۲۸ فیلم زندگینامهای برتر تاریخ سینما؛ از «شجاعدل» تا «پیانیست»
هالیوود عاشق یک فیلم زندگینامهای جذاب است و هر ساله دهها فیلم از این قبیل تولید میکند. بعضی از این فیلمها تبدیل به آثاری کلاسیک میشوند که منتقدان هم از آنها پشتیبانی میکنند، در حالی که سایرین به کلی شکست میخورند؛ با وجود درخشش بازیگر نقش اصلی که موفق میشود پرترهای درخشان از شخص مورد نظر ترسیم نماید. در ادامه نگاهی میاندازیم به بعضی از موفقترین فیلمهای زندگینامهای که هم در گیشه موفق بودهاند، هم مخاطبان را به وجد آوردهاند، هم منتقدان را راضی کردهاند و هم توانستهاند در فصل جوایز بدرخشند؛ دیگر چه انتظاری از یک فیلم دارید؟
معمولا از یک فیلم زندگینامهای انتظار میرود که شخصیت اصلی داستان را از جنبههای مختلف به مخاطب معرفی نماید و علاوه بر به نمایش در آوردن لحظات حساس زندگی او، مواجهی او با این موقعیتها را هم به طور کامل به تصویر بکشاند. تنها بعضی از فیلمها بودهاند که به خوبی به این رسالت عمل کردهاند و یک شخصیت تاریخی را به درستی و با معرفی کامل جنبههای مختلف، برای مخاطبان به نمایش در آوردهاند.
۲۸. ۱۲ سال بردگی (۱۲Years a Slave)
- سال تولید: ۲۰۱۳
- کارگردان: استیو مککوئین
- بازیگران: چیویتل اجیوفر، مایکل فاسبندر، لوپیتا نیونگا، برد پیت
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۹۶ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
«۱۲ سال بردگی» سال ۲۰۱۳، یک فیلم زندگینامهای بود که نمیتوانست شکست بخورد. از بازی درخشان بازیگرانی مانند چیوتل اجیوفر، مایکل فاسبندر، لوپیتا نیونگا، سارا پالسون، پائول دانو، بندیکت کامبربچ، پائول گیاماتی و برد پیت گرفته تا کارگردانی درخشان استیو مککوئین، فیلمنامهی بینظیر جان ریدلی و موسیقی شگفتانگیز استاد هانس زیمر. «۱۲ سال بردگی» در تمام جنبهها به موفقیت رسید و توانست سه جایزهی اسکار به دست آورد.
اسکار بهترین فیلم سال، بهترین بازیگر نقش مکمل زن و بهترین فیلمنامهی اقتباسی به «۱۲ سال بردگی» رسید. اگرچه خیلی از سن این فیلم نمیگذرد، اما همین حالا هم تبدیل به فیلمی کلاسیک شده است. جان ریدلی فیلمنامهی این فیلم زندگینامهای را بر اساس دفترچه خاطراتی به همین نام که سالامون نورتاب سال ۱۸۵۳ آن را نوشته، نوشته است. این فیلم داستان سیاهپوستی آزاد را روایت میکند که دزدیده میشود و سپس به عنوان یک برده به فروش میرسد.
۲۷. یک ذهن زیبا (A Beautiful Mind)
- سال تولید: ۲۰۰۱
- کارگردان: ران هاوارد
- بازیگران: راسل کرو، جنیفر کانلی، پائول بتانی، اد هریس
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۴ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۷۲ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۲ از ۱۰
این فیلم زندگینامهای بر اساس داستان زندگی ریاضیدان برندهی جایزهی نوبل، جان نش، ساخته شده است و فیلمنامهی آن اقتباسی است از کتابی به همین نام از سیلویا ناسار. «یک ذهن زیبا» داستان جنگی را دنبال میکند که به طور کامل در ذهن خود جان نش به وقوع میپیوندد و استعداد درخشان او را در مقابل گرایشات اسکیزوفرنیکاش قرار میدهد. این فیلم در ۱۰ رشته نامزد دریافت اسکار شد و توانست ۴ اسکار را به خانه ببرد.
جنیفر کانلی برای بازی در نقش همسر جان نش، توانست اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن را بگیرد، ران هاوارد برای کارگردانی این فیلم زندگینامهای اسکار گرفت. آکیوا گلداسمیت با فیلمنامهی درخشانش رای دهندگان اسکار را راضی کرد تا اسکار بهترین فیلمنامهی اقتباسی را به او بدهند و همچنین برایان گریزر و ران هاوارد توانستند اسکار بهترین فیلم را از این جشنواره دریافت کنند. «یک ذهن زیبا» فیلمی است که مخاطب را به فکر فرو میبرد و باعث میشود به هرچه روی پردهی نقرهای در حال رخ دادن است شک کند؛ چه چیزی خیالی است و چه چیزی واقعی؟ این فیلم با موفقیت مخاطب را وارد ذهن یک بیمار اسکیزوفرنیک میکند و همین نکته است که باعث ماندگاریاش میگردد.
۲۶. آمادئوس (Amadeus)
- سال تولید: ۱۹۸۴
- کارگردان: میلوش فورمن
- بازیگران: اف. موری آبراهام، تام هولس، الیزابت بریج، سینتیا نیکسون
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۷ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰
اگرچه داستان حسادت آنتونیو سالیری نسبت به آهنگساز افسانهای وولفگانگ آمادئوس موتزارت غیر واقعی است و تا حد زیادی هم در آن اغراق شده، با این حال، «آمادئوس» سال ۱۹۸۴ همچنان به عنوان یک فیلم زندگینامهای با ثبات است و موفق میشود به خوبی داستان زندگی این موسیقیدان شهیر اتریشی را روایت نماید. این فیلم در مجموع توانست ۴۰ جایزهی سینمایی ببرد. «آمادئوس» در ۱۰ رشته نامزد دریافت اسکار شد و توانست با ۸ مجسمهی طلایی، مراسم را ترک کند.
میلوش فورمن برای کارگردانی این فیلم زندگینامهای اسکار گرفت. اف. موری آبراهام توانست برای بازی در نقش سالیاری خیالی، اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی مرد را به خانه ببرد. پتر شفنر برای نوشتن فیلمنامهی «آمادئوس» توانست اسکار بهترین فیلمنامهی اقتباسی را بگیرد و علاوه بر اینها، این فیلم توانست اسکار بهترین فیلم، بهترین طراحی صحنه، بهترین طراحی لباس، بهترین چهرهپردازی و بهترین صدا را هم دریافت نماید. «آمادئوس» شما را به عنوان یک ناظر وارد زندگی یکی از بزرگترین موسیقیدانهای تاریخ میکند و با روایت داستانی جذاب، شما را تا انتهای فیلم سرگرم نگه میدارد.
۲۵. بلککلنزمن (BlacKkKlansman)
- سال تولید: ۲۰۱۸
- کارگردان: اسپایک لی
- بازیگران: جان دیوید واشنگتن، آدام درایور، لائورا هریر، توفر گریس
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۶ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۳ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
بزرگترین پیروزی برای «بلککلنزمن» اسپایک لی، بردن اسکار بهترین فیلمنامهی اقتباسی بود. علاوه بر این اسکار، این فیلم زندگینامهای در ۵ رشتهی دیگر هم نامزد شد، از جمله بهترین فیلم سال، ولی رقابت را به سایرین واگذار کرد. این فیلم در چهار رشته، نامزد گلدن گلوب هم شد، از جمله بهترین فیلم درام، اما نتوانست آنها را به دست بیاورد. جایزهی بزرگ جشنوارهی کن فرانسه هم آن سال برای اسپایک لی و فیلمش نبود. این فیلم داستان واقعی ران استالورث، یک پلیس سیاهپوست را روایت میکند که موفق میشود به کلوکس کلان، یک فرقهی نژادپرست دو آتیشه نفوذ کند.
«بلککلنزمن» در کنار داستان هیچانانگیز و گاهی دلهرهآورش، به عنوان یک فیلم زندگینامهای، کمی زیادی کمدی میباشد که البته از آن جایی که کارگردان آن اسپایک لی است، کاملا منطقی به نظر میرسد. همین جنبهی کمیک داستان است که باعث میشود تحمل داستان غم انگیز و سختی که روایت میکند، آسان گردد. این فیلم میتواند در حالی که شما را به خنده میاندازد، باعث شود که بیش از پیش به فکر فرو روید و نگاه عمیقتری به دنیای اطرافتان بیاندازید.
۲۴. متولد چهارم جولای (Born on the Fourth of July)
- سال تولید: ۱۹۸۹
- کارگردان: الیور استون
- بازیگران: تام کروز، ویلم دفو، تام برنگر، الیور استون
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۴ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۷۵ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۲ از ۱۰
کهنه سرباز جنگ ویتنام ران کاویچ با یک کهنه سرباز دیگر که کارگردان هم هست، به نام الیور استون، همتیمی میشود تا فیلمنامهی یک فیلم زندگینامهای به نام «متولد چهارم جولای» را بنویسد. این فیلم اقتباسی است از کتاب خاطرات کاویچ به همین نام که روایت کنندهی داستان چگونه فلج شدن او، مجروح شدنش در میدان نبرد و بعدتر تبدیل به یک فعال ضدجنگ شدنش را شرح میدهد. این فیلم باعث شد که تام کروز برای نخستینبار نامزد دریافت اسکار شود و با این که او نتوانست این جایزه را به دست آورد، اما خود فیلم توانست دو اسکار بگیرد؛ اسکار بهترین کارگردانی و بهترین تدوین.
۲۳. شجاعدل (Braveheart)
- سال تولید: ۱۹۹۵
- کارگردان: مل گیبسون
- بازیگران: مل گیبسون، سوفی مرکیو، کاترین مککورمک، اگنس مکفیدن
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۶ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۶۸ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
سر ویلیام والاس یک شوالیهی اسکاتلندی بود که کشورش را در نخستین جنگ استقلالش علیه انگلستان رهبری کرد. والاس سال ۱۲۹۶ متولد شد و سال ۱۳۲۸ به قتل رسید. فیلم زندگینامهای «شجاعدل» که نویسنده و کارگردانش مل گیبسون است، روایت کنندهی داستان زندگی این شوالیهی اسکاتلندی است. نقش والاس را در این فیلم، خود مل گیبسون ایفا میکند. این فیلم در ۱۰ رشته نامزد اسکار شد و توانست ۵ اسکار را به خانه ببرد.
اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمبرداری، بهترین تدوین صدا و بهترین چهرهپردازی به «شجاعدل» رسید. این فیلم زندگینامهای شما را به دل یک سفر تاریخی و اسطورهای میبرد و موفق میشود مخاطبان خودش را مجبور به همدلی با والاس کند. این فیلم سرشار از دیالوگهای ماندگار است و صحنههایی در آن وجود دارد که اشک شما را در خواهد آورد؛ از صحنهی به قتل رساندن همسر والاس گرفته تا اعدام بی رحمانهاش توسط پادشاه انگلستان.
۲۲. کاپوتی (Capote)
- سال تولید: ۲۰۰۵
- کارگردان: بنت میلر
- بازیگران: فیلیپ سیمور هافمن، کاترین کینر، کلیفتون کالینز جونیور، کریس کوپر
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۸ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
با فیلم زندگینامهای «کاپوتی» محصول ۲۰۰۵، فیلیپ سیمور هافمن مخاطبان را با بازی در نقش ترومن کاپوتی و زحماتش برای نوشتن کتاب غیر داستانی «با خونسردی» (In Cold Blood) شگفتزده کرد. هافمن در حالی اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی مرد را گرفت که بیشک مستحق آن بود. این بازیگر برای بازی در این نقش، علاوه بر اسکار، توانست گلدن گلوب و جایزهی انجمن بازیگران را هم به کارنامهی هنری درخشان خود اضافه کند.
«کاپوتی» شما را وارد پروسهی سخت و نفسگیر نوشتن کتاب توسط یک نویسنده ی وسواسی و حرفهای میکند و در همان حال که وقایعی تکاندهنده و تلخ را به تصویر میکشاند، مردی را نشان میدهد که چهارچوبهای ذهنی مشخصی دارد و با تمام وجود از این چهارچوبها دفاع میکند. این فیلم زندگینامهای علاوه بر بازیگری، در ۴ رشتهی دیگر هم نامزد دریافت اسکار شد؛ بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بهترین بازیگر نقش مکمل زن و بهترین فیلمنامهی اقتباسی.
۲۱. باشگاه خریداران دالاس (Dallas Buyers Club)
- سال تولید: ۲۰۱۳
- کارگردان: ژان-مارک ولی
- بازیگران: متیو مککانهی، جرد لتو، جنیفر گارنر، دالاس رابرتز
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۷۷ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
متیو مککانهی ۴۷ پوند وزن کم کرد و برای شش ماه از خانه بیرون نرفت تا بتواند نقش یک بیمار مبتلا به ایدز به نام ران وودراف را در فیلم زندگینامهی «باشگاه خریداران دالاس» سال ۲۰۱۳ ایفا کند. وودراف یک قاچاقچی مواد دارویی غیرقانونی است که در مرز مکزیک کار میکند و این مواد دارویی را طی دههی ۱۹۸۰ میلادی وارد ایالت تگزاس مینماید؛ در زمانی که ویروس اچآیوی ناشناخته بود، مردم درک درستی از این بیماری نداشتند و برخورد آنها با افراد مبتلا به این بیماری درست نبود.
مککانهی و همبازیاش جرد لتو، هر دو برای ایفای نقشهایشان اسکار گرفتند و «باشگاه خریداران دالاس» را تبدیل به پنجمین فیلم تاریخ کردند که هر دو اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی مرد و نقش مکمل مرد را به دست آورده است. علاوه بر اسکارهای بازیگری، این فیلم در ۴ رشتهی دیگر هم نامزد اسکار شد و توانست اسکار بهترین چهرهپردازی را به دست آورد. این فیلم زندگینامهای به خوبی مخاطب را با انزوای یک بیمار و اندوه نابودکنندهی او همراه میکند و باعث میشود مخاطبان یکبار دیگر به نحوهی برخورد خود با دیگران نگاهی عمیق بیاندازند.
۲۰. گاندی (Gandhi)
- سال تولید: ۱۹۸۲
- کارگردان: ریچارد آتنبرو
- بازیگران: بن کینگزلی، روشان ست، کندیک برگن، دنیل دی-لوئیس
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۷۹ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
زمانی که اخباری مبنی بر ساختن یک فیلم زندگینامهای دربارهی زندگی ماهاتما گاندی به بیرون درز کرد، گمانهزنیها دربارهی این که چه کسی قرار است نقش این رهبر جنبش استقلال هند را ایفا کند، سر به فلک کشید. بازیگر انگلیسی، بن کینگزلی که از سمت پدری هندی است، انتخاب شد و با نقشآفرینی خود، مخاطبان را شگفتزده کرد. «گاندی» در ۱۱ رشته نامزد اسکار شد و ۸ اسکار به دست آورد؛ از جمله اسکار بهترین کارگردانی برای ریچارد آتنبرو، اسکار بهترین فیلم، اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی مرد برای بن کینگزلی، اسکار بهترین فیلمبرداری، اسکار بهترین فیلمنامهی غیر اقتباسی برای جان بریلی، اسکار بهترین طراحی لباس، اسکار بهترین طراحی صحنه و اسکار بهترین تدوین.
«گاندی» هر آن چه باید دربارهی این مرد تاریخی بدانید را در اختیارتان میگذارد. این فیلم زندگینامهای تمام جنبههای این مرد بزرگ را به تصویر میکشاند و با موفقیت شما را با داستانی حماسی و خیرهکننده درگیر ماجرا میکند. در «گاندی» همهچیز به اندازه است و فیلم برای گفتن هیچ چیز عجلهای ندارد. «گاندی» روایتی است حماسی از استقلال مردم هند که تمام دوستداران تاریخ باید ببینند. یکی از جذابیتهای این فیلم، حضور کوتاه دنیل دی-لوئیس جوان در آن است؛ کسی که آن موقع هیچکس نمیدانست قرار است تبدیل به یکی از بهترین بازیگران تاریخ سینما شود.
۱۹. رفقای خوب (Goodfellas)
- سال تولید: ۱۹۹۰
- کارگردان: مارتین اسکورسیزی
- بازیگران: ری لیوتا، جو پشی، رابرت دنیرو، پائول سوروینو
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۹۲ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۷ از ۱۰
از «رفقای خوب» معمولا به عنوان یکی از بهترین فیلمهای جنایی تاریخ سینما یاد میشود و برای این موفقیت باید بیش از همه از مارتین اسکورسیزی و بازیگران درخشان فیلم مانند ری لیوتا، رابرت دنیرو، جو پشی و پائول سوروینو تشکر کرد. اگرچه این فیلم سال ۱۹۹۰ طرفداران زیادی دارد، با این حال بسیاری از مخاطبان نمیدانند که هنری هیل یک انسان واقعی بود و «رفقای خوب» اقتباسی است از کتاب غیر داستانی ۱۹۸۶ «بچه زرنگ» (Wiseguy) از نیکولاس پیلهگی که داستان حقیقی هیل را روایت میکند.
این فیلم در گیشه توانست به فروش تقریبی ۴۷ میلیون دلاری برسد و در فصل جوایز هم توانست اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را به لیست افتخارات جو پشی اضافه کند. علاوه بر این اسکار، این فیلم زندگینامهای توانست ۳ جایزهی بهترین کارگردانی، بهترین فیلم از نظر منتقدان و بهترین فیلم از نگاه تماشاچیان را از جشنوارهی ونیز بگیرد و همچنین ۳ جایزهی بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامهی اقتباسی را هم از جشنوارهی بفتا به دست آورد.
۱۸. ارقام پنهان (Hidden Figures)
- سال تولید: ۲۰۱۶
- کارگردان: تئودور ملفی
- بازیگران: تاراجی پی. هنسون، اوکتاویا اسپنسر، جنله مونائی، کوین کاستنر
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۷۴ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
همه از دورانی که رقابت فضایی بین آمریکا و شوروی تنگاتنگ بود خبر دارند، اما عدهی کمی هستند که از تاثیرات حساب و کتابهای ریاضیاتی زنان ریاضیدان سیاه پوست که به ناسا کمک کردند تا در این رقابت موفق شود، آگاهی داشته باشند. «ارقام پنهان» این حقیقت را تغییر میدهد. تاراجی پی. هنسون، اوکتاویا اسپنسر و جنله مونائی بازیگران اصلی این فیلم زندگینامهای تحسینشده هستند. این فیلم توانست در رشتههای بهترین بازیگر نقش مکمل زن، بهترین فیلمنامهی اقتباسی و بهترین فیلم نامزد اسکار شود.
۱۷. به نام پدر (In the Name of the Father)
- سال تولید: ۱۹۹۳
- کارگردان: جیم شریدان
- بازیگران: دنیل دی-لوئیس، اما تامپسون، جان لینچ، آنتونی برافی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۴ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
اگر سر دنیل دی-لوئیس در یک فیلم زندگینامهای حضور پیدا کند، آماده باشید، چرا که قرار است شاهد یک نقشآفرینی درخشان باشید که بیشک در مراسم اسکار گرد و خاک به پا خواهد کرد؛ اگر تا به امروز از این حقیقت آگاه نبودهاید، بعد از رسیدن به انتهای این لیست، متوجه آن خواهید شد. در «به نام پدر» سال ۱۹۹۳، دنیل دی-لوئیس نقش گری کانلان را ایفا میکند؛ مرد ایرلندیای که به همراه ۳ نفر دیگر، به اشتباه، به جرم یک بمبگذاری که توسط ارتش آزادیخواه ایرلند طی سال ۱۹۷۵ انجام شده محکوم میگردد و به زندان انداخته میشود. طی این بمبگذاری ۵ نفر کشته میشوند و ۶۵ نفر زخمی. اگرچه این فیلم زندگینامهای به کارگردانی جیم شریدان هیچ اسکاری به دست نیاورد، اما در ۷ رشته نامزد شد.
۱۶. لورنس عربستان (Lawrence of Arabia)
- سال تولید: ۱۹۶۲
- کارگردان: دیوید لین
- بازیگران: پیتر اوتول، عمر شریف، الک گینس، آنتونی کوئین
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۱۰۰ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۳ از ۱۰
به دنبال نقشآفرینیهای درخشان ستارههای بزرگی مانند پیتر اوتول، عمر شریف، آنتونی کوئین و سر الک گینس، «لورنس عربستان» در حالی که داستان زندگی یک افسر و دیپلمات بریتانیایی به نام تی. ای. لورنس را در سینما روایت میکرد، توانست ۷ اسکار به دست بیاورد. از این فیلم زندگینامهای اغلب به عنوان یکی از بهترین فیلمهای تاریخ سینما یاد میشود. این فیلم که دیوید لین آن را ساخته است، روایت کنندهی داستان مقابلهی لورنس با امپراتوری عثمانی در زمان انقلاب عربستان است؛ وقایع این فیلم در دمشق، طی سال ۱۹۱۸ رخ میدهند.
«لورنس عربستان» در ۱۰ رشته نامزد اسکار شد و توانست در رشتههای بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین طراحی صحنه، بهترین فیلمبرداری، بهترین تدوین، بهترین موسیقی متن و بهترین صدا، اسکار را به خانه ببرد. این فیلم زندگینامهای با شخصیتپردازیهای دقیق خود و ایجاد فضاسازیهای باورپذیر، موفق میشود مخاطب را به دل تاریخ ببرد و یک داستان تاریخی حماسی را به همراه جزییات خیرهکنندهاش روایت نماید.
۱۵. لینکلن (Lincoln)
- سال تولید: ۲۰۱۲
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- بازیگران: دنیل دی-لوئیس، سلی فیلد، تامی لی جونز، جوزف گوردون-لویت
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۷ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
تمام آن چیزهایی را که دربارهی دنیل دی-لوئیس گفتیم به یاد دارید؟ او سال ۲۰۱۲ در «لینکلن»، فیلمی از استیون اسپیلبرگ که داستان شانزدهمین رئیس جمهور ایالات متحدهی آمریکا و چهار ماه آخر زندگی او را روایت میکند، نقش خود لینکلن را ایفا کرد. این فیلم زندگینامهای بخشهایی از تلاشهای بیوقفهی لینکلن در راستای به تصویب رساندن متمم سیزدهم قانون اساسی و از بین بردن بردهداری را به تصویر می کشاند. نقشآفرینی درخشان دنیل دی-لوئیس، سومین اسکار کارنامهی هنری او را برایش به ارمغان آورد.
«لینکلن» علاوه بر اسکار بازیگری، توانست اسکار بهترین طراحی صحنه را هم بگیرد و در ۱۰ رشتهی دیگر هم نامزد دریافت این جایزه شد. دی-لوئیس علاوه بر اسکار، توانست جایزهی بهترین بازیگر نقش اصلی مرد را از انجمن منتقدان شیکاگو، انجمن منتقدان نیویورک، حلقهی منتقدان دیترویت، بفتا و گلدن گلوب هم بگیرد. «لینکلن» با تواناییهای خارقالعادهی اسپیلبرگ تمام رسالتهای یک فیلم زندگینامهای را به انجام میرساند و طی ماههای آخر زندگی این مرد بزرگ، شما را قدم به قدم، همراه او پیش میبرد.
۱۴. مالکوم ایکس (Malcom X)
- سال تولید: ۱۹۹۲
- کارگردان: اسپایک لی
- بازیگران: دنزل واشنگتن، آنجلا باست، دلروی لیندو، آلبرت هال
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۷ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
کارگردان، اسپایک لی و بازیگر کهنهکار، دنزل واشنگتن در چهار فیلم با یکدیگر همکاری کردهاند، اما بهترین آنها بیشک «مالکوم ایکس» است. در این فیلم زندگینامهای، واشنگتن نقش فعال حقوق بشر معروف، مالکوم را ایفا میکند؛ این فیلم همهچیز را از کودکی مالکوم و سالهای جوانیاش گرفته تا ترور او و میراثش بررسی میکند. فیلمنامهی این فیلم را اسپایک لی و فیلمنامهنویس، آرنولد پرل عمدتا براساس کتاب الکس هیلی سال ۱۹۶۵، به نام «خودزندگینامهی مالکوم ایکس» نوشتهاند، اما بخش ترور او را خودشان به آن اضافه کردهاند.
این فیلم زندگینامهای، علاوه بر یک نقشآفرینی مستحق اسکار از دنزل واشنگتن، فیلمی است دقیق و آگاهی دهنده که همه باید ببینند. این فیلم در دو رشتهی بهترین بازیگر نقش اصلی مرد و بهترین طراحی صحنه نامزد اسکار شد. «مالکوم ایکس» فیلمی جامع است. اگر میخواهید از این شخصیت مبارز، اطلاعات کاملی به دست بیاورید، فقط نیاز است زمان بگذارید و به روایت اسپایک لی گوش دهید. بعد از دیدن این فیلم، به هیچ منبع دیگری نیاز نخواهید داشت.
۱۳. میلک (Milk)
- سال تولید: ۲۰۰۸
- کارگردان: گاس ون سنت
- بازیگران: شان پن، جیمز فرانکو، جاش برولین، امیل هیرش
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۳ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
به طور اتفاقی، «میلک» سومین فیلم متوالی در این لیست است که به بررسی زندگی کسی میپردازد که هنگام مبارزه برای برابری، ترور شده است. در این فیلم زندگینامهای ۲۰۰۸ گاس ون سنت، شان پن نقش هاروی میلک، یکی از اعضای سابق کمیتهی نظارت سان فرانسیسکو را ایفا میکند؛ مردی با عقاید متفاوت که برای نخستینبار به عنوان نمایندهی کالیفرنیا انتخاب شد. او و شهردار جرج ماسکانه توسط دن وایت ترور شدند. دن وایت طی سال ۱۹۷۸، یکی دیگر از اعضای کمیتهی نظارت بود. پن برای نقشآفرینی درخشان خود و پرترهای که از میلک ترسیم کرد، توانست اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی را به دست آورد و فیلمنامهنویس این فیلم، داستین لنس هم توانست اسکار بهترین فیلمنامهی غیراقتباسی را بگیرد.
۱۲. پای چپ من (My Left Foot)
- سال تولید: ۱۹۸۹
- کارگردان: جیم شریدان
- بازیگران: دنیل دی-لوییس، برندا فریکر، کریستن شریدان، روث مککیب
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۹۷ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
آخرین فیلم دنیل دی-لوئیس در این لیست، یک فیلم زندگینامهای است که نخستین اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی مرد را برای این بازیگر به ارمغان آورد. اگرچه تا اندازهای غیر واقعی است، اما این فیلم سال ۱۹۸۹ داستان زندگی کریستی براون، یک مرد ایرلندی که از بیماری فلجی رنج میبرد را روایت میکند؛ مرد بیماری که با وجود ناتوانیهایش به خودش آموخته است که تنها با استفاده از انگشت شست پای چپش، بنویسد، تایپ نماید و نقاشی کند. در واقع این فیلم بر اساس کتاب خودزندگینامهی براون به همین نام محصول سال ۱۹۵۴ نوشته شده است.
۱۱. پتون (Patton)
- سال تولید: ۱۹۷۰
- کارگردان: فرانکلین جی. شافنر
- بازیگران: جرج سی. اسکات، کارل ملدن، جیمز ادواردز، کری لافتین
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۹۷ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
فیلم زندگینامهای «پتون» محصول ۱۹۷۰، نقش کلیدی ژنرال جرج اس. پتون در جنگ جهانی دوم را به تمام مخاطبان سینمایی این فیلم نشان داد و فرانکلین جی. شافنر در نهایت توانست با فیلم خودش ۷ اسکار ببرد؛ از جمله اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی مرد برای ستارهی فیلم، جرج سی. اسکات. اسکات اما از دریافتن این جایزه امتناع کرد. به نظر او پروسهی رای دادن و رقابت کردن بازیگران با یکدیگر تحقیرآمیز بود. اسکات نخستین بازیگر تاریخ سینما است که چنین نظری داد و جایزهی اسکار را نپذیرفت. «پتون» علاوه بر اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی مرد، اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامهی غیراقتباسی، بهترین طراحی صحنه، بهترین تدوین و بهترین صدا را هم به دست آورد.
۱۰. گاو خشمگین (Raging Bull)
- سال تولید: ۱۹۸۰
- کارگردان: مارتین اسکورسیزی
- بازیگران: رابرت دنیرو، جو پشی، کتی موریارتی، فرانک وینسنت
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۹۰ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
جیک لاموتا یک قهرمان میانوزن بوکس بود که با تشکر از سبک منفور وحشیانهاش توانست رکوردهای زیادی از خودش به جا بگذارد. لاموتا درون و بیرون از رینگ زندگی پر فراز و نشیبی داشت. وقتی که کتاب خودزندگینامهای او به نام «گاو خشمگین: داستان من» منتشر شد و قرار شد تبدیل به یک فیلم سینمایی شود، همهی نگاهها به سمت مارتین اسکورسیزی چرخید؛ او قرار بود این فیلم را کارگردانی کند، دنیرو قرار بود در نقش جیک لاموتا مقابل دوربین قرار بگیرد و جو پشی هم قرار بود ایفا کنندهی نقش جوئی لاموتا باشد؛ برادر و مدیربرنامههای جیک.
همانطور که تا حالا حتما میدانید، ترکیب اسکورسیزی، دنیرو و پشی همیشه موفقیتآمیز است و همیشه به پیروزی در مراسم اسکار ختم میشود. «گاو خشمگین» در پنجاه و سومین مراسم اسکار، در ۸ رشته نامزد دریافت جایزه شد و توانست ۲ اسکار را به خانه ببرد؛ اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی مرد برای رابرت دنیرو و اسکار بهترین تدوین برای تلما شونمیکر. دنیرو همچنین توانست جایزهی بهترین بازیگر نقش اصلی مرد را از مراسم گلدن گلوب، حلقهی منتقدان فیلم نیویورک، انجمن منتقدان فیلم بوستون و انمجن منتقدان فیلم لس آنجلس به دست بیاورد.
۹. ری (Ray)
- سال تولید: ۲۰۰۴
- کارگردان: تیلور هکفورد
- بازیگران: جیمی فاکس، رجینا کینگ، کری واشنگتن، شرون وارن
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۹ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۷۳ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
جیمی فاکس بیشک توانست در نقش آهنگساز افسانهای ری چارلز، در فیلم «ری» محصول ۲۰۰۹، بدرخشد. بازی در همین فیلم بود که برای او یک اسکار، یک گلدن گلوب و یک جایزهی بهترین بازیگر نقش اصلی مرد از سوی انجمن بازیگران فیلم به ارمغان آورد. اگرچه نظرها دربارهی این فیلم متفاوت بود، خود ری چارلز در مراحل تولید این فیلم حضور پیدا کرد. متاسفانه وقتی که تنها چند ماه به اکران آن مانده بود، چارلز به واسطهی یک بیماری کبدی در گذشت و هرگز نتوانست محصول نهایی را ببیند. ما فکر میکنیم که او از «ری» راضی میبود، چرا که از این فیلم زندگینامهای معمولا به عنوان یکی از بهترین فیلمهای زندگینامهای تاریخ سینما یاد میشود. این فیلم علاوه بر اسکار بازیگری، توانست اسکار بهترین صداگذاری را هم به دست بیاورد.
۸. راکتمن (Rocketman)
- سال تولید: ۲۰۱۹
- کارگردان: دکستر فلچر
- بازیگران: تارون اگرتون، ریچارد مدن، جیمی بل، کیت کانر
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۶۹ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
تارون اگرتون توانست هنگام بازی در نقش التون جان در فیلم زندگینامهای سال ۲۰۱۹، «راکتمن»، عملکردی بینظیر از خودش ارائه دهد و یک گلدن گلوب بازیگری را به کمد افتخارات خود اضافه نماید. التون جان و برنی تائوپان هم توانستند گلدن گلوب بهترین ترانه را دریافت کنند و خود فیلم هم توانست نامزد دریافت گلدن گلوب بهترین فیلم شود. التون و بارنی همچنین توانستند اسکار بهترین ترانه را هم به دست بیاورند. «راکتمن» شما را با مسیر پر فراز و نشیب یکی از پرطرفدارترین خوانندههای مدرن دنیای موسیقی آشنا میکند و زوایای مختلفی از این هنرمند را به مخاطب نشان میدهد که پیش از آن هرگز دربارهی آنها بحث نشده بود.
۷. فهرست شیندلر (Schindler’s List)
- سال تولید: ۱۹۹۳
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- بازیگران: لیام نیسون، بن کینگزلی، رالف فاینس، امبث دیویدز
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۹۵ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۹ از ۱۰
واقعهی هولوکاست یک واقعهی تاریخی دردناک است که هر بینندهای را با غم و اندوه از پا درمیآورد، اما بارقهی نوری در هولوکاست وجود داشت که در دل تاریکی تابید. این بارقهی نور، داستان اسکار شیندلر بود؛ کسی که شخصا جان بیش از ۱۰۰۰ یهودی را در لهستان نجات داد. داستان او طی سال ۱۹۹۳ با نام «فهرست شیندلر» توسط استیون اسپیلبرگ به سینما آورده شد و نقش او را لیام نیسون ایفا کرد. رالف فاینس، بن کینگزلی و کارولین گودال از دیگر بازیگران این فیلم زندگینامهای بودند.
«فهرست شیندلر» در مجموع نامزد دریافت ۱۲ اسکار شد و توانست ۷ اسکار به دست بیاورد؛ اسکار بهترین فیلم، اسکار بهترین کارگردانی برای استیون اسپیلبرگ، اسکار بهترین فیلمنامهی اقتباسی برای استیون زیلیان، اسکار بهترین موسیقی متن برای جان ویلیامز، اسکار بهترین تدوین برای مایکل کان، اسکار بهترین فیلمبرداری برای ژینوس کامینسکی و اسکار بهترین طراحی صحنه. «فهرست شیندلر» با تصاویر سیاه و سفید، دنیایی خالی از زیبایی را به مخاطب نشان میدهد، دنیایی که رنگها با آن قهر کردهاند.
۶. سرپیکو (Serpico)
- سال تولید: ۱۹۷۳
- کارگردان: سیدنی لومیت
- بازیگران: آل پاچینو، کونلا شارپه، تونی رابرتز، نورمن اورنلاس
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۳ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
افسر فرانک سرپیکو جان و حرفهاش را شجاعانه در معرض خطر قرار میدهد تا بتواند فساد موجود در داخل نیروی پلیس نیویورک طی دههی ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی را برملا کند. اگرچه در نهایت، فرانک به لطف چند تن از همکارانش که از او حمایت نکردند و تنهایش گذاشتند، با یک گلوله که به صورتش شلیک شد، فوت کرد، اما در آخر همه او را به عنوان یک قهرمان شناختند و مدال افتخار نیروی پلیس نیویورک به او اهدا شد. یک فیلم زندگینامهای هم برایش ساخته شد؛ فیلمی که در آن، آل پاچینو نقش او را ایفا کرد. این فیلم براساس کتاب زندگینامهی «سرپیکو» نوشتهی پتر ماس ساخته شده است. این فیلم در ۲ رشته نامزد اسکار شد و جایزهی گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش اصلی را برای آل پاچینو به ارمغان آورد.
۵. اسپارتاکوس (Spartacus)
- سال تولید: ۱۹۶۰
- کارگردان: استنلی کوبریک
- بازیگران: کرک داگلاس، لارنس الیویر، جین سیمونز، چارلز لاتون
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۷ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
بازیگران کهنهکاری مانند کرک داگلاس، لارنس الیویر و پتر یوستینوف در این فیلم زندگینامهای و حماسی محصول ۱۹۶۰ استنلی کوبریک نقشآفرینی میکنند. این فیلم برای مدتی طولانی، موفقترین فیلم ساخته شده در شرکت فیلمسازی یونیورسال بود. فیلمنامهی این فیلم را فیلمنامهنویس طردشدهی هالیوود، دالتون ترومبو نوشته بود. «اسپارتاکوس» در ۶ رشته نامزد اسکار شد و توانست ۴ اسکار به دست آورد؛ اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای پیتر یوستینوف، اسکار بهترین طراحی صحنه، اسکار بهترین فیلمبرداری برای راسل متی و اسکار بهترین طراحی لباس. این فیلم به اندازهای معروف شد که حتی رئیس جمهور وقت آمریکا، جان اف کندی هم تبدیل به یکی از طرفداران آن شد.
۴. هوانورد (The Aviator)
- سال تولید: ۲۰۰۴
- کارگردان: مارتین اسکورسیزی
- بازیگران: لئوناردو دیکاپریو، کیت بلانشت، جان سی. ریلی، الک بالدوین
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۶ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۷۷ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
فیلم زندگینامهای محصول ۲۰۰۴ که داستان زندگی هاوارد هیوز را روایت میکند، حرفهای زیادی برای گفتن دارد. بازیگران این فیلم دخشان هستند؛ لئوناردو دیکاپریو، کیت بلانشت، جود لاو، کیت بکینسیل، الن آلدا، الک بالدوین، ویلم دفو و جان سی. ریلی. مارتین اسکورسیزی کارگردانی این فیلم را برعهده داشت و «هوانورد» توانست در ۱۱ رشته نامزد اسکار شود. این فیلم توانست ۵ اسکار به دست بیاورد؛ اسکار بهترین فیلمبرداری برای رابرت ریچاردسون، اسکار بهترین طراحی صحنه، اسکار بهترین تدوین برای تلما شونمیکر، اسکار بهترین طراحی لباس و اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن برای کیت بلانشت که ایفاگر نقش کاترین هپبرن، بازیگر افسانهای هالیوود، بود. اگرچه «هوانورد» نتوانست به جز یک اسکار بازیگری، هیچ اسکار مهم دیگری به دست بیاورد، با این حال، همواره از آن به عنوان یکی از بهترین فیلمهای زندگینامهای تاریخ سینما یاد میشود.
۳. سخنرانی پادشاه (The King’s Speech)
- سال تولید: ۲۰۱۰
- کارگردان: تام هوپر
- بازیگران: کالین فرث، جفری راش، گای پیرس، هلنا بونهام کارتر
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۸ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
«سخنرانی پادشاه» به بررسی برههی کوتاهی از زندگی پادشاه جرج ششم میپردازد، اما فیلمنامهی درخشانش، نقشآفرینی خیرهکنندهی کالین فرث و برداشت جذاب تام هوپر از داستان، شما را مجبور میکند که تا انتها آن را ببینید. دیگر ستارگان این فیلم، جفری راش، هلنا بونهام کارتر و گای پیرس هستند. این فیلم توانست در ۱۲ رشته نامزد اسکار شود و ۴ اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامهی غیراقتباسی و بهترین بازیگر نقش اصلی مرد را به دست بیاورد. این فیلم زندگینامهای داستان مشکل پادشاه برای سخنرانی را روایت میکند، مردی که باید در جنگی بزرگ یک ملت را رهبری کند، حتی نمیتواند پشت میکروفون قرار بگیرد.
۲. آخرین امپراتور (The Last Emperor)
- سال تولید: ۱۹۸۷
- کارگردان: برناردو برتولوچی
- بازیگران: جان لون، جوان چن، پیتر اوتول، ریچارد وو
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۶ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۷۶ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
«آخرین امپراتور» با تمام فیلمهای دیگر فرق دارد؛ این فیلم محصول ۱۹۸۷ برناردو برتولوچی نه تنها در ۹ رشته نامزد دریافت اسکار شد، بلکه توانست در شصتمین مراسم این جشنواره هر ۹ اسکار را به خانه ببرد. این فیلم داستان زندگی پویی است؛ آخرین امپراتور چین که تمام دنیا عاشقاش هستند. این فیلم زندگینامهای توانست اسکار بهترین فیلم، اسکار بهترین کارگردانی، اسکار بهترین فیلمنامهی اقتباسی، اسکار بهترین طراحی صحنه، اسکار بهترین فیلمبرداری، اسکار بهترین طراحی لباس، اسکار بهترین تدوین، اسکار بهترین صدا و اسکار بهترین موسیقی متن را به دست آورد.
۱. پیانیست (The Pianist)
- سال تولید: ۲۰۰۲
- کارگردان: رومن پلانسکی
- بازیگران: آدرین برودی، امیلیا فاکس، اد استاپارد، فرانک فینالی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۵ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۵ از ۱۰
این فیلم زندگینامهای براساس کتاب خودزندگینامهی آهنگساز یهودی ولادیسلاو اسپیلمن به نام «پیانیست» ساخته شده است. این فیلم به بررسی زندگی این مرد طی جنگ جهانی دوم میپردازد، وقتی که او مجبور شده بود در گتوی ورشو زندگی کند و به سختی از حضور در اردوگاههای کار اجباری بگریزد. او به اجبار از تمام اعضای خانوادهاش که بعدتر همه به قتل رسیدند جدا شد و در یک شهر بمباران شده در ورشو برای زنده ماندن تقلا کرد. علاوه بر این که این فیلم توانست نخل طلای ۲۰۰۲ را از جشنوارهی فیلم کن فرانسه بگیرد، توانست سه اسکار هم به دست آورد؛ اسکار بهترین کارگردانی برای رومن پولانسکی، اسکار بهترین فیلمنامهی اقتباسی برای رونالد هاروود و اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی مرد برای آدرین برودی. برودی هنوز هم جوانترین بازیگر تاریخ است که برندهی این جایزه شده.
منبع: yardbarker