از بتل رویال تا یاکوزا؛ میراث تاکشی کیتانو در بازیهای ویدیویی
برخی از توسعهدهندگان بازیهای ژاپنی مانند شیگرو میاموتو، هیدتاکا میازاکی، هیدئو کوجیما، شینجی میکامی، فومیتو اوئدا و یوکو تارو به حدی در طول سالها موفق عمل کردهاند که بازیهایشان معمولا فروش خوبی را تجربه میکنند و تاثیر آنها بر صنعت غیرقابل انکار است. با این حال، یکی از نامهایی که باید به آن توجه داشته باشیم، تاکشی کیتانو (Takeshi Kitano) است. کیتانو که بیشتر با نام بیت تاکشی در ژاپن شناخته میشود، در دههی ۷۰ میلادی به عنوان کمدین به شهرت رسید. با این حال در میان قابلیتهای متنوع او، بازیسازی را میتوان نام برد.
بازی او با نام Takeshi no Chōsenjō یا Takeshi’s Challenge در سال ۱۹۸۶ برای سوپر نینتندو منتشر شد. در این بازی که کیتانو به عنوان مشاور و طراح در آن ایفای نقش میکرد، شما در نقش حقوق بگیر ضعیف که در یک جزیرهی دور افتاده به دنبال گنج میگردد، قرار میگرفتید. با این حال، برای رسیدن به گنح، باید با شکستن یک سری تابوهای اجتماعی، خودتان را به نوعی از آنها آزاد کنید. این شامل کتک زدن یک پیرمرد به منظور به دست آوردن نقشهی گنج در وهلهی اول، طلاق دادن همسرتان و استعفا از شغلتان میشد.
در حالی که ایدههای بازی با الهام از بازیهای اکشن آرکید، بازیهای ماجراجویی و خشونت دیده شده در جیتیای روی کاغذ جالب به نظر میرسیدند، با این حال بازی یک اثر مضحک بود و تکمیل کردن آن تقریبا غیرممکن محسوب میشد. بازی اولین اثری بود که از مجلهی فامیتسو به رتبهی Kusoge دست یافت و به یکی از بدترین بازیهای تاریخ تبدیل شد. با این حال، طبق گفتههای توسعهدهنده و ناشر بازی یعنی کمپانی تایتو (Taito)، بازی همچنان بیش از ۸۰۰ هزار نسخه فروخته است. بازی بعدها روی بخش کنسول مجازی Wii و موبایل در دسترس قرار گرفت.
با توجه به این موضوع شاید بگویید که کیتانو میراث خاصی برجای نگذاشته و از طرفی رسانه را مسخره کرده است. با این اوصاف، میتوانید استدلال کنید که این امر، کیتانو را سالهای نوری جلوتر از بازیهای مستقل که در گیمپلی نه چندان سرگرمکننده تخصص دارند، قرار میدهد. در عین حال، میتوان گفت که Takeshi no Chōsenjō پیش درآمدی برای بازیهای یاکوزا است. در واقع، کیتانو مدتها شیفتهی یاکوزا بوده و معتقد است که پدرش ممکن است یکی از اعضای آن بوده باشد. این در حالی است که او در مصاحبههای گذشته دربارهی این موضوع صحبت کرده بود که چگونه وقتی در یک محلهی طبقهی کارگر بزرگ میشد، بچهها به بازیکنان بیسبال و یاکوزاها نگاه میکردند.
او با تکیه بر شخصیت سفت و سخت خود، شاید با شوکه کردن عمدی بینندگانی که بیشتر به خندیدن به او در تلویزیون عادت کرده بودند، در اوایل دههی ۹۰ میلادی با سهگانهی یاکوزا برای مخاطبان بین المللی شناخته شد، با این حال فیلم Hana-bi در سال ۱۹۹۷ بود که او را در کنار دیگر فیلمسازان افسانهای ژاپنی مانند آکیرا کوروساوا و یاسوجیرو اوزو قرار داد. کیتانو با بازی در نقش یک پلیس بازنشسته، مرد کم حرفی است که با حملات خشونت آمیز و وحشیانه علیه باند یاکوزا که مکررا از او به خاطر پولی که به آنها بدهکار است اخاذی میکند، خود را به تصویر میکشد. او در این بین از همسر بیمار خود و بیوهی همکارش که در حین انجام وظیفه کشته شده است، مراقبت میکند. این فیلم یک اثر جنایی نیهیلیستی است که طنز و انسانیت شخصیت او را نیز نشان میدهد.
مهارت بالای کیتانو در ساخت درامهای جدی و در عین حال ایفای نقش یک دلقک در برنامههای تلویزیونی، او را به یک شخصیت خاص در Yakuza 6: The Song of Life و مجموعهای که همیشه درام جدی را با کمدی ترکیب کرده، تبدیل میکند. در این بازی هیروسه بهعنوان یک بزرگ خاندان به ظاهر آرام که با اعضای زیر دست خود و یاکوزاهایش مانند فرزندان خود رفتار میکند، به وضوح شخصیتی بود که برای کیتانو نوشته شده بود. او ابتدا با کیریو در حالی که بستنی میل میکند، ملاقات کرده و به سوء استفادهی اخیر خود یعنی کلاهبرداری از بیمارستان برای دریافت پول بیمه میبالد. با این حال رفتار او این واقعیت را پنهان میکند که او در واقع مهارتهایی به عنوان یک قاتل چاقو به دست دارد و در نهایت یکی از سختترین مخالفان کیریو است. کیتانو طبیعتا هر دو وجه از هیروسه را درخشان بازی میکند و یکی از ظریفترین نقشآفرینیها را در این مجموعه رقم میزند.
در حالی که یاکوزا ۶ اولین حضور رسمی کیتانو در بازیهای ویدیویی در ۳۰ سال گذشته است، با این حال تاثیر او را در جایی دیگر نیز میتوان مشاهده کرد. بازی Ghost of Tsushima را در نظر بگیرید. استودیوی ساکر پانچ ممکن است بگوید که تیم سازنده از فیلمهای سامورایی کوروساوا الهام گرفته است و این الهام را حتی میتوان در حالت سیاه و سفید بازی (Kurosawa mode) مشاهده کرد، با این حال هنگام قرارگیری در نقش جین انتقام جو به جای یادآوری فیلمهای کوروساوا، شاید بیشتر از همه بتوان به فیلم Zatōichi کیتانو اشاره کرد. المانهای مختلف این فیلم را بیشتر از هر اثر دیگری میتوان در روایت گوست آو سوشیما مشاهده کرد.
با این حال، برای قدردانی از میراث گستردهتر کیتانو در بازیها باید به سال ۱۹۸۶ برگردیم، زمانی که مسابقهی تلویزیونی Takeshi’s Castle برگزار میشد. بهعنوان مجری برنامه، کیتانو نمایشی را اجرا میکرد که در آن بیش از صد شرکتکننده در چالشهای مسخرهای با هم رقابت میکردند و تعداد آنها در هر دور کاهش مییافت تا اینکه آخرین رقبای باقیمانده تلاش میکردند تا به قلعه حمله کنند. در حالی که گهگاه ویدیوعایی از این برنامه در تلویزیونهای غرب پخش میشد، در نهایت منجر به ساخت مسابقهی تلویزیونی دیگری این بار در غرب با نام Total Wipeout شد.
در بازیهای ویدیویی حالا شاهد اثری به نام فال گایز هستیم که امروزه بسیار شناخته شده و محبوب است. این بازی بدون شک از مسابقههای تلویزیونی قدیمی در بریتانیا مانند It’s a Knockout نیز الهام گرفته است اما Takeshi’s Castle همیشه یک منبع الهام برای سازندگان بوده و توسط استودیوی سازنده یعنی Mediatonic نیز به آن اشاره شده است. در حالی که برخی از منتقدان بازی را به عنوان نمونهای از یک اثر بتل رویال که مبارزات خشونت آمیز ژانر را زیر و رو میکند، میشناسند و از طرفی با توجه به اینکه نمایش Takeshi’s Castle در دههی ۸۰ میلادی شروع شد، میتوان این مسابقه را منبع الهام اصلی بازیهای بتل رویال نامید. این نمایش یک دهه قبل از کتاب بتل رویال و اقتباس سینمایی آن به نمایش درآمد.
ارتباط بین این دو در ابتدا ممکن است چندان نزدیک به نظر نرسد زیرا فیلم بتل رویال کودکان مدرسهای را مجبور میکند که تا سر حد مرگ با یکدیگر مبارزه کنند و این موضوع را در زمانی که خشونت جوانان در حال تبدیل شدن به یک نگرانی اجتماعی بود، به یک بحث داغ در ژاپن تبدیل میکند. با این حال اینکه کیتانو در مسابقهی تلویزیونی خود به عنوان معلم بیرحمی که بر مسابقه نظارت میکند شناخته میشود، تصادفی نیست.
این روزها، کیتانو هنوز هم یکی از مجریهای ثابت تلویزیون ژاپن است، اما اگر گزارشها صحت داشته باشند، فیلم سامورایی محور آیندهی او احتمالا آخرین اثر او به عنوان کارگردان خواهد بود. در حالی که طرفداران و منتقدان بدون شک از این فیلم به عنوان فرصتی برای نگاه کردن به دستاوردهای او در طول زندگیاش استفاده میکنند، تاثیر او در صنعت بازیهای ویدیویی را نباید نادیده گرفت زیرا این تاثیر مهمتر از آنچه تصور میکنید، است.
منبع: Eurogamer