلس آمریکا برعهده گرفت. این سریال از فصل اول تا سوم، که بیشتر وقایع دو دهه ابتدایی سلطنت ملکه را نشان میداد، بسیار مورد تحسین و حمایت دربار انگلیس قرار گرفت. کلر فوی، هم با وجود شباهت کمی که به جوانی ملکه داشت، اما توانست مورد توجه قرار بگیرد.
۹. اولویا کولمن (Olivia Colman)
- نام اثر: سریال تاج (The Crown)
- محصول: انگلیس و آمریکا، ۲۰۱۹
با شروع فصل چهارم سریال «تاج» و ورود داستان به سالهای ۱۹۷۰ به بعد، قرار بود میانسالی ملکه نمایش داده شود. به همین دلیل اولویا کولمن با شباهت و گریم قابل قبولی که او را بیشتر به چهره ملکه نزدیک کرده بود، در این نقش قرارگرفت. اما دیگر قرار نبود این مجموعه تنها اتفاقات خوب را نشان دهد و درصد محبوبیت ملکه را بالا ببرد، چون داستان به سالهای طلاق و پس از مرگ دلخراش دایانا رسید و این موضوع چهره ملکه را هم مخدوش میکرد. همین موضوع باعث شد، وزیر فرهنگ بریتانیا و برادر پرنسس دایانا از نتفلیکس بخواهند که در ابتدای تیتراژ سریال تاکید کنند داستان این مجموعه واقعی نیست. اما نتفلیکس نپذیرفت و حتی شایعاتی درباره عدم تمایل پرنس چارلز و ملکه برای دیدن فصلهای بعدی این سریال به گوش رسید.
۱۰. ایملدا استنتون (Imelda Staunton)
- نام اثر: سریال تاج (The Crown)
- محصول: انگلیس و آمریکا، ۲۰۲۲
هنوز فصل جدید سریال «تاج» منتشر نشده و قرار است در ماههای آینده روی خروجی نتفلیکس قرار بگیرد. فصل جدید، ماجراهای خانواده سلطنتی را پس از ورود به قرن بیست و یکم نشان میدهد. برای ایفای نقش ملکه احتیاج به یک بازیگر با سن بالاتری بود. به همین دلیل سازندگان سراغ ایملدا استنتون، یکی از بازیگران سینمای کمدی انگلیس رفتند. این بازیگر بیشتر به واسطه مجموعه فیلمهای «هری پاتر» شناخته میشد. فصل جدید سریال در پاییز ۲۰۲۲ منتشر خواهد شد و تا آن زمان نمیتوان درباره بازی استنتون در نقش ملکه اظهار نظری کرد.
۱۱. مگی سالیوان (Maggie Sullivan)
- نام اثر: مگان و هری: یک عاشقانه سلطنتی (Harry & Meghan: A Royal Romance)
- محصول: آمریکا، ۲۰۱۸
این فیلم محصول شبکه خصوصی لایفتایم آمریکا است. «مگان و هری: یک عاشقانه سلطنتی» بخشهایی از کودکی و نوجوانی مگان و هری و پس از آن آشنایی و ازدواج پرحاشیه این دو را به تصویر میکشد. این فیلم در حد همان فیلم تلویزیونی تنها در خود آمریکا دیده شد و چندان شهرت جهانی پیدا نکرد. این فیلم تنها چندماهه پس از ازدواج پرنس هری و مگان ساخته شد و بیشتر در حکم توضیحی بود برای این رابطه احساسی پرحاشیه. مگی سالیوان در این فیلم نقش ملکه الیزابت را بر عهده دارد. نقشی کوتاه که بیشتر ملکه را شخصیتی نفوذناپذیر نشان میدهد که چندان هم در موضوع روابط این زوج دخالتی نمیکند. موضوعی که بازهم برنامهریزی شده است و با واقعیت همخوانی ندارد.
۱۲. استلا گونت (Stella Gonet)
- نام اثر: اسپنسر (Spencer)
- محصول: آمریکا، ۲۰۲۱
پس از حواشی و اعتراض خاندان سلطنتی درباره سریال «تاج»، یک فیلم کاملا سفارشی از سوی دستگاههای وابسته به دربار انگلیس باید ساخته میشد تا مسایل را آنطور که دربار میخواهد به تصویر بکشد. فیلم «اسپنسر» با همین هدف، توسط کارگردانی که در کالج دولتی لندن درس خوانده، ساخته شد. هدف این فیلم نشان دادن پرنسس دایانا به عنوان فردی است که ثبات اخلاقی نداشته و پس از مدتی به دلیل فشارهای روحی به یک فروپاشی شخصیتی میرسد. همین موضوع در نهایت باعث طلاق و مرگ دلخراش او میشود. در واقع «اسپنسر» خاندان سلطنتی را از هرگونه شک و شبههای تطهیر میکند. در این فیلم استلا گونت، بازیگر قدیمی سینمای بریتانیا، نقش ملکه الیزابت را برعهده دارد. نقشی که البته چندان به آن پرداخته نشده چون بیشتر تمرکز فیلم بر شخصیت دایانا و حال آشفتهی اوست.
۱۳. مورد عجیب ژانت چارلز (Jeannette Charles)
خانم ژانت چارلز، که اتفاقا همسن ملکه الیزابت است، در دهه ۵۰ میلادی در کار تئاتر بود و با نمایشهای مختلف روی صحنه میرفت. اما پس از مدتی، کمپانیها و گروههای نمایشی لندن، به دلیل شباهت او به ملکه الیزابت، نقشی در اختیارش قرار نمیدادند. ژانت چارلز هم از ادامه مسیر بازیگری پشیمان شد و به کارهای اداری روی آورد. در سال ۱۹۷۲، وقتی به سفارش همسر چارلز، پرترهای از او کشیده شده بود، نقاش این پرتره، آن را در نمایشگاهی عرضه کرد. بازدیدکنندگان همه فکر میکردند این نقاشی از روی چهره ملکه کشیده شده. این موضوع به رسانهها کشیده شد و ژانت چارلز در سن ۵۰ سالگی مورد توجه فیلمسازان و برنامهسازان آمریکایی و انگلیسی قرار گرفت. او که حالا از این شباهت میتوانست پول خوبی در بیاورد سعی کرد روی نوع راه رفتن و شیوه حرف زدن ملکه دقت بیشتری کند تا به خوبی از پس تقلید رفتارهای او در فیلمها و برنامههای تبلیغاتی برآید. تا پیش از دهه ۹۰ میلادی در بیشتر فیلمهایی که قرار بود شخصیت ملکه حضور داشته باشد، از ژانت جارلز دعوت میشد و این روند تا سال ۲۰۱۴ و زمان بازنشستگی این بازیگر ادامه پیدا کرد. او حتی در یکی از قسمتهای شوی «شنبه شب زنده» هم حضور پیدا کرد. البته آثاری که چارلز به آنها دعوت میشد معمولا کمدی بودند و قرار نبود در آنها نقد سیاسی یا اجتماعی درباره شخصیت ملکه صورت بگیرد. این بازیگر در فیلمهای زیادی نقش ملکه را برعهده داشته از جمله «تعطیلات اروپایی نشنال لمپون» (National Lampoon’s European Vacation)، «سلاح عریان: پروندههای جوخه پلیس!» (The Naked Gun: From the Files of Police Squad!)، «آستین پاورز: در عضو طلایی» (Austin Powers in Goldmember) و …
منبع: The Hollywood Reporter