لکهبینی در بارداری؛ دلایل شایع و زمان مراجعه به پزشک
بارداری یک دوره‌ی شگفت‌انگیز و حساس در زندگی زنان است که میتواند با تغییرات جسمی و روانی زیادی همراه باشد. در این میان، تجربه‌ی لکهبینی در بارداری ممکن است نگرانی‌ها و سوالات زیادی را برای مادران به وجود آورد. آیا این علامت طبیعی است یا یک زنگ خطر مهم برای مشکلات جدی‌تر محسوب میشود؟
لکهبینی ممکن است در مراحل مختلف بارداری رخ دهد و دلایل متنوعی داشته باشد، از تغییرات هورمونی گرفته تا عوامل پزشکی نیازمند درمان. آشنایی با دلایل لکهبینی و راه‌های درمان آن میتواند به آرامش خاطر مادر و حفظ سلامت جنین کمک کند.
در این مقاله از دیجی‌کالا مگ به بررسی دلایل لکهبینی در دوران بارداری می‌پردازیم و راه‌های مقابله با این مشکل را بررسی می‌کنیم. همچنین به شما می‌گوییم که در چه مواقعی باید به پزشک مراجعه کنید. اگر می‌خواهید به‌راحتی و با خیال آسوده این دوران مهم را پشت سر بگذارید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
دلایل لکهبینی در سه ماهه‌ی اول بارداری
دلایل لکهبینی در سه ماهه‌ی دوم و سوم بارداری
سایر دلایل لکهبینی در بارداری
زمان مراجعه به پزشک
تشخیص علت لکهبینی در بارداری
درمان لکهبینی در بارداری
دلایل لکهبینی در سه ماهه‌ی اول بارداری
به گفته‌ی کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان، حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد زنان در سه ماهه‌ی اول بارداری دچار خونریزی می‌شوند. در یک مطالعه روی ۴۵۳۹ زن باردار، از هر چهار نفر یک نفر در سه ماهه‌ی اول خونریزی را تجربه کرد. این مطالعه نشان داد که لکهبینی بیشتر در هفته‌های ششم و هفتم بارداری مشاهده میشود و همیشه بهمعنی سقط جنین یا مشکل دیگری نیست.
لکهبینی در طول ۱۲ هفته‌ی اول بارداری ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:
- لانهگزینی
- بارداری خارج رحمی
- سقط جنین
- علل نامشخص
۱. لانهگزینی
خونریزی ناشی از لانهگزینی ۶ تا ۱۲ روز پس از بارداری اتفاق می‌افتد و از اتصال جنین به دیواره‌ی رحم خبر می‌دهد. همه‌ی زنان این خونریزی را تجربه نمی‌کنند. با این حال، در بعضی از افراد میتواند یکی از اولین علائم بارداری باشد.
خونریزی ناشی از لانهگزینی معمولا صورتی کم‌رنگ تا قهوه‌ای تیره است. این خونریزی با خونریزی قاعدگی متفاوت است. چون فقط به‌شکل لکهبینی خفیف رخ می‌دهد. به عبارت دیگر، به‌اندازه‌ای نیست که به تامپون یا نوار بهداشتی نیاز داشته باشید. همچنین هنگام استفاده از سرویس بهداشتی، خون زیادی از بدن شما خارج نمی‌شود.
خونریزی ناشی از لانهگزینی چند ساعت یا حداکثر سه روز ادامه می‌یابد و بعد از آن به طور طبیعی متوقف میشود.
۲. بارداری خارج رحمی
بارداری خارج از رحم یک اورژانس پزشکی است. این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که تخمک بارورشده به جایی خارج از رحم متصل میشود. لکهبینی یا خونریزی واژینال خفیف تا شدید ممکن است یکی از علائم بارداری خارج رحمی باشد. از سایر علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد شکم یا لگن
- ضعف، سرگیجه یا غش
- احساس فشار در رکتوم (راست روده)
اگر علائم فوق را تجربه کردید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید یا به‌دنبال درمان بروید.
۳. سقط جنین
بیشتر سقط‌ها در ۱۳ هفته‌ی اول بارداری اتفاق می‌افتند. اگر خونریزی قهوه‌ای یا قرمز روشن را با یا بدون کرامپ در دوران بارداری تجربه کردید، به پزشک مراجعه کنید. در صورت سقط جنین ممکن است علائم زیر را هم مشاهده کنید:
- درد خفیف تا شدید در ناحیه‌ی کمر
- کاهش وزن
- مخاط سفید-صورتی
- کرامپ یا انقباض عضلات
- خروج بافت شبیه لخته از واژن
- کاهش ناگهانی علائم بارداری
پس از شروع سقط جنین معمولا شانس زیادی برای نجات بارداری وجود ندارد. با این حال، باید با پزشک خود تماس بگیرید تا بارداری خارج رحمی یا سایر مشکلات احتمالی را رد کند.
پزشک احتمالا ۲ یا چند آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون بارداری انجام می‌دهد. این هورمون به‌نام گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) شناخته میشود.آزمایش‌ها با فاصله‌ی ۲۴ تا ۴۸ ساعت انجام می‌شوند. دلیل انجام چند آزمایش خون این است که پزشک بفهمد سطح hCG در حال کاهش است یا خیر. کاهش این هورمون نشان‌دهنده‌ی از دست دادن بارداری است.
سقط جنین به این معنی نیست که در آینده برای باردار شدن با مشکل مواجه می‌شوید. همچنین لزوما خطر سقط‌های بعدی را افزایش نمی‌دهد. البته ممکن است در صورت داشتن سقط‌های مکرر، این خطر افزایش یابد. به یاد داشته باشید که سقط جنین معمولا به دلیل کاری که شما انجام داده‌اید یا انجام نداده‌اید، اتفاق نمی‌افتد.
۴. علل ناشناخته و سایر موارد
گاهیاوقات لکهبینی در بارداری به‌دلایل ناشناخته رخ می‌دهد. در تعدادی از زنان، تغییر دهانهی رحم ممکن است باعث لکهبینی شود. در بعضی موارد، تغییرات هورمونی مسؤول بروز این وضعیت هستند. همچنین پس از رابطهی جنسی یا فعالیت شدید ممکن است این علامت را تجربه کنید.
عفونت هم یکی از دلایل لکهبینی محسوب میشود. به همین دلیل، مهم است که در مورد هر نوع لکهبینی در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید. پزشک میتواند علل جدی‌تر را رد کرده و ذهن شما را آسوده کند.
دلایل لکهبینی در سه ماهه‌ی دوم و سوم بارداری
خونریزی در سه ماهه‌ی دوم یا سوم بارداری شیوع کمتری دارد، اما ممکن است نشانه‌ی بیماری جدی‌تری باشد. اگر با این مشکل مواجه شدید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید تا از علائم شما آگاه شود. مهم‌ترین عواملی که می‌توانند به خونریزی در سه ماهه‌ی دوم و سوم منجر شوند عبارتند از:
- پولیپ دهانهی رحم: پولیپ که اغلب یک توده‌ی بی‌خطر محسوب میشود، از دلایل احتمالی خونریزی در سه ماهه‌ی دوم بارداری است.
- جفت سرراهی: زمانی اتفاق می‌افتد که جفت تمام یا بخشی از دهانهی رحم را مسدود می‌کند.
- جدا شدن جفت: یک مشکل نادر است که در آن جفت از دیواره‌ی رحم جدا میشود. این اتفاق میتواند هم برای شما و هم برای جنین خطرناک باشد.
- زایمان زودرس: زایمان قبل از هفته‌ی ۳۷ بارداری ممکن است با خونریزی همراه باشد. از سایر علائم زایمان زودرس می‌توان به انقباضات رحمی، کرامپ یا پاره شدن کیسه‌ی آب اشاره کرد.
- زایمان: شروع زایمان بعد از هفته‌ی ۳۷ هم میتواند باعث خونریزی شود.
- نارسایی دهانهی رحم: این عارضه زمانی رخ می‌دهد که دهانهی رحم خیلی زود باز یا گشاد میشود.
- بلادی شو: خونریزی خفیف مخلوط با مخاط که در اواخر بارداری مشاهده میشود، میتواند نشانه‌ی شروع زایمان باشد.
- سقط جنین: از علائم سقط بعد از هفته‌ی ۱۳ بارداری می‌توان به احساس نکردن حرکات جنین، لکهبینی یا خونریزی واژینال، کرامپ شکم یا کمر و خروج بافت یا مایع از واژن اشاره کرد.
سایر دلایل لکهبینی در بارداری
سایر علل خونریزی در دوران بارداری که به وضعیت سلامتی مرتبط نیستند عبارتند از:
- رابطهی جنسی: بعضی از افراد بعد از رابطهی جنسی دچار خونریزی خفیف می‌شوند. چون رگ‌های دهانهی رحم جریان خون بیشتری دریافت می‌کنند و شکننده‌تر هستند.
- معاینه‌ی لگن یا سونوگرافی: دهانهی رحم ممکن است پس از معاینه‌ی لگن یا سونوگرافی ترانس‌واژینال دچار خونریزی شود.
- تست پاپ اسمیر: پزشک ممکن است در سه ماهه‌ی اول بارداری آزمایش پاپ اسمیر انجام دهد. این کار میتواند به خونریزی خفیف منجر شود.
- آسیب یا ضربه: زمین خوردن یا وارد ضربه به شکم میتواند باعث جدا شدن جفت شود.
زمان مراجعه به پزشک
در هر زمانی از دوران بارداری که متوجه لکهبینی یا خونریزی شدید، موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک تشخیص می‌دهد که آیا به بررسی و مراقبت نیاز دارید یا خیر. اگر در سه ماهه‌ی دوم یا سوم بارداری دچار خونریزی شدید، بلافاصله نزد پزشک بروید یا به اورژانس مراجعه کنید. همچنین در صورت مشاهده‌ی علائم زیر باید به‌دنبال درمان اورژانسی باشید:
- خونریزی شدید (هر چند ساعت یک‌بار به نوار بهداشتی نیاز دارید)
- کرامپ یا انقباض عضلات
- درد لگن یا شکم
- سرگیجه یا غش
- تب یا لرز
- علائم زایمان زودرس مانند پاره شدن کیسه‌ی آب
تشخیص علت لکهبینی در بارداری
پزشک در مورد علائم شما سوال می‌پرسد و معاینه‌ی واژینال انجام می‌دهد تا میزان خونریزی را ارزیابی کند. همچنین ممکن است از سونوگرافی برای اطمینان از سلامت جنین استفاده کند. در ابتدای بارداری احتمالا به آزمایش خون hCG هم نیاز دارید. این آزمایش به تشخیص بارداری خارج رحمی کمک کرده و سقط جنین را رد می‌کند.
درمان لکهبینی در بارداری
درمان لکهبینی به شدت و علت بروز آن بستگی دارد. با این حال، رایج‌ترین توصیه‌ها شامل موارد زیر هستند:
- استراحت کردن
- نوشیدن آب فراوان
- اجتناب از رابطهی جنسی
- پرهیز از سفر
- بستری شدن در بیمارستان در صورت شدید بودن خونریزی
اجتناب از ورزش شدید یا بلند کردن اجسام سنگین هم میتواند کمک‌کننده باشد.
کلام پایانی
خونریزی در هر مرحله از بارداری میتواند ترسناک باشد. ممکن است ذهن شما به‌طور خودکار به سمت بدترین سناریو برود. اما قبل از ترسیدن سعی کنید آرام باشید و خونسردی خود را حفظ کنید. به یاد داشته باشید که بسیاری از کسانی که لکهبینی دارند، دوران بارداری را به سلامت به پایان میرسانند.
با این حال، باید فورا با پزشک خود تماس بگیرید و او را از رنگ و حجم خون و سایر علائمی که تجربه می‌کنید مطلع کنید. پزشک بهترین فردی است که میتواند به شما بگوید که آیا جای نگرانی وجود دارد یا خیر.
منابع: healthline, my.clevelandclinic
