اسباب‌بازی سنتی یا اسباب‌بازی دیجیتال؛ کدام فایده‌ی بیشتری دارد؟
در طول ۶۰ سال گذشته، فناوری به بخش جدایی‌ناپذیر بسیاری از اسباب‌بازی‌ها تبدیل شده است. از کتاب‌های موزیکال گرفته تا ربات‌های سخن‌گو، اسباب‌بازی‌های دیجیتال تمام حواس ماجراجویان کوچک را به خود مشغول کرده‌اند. بااین‌حال، برخی از والدین ترجیح می‌دهند برای فرزندان خود اسباب‌بازی‌های سنتی تهیه کنند و معتقدند که این نوع اسباب‌بازی برای کودکان مفیدتر است اما آیا این موضوع صحت دارد؟ برای رسیدن به پاسخ این سؤال، باید مزایای هر کدام از این اسباب‌بازی‌ها را بدانیم.
چرا انتخاب بهترین اسباب‌بازی برای کودک اهمیت دارد؟
کودکان از طریق بازی مسائل و مفاهیم مختلف را بهتر یاد می‌گیرند. کار با اسباب‌بازی برخلاف برنامه‌های تلویزیونی آموزشی یا کتاب‌ها بسیار ساده است. بازی کودک را سرگرم می‌کند و درعین‌حال، مفاهیم مختلف را بهتر به او آموزش می‌دهد. در حقیقت، پژوهش‌های انجام‌شده در این زمینه نشان می‌دهند که میان بازی‌کردن و آموزش بهتر سواد خواندن و نوشتن، مهارت‌های زبانی، اجتماعی و یادگیری ریاضیات ارتباط معناداری وجود دارد.
بیشتر بخوانید: راهنمای کامل خرید اسباب بازی در رده‌های سنی و دسته‌بندی‌های مختلف
کودکان مهدکودک‌هایی که از مدل‌های آموزشی مبتنی بر بازی استفاده می‌کنند در مقایسه با آن‌هایی که کمتر از اسباب‌بازی کمک می‌گیرند، مهارت‌های زبانی، ریاضیات و هوش بهتری دارند. بنابراین، کودکان برای رشد و بلوغ فکری به اسباب‌بازی نیاز دارند و این اسباب‌بازی ممکن است سنتی یا دیجیتال باشد.
تفاوت مهم اسباب‌بازی سنتی و دیجیتال
تفاوت اصلی و بارز اسباب‌بازی دیجیتال و سنتی این است که اولی نوعی منبع انرژی مانند باتری دارد اما اسباب‌بازی سنتی این‌طور نیست. اسباب‌بازی‌های دیجیتال معمولا صدای الکترونیکی دارند، متحرک هستند یا ممکن است دارای یک صفحه نمایشگر باشند.
این اسباب‌بازی‌ها شامل بازی‌های ویدیویی، تبلت، رایانه و حتی تلفن همراه می‌شوند و در دهه‌های اخیر کاربرد آن‌ها رشد چشم‌گیری داشته است. در عوض، اسباب‌بازی سنتی از گذشته تاکنون همیشه با کودکان بوده و شکل ساده‌تری دارد. علاوه‌براین، اسباب‌بازی دیجیتال خودبه‌خود صدا تولید می‌کند و به حرکت درمی‌آید، درصورتی‌که اسباب‌بازی سنتی قوه تخیل و خلاقیت کودک را به کار می‌گیرد اما آیا این دو نسبت به یکدیگر برتری خاصی دارند؟ مزیت‌های هر کدام چیست؟
مزایای اسباب‌بازی دیجیتال
یادگیری از خانه شروع می‌شود. سازندگان اسباب‌بازی‌های دیجیتال هم این نکته را به‌خوبی می‌دانند و تلاش می‌کنند تا اسباب‌بازی‌هایی بسازند که به کودکان در یادگیری هنگام بازی کمک می‌کنند. این نوع اسباب‌بازی ۵ مزیت مهم دارد.
۱. سواد دیجیتال کودک را افزایش می‌دهد
هرچند اسباب‌بازی سنتی کودکان را به تحرک بیشتر وادار می‌کند اما اسباب‌بازی دیجیتال توجه ذهن‌های کنجکاو کوچک را به خود جلب می‌کند. این موضوع به افزایش آگاهی کودک در حوزه فناوری می‌انجامد. در واقع، فرزندتان بسته به اینکه چه زمانی چه اسباب‌بازی دیجیتالی برای او تهیه می‌کنید و تعداد این اسباب‌بازی‌ها، با فناوری روز، روش استفاده و انواع آن بیشتر آشنا می‌شود.
۲. آموزش کودک بهبود می‌یابد
اگر برای آموزش کودک به فکر راهکارهای جدیدتری هستید و می‌خواهید او را برای ساعت‌ها سرگرم کنید، اسباب‌بازی دیجیتال بهترین گزینه برای شماست. بسیاری از شرکت‌های سازنده اسباب‌بازی دیجیتال برای ارتقای کیفیت آموزش کودکان از فناوری‌های پیشرفته کمک می‌گیرند.
بنابراین، کودک شما با استفاده از چندین اسباب‌بازی دیجیتال و برنامه‌های آموزشی آن، هم سرگرم می‌شود و هم چیزهای جدیدی یاد می‌گیرد. کودکان نوپا در مواجهه با زرق‌وبرق این نوع اسباب‌بازی و موسیقی جذاب آن، الفبا و اعداد را سریع‌تر یاد می‌گیرند و در مدت زمانی نه‌چندان طولانی یاد می‌گیرند چگونه بنویسند، بشمارند یا حتی فکر کنند.
۳. خلاقیت کودک را تقویت می‌کند
کاغذ و مداد از جمله سنتی‌ترین ابزارها برای گسترش خلاقیت کودکان هستند اما اسباب‌بازی‌های دیجیتال و مدرن کودکان را به خلاقیت بیشتر و تفکر خارج از چارچوب‌های رایج تشویق می‌کنند. با استفاده از اسباب‌بازی‌های فناورانه مانند تبلت‌ها و رایانه‌ها، کودکان برای فعالیت‌های خلاقانه فرصت بیشتری دارند.
به عنوان، مثال، کودک با کمک تبلت یا رایانه می‌تواند به‌جای یک مربع ساده، یک مربع سه‌بعدی بکشد که حرکت و حتی صحبت می‌کند. به‌علاوه، بازی‌های خلاقانه با این اسباب‌بازی‌ها به کودکان تفکر و استقلال را می‌آموزد. آن‌ها از این راه یاد می‌گیرند که به توانایی‌های خود بیشتر اعتماد کنند.
۴. حس شنوایی کودک بیشتر تحریک می‌شود
جلوه‌های صوتی سرگرم‌کننده و جالب توجه کودک را به بازی با اسباب‌بازی دیجیتال مشغول می‌کند. کودکان به محض تولد، تحت تأثیر شنیده‌ها و صداهای اطراف خود قرار می‌گیرند و به این ترتیب، با صداها و موسیقی‌ها اطراف خود ارتباط برقرار می‌کنند. کودک حتی در سال ابتدایی زندگی خود هم می‌تواند آهنگ‌های مختلف را بر اساس ریتم آن‌ها از یکدیگر تشخیص بدهد.
بنابراین، ایجاد فرصت‌های فراوان برای شنیدن موسیقی، آواز خواندن و آهنگین صحبت کردن کودک سبب می‌شود که او برای ورود به دنیای اجتماعی که در آن افراد صحبت می‌کنند، آواز می‌خوانند، ساز می‌نوازند یا به موسیقی گوش می‌دهند، بیشتر آماده شود.
۵. کودک با رابطه علت و معلولی در جهان بهتر آشنا می‌شود
کودک هنگام بازی با اسباب‌بازی دیجیتال می‌آموزد که هر عمل عکس‌العملی دارد. رابطه علت و معلولی مفهومی علمی است که کودکان با کمک اسباب‌بازی دیجیتال در همان اوایل زندگی خود با آن آشنا می‌شوند.
به طور مثال، نوزادان با به صدا درآوردن اسباب‌بازی موزیکال روی صندلی کودک می‌توانند جاذبه‌های دنیای اطراف را کشف کنند. اسباب‌بازی دیجیتال به کودک این فرصت را می‌دهد تا با فشردن دکمه‌ها و گوش دادن به صدای آن‌ها، حرکت دادن اسباب‌بازی و حتی انجام دادن بازی‌های رایانه‌ای آموزشی درباره رابطه علت و معلولی جهان اطراف خود اطلاعات بیشتری کسب کند.
بازی با اسباب‌بازی سنتی چه مزایایی دارد؟
اسباب‌بازی‌های سنتی هنوز هم ساخته می‌شوند چون هنوز هم بر رشد مهارت‌ها و فعالیت‌های کودک تأثیر می‌گذارند. این نوع اسباب‌بازی زرق‌وبرق اسباب‌بازی دیجیتال را ندارد اما هنوز هم جذابیت‌هایی دارد که حتی کوچک‌ترین چشم‌ها را هم به خود خیره می‌سازد. کودکان با بازی با این اسباب‌بازی‌ها از ۶ مزیت مهم بهره‌مند می‌شوند.
۱. تعاملات اجتماعی را به کودک آموزش می‌دهد
زمانی که کودک با بلوک‌های خانه‌سازی، پازل‌ها یا بازی‌های رومیزی سرگرم می‌شود، امکان تعامل اجتماعی بیشتری می‌یابد. اسباب‌بازی‌های دیجیتال برای یادگیری نحوه به‌اشتراک‌گذاری چیزها با دیگران و رعایت نوبت ساخته می‌شوند اما اسباب‌بازی‌های سنتی فرصت بازی را برای همه فراهم می‌کنند.
۲. کودکان به مطالعه تشویق می‌شوند
کودکان می‌توانند با استفاده از تبلت کتاب بخوانند اما تنها برای مدتی کوتاه چون ممکن است نور این وسایل الکترونیکی چشمان آن‌ها را آزار بدهد. در مقابل، کتاب‌های پارچه‌ای به کودکان و نوزادان کمک می‌کند تا حس لامسه خود را تقویت کنند. به‌علاوه، از همان کودکی با کتاب آشنا می‌شوند و در سنین بزرگ‌تر که خواندن و نوشتن یاد می‌گیرند، به کتاب علاقه بیشتری نشان می‌دهند.
۳. کودک فرصت تنفس هوای تازه دارد
اسباب‌بازی‌های دیجیتال معمولا برای بازی در فضای داخلی خانه مناسب هستند اما اسباب‌بازی‌های سنتی مانند توپ و ماشین کودک را به بازی در حیاط یا پارک مشغول می‌کنند. کودک از این راه هم فرصتی برای تنفس هوای تازه دارد و هم در فضای آزاد و زیر نور خورشید فعالانه سرگرم می‌شود.
۴. کودک تحرک بیشتری دارد
کودکی که با ربات یا تبلت بازی می‌کند، ممکن است ساعت‌ها روی زمین یا صندلی بنشیند. این عدم تحرک منجر به اضافه وزن و در موارد بدتر، دیابت می‌شود. در مقابل، بازی با اسباب‌بازی‌های سنتی او را به تحرک بیشتر وادار می‌سازد. در نتیجه، بدون هیچ دردسری هر روز ورزش می‌کند و از بیماری‌های ناشی از کم‌تحرکی در امان می‌ماند.
علاوه‌براین، اگر کودک برای مدتی طولانی به صفحه نمایش رایانه، تلویزیون یا تبلت خیره شود، ممکن است که نور آن به چشمانش آسیب بزند. بنابراین، بهتر است که والدین برای بازی کودکان با وسایل الکترونیکی محدودیت زمانی تعیین کنند تا فرزندان آن‌ها سبک زندگی متعادل، سالم و پویا داشته باشند.
۵. کودک با محیط اطراف خود بیشتر آشنا می‌شود
برخی از اسباب‌بازی‌های دیجیتال مانند بازی‌های ویدیویی می‌توانند کودک را از اطرافیان و والدین خود دور کنند. کودکانی که ساعت‌ها وقت خود را صرف چنین بازی‌هایی می‌کنند، اغلب برای گفت‌وگو با والدین خود فرصتی ندارند. در نتیجه، از دنیای بیرون و محیط خانوادگی خود فاصله می‌گیرند.
در مقابل، اسباب‌بازی‌های سنتی طوری طراحی می‌شوند که به کودکان و والدین فرصت بازی با یکدیگر را می‌دهند. از این راه، می‌توانید با فرزندان خود بهتر ارتباط برقرار کنید و آن‌ها را به معاشرت بیشتر با خانواده و دوستان خود تشویق کنید. از این راه، کودکان فرصت می‌یابند تا در حین بازی بسیاری از سؤالات بی‌جواب خود را از والدین بپرسند و والدین هم راهی برای ارتباط مؤثر و آموزش بهتر کودکان می‌یابند.
۶. کودک با دنیای واقعی بهتر آشنا می‌شود
عروسک‌ها، حیوانات اسباب‌بازی، اکشن‌فیگورها، غذاها و ظروف اسباب‌بازی، ماشین‌ها، هواپیماها و بلوک‌های ساختمان‌سازی به کودکان کمک می‌کنند تا با دنیای واقعی بیشتر آشنا شوند. آن‌ها از این اسباب‌بازی‌ها برای بازی‌های وانمودی کمک می‌گیرند و خود را برای مقابله با رویدادها و احساسات واقعی آماده می‌کنند. علاوه‌براین، بلوک‌ها و پازل‌ها به کودک کمک می‌کنند تا مهارت‌های حل مسئله را به شکلی کاربردی یاد بگیرند و خلاقیت خود را در دنیایی واقعی‌تر گسترش بدهند.
در پایان
اسباب‌بازی‌ها چه به شکل سنتی و چه به صورت دیجیتال به کودک کمک می‌کنند تا با جهان اطراف خود بیشتر آشنا شود اما اسباب‌بازی‌های دیجیتال نسبت به اسباب‌بازی‌های سنتی محدودیت بیشتری دارند. بااین‌حال، این محدودیت‌ها نباید مانع بازی کودک شود. هر یک از این اسباب‌بازی‌ها برای موقعیت خاصی مناسب هستند. به طور مثال، در روزهای بارانی که کودک نمی‌تواند در فضای آزاد بازی کند، می‌تواند با اسباب‌بازی‌های دیجیتال سرگرم شود. بنابراین، باید به کودک فرصت بازی با هر دو نوع اسباب‌بازی را بدهید. با یک برنامه‌ریزی درست و به‌موقع کودک می‌تواند با انواع اسباب‌بازی سرگرم شود و چیزهای جدیدتری یاد بگیرد.
منبع: bdpeds
