دانشمندان برای نخستین بار یک اَبَرغول سرخ را درست پیش از انفجار رصد کردند
دانشمندان برای نخستین بار موفق شدند یک ابرغول سرخ را درست پیش از مرگ و هنگامی که با یک انفجار ابرنواختری به پایان عمر خود رسید، رصد کنند.
دیدن پیامدهای آشفته پس از انفجارهای ستاره‌ای برای دانشمندان بسیار آسان‌تر از تماشای چیزی است که پیش از آن روی می‌دهد. اما در نهایت، ستاره‌شناسان موفق شدند یک ستاره‌ی غول سرخ را دقیقا هنگامی که به ابرنواختر تبدیل شد، که به ستارگان در حال انفجار گفته می‌شود، رصد کنند.
با استفاده از یک تلسکوپ در هاوایی، تیمی از دانشمندان در تابستان ۲۰۲۰ مشاهداتی از یک ستاره‌ی اَبَرغول سرخ انجام دادند. در ماه سپتامبر، همان ستاره طی یک ابرنواختر به نام SN 2020tlf و انفجاری که دانشمندان آن را «یکی از جذاب‌ترین» ابرنواخترها در نوع خود می‌دانند، به پایان عمر خود رسید.
«وین ژاکوبسان-گالان» (Wynn Jacobson-Galán) فارغ‌التحصیل نجوم بنیاد ملی علوم آمریکا و پژوهشگر دانشگاه کالیفرنیا برکلی به‌عنوان نویسنده‌ی اصلی این مقاله گفت: «این پیشرفتی در درک ما از فعالیت‌هایی است که ستارگان پرجرم لحظاتی پیش از مرگ انجام می‌دهند. برای نخستین بار ما انفجار یک ستاره‌ی ابرغول سرخ را تماشا کردیم!»
انفجار ابرنواختری SN 2020tlf در کهکشان NGC 5731
Credit: Pan-STARRS via Tech Explorist
بر اساس این مقاله که پنج‌شنبه ۶ ژانویه (۱۶ دی) در نشریه‌ی «استروفیزیکال ژورنال» (strophysical Journal) منتشر شد، ستاره‌ی منفجر شده، یک ابرغول سرخ با جرم حدود ۱۰ برابر خورشید بود و در فاصله‌ی ۱۲۰ میلیون سال نوری از زمین در کهکشان NGC 5731 قرار داشت.
در تحقیقات جدید، اخترشناسان رصدهایی در همان محدوده ازجمله ابرنواختر مورد مطالعه را با کمک مجموعه‌ای از تلسکوپ‌ها مانند رصدخانه‌ی کک انجام دادند. رصدهایی که از ژانویه‌ی ۲۰۲۰ آغاز شد و تقریبا یک سال کامل پس از انفجار ادامه یافت. ازجمله‌ی این رصدخانه‌ها، رصدخانه‌ی «نیل گرلز سوئیفت» (Neil Gehrels Swift) ناسا بود که پس از انفجار ستاره، به این کار گروهی پیوست.
همراه با برخی از داده‌های آرشیوی از رصدهای گذشته، همه‌ی این اطلاعات به دانشمندان شناختی از این محدوده داد و اینکه ستاره در روزهای پایانی خود چگونه رفتار کرده و اَبَرنواختر چگونه آشکار شده است.
برای ستاره‌شناسان به‌ویژه مشاهدات جمع‌آوری شده در چهار ماه پیش از وقوع انفجار ابرنواختری مورد توجه بود که نور اضافی را در منطقه نشان داد. تا امروز اما هیچ یک از مشاهدات نشان نداده‌اند که ابرغول‌های سرخ پیش از انفجار به شکلی متفاوت عمل می‌کنند اما فعالیت SN 2020tlf نشان می‌دهد که برخی از این ستاره‌ها ممکن است از این نظر جلب توجه کنند.
«رافائلا مارگوتی» (Raffaella Margutti) نویسنده‌ی ارشد این مطالعه، و اخترشناس دانشگاه کالیفرنیا برکلی گفت: «همانند تماشای یک بمب ساعتی است. ما هرگز چنین فعالیت خشونت‌آمیزی را در یک ستاره‌ی ابرغول سرخ در حال مرگ تأیید نکرده‌ایم، جایی که می‌بینیم چنین گسیل شدیدی از نور ایجاد می‌کند، سپس فرو می‌ریزد و بقایای آن همچنان تا به امروز می‌سوزد.»
اخترشناسان امیدوارند ستارگان ابرغول سرخ بیشتری را پیش از فوران شناسایی کنند. موضوعی که می‌تواند به درک بهتر روزهای پایانی منجر به یک انفجار ابرنواختری بینجامد. ژاکوبسان-گالان گفت: «من از همه‌ی ناشناخته‌های تازه‌ای که با این کشف ایجاد شده‌اند، بسیار هیجان‌زده‌ام. تشخیص رویدادهای بیشتر مانند NS 2020tlf به‌طور چشمگیری بر شیوه‌ی تعریف ماه‌های پایانی تکامل ستارگان اثر می‌گذارد و ناظران و نظریه‌پردازان را در تلاش برای حل معمای نحوه‌ی گذراندن لحظات پایانی زندگی ستارگان پرجرم با هم همراه می‌کند.»
عکس کاور: طرحی گرافیکی از ابرغول سرخ SN 2020tlf پیش از انفجار
Credit: W. M. Keck Observatory/Adam Makarenko
منبع: Space
پسر چه سرنوشتی غم انگیزی مثل ما انسان ها یک روزی تموم میشن واقعا راسته ما از گزد و غبار کیهان ساخته شدیم شرنوشت خورشید ما هم بی شک همینگونه خواهد بود