مقارنه‌ی اَبَرماه ۵ خرداد با قلب عقرب را چگونه آنلاین تماشا کنیم؟
چهارشنبه ۵ خرداد ۱۴۰۰ ماه شرایط ویژه‌ای خواهد داشت. تنها قمر زمین، فردا ضمن قرارگیری در نزدیکی ستاره‌ی مرکزی صورت فلکی عقرب، نه تنها بزرگترین اَبَرماه سال را رقم می‌زند، بلکه در کشورهای آمریکا و اقیانوسیه، ماه‌گرفتگی هم به دنبال خواهد داشت.
ابرماه
مردم بیشتر نقاط کره‌ی زمین در ۵ خرداد ۱۴۰۰ (۲۶ می ۲۰۲۱) این فرصت را دارند که یک ماه کامل را که کمی بزرگتر از حد معمول است مشاهده کنند. در این هنگام ماه به نزدیک‌ترین فاصله با زمین در مدار فعلی خود خواهد رسید و بدین ترتیب کمی بزرگتر خواهد بود. هرچند این اندازه‌ی بزرگتر احتمالا برای ناظران زمینی محسوس نخواهد بود اما می‌توانند به وضوح افزایش روشنایی ماه را حس کنند.
این ابرماه با توجه به اینکه با قرار داشتن در فاصله‌ی ۳۵۷ هزار و ۴۶۲ کیلومتر، نزدیک‌ترین فاصله‌ی امسال را به زمین دارد، از ابرماه قبلی که با عنوان ابرماه صورتی شناخته می‌شد و ابرماه بعدی که ۳ تیر روی می‌دهد، بزرگتر و درخشان‌تر خواهد بود. با توجه به هم‌راستایی ماه، زمین و خورشید، ماه فردا از غروب آفتاب تا طلوع در آسمان خواهد بود.
مقارنه با قلب العقرب
علاوه بر این، ماه بدر کاملا درخشان فردا با جدایی زاویه‌ای حدود ۴ درجه، در نزدیکی ستاره‌ی «قلب العقرب» (Antares) قرار می‌گیرد. این ستاره، نخستین و درخشان‌ترین ستاره‌ی صورت فلکی عقرب، خود یک اَبَرغول سرخ است و بدین ترتیب یک هم‌نشینی جذاب برای رصد و عکاسی خواهد بود.
ماه‌گرفتگی
شاید مهم‌ترین پدیده‌ی نجومی که فردا روی می‌دهد، ماه‌گرفتگی در بخش‌هایی از شرق آسیا و روسیه، اقیانوسیه و غرب قاره‌ی آمریکا باشد. طی این پدیده، ماه می (خرداد) که با نام «ماه گل» (Flower Moon) شناخته می‌شود، از سایه‌ی زمین می‌گذرد.
با توجه به کامل بودن ماه‌گرفتگی، شکست نور خورشید از جو زمین باعث می‌شود که قمر زمین قرمز به‌نظر برسد و به همین دلیل به آن «ماه خونی» (Blood Moon) هم گفته می‌شود. جدول زمانی این رویداد که در ایران به‌صورت مستقیم دیده نمی‌شود، به شرح زیر است.
| رویداد | زمان |
| آغاز گرفت | ۱۳:۱۷ به وقت تهران (۴:۴۷EDT) |
| آغاز گرفت جزئی | ۱۴:۱۴ به وقت تهران (۵:۴۴EDT) |
| آغاز گرفت کلی | ۱۵:۴۱ به وقت تهران (۷:۱۱EDT) |
| اوج گرفت | ۱۵:۴۸ به وقت تهران (۷:۱۸EDT) |
| پایان گرفت کلی | ۱۵:۵۵ به وقت تهران (۷:۲۵EDT) |
| پایان گرفت جزئی | ۱۷:۲۲ به وقت تهران (۸:۵۲EDT) |
| پایان گرفت | ۱۸:۱۹ به وقت تهران (۹:۴۹EDT) |
پخش زنده‌ی ماه‌گرفتگی اَبَرماه ۵ خرداد ۱۴۰۰
به جز کشورهایی که به‌طور مستقیم می‌توانند ماه‌گرفتگی را به صورت کلی یا جزئی رصد کنند، برای کسانی که این موقعیت را ندارند، از جمله علاقه‌مندان در ایران، چندین وب‌سایت، پخش مستقیم از مراحل گوناگون آن ارائه می‌دهند.
رصدخانه‌ی گریفیث (Griffith Observatory)
اگر آب‌وهوا مناسب باشد، رصدخانه‌ی گریفیث در لس آنجلس قصد دارد پخش تصاویر زنده از ماه خونین را در روز چهارشنبه ساعت ۰۴:۴۵ صبح منطقه‌ی زمانی شرقی (۱۳:۱۵ به وقت تهران) آغاز کند. این پخش زنده در ساعت ۰۹:۰۰ صبح منطقه‌ی زمانی شرقی (۱۷:۳۰ به وقت تهران) اندکی پس از آخرین مرحله‌ی ماه‌گرفتگی پایان خواهد یافت.
رصدخانه‌ی لوول (Lowell Observatory)
رصدخانه‌ی تاریخی لوول هم که سیاره‌ی کوتوله‌ی «پلوتو» (Pluto) را در فوریه‌ی سال ۱۹۳۰ میلادی (بهمن ۱۳۰۸ خورشیدی) کشف کرد، با استفاده از چندین تلسکوپ خود در آریزونا پخش زنده‌ی رویداد ماه‌گرفتگی را ارائه خواهد داد.
این رصدخانه در بیانیه‌ای گفت: «با آغاز برنامه از ساعت ۰۵:۳۰ صبح (۱۴:۰۰ به وقت تهران) به کمک مربیان رصدخانه‌ی لاول توسط تلسکوپ ۱۴ اینچی پلین‌ویو (Planewave) و تلسکوپ قابل حمل و دید باز ویکسن (Vixen) نمای زنده از ماه‌گرفتگی را نشان خواهیم داد و درباره‌ی این پدیده توضیحاتی ارائه خواهیم کرد.»
پخش زنده‌ی این رصدخانه در ساعت ۰۷:۲۵ صبح منطقه‌ی زمانی شرقی (۱۵:۵۵ به وقت تهران) به پایان می‌رسد.
آژانس فضایی اروپا (ESO)
آژانس فضایی اروپا هم برنامه‌ی پخش زنده از ابرماه خونی را در ساعت ۰۵:۳۰ منطقه‌ی زمانی شرقی (۱۴:۰۰ به وقت تهران) آغاز خواهد کرد که ۲ ساعت ادامه خواهد داشت و حدود ۵ دقیقه پس از پایان این پدیده، پایان می‌یابد.
با توجه به اینکه این ماه‌گرفتگی از اروپا قابل مشاهده نخواهد بود، پخش اینترنتی از سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی مشترک المنافع آژانس ملی علوم استرالیا (CSIRO) و همچنین تأسیسات ردیابی فضای دوردست آژانس فضایی اروپا در نیونوریکا (New Norcia) در استرالیای غربی انجام خواهد شد.
در این برنامه علاوه بر توضیح درباره‌ی رویداد خسوف، برنامه‌های آژانس فضایی اروپا برای کاوش‌های دهه‌ی آینده، از جمله ماژول خدمات اوریون، ایستگاه مداری دروازه‌ی ماه، ارتباطات پرسرعت و شبکه‌ی مدارگردها و فناوری پیشرفته‌ی لازم برای پشتیبانی از کاوش ماه بیان می‌شود.
تلسکوپ مجازی (The Virtual Telescope)
پروژه‌ی تلسکوپ مجازی یک رصدخانه‌ی آنلاین که توسط «جیانلوکا ماسی» (Gianluca Masi) متخصص فیزیک رصدخانه‌ی نجوم بلاتریکس در ایتالیا تأسیس شده، دو پخش مستقیم از شگفتی‌های ماه در ۵ خرداد را پخش می‌کند که یکی مربوط به ماه‌گرفتگی و دیگری درباره‌ی اَبَرماه خواهد بود.
این تلسکوپ ابتدا در ساعت ۶ صبح منطقه‌ی زمانی شرقی (۱۴:۳۰ به وقت تهران) تصویر زنده‌ی ماه‌گرفتگی را پخش می‌کند و سپس ساعت ۱۵:۰۰ منطقه‌ی زمانی شرقی (۲۲:۳۰ به وقت تهران) با پخش مستقیم دوم خود، بزرگترین اَبَرماه سال را در افق رم به تصویر می‌کشد.
تایم اند دیت (Time and Date)
وب‌سایت «تایم اند دیت» (زمان و تاریخ) علاوه بر پخش زنده‌ی اینترنتی که در ساعت ۰۵:۳۰ صبح منطقه‌ی زمانی شرقی (۱۴:۰۰ به وقت تهران) آغاز می‌شود، شبیه‌سازی ماه‌گرفتگی را هم ارائه خواهد داد. در پخش زنده‌ی این وب‌سایت نماهای گوناگونی از رصدخانه‌های سراسر جهان به نمایش درمی‌آید.
عکس کاور: ماه‌گرفتگی در هنگام پدیده‌ی اَبَرماه
Credit: Paul CYR/Barcroft USA/Getty Images
