چرا ژانر ابرقهرمانی به دنیای مرد عنکبوتی سونی نیاز دارد؟
دنیای مرد عنکبوتی سونی چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد اما ژانر ابرقهرمانی برای ادامه رشد خود به این فرانچایز نیاز دارد. این مجموعه سال ۲۰۱۸ با فیلم «ونوم» با بازی تام هاردی در نقش ادی براک آغاز شد. فیلم علی‌رغم واکنش منفی منتقدان، به موفقیت تجاری خوبی دست یافت و بیش از ۸۰۰ میلیون دلار در سراسر جهان فروخت.
پس از فیلم ونوم، انیمیشن «مرد عنکبوتی: به درون دنیای عنکبوتی» ساخته شد که اسکار بهترین انیمیشن بلند را دریافت کرد. این فرانچایز تقریبا سه سال بعد با فیلم «ونوم: بگذارید کارنیج بیاید» گسترش یافت و سپس فیلم موربیوس با بازی جرد لتو روی پرده رفت. این فیلم هم مورد انتقاد کارشناسان و منتقدان قرار گرفت و در نهایت کارنامه تجاری ناامیدکننده‌تری را رقم زد.
- افت فروش فیلم «ثور: عشق و تندر» در گیشه؛ آیا دنیای مارول افول کرده؟
- باهوش‌ترین شخصیت‌های فاز چهارم دنیای مارول؛ از مرد عنکبوتی تا ویژن
- ۱۴ نکته و ارجاع پنهانی در فیلم «مرد عنکبوتی شگفت‌انگیز ۲»
سونی فرانچایز نوپای خود را در سال ۲۰۲۳ با فیلم کریون شکارچی با بازی آرون تیلور جانسون و در سال ۲۰۲۴ با فیلم مادام وب با بازی داکوتا جانسون گسترش خواهد داد. آن‌ها در تلاش هستند تا جایی برای خود در ژانر شلوغ و بسیار رقابتی ابرقهرمانی باز کنند. استودیوهای دی‌سی و مارول هر دو در حال رقابت برای جلب توجه تماشاگران با جهان‌های سینمایی مربوطه خود هستند. دنیای توسعه‌یافته دی‌سی پس از یک شروع سخت به تدریج جایگاه خود را با پروژه‌هایی مانند «شزم!» و «جوخه انتحار» پیدا کرد و دنیای سینمایی مارول نیز بیش از یک دهه است که تا حد زیادی بر بازار ژانر ابرقهرمانی تسلط داشته است. هر دو فرانچایز از قابلیت و پتانسیل خود و گستره‌ای از شخصیت‌های متفاوت برای توسعه پروژه‌های جدیدشان بهره برده‌اند.
از سوی دیگر، سونی در حال ساختن دنیای خود با شخصیت‌های نسبتا محدودی است که همه آن‌ها تقریبا زیر چتر مرد عنکبوتی هستند. دنیای سونی علی‌رغم هم‌پوشانی‌های کوتاهی مانند حضور ونوم تام هاردی در دنیای سینمایی مارول و ولچر در «موربیوس»، عمدتا مسیر خود را پیش گرفته است. این فرانچایز جدای از «به درون دنیای عنکبوتی»، هنوز نتوانسته شور و اشتیاق بینندگان را برانگیزد. این استودیو اغلب با انتقاداتی مبنی بر تلاش بیش از حد برای ساختن دنیایی سینمایی از شروران، ضدقهرمانان و شخصیت‌های کمیک درجه دو مانند موربیوس و مادام وب مورد انتقاد قرار می‌گیرد اما دنیای سونی با وجود این انتقادات، نقش مهمی در تکامل ژانر ابرقهرمانی دارد.
دنیای مرد عنکبوتی سونی از مدل دنیای سینمایی مارول پیروی می‌کند
یکی از بزرگ‌ترین انتقادات به دنیای مرد عنکبوتی سونی، تمرکز آن بر شخصیت‌های مبهم کمیک‌بوکی است. با این حال، این دقیقا همان روشی است که استودیوی مارول با استفاده از آن دنیای سینمایی مارول را ساخته است. این استودیو در آغاز ساخت فرانچایز، به قهرمانان اصلی مانند مرد عنکبوتی و جهش‌یافته‌ها مانند مردان ایکس یا چهار شگفت‌انگیز دسترسی نداشت و تنها شخصیت‌هایی که در اختیار داشت قهرمانان درجه دو و سه کمیک‌بوکی بودند.
با این وجود، آن‌ها قهرمانانی را که در اختیار داشتند توسعه دادند و به تدریج آن‌ها را به نمادهای فرهنگ عامه تبدیل کردند. سونی نیز همانند مارول، از سر اجبار تمرکز خود را بر روی قهرمانان و افراد شرور کم‌ترشناخته‌شده قرار داده است. این استودیو محدود به قانون حق استفاده از شخصیت‌های مرتبط با مرد عنکبوتی است و باید فعلا افراد دیگری را در راس کار بگذارد.
سونی از طریق این استراتژی، چه عمدا چه سهوا، از مدل مارول پیروی می‌کند. البته که چهار پروژه ابتدایی این فرانچایز با استقبال آثار اولیه دنیای سینمایی مارول مواجه نشدند اما به هر حال حماسه مارول هم در اوایل کار و حتی در سال‌های بعدی با آثاری مانند «هالک شگفت‌انگیز» (با وجود صحنه امیدوارکننده پس از تیتراژ فیلم)، «ثور»، «مرد آهنی ۲» و «ثور: دنیای تاریک» با چالش‌هایی مواجه شد. پروژه‌های سونی تا حد زیادی با استقبال منفی منتقدان همراه بودند اما این جهان هم‌چنان در جستجوی جایگاه خود است. به این ترتیب، آن‌ها هنوز فرصت دارند تا با استفاده از بازخوردهای دریافتی از پروژه‌های قبلی، فیلم‌هایی مانند کریون شکارچی و مادام وب را ارتقا دهند.
دنیای مرد عنکبوتی سونی فیلم‌های ابرقهرمانی را متنوع‌تر می‌کند
حجم زیاد آثار سالانه استودیوهای مارول و دی‌سی به این معناست که ژانر ابرقهرمانی دائما به تنوع نیاز دارد و دنیای مرد عنکبوتی سونی برای این امر بسیار مهم است. دنیای توسعه‌یافته دی‌سی و دنیای سینمایی مارول مضامین و مفاهیم بسیار متفاوتی را بررسی کرده‌اند. دی‌سی در افزودن لحن‌های متمایز به بسیاری از پروژه‌های خود موفق بوده: ماجراجویی‌هایی خانوادگی مانند فیلم «شزم!» و «آکوامن» و کمدی‌های اکشن مانند «جوخه انتحار» و «پرندگان شکاری». تاثیر این تنوع با توجه به تعداد محدود پروژه‌های این فرانچایز در سال، مسلما آن‌قدر که می‌توانست قابل توجه نیست. دنیای سینمایی مارول نیز لحن و رویکرد روایی متمایزی دارد که در سراسر فیلم‌های آن مشهود است و این مسئله با توجه به کیفیت کلی این سری، ضرری ندارد.
با این حال، دنیای سینمایی مارول به دلیل تسلط خود بر بازار، آثار بسیار خاصی را برای ژانر کمیک و به طور کلی به مخاطبان ارائه می‌دهد. در عین حال، فیلم‌های سونی راه و روش جدیدی را برای ژانر ابرقهرمانی در چنته دارند. به عنوان مثال، فیلم‌های ونوم بر روی یک قهرمان از نظر اخلاقی خاکستری تمرکز می‌کنند که تلاش می‌کند با روش‌های خاص خود اعمال و کارهای خوب انجام دهد. همزیستی هیولایی فیلم «ونوم ۲» معضلات اخلاقی جالبی را ارائه می‌کند که از طریق آمیزه‌ای از اکشن، درام و گاهی اوقات ترس بیان می‌شوند. «موربیوس» یک فیلم پرهزینه و اکشن ساده‌تر محسوب می‌شود که بر دوگانگی شخصیت اصلی و وضعیت ناامیدانه او برای درمان خود متمرکز است. مایکل موربیوس از بسیاری جهات یک شخصیت قهرمان سنتی است اما لزوم کشت و کشتار او برای زنده ماندن، تغییری در کهن‌الگوی ابرقهرمانی ایجاد می‌کند.
مسلما بهترین نمونه تنوع روایی سونی انیمیشن «به درون دنیای عنکبوتی» است. این فیلم، مضامین کمدی، درام و مسائل شناختی و هویتی را در یک سبک بصری منحصر به فرد به بینندگان ارائه می‌دهد. چنین ترکیبی موجب می‌شود تا ژانر ابرقهرمانی انیمیشنی که تا قبل از اکران این انیمیشن تا حد زیادی به عنوان سرگرمی صرف و با مخاطب هدف نوجوان و کودک تلقی می‌شد، جذابیت بیشتری پیدا کند. فیلم‌های سونی جدای از «مرد عنکبوتی: به درون دنیای عنکبوتی»، لزوما اقتباسات کمیک‌بوکی نیستند. پروژه‌های این استودیو به اندازه کافی با فیلم‌های ابرقهرمانی سنتی متفاوت هستند و تنوع لحنی و روایی خوبی به این ژانر می‌بخشند.
فرانچایزی که می‌تواند به یکی از منحصربهفردترین جهان‌های ابرقهرمانی تبدیل شود
دنیای مرد عنکبوتی سونی به شدت با مشکل مواجه شده است اما پتانسیل بالایی دارد و در صورت گسترش بیشتر، می‌تواند به یکی از منحصربهفردترین جهان‌های ابرقهرمانی در سینما تبدیل شود. سونی با تنها چهار فیلم، فهرستی متنوع از شخصیت‌ها شامل خون‌آشامان زنده، همزیست‌های بیگانه و قهرمانان چندجهانی را ایجاد کرده است. هم‌چنین در سال ۲۰۲۴ نیز یک ابرقهرمان روانی دیگر به نام مادام وب با بازی داکوتا جانسون و یک شکارچی به نام کریون با بازی آرون تیلور جانسون معرفی خواهند شد. قهرمانان دنیای مرد عنکبوتی سونی آن‌قدر متفاوت از یکدیگر هستند که لزوما در یک محیط مشترک قرار نمی‌گیرند. با این حال، همین تفاوت‌هاست که این فرانچایز را بسیار جذاب جلوه می‌دهد.
سونی برخلاف دنیای سینمایی مارول که عمدتا بر قهرمانان خوب (از نظر اخلاقی) تمرکز دارد، در حال ساختن جهانی است که تحت سلطه افراد شرور و مذموم است و این روندی جدید و خاص در این ژانر به حساب می‌آید. این سری فیلم متشکل از گروهی متفاوت از شخصیت‌ها است که هر کدام لحن‌ها، دیدگاه‌ها و مضامین متفاوتی را ارائه می‌دهند و طبیعت التقاطی این جهان را با اسطوره‌شناسی پیچیده و جذاب خود آغشته می‌کنند و موجب می‌شوند تا این فرانچایز در یک ژانر در حال گسترش برجسته شود. فرنچایز سونی شاید محبوب نباشد اما دیدگاه منحصر به فردی به ابرقهرمانان دارد.
پروژه‌هایی مانند «ددپول»، «نگهبانان کهکشان» و «شزم!» ثابت کرده‌اند که مخاطبان از انواع مختلف اقتباسات کمیک‌بوکی استقبال می‌کنند و بدین ترتیب، اگر این فرانچایز مسیر خود را به خوبی طی کند، پروژه‌های آینده می‌توانند دنیای مرد عنکبوتی سونی را به ستون اصلی دنیای ابرقهرمانی تبدیل کنند و این ژانر را از نظر محتوا گسترش دهند و در نتیجه طول عمر آن نیز افزایش می‌یابد.
منبع: screenrant
