علائم خرابی ترموستات یخچال کدام است؟
یخچال، آن عضو ساکت و آرام آشپزخانه، همیشه بی‌صدا و خستگی‌ناپذیر مشغول کار است تا خوراکی‌هایمان را تازه و سالم نگه دارد. اما وقتی این یار همیشگی دچار مشکل میشود تازه قدرش را می‌دانیم. از آن شیرِ ولرمِ صبحانه گرفته تا میوه‌های گندیده‌ای که مجبوریم دور بریزیم، همه و همه خبر از یک جای کارِ خراب می‌دهند. یکی از قطعات مهم یخچال که نقش اساسی در تنظیم سرما دارد، ترموستات است. این قطعه‌ی کوچک، مثل یک رهبرِ ارکستر، وظیفه دارد تا دمای یخچال را کنترل کند و از فاسد شدن مواد غذایی جلوگیری کند. اما اگر ترموستات خراب شود، ارکسترِ سرما از تنظیم خارج میشود و مشکلات یکی پس از دیگری از راه می‌رسند. در این مطلب از دیجی‌کالا مگ قصد داریم به علائم خرابی ترموستات در یخچال‌های جدید و قدیمی بپردازیم. با ما همراه باشید تا با شناخت این علائم، بتوانید به موقع از خرابی‌های بیشتر جلوگیری کنید و عمر یخچالتان را افزایش دهید.
ترموستات یخچال چیست؟
ترموستات یخچال کجاست؟
علائم خرابی ترموستات یخچال
علائم خرابی ترموستات یخچال فریزر
علائم خرابی ترموستات یخچال قدیمی
راهنمای گام به گام تست خرابی ترموستات یخچال
ترموستات یخچال چیست؟
در دنیای لوازم خانگی، یخچال نقشی اساسی در حفظ تازگی و سلامت مواد غذایی ایفا میکند. اما آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چه قطعهای مسؤول تنظیم دمای این دستگاه حیاتی است؟ پاسخ ترموستات (دماپا) است. ترموستات یخچال قطعهای کوچک اما حیاتی است که مثل یک مغز متفکر، دمای داخل یخچال را کنترل میکند. این قطعه‌ی حساس با نظارت دائم بر دمای داخلی یخچال، فرمان روشن یا خاموش شدن کمپرسور (موتور یخچال) را صادر میکند. به زبان ساده‌تر، ترموستات وظیفهی حفظ دمای مناسب و ثابت داخل یخچال را بر عهده دارد.
در حقیقت، ترموستات یک کلید حساس به دما است. زمانی که دمای داخل یخچال از حد تعیین‌شده بالاتر رود، ترموستات مدار الکتریکی کمپرسور را وصل میکند تا شروع به کار کرده و دمای یخچال را کاهش دهد. و برعکس، وقتی دمای داخل یخچال به حد مطلوب رسید، ترموستات مدار را قطع میکند تا کمپرسور خاموش شده و از سرمایش بیش از حد جلوگیری شود. این چرخه‌ی روشن و خاموش شدن کمپرسور، به لطف ترموستات، باعث میشود دمای داخل یخچال همیشه در محدودهی مطلوب باقی بماند و مواد غذایی شما به بهترین شکل ممکن حفظ شوند.
در گذشته ترموستات‌های مکانیکی با استفاده از گاز و بی‌متال (دو فلز با ضریب انبساط حرارتی متفاوت) کار می‌کردند. اما امروزه ترموستات‌های الکترونیکی و دیجیتالی به دلیل دقت و کارایی بیشتر، جایگزین ترموستات‌های مکانیکی شده‌اند. در یخچال‌های مدرن ترموستات‌های الکترونیکی با استفاده از سنسورهای حرارتی، دمای داخل یخچال را اندازه‌گیری کرده و اطلاعات را به برد الکترونیکی یخچال ارسال می‌کنند تا فرمان لازم برای کنترل کمپرسور صادر شود.
ترموستات یخچال کجاست؟
مکان قرارگیری ترموستات در یخچال‌ها، بسته به مدل و برند دستگاه، میتواند کمی متفاوت باشد. با این حال معمولا میتوان آن را در نزدیکی لامپ یخچال یا در دیواره‌ی پشتی قسمت داخلی یخچال پیدا کرد. در ادامه، به صورت گام به گام، نحوه‌ی پیدا کردن ترموستات در یخچال را شرح می‌دهیم.
۱. قطع برق یخچال: قبل از هر کاری، برای ایمنی بیشتر، دوشاخه یخچال را از پریز برق بکشید.
۲. بررسی پنل کنترل دما: در یخچال‌های جدیدتر پنل کنترل دما معمولا در قسمت بالایی یا جلوی یخچال قرار دارد. این پنل میتواند دیجیتالی یا مکانیکی (به شکل ولوم چرخشی) باشد. اگر پنل کنترل دما دیجیتالی است، خود ترموستات معمولا پشت این پنل قرار گرفته و قابل مشاهده نیست. در این نوع یخچال‌ها، ترموستات بخشی از سیستم کنترل الکترونیکی است و مستقیما قابل دسترسی نیست.
۳. جستجو در اطراف لامپ: اگر یخچال شما پنل کنترل دمای جداگانه‌ای ندارد یا ولوم کنترل دما به شکل چرخشی است، به احتمال زیاد ترموستات در نزدیکی لامپ یخچال قرار دارد. معمولا ترموستات در یک محفظه‌ی پلاستیکی کوچک و در کنار لامپ قرار می‌گیرد.
۴. بررسی دیواره‌ی پشتی: در بعضی مدل‌های قدیمی‌تر، ترموستات ممکن است در دیواره پشتی یخچال و در نزدیکی محل اتصال سیم برق قرار داشته باشد.
۵. دنبال کردن ولوم کنترل دما: در یخچال‌هایی که ولوم کنترل دما دارند، مخصوصا در مدل‌های قدیمی‌تر، با دنبال کردن لوله‌ی مویی متصل به ولوم می‌توانید ترموستات را پیدا کنید. این لوله معمولا به یک جعبه‌ی کوچک پلاستیکی متصل است که همان ترموستات قرار دارد.
۶. مراجعه به دفترچه‌ی راهنما: در نهایت اگر در پیدا کردن ترموستات مشکل دارید، می‌توانید به دفترچه‌ی راهنمای یخچال خود مراجعه کنید. در این دفترچه محل دقیق قرارگیری ترموستات و نحوه‌ی دسترسی به آن به طور کامل شرح داده شده است.
نکات مهم:
- در یخچال‌های فریزر دار، ترموستات یخچال و فریزر معمولا جداگانه هستند و در مکان‌های متفاوتی قرار دارند.
- دستکاری ترموستات بدون دانش کافی میتواند به یخچال آسیب برساند. در صورت بروز هرگونه مشکل، بهتر است با یک تکنسین متخصص تماس بگیرید.
علائم خرابی ترموستات یخچال
همانطور که اشاره کردیم ترموستات قطعهای حیاتی در یخچال است که وظیفهی تنظیم دما را بر عهده دارد. خرابی ترموستات میتواند منجر به مشکلات جدی در عملکرد یخچال و فاسد شدن مواد غذایی شود. بنابراین، شناخت علائم خرابی ترموستات و اقدام به موقع برای تعمیر یا تعویض آن بسیار مهم است. در ادامه به بررسی مهم‌ترین علائم خرابی ترموستات یخچال می‌پردازیم.
۱. دمای نامنظم داخل یخچال: یکی از بارزترین علائم خرابی ترموستات، نوسانات دمایی داخل یخچال است. اگر احساس می‌کنید دمای داخل یخچال بیش از حد سرد یا گرم است و این دما ثابت نیست، احتمال خرابی ترموستات وجود دارد. به عبارت دیگر اگر مواد غذایی بیش از حد یخ می‌زنند یا برعکس، به سرعت فاسد می‌شوند، میتواند نشانه‌ای از عملکرد نادرست ترموستات باشد.
۲. کارکرد مداوم کمپرسور: اگر کمپرسور یخچال به طور مداوم کار میکند و خاموش نمی‌شود، میتواند نشانه‌ای از گیر کردن ترموستات در حالت روشن باشد. در این حالت کمپرسور به طور پیوسته کار میکند و باعث سرمایش بیش از حد و یخ زدن مواد غذایی میشود.
۳. خاموش بودن مداوم کمپرسور: برعکس مورد قبلی، اگر کمپرسور یخچال به ندرت روشن میشود و یا اصلا کار نمی‌کند، میتواند به دلیل گیر کردن ترموستات در حالت خاموش باشد. در این حالت یخچال قادر به خنک کردن فضای داخلی نخواهد بود و مواد غذایی فاسد خواهند شد.
۴. تشکیل بیش از حد یخ: اگر متوجه تشکیل بیش از حد یخ و برفک در دیواره‌های فریزر یا قسمت یخ‌ساز شده‌اید، میتواند به دلیل خرابی ترموستات و ارسال سیگنال نادرست به کمپرسور باشد.
۵. شنیدن صدای کلیک مکرر: در بعضی موارد خرابی ترموستات با صدای کلیک مکرر همراه است. این صدا نشان دهنده‌ی تلاش ترموستات برای وصل و قطع مدار الکتریکی کمپرسور است که به دلیل خرابی نمی‌تواند به درستی عمل کند.
۶. نشت آب از یخچال: اگر از زیر یخچال آب نشت میکند، میتواند به دلایل مختلفی از جمله خرابی ترموستات باشد. در بعضی موارد، خرابی ترموستات باعث میشود یخچال بیش از حد سرد شود و در نتیجه، یخ بیشتری تشکیل شود. آب شدن این یخ اضافی میتواند منجر به نشت آب از یخچال شود.
۷. بالا بودن غیرعادی قبض برق: کارکرد مداوم کمپرسور به دلیل خرابی ترموستات میتواند منجر به افزایش مصرف برق و در نتیجه، بالا رفتن غیرعادی قبض برق شود.
نکته‌ی مهم:
در صورت مشاهده‌ی هر یک از علائم بهتر است برای تشخیص دقیق علت مشکل و جلوگیری از آسیب بیشتر به یخچال، با یک تکنسین متخصص تماس بگیرید. تعمیر یا تعویض ترموستات یخچال نیاز به تخصص و دانش فنی دارد و تلاش برای تعمیر آن بدون داشتن تجربه‌ی کافی میتواند خطرناک باشد.
علائم خرابی ترموستات یخچال فریزر
یخچال فریزرها از دو بخش مجزا (یخچال و فریزر) تشکیل شده‌اند و هر بخش ترموستات مخصوص به خود را دارد. بنابراین خرابی ترموستات هر بخش علائم متفاوتی خواهد داشت. در ادامه به بررسی علائم خرابی ترموستات در هر دو بخش یخچال و فریزر می‌پردازیم.
علائم خرابی ترموستات یخچال
- نوسانات دمای یخچال: دمای داخل یخچال به طور مداوم تغییر میکند و ثابت نیست. گاهی خیلی سرد و گاهی خیلی گرم است.
- فساد مواد غذایی: مواد غذایی داخل یخچال به سرعت فاسد می‌شوند یا برعکس، بیش از حد یخ می‌زنند.
- کارکرد مداوم یا خاموشی کامل کمپرسور: کمپرسور به طور مداوم کار میکند و اصلا خاموش نمی‌شود یا برعکس، به ندرت روشن میشود.
- تشکیل برفک در قسمت یخچال: در بعضی موارد خرابی ترموستات یخچال میتواند باعث تشکیل برفک در دیواره‌های یخچال شود.
- نشت آب از یخچال: در صورت سرمایش بیش از حد به دلیل خرابی ترموستات، ممکن است آب از زیر یخچال نشت کند.
علائم خرابی ترموستات فریزر
- نوسانات دمای فریزر: دمای داخل فریزر ثابت نیست و مدام تغییر میکند. گاهی خیلی سرد و گاهی خیلی گرم است.
- آب شدن مواد غذایی فریزر: مواد غذایی داخل فریزر آب می‌شوند و کیفیت خود را از دست می‌دهند.
- تشکیل برفک بیش از حد: برفک زیادی در دیواره‌های فریزر تشکیل میشود.
- کارکرد مداوم یا خاموشی کامل کمپرسور: مشابه خرابی ترموستات یخچال، کمپرسور ممکن است به طور مداوم کار کند یا اصلا روشن نشود.
- صدای غیرعادی از فریزر: در بعضی موارد خرابی ترموستات فریزر با صدای غیرعادی همراه است.
نکات مهم:
- در یخچال فریزرهای جدیدتر، ممکن است از یک برد الکترونیکی برای کنترل دما استفاده شود و ترموستات به صورت سنتی وجود نداشته باشد.
- در صورت مشاهده هرگونه از علائم فوق، بهتر است با یک تکنسین متخصص تماس بگیرید تا علت دقیق مشکل را تشخیص دهد و از آسیب بیشتر به دستگاه جلوگیری شود.
- تلاش برای تعمیر ترموستات بدون دانش فنی کافی میتواند خطرناک باشد.
علائم خرابی ترموستات یخچال قدیمی
یخچال‌های قدیمی، برخلاف مدل‌های جدیدتر، معمولا از ترموستات‌های مکانیکی ساده‌تری استفاده می‌کنند. این ترموستات‌ها وظیفهی تنظیم دمای یخچال را برعهده دارند و خرابی آن‌ها میتواند منجر به مشکلات مختلفی شود. در ادامه به بررسی علائم خرابی ترموستات در یخچال‌های قدیمی می‌پردازیم.
۱. نوسانات دمایی: یکی از واضح‌ترین علائم خرابی ترموستات، نوسان دمای داخل یخچال است. گاهی اوقات یخچال بیش از حد سرد و گاهی اوقات بیش از حد گرم میشود. این نوسانات دمایی می‌توانند باعث فاسد شدن مواد غذایی شوند.
۲. کارکرد مداوم کمپرسور: اگر کمپرسور یخچال به طور مداوم کار میکند و هرگز خاموش نمی‌شود، میتواند نشانه‌ای از خرابی ترموستات باشد. در حالت عادی ترموستات باید کمپرسور را در زمان رسیدن به دمای مطلوب خاموش کند.
۳. خاموشی کامل کمپرسور: برعکس مورد قبل اگر کمپرسور یخچال به هیچ وجه روشن نمی‌شود، میتواند به دلیل خرابی ترموستات باشد. در این حالت یخچال قادر به خنک کردن نخواهد بود و دمای داخل آن افزایش می‌یابد.
۴. تشکیل برفک بیش از حد: تشکیل برفک در یخچال‌های قدیمی اتفاقی طبیعی است. اما اگر متوجه شدید که برفک بیش از حد معمول تشکیل میشود، میتواند نشان دهنده خرابی ترموستات باشد.
۵. صدای کلیک مکرر: ترموستات‌های مکانیکی هنگام روشن و خاموش شدن صدای کلیک تولید می‌کنند. اگر این صدا را به طور مکرر می‌شنوید، میتواند نشانه‌ای از عملکرد نامناسب ترموستات باشد.
۶. گرم شدن بیش از حد موتور: در بعضی موارد خرابی ترموستات میتواند باعث کارکرد مداوم کمپرسور و در نتیجه گرم شدن بیش از حد موتور شود. این موضوع میتواند منجر به سوختن موتور یخچال شود.
۷. تنظیم نادرست دما: اگر با وجود تنظیم ولوم کنترل دما باز هم دمای داخل یخچال تغییر نمی‌کند، میتواند نشانه‌ای از خرابی ترموستات باشد.
راهنمای گام به گام تست خرابی ترموستات یخچال
اگر یخچالتان دچار مشکل شده و مشکوک به خرابی ترموستات هستید، می‌توانید با انجام چند تست ساده صحت عملکرد آن را بررسی کنید. قبل از شروع باید بدانید که انجام این تست‌ها نیاز به کمی دقت و احتیاط دارد و در صورت عدم اطمینان، بهتر است با یک تکنسین متخصص تماس بگیرید.
تست اول: استفاده از مولتی‌متر
این تست دقیق‌ترین روش برای بررسی سلامت ترموستات است و نیاز به یک مولتی‌متر (وسیله‌ای برای اندازه‌گیری پارامترهای الکتریکی) دارد.
۱. قطع برق یخچال: برای ایمنی بیشتر ابتدا دوشاخه‌ی یخچال را از پریز برق بکشید.
۲. پیدا کردن ترموستات: ترموستات را طبق توضیحاتی که قبلا داده شد، پیدا کنید.
۳. جدا کردن سیم‌های ترموستات: سیم‌های متصل به ترموستات را با احتیاط جدا کنید.
۴. تنظیم مولتی‌متر: مولتی‌متر را روی حالت اندازه‌گیری مقاومت (اهم‌متر) تنظیم کنید.
۵. اتصال پروب‌های مولتی‌متر: دو پروب مولتی‌متر را به دو سر سیم‌های جدا شده از ترموستات وصل کنید.
۶. بررسی مقاومت: در دمای اتاق مقاومت ترموستات باید مقداری غیر از صفر و بی‌نهایت باشد. اگر مقاومت صفر باشد به معنی اتصال کوتاه و اگر بی‌نهایت باشد، به معنی قطع مدار در ترموستات است که در هر دو حالت ترموستات خراب است و باید تعویض شود.
تست دوم: تست سرما
این تست ساده‌تر از تست با مولتی‌متر است، اما دقت کمتری دارد.
۱. پیدا کردن ترموستات: ترموستات را پیدا کنید (معمولا پشت ولوم کنترل دما).
۲. چرخاندن ولوم کنترل دما: ولوم کنترل دما را به سمت سردترین درجه بچرخانید.
۳. گوش دادن به صدای کلیک: باید صدای کلیک کوچکی از ترموستات بشنوید که نشان دهنده‌ی فعال شدن آن است. اگر این صدا را نشنیدید، احتمال خرابی ترموستات وجود دارد.
۴. بررسی عملکرد کمپرسور: بعد از چند دقیقه کمپرسور یخچال باید شروع به کار کند. اگر کمپرسور روشن نشد، میتواند نشانه‌ای از خرابی ترموستات باشد.
تست سوم: تست گرما
این تست هم ساده است و به عنوان مکمل تست سرما استفاده میشود.
۱. پیدا کردن ترموستات: ترموستات را پیدا کنید.
۲. چرخاندن ولوم کنترل دما: ولوم کنترل دما را به سمت گرم‌ترین درجه بچرخانید.
۳. گوش دادن به صدای کلیک: باید دوباره صدای کلیک ترموستات را بشنوید که این بار نشان دهنده‌ی خاموش شدن آن است.
۴. بررسی خاموش شدن کمپرسور: بعد از چند دقیقه کمپرسور یخچال باید خاموش شود. اگر کمپرسور همچنان کار کرد، میتواند نشانه‌ای از خرابی ترموستات باشد.
قبل از انجام هرگونه تست، دفترچه راهنمای یخچال خود را مطالعه کنید. همچنین در صورت عدم اطمینان یا مشاهده‌ی هرگونه مشکل، بهتر است با یک تکنسین متخصص تماس بگیرید.
کلام آخر
یخچال، قلب تپنده آشپزخانه است و ترموستات، وظیفهی تنظیم ضربان این قلب را بر عهده دارد. با شناخت علائم خرابی ترموستات و اقدام به موقع، می‌توانید از هزینه‌های سنگین تعمیرات و حتی تعویض یخچال جلوگیری کنید. به یاد داشته باشید که پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. با کمی دقت و توجه به عملکرد یخچالتان، می‌توانید سال‌های سال از این یار همیشگی آشپزخانه، بهره ببرید و خوراکی‌هایتان را تازه و سالم نگه دارید. در صورت مشاهده‌ی هرگونه نشانه‌ی غیرعادی، توصیه می‌کنیم در اسرع وقت با یک تکنسین مجرب تماس بگیرید. به هر حال هیچ‌کس دوست ندارد یک روز صبح بیدار شود و با یک یخچال خراب و مواد غذایی فاسد شده مواجه شود!
