۳۰ راهکار کاربردی برای غلبه بر خوردن بیش از حد
غلبه بر خوردن بیش از حد دشوار است اما روشهایی برای انجام این کار وجود دارند. هر چقدر بیشتر برای ایجاد عادتهای جدید تلاش کنید با احتمال کمتری بیش از حد غذا خواهید خورد. هر چند مدت یکبار یک گام کوچک بردارید و با گامهای کوچک بر این عادت بد غلبه کنید.
خوردن بیش از حد در یک وعده یا مصرف کالریهای بسیار زیاد در طول روز عادتهای بدی هستند که به سختی از بین میروند. خوردن بیش از اندازه به مرور زمان منجر به افزایش وزن و افزایش خطر ایجاد یک بیماری اساسی مانند دیابت یا بیماری قلبی میشود
.خوردن بیش از حد برای بسیاری از افراد یک مشکل اساسی است. با وجود اینکه بسیاری از افراد بیش از حد خوردن را با اراده نداشتن مرتبط میدانند اما مساله پیچیدهتر از این چیزها است. دانشنمدان میگویند افرادی که بیبش از حد غذا میخورند فعالیت مغزیشان با سایر افرادی که این عادت را ندارند متفاوت است.
بدون در نظر گرفتن اینکه اختلال خوردن دارید شکستن چرخهی خوردن بیش از حد میتواند چالشبرانگیز باشد. اما برخی تکنیکها به این مساله کمک میکنند. خوشبختانه راهکارهایی برای متوقف کردن خوردن بیش از حد وجود دارند که مبتنی بر اراده یا تغییر ذهن نیستند. در این مطلب به بررسی این راهکارها میپردازیم.
۱. صبحانه خوردن
صبحانه نخوردن بزرگترین اشتباه است. تحقیقات نشان میدهند افرادی که صبحانه نمیخورند بیشتر در معرض خوردن بیش از حد و انسداد رگهای قلب قرار دارند. مطالعهی دیگری نشان داده است که خوردن تخممرغ در وعدهی صبحانه میتواند به کمتر خوردن در طول روز کمک کند.
۲. آرام غذا خوردن
ممکن است این نکته واضح به نظر برسد اما آرام غذا خوردن یکی از بهترین استراتژیهای مقابله با خوردن بیش از حد است. آرام غذا خوردن باعث میشود زودتر احساس سیری کنید.
۳. استفاده از بشقابهای کوچکتر
هر چقدر بشقاب بزرگتر باشد احتمال زیاد غذا خوردن بیشتر است. برایان وریسک محقق تغذیه میگوید بسیاری از بشقابهای غذای استاندارد قطری حدود ۳۰ سانتیمتر دارند. با تغییر بشقاب خود به یک بشقاب دارای قطر ۲۳ سانتیمتر غذای کمتری بخورید.
۴. توجه کردن به احساسات
باید از دلایلی که میخواهید غذای مضر بخورید آگاه شوید تا دلیل غذا خوردن بیش از حد خود را درک کنید. به عنوان مثال ممکن است برای داشتن احساس بهتر یا مقابله با استرس به اجبار بیشتر غذا میخورید. با شناخت محرکهای خود بهتر میتوانید استراتژیهای شخصیسازی شده را برای مقابله با آنها به کار بگیرید.
۵. ورزش بیشتر
تحقیقات نشان دادهاند که واکنش فرد به غذا به صورت قابل توجهی بعد از ورزش کاهش مییابد. به عبارت دیگر هنگام دیدن عکس یک بستنی بزرگ کمتر وسوسه میشوید آن را بخورید. نیازی به گفتن این حقیقت نیست که ورزش یکی از عادتهای کلیدی تغییردهندهی زندگی به شمار میرود.
۶. انتخاب غذاهای غنی
غنی بودن از مواد غذایی به معنای مواد مغذی موجود در حجم خاصی از غذا است. به عنوان مثال یک ظرف بزرگ کلم بروکلی میزان کالری برابری با یک بستنی کوچک دارد زیرا سبزیجات بسیار مغذی هستند. غذاهایی مانند شکلات، پنیر و نوشابه را کنار بگذارید و در عوض سبزیجات، میوه، روغنهای سالم و حبوبات را مصرف کنید.
۷. انتخاب میانوعدهی مناسب
میانوعدههای سالم یکی از راههای جلوگیری از خوردن بیش از حد هستند. مطالعات نشان دادهاند خوردن میانوعدههای سالم مانند بادام میتوانند از زیادهخوری جلوگیری کنند. بنابراین میانوعدههای سالم مانند آجیل، دانهها، میوه و سبزیجات را با خود به مدرسه، محل کار یا سایر جاهایی که در طول روز میروید ببرید.
۸. آزاد گذاشتن یک وعده در هفته
وعدههای آزاد یعنی هنگامی که به خودتان اجازه دهید غذا و چیزهایی که دوست دارید را بخورید. این بدان معنا نیست که میتوانید همه چیز بخورید. اما خوردن یک یا دو اسلایس پیتزا مشکلی ندارد. محروم کردن کامل خود از غذا باعث میشود بیشتر دچار خوردن بیش از حد شوید.
۹.مقدمههایی را تعیین کنید
اهداف پیادهسازی به برنامهریزی برای موانع جاده کمک میکنند. مقدمهی اولیه برای هدف پیادهسازی عبارتست از «اگر این اتفاق بیفتد این کار را انجام میدهم». به عنوان مثال در صورتی که متوجه شدید هنگام استرس به دنبال یک پاکت چیپس میگردید این هدف را برای خود بنویسید که «در صورتی که دچار استرس شدم و به دنبال چیپس میگشتم به جای چیپس کمی میوه بر میدارم.» یا «اگر دچار استرس شدم و به دنبال چیپس بودم به جای آن به پیادهروی میروم.». این یک استراتژی قوی است که از اصول ثابت شدهی روانشناسی رفتاری استفاده میکند. کمی برنامهریزی باعث موفقیت بسیار میشود.
۱۰. عوامل حواسپرتی را حذف کنید
فرقی نمیکند که این عامل حواسپرتی غذا خوردن در مقابل کامپیوتر یا خوردن چیپس هنگام تماشای برنامهی تلویزیونی مورد علاقهتان باشد، در هر حال خوردن هنگام حواسپرتی یکی از اتفاقهای رایج برای بسیاری از افراد است که بیضرر به نظر میرسد اما منجر به خوردن بیش از حد میشود.
بررسیای که روی ۲۴ مطالعه انجام شد حاکی از آن بود که حواسپرتی هنگام غذا خوردن منجر به مصرف کالری بیشتر در وعدهی غذایی میشود. علاوه بر این حواسپرتی باعث میشود در ادامهی روز هم غذای بیشتری در مقایسه با افرادی که به غذایشان توجه میکنند بخورند.
تلاش کنید عوامل حواسپرتی بالقوه مانند تلفن، کامپیوتر و مجله را کنار گذاشته و در عوض هنگام وعدهی غذایی برای جلوگیری از خوردن بیش از حد روی غذای خود تمرکز کنید.
۱۱. غذاهای محرک خود را بشناسید
شناسایی غذاهای محرک و دوری از آنها میتواند به جلوگیری از خوردذن بیش از حد کمک کند. به عنوان مثال اگر بستنی یک محرک بزرگ است آن را در فریزر نگه ندارید. هر چقدر سختتر به چیزی برسید با احتمال کمتری در خوردن آن زیادهروی خواهید کرد.
آماده کردن مواد غذایی سالم مانند یک اسلایس سیب با کرهی بادامزمینی یکی از عادتهای خوب و دیگری قرار دادن غذاهای ناسالم میان وعدهای مانند چیپس، شکلات و آبنبات دور از دید و دسترس است تا هنگام دیدنشان وسوسه نشوید که آنها را بخورید.
بنابراین غذاهای غیرسالمی که بیش از حد خوردنتان را تحریک میکنند را بشناسید و آنها را دور از دید یا دسترس قرار داده و به جای آنها غذاهای سالم را جلوی چشم خود قرار دهید.
۱۲. خود را از همهی غذاهای مورد علاقهتان منع نکنید
الگوهای خوردن محدودکننده که بسیاری از غذاهای مورد علاقهتان را حذف میکنند باعث میشوند احساس کمبود کنید و شما را به سمت رفتارهای ممنوعه سوق میدهند. رژیمهای غذاییای که روی غذاهای کامل و غیر فرآوری شده تمرکز میکنند اما فضا را برای رفتارهای موقعیتی فراهم میکنند همیشه بهترین انتخاب هستند. نخوردن یک اسکوپ بستنی، یک اسلایس پیتزا یا یک تکه شکلات برای هیچکس ممکن نیست.
همانطور که گفته شد، در شرایط اعتیاد به غذا شخص باید از به صورت دائمی از غذاهای محرک منع شود. در این شرایط پیدا کردن غذاهای جایگزین سالمی که فرد آنها را دوست داشته باشد راهحل خوبی است. بنابراین روی خوردن غذاهای سالم و مغذی تمرکز کرده و در عین حال آزادی کافی را برای لذت بردن واقعی به خودتان بدهید.
الگوهای خوردن که خیلی محدود کننده هستند ممکن است باعث پرخوری شوند. کلید داشتن رژیم غذایی سالم و پایدار تمرکز بر خوردن غلات، غذاهای فرآوری نشده و در عین حال آزاد گذاشتن خود برای خوردن گاه به گاه غذاهای مورد علاقه هستند.
۱۳. یک دفترچهی تغذیه درست کنید
نوشتن و ثبت تغذیه در یک دفترچهی روزانه یا اپلیکیشن موبایل هم میتواند به کاهش خوردن بیش از حد کمک کند. بسیاری از مطالعات نشان دادهاند که استفاده از تکنیکهای نظارت بر خود مانند استفاده از ثبت تغذیه میتواند به کاهش وزن کمک کند. علاوه بر این استفاده از دفترچهی تغذیه میتواند به شناخت موقعیتها، غذاها و محرکهای احساسیای که منجر به خوردن بیش از حد میشوند کمک کند.
۱۴. استرس خود را کاهش دهید
استرس میتواند منجر به خوردن بیش از حد شود بنابراین یافتن راهی برای کاهش میزان استرس روزانه بسیار مهم است. استرس مزمن سطح کورتیزول؛ هورمونی که اشتها را افزایش میدهد را بالا میبرد. مطالعات نشان دادهاند که استرس داشتن میتواند منجر به خوردن بیش از حد، افزایش گرسنگی و اضافه وزن شود. روشهای بسیار سادهای برای کاهش سطح استرس روزمره وجود دارند. به عنوان مثال گوش دادن به موسیقی، ورزش کردن، پرورش گل و گیاه، تمرین یوگا و مدیتیشن یا تمرینهای تنفسی از جملهی این کارها هستند.
۱۵. غذاهایی که سرشار از فیبر هستند را بخورید
غذاهایی مانند حبوبات، سبزیجات، جو دوسر و میوه را انتخاب کنید که سرشار از فیبر هستند. این مواد غذایی میتوانند تا مدت بیشتری بدن را سیر نگه داشته و خوردن بیش از حد را کاهش دهند. به عنوان مثال در مطالعهای مشخص شد افرادی که برای صبحانه جوی دو سر سرشار از فیبر میخورند بیشتر احساس سیری دارند و و در وعدهی نهار کمتر از کسی که در صبحانه کورن فلکس خورده است غذا میخورند.
خوردن آجیل به عنوان میان وعده، اضافه کردن حبوبات به سالاد و خوردن سبزیجات در هر وعدهی غذایی به کاهش میزان غذای مصرفی کمک میکند.
۱۶. خوردن وعدههای غذایی منظم
هنگام تلاش برای کاهش وزن، بسیاری از افراد به امید اینکه غذا نخوردن باعث میشود کالری دریافتیشان کمتر شود غذای کمتری میخورند. با وجود اینکه ممکن است این سناریو در برخی شرایط کارساز باشد اما محدود کردن وعدههای غذایی باعث میشوند در بقیهی روز غذای بیشتری بخورید. مطالعات نشان دادهاند که غذا خوردن مکرر در طول روز باعث کاهش گرسنگی و دریافت غذای کلی میشود.
به عنوان مثال ممکن است برخی افراد برای محدود کردن کالریهای مصرفی از نهار صرف نظر کنند اما در نهایت متوجه میشوند که در وعدهی شام در حال پرخوری هستند. اگرچه خوردن یک نهار متعادل به کاهش شانس پر خوری بیشتر در طول روز کمک میکند.
۱۷. از خوردن غذاها داخل ظرف یا بستهی آنها خودداری کنید
خوردن چیپس از داخل بستهی آن و خوردن بستنی از داخل کارتن آن باعث میشود بیشتر از مقدار توصیه شده بخورید. به همین منظور سعی کنید برای کنترل میزان کالریهای مصرفی در هر وعده یک قسمتی از خوراکی یا غذای مورد نظر خود را خارج کرده و در بشقاب بریزید. از یک معیار اندازهگیری برای عادت دادن چشمهایتان به اینکه چه اندازهای برای غذاهای مختلف نرمال است استفاده کنید.
۱۸. غذا خوردن با دوستی که ذهنیتی مشابه شما دارد
انتخاب افرادی که با شما غذا میخورند تاثیری بیشتر از آنچه فکرش را بکنید بر میزان غذایی که میخورید دارد. بسیاری از مطالعات نشان دادهاند که انتخاب غذای افراد به شدت تحت تاثیر افرادی است که با آنها غذا میخورند. افراد تمایل دارند به اندازهی افرادی که هم سفرهی آنها هستند غذا بکشند بنابراین غذا خوردن با دوستانی که بیش از حد غذا میخورند میتواند باعث شود فرد هم پرخوری کند.
علاوه بر این مطالعات همچنین نشان دادهاند فرد در صورتی که افراد هم سفرهی او غذای ناسالم بخورند تمایل بیشتری به این غذاها پیدا میکند. انتخاب غذا خوردن با خانواده و دوستانی که اهداف سلامتی مشابهی دارند میتواند به شما کمک کند در مسیر خود باقی مانده و با احتمال کمتری به پرخوری مبتلا شوید.
۱۹. پر کردن تغذیه از پروتئین
پروتین کمک میکند که در طول روز سیر بمانید و تمایلتان به پرخوری کاهش پیدا کند. به عنوان مثال نشان داده شده است که خوردن یک صبحانهی سرشار از پروتئیبن گرسنگی و خوردن میان وعده در طول روز را کاهش میدهد. انتخاب صبحانهای سرشار از پروتئین مانند تخم مرغ، سطح هورمون قرلین که تنظیم کنندهی اشتها است را کاهش میدهد.
اضافه کردن میان وعدههای سرشار از پروتئین مانند ماست یونانی به روتین هم میتواند به کمتر خوردن در طول روز و تحت کنترل گرفتن گرسنگی کمک کند.
۲۰. تثبیت کردن سطح قند خون
خوردن نان سفید، کلوچه، شکلات و سایر کربوهیدراتها با شاخص قند خون بالا باعث میشود در ابتدا سطح قند خون بسیار بالا بیاید و سپس به سرعت افت کند. این نوسان سریع قند خون گرسنگی را افزایش داده و منجر به گرسنگی بیشتر میشود.
انتخاب غذاهایی که شاخص قند خون پایینتری دارند از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری کرده و پرخوری را کاهش میدهد. حبوبات، غلات و برنج قهوهای گزینههای خوبی هستند.
۲۱. کاهش سرعت غذا خوردن
سریع غذا خوردن باعث پرخوری شده و در طول زمان منجر به افزایش وزن میشود. خوردن آهستهتر باعث میشود بیشتر احساس سیری و کمتر احساس گرسنگی داشته باشید. همچنین به عنوان ابزاری مفید برای کنترل خوردن بیش از حد به شمار میرود. اختصاص زمان به جویدن کامل غذا هم به کاهش غذای مصرفی و افزایش احساس سیری کمک میکند.
۲۲. برنامه ریزی داشتن
آماده نبودن هنگام گرسنگی احتمال انتخاب غذاهای نامناسبی که باعث پرخوری میشوند را افزایش میدهد. خرید غذاها و میانوعدهها در لحظهی آخر از رستورانها یا اغذیه فروشیها احتمال انتخاب غذاهای غیرسالم و پرخوری را افزایش میدهند.
در عوض داشتن میان وعدههای سالم در دسترس، بسته بندی کردن غذاهای خانگی و پر کردن یخچال از انتخابهای سالم برای آماده کردن شام گزینههای مناسبی هستند. این استراتژیها میتوانند خوردن بیش از حد را کاهش دهند. همچنین غذا درست کردن در خانه باعث صرفهجویی در وقت و هزینه هم میشود.
۲۳. نوشیدنیهای شکری را با آب جایگزین کنید
نوشیدن نوشیدنیهای شکری مانند نوشابه و آبمیوه میتواند منجر به افزایش وزن و خطر بیماریهایی مانند دیابت شود. مطالعات نشان دادهاند که مصرف نوشیدنیهای شیرین با وعدههای غذایی همچنین باعث پرخوری میشوند. بررسی ۱۷ مطالعه نشان داده است افرادی که با غذای خود نوشیدنیهای شکردار مصرف میکنند ۷.۸ درصد بیشتر از افرادی که با غذایشان آب مینوشند غذا میخورند.
انتخاب آب یا آب گاز دار شیرین نشده به جای آبمیوهی شیرین به کاهش پرخوری کمک میکند.
۲۴. چکاپ انجام دهید
خوردن بیش از حد بدون گرسنگی نشانهای از وجود یک مشکل بزرگتر است. افسردگی و خستگی دو مشکل رایج مرتبط با پرخوری هستند. خوشبختانه انجام درمان میتواند کمک کننده باشد. به عنوان مثال کار لذتبخشی را انجام دهید. این کار از خستگی جلوگیری کرده و خوردن سریع را به خوردن ذره ذره کاهش میدهد.
علاوه بر این صرف زمان برای فکر کردن دربارهی اینکه چه چیزی پرخوریتان را تحریک میکند هم میتواند به تعیین نوع کمکی که به دنبال آن هستید کمک کند. در صورتی که افسردگی و اضطراب در این مساله دخیل بودند دریافت درمان مناسب از یک پزشک متخصص سلامت روان میتواند در کاهش پرخوری کمک کننده باشد.
هر فردی با دیگری متفاوت است بنابراین نکتهی مهم این است که درمان مناسب خودتان را دریافت کنید.
۲۵. ذهنیت رژیم غذایی را کنار بگذارید
رژیمهای غذایی زودگذر به کنار گذاشتن پر خوری در بلند مدت کمکی نمیکنند. رژیمهای غذایی محدود کنندهی کوتاه مدت ممکن است منجر به کاهش وزن سریع شوند اما اغلب دوامی ندارند و پایدار نیستند. همچنین میتوانند برایتان مشکل ایجاد کنند. به جای این رژیمهای غذایی تغییرات سبک زندگی در بلند مدت ایجاد کنید که سلامتی و حال خوب را بهبود میدهد. این بهترین راه برای ایجاد رابطهی متعادل با غذا است و از عادتهایی مانند بیش از حد خوردن جلوگیری میکند.
۲۶. شکستن عادتهای قدیمی
شکستن عادتها به ویژه عادتهایی که مربوط به غذا هستند دشوار است. بسیاری از افراد به روتینهای راحت مانند خوردن شام در مقابل تلویزیون یا خوردن یک کاسه بستنی در هر شب عادت میکنند. شناسایی عادتهای ناسالمی که منجر به خوردن بیش از حد میشوند و جایگزین کردن آنها با عادتهای جدید و سالم زمانبر است اما ارزش تلاش کردن دارد.
به عنوان مثال به جای غذا خوردن در مقابل تلویزیون تصمیم بگیرید دور میز شام بخورید یا بستنی هر شب را با یک فنجان چای جایگزین کنید. این جایگزینیها به مرور زمان به عادتهای سالم تبدیل میشوند.
۲۷. چربیهای سالم بخورید
اگرچه غذاهای دارای چربی بالا اغلب منجر به پرخوری و چاقی میشوند اما انتخاب غذاهایی که چربیهای سالم دارند میتوانند به کمتر خوردن منجر شود. مطالعات بسیاری نشان دادهاند افرادی که چربی زیاد و کربوهیدرات کم مصرف میکنند تا سه یا چهار ساعت بعد از غذا کمتر گرسنه میشوند و به مرور زمان وزن بیشتری را در مقایسه با افرادی که رژیم غذایی دارای چربی کم و کربوهیدرات بالا مصرف میکنند از دست میدهند.
اضافه کردن چربیهای سالم مانند آووکادو، آجیل، دانهها، کرهی بادامزمینی و روغن زیتون به رژیم غذایی باعث میشود بعد از غذا خوردن احساس سیری بیشتری داشته باشید و همچنین پرخوری را کاهش میدهد.
۲۸. اهداف خود را فراموش نکنید
تعیین اهداف کوتاه و بلند مدت و رجوع گاه به گاه به آنها باعث میشود روی مسیر باقی بمانید و پرخوری را کاهش دهید. دانستن دلیل غلبه بر خوردن بیش از حد و اینکه خوردن بیش از حد چگونه مانع رسیدنتان به اهداف سلامتی و حال خوب میشود میتواند شما را به سمت ایجاد الگوهای جدید خوردن سوق دهد.
جملههای انگیزشی بنویسید و آنها را در جاهایی از محل زندگیتان که بیشتر میبینید بچسبانید. با این کار در تمام طول روز به برنامهی خود پایبند خواهید بود.
۲۹. در صورت لزوم کمک بگیرید
تمایز خوردن بیش از حد از اختلال پرخوری افراطی (BED) بسیار مهم است. اختلال پرخوری افراطی توسط راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) به عنوان یک اختلال وابسته به روانپزشکی شناخته میشود. این بدان معنا است که فرد دارای اختلال پرخوری افراطی نیازمند دریافت درمان از سمت متخصصان پزشکی برای درمان است.
اختلال پرخوری افراطی با غذا خوردنهای بسیار زیاد و حجیم در فواصل مختلف علیرغم گرسنه نبودن مرتبط است. پس از پرخوری افراطی فرد از رفتار خود شرمگین است یا احساس گناه میکند.
۳۰. خوردن ذهن آگاهانه را تمرین کنید
عادت کردن به تکنیکهای خوردن ذهن آگاهانه یکی از بهترین راهها برای جلوگیری از خوردن بیش از حد است. تمرین خوردن ذهن آگاهانه بر اهمیت تمرکز بر زمان حال و آگاهی از افکار و احساسات هنگام غذا خوردن تاکید میکند. بسیاری از مطالعات نشان دادهاند که خوردن ذهن آگاهانه یک روش موثر برای کاهش رفتارهای پرخوری افراطی، خوردن بیش از حد و خوردن احساسی است.
آهستهتر غذا خوردن، جویدن کامل، گازهای کوچک زدن، آگاهی از احساسات و لذت بردن از غذا همگی تمرینهای سادهی ذهنآگاهی برای اضافه شدن به روتین روزانه هستند.
در پایان
بسیاری از افراد دچار خوردن بیش از حد هستند. خوشبختانه راهکارهایی برای بهبود عادتهای خوردن و غلبه بر اختلالهای غذا خوردن وجود دارند. متخصص مراقبت از سلامت مانند روانشناسان، پزشکان یا متخصصان تغذیه میتوانند شما را در بازگشت به مسیر مشاوره و راهنمایی کنند. خوردن بیش از حد میتواند به عادتی دشوار برای ترک کردن تبدیل شود اما میتوانید آن را ترک کنید. از راهکارهایی که در این مطلب گفته شد برای ایجاد یک روتین جدید و سالم استفاده کرده و در صورت نیاز از یک فرد متخصص و حرفهای کمک بگیرید.
منبع: Lifehack, Healthline