عکس لحظهی برخورد فضاپیمای دارت به سیارک دیمورفوس را ببینید
عکسهای تازهای که از لحظهی برخورد فضاپیمای دارت ناسا به سیارک دیمورفوس منتشر شده است، جزئیات بهتری از قدرت اثرگذاری انسان بر اجرام فضایی را نشان میدهد.
دیروز، بشریت به یک دستاورد جدید و شگفتآور دست یافت و پس از سالها برنامهریزی، ناسا موفق شد برای نخستین بار یک فضاپیما را بهصورت عامدانه به یک سیارک بکوبد تا نتایج آن را بررسی کند.
در این مأموریت، فضاپیمای «آزمایش تغییر جهت سیارک دوتایی» (Double Asteroid Redirection Test) یا «دارت» (DART) ناسا در فاصلهی ۱۱ میلیون کیلومتری به قمر سیارکی «دیمورفوس» (Dimorphos) که دور سیارک بزرگتر «دیدیموس» (Didymos) میچرخد، برخورد کرد تا مسیر آن را تغییر دهد.
تصاویری که پیش از برخورد توسط دوربین دارت مخابره شد، این سیارک را از نمای جلو نشان میداد اما علاوه بر این دوربین، یک ناظر بیرونی هم رویداد برخورد را از نزدیک تماشا میکرد.
برای نظارت بر این عملیات برخورد و بررسی کلی اثرات آن روی دیمورفوس، فضاپیمای دارت یک ریزماهوارهی ساخت آژانس فضایی ایتالیا به نام «لیسیاکیوب» (LICIAcube) را هم با خود حمل میکرد که مجهز به دو دوربین نوری LEIA و LUKE بود. این دوربین پیش از برخورد در مکانی مناسب مستقر شده بود و بنابراین توانست کل این رویداد تماشایی را به تصویر بکشد.
در تصاویر منتشر شده توسط تیم این ابزار، جرم درخشان بزرگ، سیارک دیدیموس است و خطوط ظریف و عنکبوت-مانند، توده های گردوغباری هستند که در اثر ضربه از دیمورفوس به فضا پرتاب شدهاند. بررسی جزئیات این تصاویر نشان خواهد داد که در نتیجهی برخورد چه مقدار از سیارک از بین رفته است و علاوه بر این اطلاعاتی را دربارهی ترکیب آن آشکار خواهد کرد.
این اطلاعات به دانشمندان کمک میکند تا طراحی دقیقتری برای مأموریتهای آیندهی تغییر مسیر سیارکها داشته باشند و این فناوری را بر اساس نتایج بهدست آمده بهبود دهند. «کاتارینا میلکوویچ» (Katarina Miljkovic) سیارهشناس دانشگاه کرتین استرالیا دربارهی نتایج این آزمایش گفت: «اکنون میتوان بررسی علمی را آغاز کرد.»
در هر حال، کوبیدن یک فضاپیما به یک سیارک فقط برای سرگرمی نبود! این مأموریت برای آزمایش توانایی بشر در تغییر مسیر سیارکهایی است که ممکن است در آینده در مسیر زمین قرار داشته باشند و حیات روی سیاره را تهدید کنند.
گام بعدی این مأموریت شامل بررسی تغییرات در حرکت سیارک است و به همین دلیل هم دیمورفوس بهعنوان سیارک هدف انتخاب شد. این سیارک با عرض حدود ۱۶۰ متر تقریبا هر ۱۱.۹ ساعت یک بار در یک رقص لرزان، به دور دیدیموس با عرض ۷۸۰ متر میچرخد.
اگر این آزمایش به جای یک سیارک دوگانه روی یک سیارک منفرد انجام میشد، ممکن بود با استفاده از تلسکوپهای زمینی برای اندازهگیری چنین تغییرات اندکی دچار مشکل شویم. اما سیارکی که در یک دورهی مداری شناخته شده دور یک سیارک بزرگتر به دام افتاده است، روند مطالعه را آسانتر میکند.
میلکوویچ در اینباره گفت: «با کمک یک رویداد برخوردی، میتوانیم دربارهی سازوکار برخورد به اجرام کوچک، انتقال تکانه و توانایی استفاده از ضربهگیرهای مصنوعی برای بیرون راندن سیارکها از مدارشان چیزهای بیشتری بیاموزیم.»
او افزود: «این کار قبلا انجام نشده است و ما به یک آزمایش در مقیاس بزرگ نیاز داشتیم تا بر اساس دادههای واقعی مدلسازیها را اعتبارسنجی کنیم. چنین کاری برای اطمینان از این موضوع است که در صورت خطر برخورد یک سیارک با زمین، بدانیم چه باید بکنیم.»
عکسها: برخورد عمدی دارت ناسا به سیارک دیمورفوس
Credit: ASI/NASA
منبع: Science Alert