بهترین فیلمهای تایکا وایتیتی؛ خالق «ثور: رگناروک» و «جوجو خرگوشه»
تایکا وایتیتی که تا چند سال قبل یک فیلمساز گمنام نیوزلندی بود، حالا یکی از کارگردانان چیرهدست و معتبر هالیوودی به حساب میآید. او با «عقاب در برابر کوسه» کار خود را آغاز کرد، فیلمی امیدوارکننده که وعدهی ظهور یک فیلمساز خوشآتیه را میداد و در ادامه آثاری همچون «ثور: رگناروک» و «جوجو خرگوشه» را ساخت تا جایگاه خود را تثبیت کند. بهترین فیلمهای تایکا وایتیتی آغشته به یک سبک کمدی ویژه هستند، از لحظات احساسی شیرین بهره میبرند و گاهی هم میتوانند به شکل غیرمنتظرهای تلخ باشند.
علیرغم بازخوردهای نهچندان مثبت «ثور: عشق و آذرخش» و «هدف بعدی پیروزی است»، تایکا وایتیتی از فیلمسازان محبوب این روزها است که میتوان پیشبینی کرد آیندهی درخشانی انتظارش را میکشد. تایکا وایتیتی کارنامهی هنری خود را با فیلمهای مستقل کوچک آغاز کرد اما کیفیت بالای آثارش باعث شد تا به جریان اصلی سینما راه پیدا کند. از وایتیتی حالا بهعنوان فیلمسازی که نیوزیلند را در رادار سینمادوستان قرار داد یاد میشود. همانند اکثر کارگردانان شاخص دهههای اخیر، وایتیتی هم در ابتدا فیلم کوتاه میساخت.
دومین فیلم کوتاهش، «دو ماشین، یک شب» او را در سال ۲۰۰۴ نامزد یک جایزهی اسکار کرد و از آن زمان تاکنون، هشت فیلم بلند را کارگردانی و در بیش از ۱۵ پروژهی سینمایی بهعنوان بازیگر حضور پیدا کرده است. او همچنین تهیهکنندگی و کارگردانی چند مجموعه تلویزیونی را هم در کارنامه دارد، از جمله «آنچه در تاریکی انجام میدهیم» که یکی از محبوبترین سریالهای سالهای اخیر است. رتبهبندی فیلمهای تایکا وایتیتی را در ادامه مطالعه کنید.
۸- عقاب در برابر کوسه (Eagle Vs. Shark)
- سال اکران: ۲۰۰۷
- بازیگران: جامین کلمنت، لورن هورسلی، کریگ هال، جول توبک، تایکا وایتیتی، دیو فین، چلسی پریستون کلیفورد
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۷ از ۱۰۰
اولین ساختهی تایکا وایتیتی اغلب یکی از ضعیفترین فیلمهای او در نظر گرفته میشود. قصه پیرامون دو آدم منزوی و ضد اجتماعی اتفاق میافتد که با گذراندن کشمکشهای مختلف و عبور از رویدادهای غیرعادی، در نهایت عشق را پیدا میکنند. فیلمنامه را اگرچه وایتیتی نوشته است اما قصه و ایده اولیه آن با کمک شریک زندگی آن دورانش، لورن هورسلی خلق شده است (هورسلی در فیلم هم بازی میکند). فیلم امضاهای رایج ژانر کمدی-عاشقانه را اندکی تغییر میدهد و نوآوریهایی هم دارد اما به خاطر شباهتهایش با «ناپلئون دینامیت» ساختهی جارد هس، مورد انتقاد قرار گرفت، فیلمی که ۳ سال زودتر روی پرده رفته بود (۲۰۰۴) و در مجموع کیفیت بهتری هم داشت.
در «عقاب در برابر کوسه»، وایتیتی هنوز مسیرش را پیدا نکرده است و از درونمایهها و سبک فیلمسازی کارگردانان دیگر الهام میگیرد و البته این کار را چندان خوب هم انجام نمیدهد. با وجود این، فیلمنامه قابلقبول است و وایتیتی و هورسلی به درک خوبی از شخصیتها رسیدهاند و برداشت درستی از آنها ارائه میدهند. اینجا باید به بازی خوب جامین کلمنت هم اشاره کنیم (که بعدها در چند فیلم دیگر وایتیتی به ایفای نقش پرداخت)، نقشآفرینی عجیب و غریب او بیگمان از معدود نکات مثبت عقاب در برابر کوسه است.
۷- ثور: عشق و آذرخش (Thor: Love and Thunder)
- سال اکران: ۲۰۲۲
- بازیگران: کریس همسورث، کریستین بیل، تسا تامپسون، جیمی الکساندر، تایکا وایتیتی، راسل کرو، ناتالی پورتمن
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۳ از ۱۰۰
با موفقیت چشمگیر فیلم «ثور: رگناروک» (۲۰۱۷) تردیدی وجود نداشت که استودیوی مارول وایتیتی را برای نسخه بعدی مجموعه استخدام میکند و در نگاه اول تصمیم هوشمندانهای بود؛ چه کسی میتوانست ثور را بهتر از وایتیتی بسازد؟ نتیجهی نهایی اما تا حد زیادی ناامیدکننده و دور از انتظار بود. «ثور: عشق و آذرخش» مانند نسخه سوم بازخوردهای مثبتی دریافت نکرد و ضعفهای فراوانی دارد، با این حال اگر سختگیر نباشید، فیلم ماجراجویی نسبتا سرگرمکنندهای است و امضاهای همیشگی فیلمساز در آن به چشم میخورد.
عشق و آذرخش مسیر نسخه پیشین را ادامه نمیدهد و این بار شاهد معرفی خدایان جدید و اساطیر تازهای هستیم. قصه با مردی به نام گور (کریستین بیل) آغاز میشود که خدایش به او خیانت میکند، بنابراین گور تصمیم میگیرد تا همه خدایان را به قتل برساند و به «قصاب خدایان» تبدیل شود. نکته عجیب فیلم این است که برخلاف رگناروک، اکثر شوخیهای فیلمنامه جواب ندادهاند اما لحظات انسانی و احساسی فیلم شاید شما را بیشتر تحتتاثیر قرار دهد. وایتیتی همچنین بیماری سرطان جین فاستر (ناتالی پورتمن) را به یک شوخی تبدیل نمیکند که نتیجهاش چند لحظه شیرین احساسی میان او و ثور است. عشق و آذرخش شاید بامزهترین فیلم وایتیتی نباشد اما اگر بعضی از تصمیمات اشتباه و جلوههای ویژه ضعیف را کنار بگذاریم، فاجعه هم نیست.
۶- هدف بعدی پیروزی است (Next Goal Wins)
- سال اکران: ۲۰۲۳
- بازیگران: مایکل فاسبندر، الیزابت ماس، ویل آرنت، ریس داربی، آنگوس سمپسون، اولی لاتوکفو، اسکار نایتلی
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۱ از ۱۰۰
جدیدترین فیلم وایتیتی که یک اثر کمدی-ورزشی زندگینامهای است و داستان واقعی تلاشهای یک سرمربی آمریکایی به نام توماس رونگن را روایت میکند که میخواهد تیم ملی فوتبال کشور ساموآ را به جام جهانی ۲۰۱۴ ببرد. فیلم در حقیقت نسخه کمدی و دراماتیزهی مستندی به همین نام است که سال ۲۰۱۴ منتشر شده بود. مایکل فاسبندر نقش توماس رونگن را بازی میکند؛ فیلم همچنین به جایه سائلوا هم میپردازد، اولین انسان تراجنسیتی که در مراحل مقدماتی جام جهانی مردان حضور پیدا کرد.
«هدف بعدی پیروزی است» فیلمی احساس و انگیزشی است و یکی از داستانهای آشنای دنیای ورزش را در کانون توجه قرار میدهد: عبور از شکستها و تبدیل شدن یکی از ضعیفترین تیمها به یک تیم قدرتمندتر. فیلم اگرچه یکی از آثار نسبتا ضعیف وایتیتی به حساب میآید، اما بازگشت او به پروژههای شخصی و کوچکتر، اتفاق جذابی است و این فیلمساز اغلب در آثار مهجور، مهارتهایش را بهتر به نمایش میگذارد.
۵- پسر (Boy)
- سال اکران: ۲۰۱۰
- بازیگران: جیمز رولستون، لوک کرون، تایکا وایتیتی، کوهن هالووی، پنا هلما تیلور، کریگ هال، دارسی ری
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۸ از ۱۰۰
دومین ساختهی وایتیتی، «پسر» یک فیلم نوجوانانه درباره رابطه یک پسربچه ۱۱ ساله با پدر خلافکارش است، پدری که برای پیدا کردن یک کیسهی پول که سالها قبل پنهان کرده بود، به خانه بازگشته است. فیلم بر اساس یک فیلم کوتاه برندهی جایزه اسکار به نام «دو ماشین، یک شب» ساخته شده است و به گفتهی وایتیتی، او فیلمنامهاش را در سال ۲۰۰۵ – و پیش از آنکه ساخت عقاب در برابر کوسه را آغاز کند – نوشته بود.
فارغ از نویسندگی و کارگردانی، وایتیتی به عنوان بازیگر هم در فیلم حضور دارد و نقش پدر خودشیفته و سابقهدار قهرمان قصه را بازی میکند. در پسر، نشانههای اولیه سبک کمدی ویژهی وایتیتی را میبینیم؛ علاوهبر این، از آنجایی که قصه از زاویه دید یک کودک روایت میشود، وایتیتی این فرصت را پیدا کرده است تا فضاهای خیالپردازانهای خلق کند، البته او تا حد ممکن از چهارچوب واقعیت خارج نمیشود و نمیخواهد فیلم را حوزهی فانتزی ببرد.
۴- جوجو خرگوشه (Jojo Rabbit)
- سال انتشار: ۲۰۱۹
- کارگردان: تایکا وایتیتی
- بازیگران: رومن گریفین، تایکا وایتیتی، ربل ویلسون، استیون مرچنت، سم راکول، اسکارلت جوهانسون
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۰ از ۱۰۰
تایکا وایتیتی شاید یکی از نامتعارفترین فیلمسازان سالهای اخیر باشد اما باز هم کسی انتظار نداشت که برای ساخت یک فیلم کمدی به سراغ سوژههای حساسی همچون نازیها و آدولف هیتلر برود. «جوجو خرگوشه» که از نقاط اوج کارنامهی هنری وایتیتی است، به وضوح نشان میدهد که او میتواند هر سوژهای را به طنز تبدیل کند و برداشت وی از رهبر بدنام نازیها را باید تحسین کرد. قصه دربارهی پسرکی به نام جوجو (رومن گریفین) است که در آلمان نازی زندگی میکند. او به هیتلر عشق میورزد و آرزویش این است که در بزرگسالی به رهبر کشورش خدمت کند. جوجو که تحتتاثیر ایدئولوژیهای هیتلر، از یهودیها نفرت شدیدی دارد، یک روز با دخترکی یهودی آشنا میشود که در خانهی آنها پنهان شده است.
جوجو در یک دوراهی اخلاقی قرار میگیرد و با مشاورههایی که یک هیتلر خیالی به او میدهد، بهتدریج به خودشناسی میرسد. وایتیتی که علاوهبر کارگردانی، نقش هیلتر را هم بازی کرده است، برداشتی عجیب، تا حدودی احمقانه و کمیک از این دیکتاتور ارائه داده است که با همهی برداشتهای پیشین تفاوت دارد. جوجو خرگوشه برای سالها در فهرست سیاه (فیلمنامههایی با پتانسیل بالا که کسی بودجهی ساخت آنها را تأمین نمیکند) قرار داشت و پس از اکران هم به دلیل ارائه برداشتی کمدی از نازیها، مورد انتقاد قرار گرفت؛ با این حال، نامزد بهترین فیلم اسکار شد و جایزهی بهترین فیلمنامهی اقتباسی را هم به خانه برد.
۳- ثور: رگناروک (Thor: Ragnarok)؛ از بهترین فیلمهای تایکا وایتیتی
- سال اکران: ۲۰۱۷
- بازیگران: کریس همسورث، تام هیدلستون، کیت بلانشت، ادریس البا، جف گلدبلوم، تسا تامپسون، کارل اربن، آنتونی هاپکینز
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۳ از ۱۰۰
دنیای سینمایی مارول نیازی به معرفی ندارد زیرا بزرگترین فرنچایز سینمایی تاریخ است و همهی سینمادوستان با آن آشنایی دارند. «ثور: دنیای تاریک» (۲۰۱۳) ساختهی آلن تیلور فیلم چندان بدی نبود اما در مقایسه با آثار موفق آن روزهای مارول و بازخوردهای مثبتی که دریافت کرده بودند، اثر ناامیدکنندهای به حساب میآمد و طرفداران اعتقاد داشتند که از پتانسیلهای شخصیت ثور به خوبی استفاده نکرده است. شرایط اما با ورود تایکا وایتیتی عوض شد، او در آن دوران، تنها چند فیلم مستقل کوچک در کشورش نیوزلند ساخته بود و انتخاب عجیبی برای کارگردانی یک فیلم بزرگ به نظر میآمد اما ریسک تهیهکنندگان جواب داد و وایتیتی همان چیزی را ساخت که این فرنچایز به آن نیاز داشت.
«ثور: رگناروک» از بهترین فیلمهای تایکا وایتیتی پدیدهی منحصربهفردی است، فیلمی که به جریان اصلی هالیوود تعلق دارد اما طنز ویژهی وایتیتی که از قلب سینمای مستقل آمده است نیز در آن به چشم میخورد. فیلم فرمولهای آشنایی دنیای سینمایی مارول را هم تغییر داد و دلایل واضحی وجود دارد که چرا به پرفروشترین فیلم ثور تبدیل شد. رگناروک میان اکشن، طنز و داستان تعادل مناسبی برقرار کرده است و قصه از جایی آغاز میشود که خواهر ثور، هلا (کیت بلانشت) از راه میرسد و میخواهد جهان آسگارد را نابود کند. وایتیتی در کنار کارگردانی، نقش کورگ را هم برعهده داشت که در واقع کمیک ریلیف فیلم بود و به محبوبیت بالایی رسید تا مارول تصمیم بگیرد این شخصیت را برای قسمت چهارم هم بازگرداند.
۲- آنچه در سایهها انجام میدهیم (What We Do In The Shadows)
- سال اکران: ۲۰۱۴
- کارگردان: تایکا وایتیتی، جامین کلمنت
- بازیگران: تایکا وایتیتی، جامین کلمنت، ریس داربی، جاناتان برو، کوری گونزالس-مکیوئر، استو رادرفورد
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۶ از ۱۰۰
تایکا وایتیتی در این فیلم درخشان، خونآشامها و زیرژانر ماکیومنتری یا همان مستندنما (آثاری که ادای فیلمهای مستند را درمیآورند) را تلفیق کرده است تا یک اثر کمدی-ترسناک متفاوت ارائه دهد. «آنچه در سایهها انجام میدهیم» که بر اساس یکی از فیلمهای کوتاه تایکا وایتیتی ساخته شده است، ثابت میکند که یک فیلم هیولایی خوب لزوما نباید به یک ژانر متکی باشد.
مشابه ثور: رگناروک، بهترین ویژگی فیلم این است که میان عناصر آن (خونآشامهای ترسناک و کمدی) تعادل خوبی برقرار است و فیلمساز قصهگویی را هم فراموش نمیکند. داستان پیرامون چهار هماتاقی اتفاق میافتد که از قضا خونآشام هستند و امضاهای همیشگی تایکا وایتیتی را هم اینجا داریم. آنچه در سایهها انجام میدهیم شاید از فیلمهای هیولایی مرسوم فاصله داشته باشد اما برای کسانی که به دنبال یک کمدی متفاوت هستند راضیکننده خواهد بود. برای این اثر که از بهترین فیلمهای تایکا وایتیتی است یک مجموعهی تلویزیونی باکیفیت هم ساخته شده است که از شبکهی افایکس پخش میشود و ارزش تماشا دارد (فصل ششم این سریال اخیرا تایید شده است).
۱- شکار انسانهای سرگردان (Hunt For the Wilderpeople)؛ صدرنشین فهرست بهترین فیلمهای تایکا وایتیتی
- سال اکران: ۲۰۱۶
- بازیگران: سم نیل، جولیان دنیسون، ریما ته ویاتا، ریچل هاوس، ریس داربی، اسکار کایتلی، استن واکر، تایکا وایتیتی
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۷ از ۱۰۰
چهارمین ساختهی تایکا وایتیتی، یک فیلم ماجراجویی استثنایی است که با قلب و احساس پیوند خورده است. بیدلیل نیست که «شکار انسانهای سرگردان» در میان فیلمهای این کارگردان جایگاه ویژهای دارد و در راس فهرست بهترین فیلمهای تایکا وایتیتی قرار گرفته است. «شکار انسانهای سرگردان» قصهی بچهی یتیمی به نام ریکی (جولیان دنیسون) را روایت میکند که یک زوج، بلا (ریما ته ویاتا) و هکتور (سم نیل) او را اخیرا از یتیمخانه تحویل گرفتهاند و میخواهند نزد خود بزرگ کنند. پس از مرگ بلا، ریکی باید به یتیمخانه بازگردد اما او که چنین چیزی را نمیخواهد، خانهی هکتور را آتش میزند و فرار میکند. هکتور هم به دنبال او وارد جنگل میشود. مدتی بعد، هکتور برای آدمربایی تحتتعقیب قرار میگیرد!
بخش اعظم قصه در جنگل اتفاق میافتد و تنها روی دو شخصیت اصلی تمرکز دارد، بنابراین کاملا محتمل بود که شکار انسانهای سرگردان به یک فیلم کسلکننده و معمولی تبدیل شود اما تایکا وایتیتی به آن جادوی خاص خود را اضافه کرده است. با تشکر از بازی خوب سم نیل و جولیان دنیسون دوستداشتنی، این دو فیلم را به اثری تماشایی تبدیل کردهاند. شکار انسانهای سرگردان یکی از بهترین فیلمهای تاریخ پیرامون بلوغ و دوران نوجوانی است و در دوران اکران، به یکی از پرفروشترین آثار سینمایی کشور نیوزیلند تبدیل شد.
منبع: Movieweb