راهنمای نگهداری و تکثیر گیاه گندمی در خانه
گیاه گندمی یکی از آن گیاهان آپارتمانی مقاوم است که در خانه‌ی همه‌ی دوستداران گل و گیاه می‌توانید حداقل یک گلدان از آن پیدا کنید. این گیاه خیلی راحت تکثیر می‌شود و مقاوم است؛ به‌همین‌دلیل بسیار محبوب است. برای آشنایی بیشتر با نحوه‌ی نگهداری این گیاه، در ادامه با دیجی‌کالا مگ همراه باشید.
گیاه گندمی چیست؟
گیاه گندمی یکی از محبوب‌ترین گیاهان آپارتمانی است. گیاه گندمی گیاهی پایا و چندساله است که حتی اگر شرایط ایده‌آلی برایش فراهم نباشد باز هم زنده می‌ماند. البته از آن‌جا که این گیاه بومی مناطق استوایی است، اگر بتوانید از این گیاه در محیطی گرم و مرطوب نگهداری کنید، به خوبی رشد می‌کند و منظره‌ای چشم‌نواز خواهد داشت. اگر به خوبی از گیاه گندمی مراقبت کنید عمری طولانی خواهد داشت و می‌تواند از شما برای فرزندانتان به یادگار بماند. همچنین شواهد نشان می‌دهند که گیاه گندمی می‌تواند بعضی آلاینده‌ها مانند فرمالدهید را از هوای داخل ساختمان حذف کند.
برگ‌های باریک و قوس‌دار گیاه گندمی که به شکل رزت رشد می‌کنند، می‌توانند بین ۳۰ تا ۴۵ سانتی‌متر طول داشته باشند. این برگ‌ها یا سبز هستند یا راه‌راه سبز و سفید دارند. از گیاهان گندمی بالغ به طور منظم ساقه‌هایی بلند منشعب می‌شود که گل‌های کوچک و ستاره‌ای شکل گیاه از ابتدای این ساقه‌ها شکوفا می‌شوند. وقتی این گل‌ها می‌ریزند، گیاهچه‌‌هایی جای آن‌ها رشد می‌کنند که در نهایت ریشه‌دار می‌شوند و می‌توان آن‌ها را از گیاه مادر جدا کرد و برای تکثیر گیاه گندمی از آن‌ها استفاده کرد.گیاه گندمی رشد نسبتاً سریعی دارد و همین ویژگی باعث می‌شود که تکثیر این گیاه در بیشتر ایام سال امکان‌پذیر باشد. تا قبل از اینکه گیاه در معرض سرمازدگی قرار بگیرد، می‌توانید برای تکثیر آن اقدام کنید.
نگهداری از گیاه گندمی
معمولاً از گیاه گندمی در گلدان‌های آویز نگهداری می‌شود چرا که ساقه‌های رونده‌ی این گیاه و همچنین برگ‌های خمیده‌ی آن به سمت پایین رشد می‌کنند. به طور کلی، اگر گلدان گیاه گندمی را روی یک بلندی قرار دهید، گیاه به بهترین شکل رشد می‌کند و جذاب‌تر به نظر می‌رسد. البته اگر گلدان گیاه گندمی را روی قفسه یا میز قرار می‌دهید، مطمئن شوید که برگ‌های گیاه فضای کافی برای رشد دارند و آسیب نمی‌بینند و ساقه‌های بلند گیاه که با رشد گیاهچهها سنگین می‌شوند باعث افتادن گلدان نمی‌شوند.
در مناطقی که آب‌وهوای گرمی دارند، گیاه گندمی انتخاب خوبی برای تزئین کناره‌ی باغچه‌ها و پر کردن فضاهای سبز است. معمولاً در نگهداری از گیاه گندمی، این آبیاری منظم است که باید بیشتر برای آن وقت بگذارید. از طرفی دیگر، باید در طول فصل رشد یعنی از بهار تا پاییز، بر اساس یک برنامه‌ی منظم کوددهی گیاه را تغذیه کنید. همچنین باید زمانی که ریشه‌های گیاه از ته گلدان خارج شدند برای تعویض گلدان اقدام کنید.
نور
اگر می‌خواهید در فضای باز از گیاه گندمی نگهداری کنید، این گیاه ترجیح می‌دهد در مکان‌های نیمه‌سایه رشد کند. اگرچه گیاه گندمی می‌تواند محیط‌های کاملاً سایه را هم تحمل کند اما در این شرایط نمی‌تواند به اندازه‌ی کافی رشد کند و شما گیاهی سالم و قوی نخواهید داشت. همچنین نباید گیاه را در مکانی قرار دهید که در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرد چرا که نور مستقیم خورشید می‌تواند برگ‌های گیاه را بسوزاند. اگر می‌خواهید در فضای بسته از گیاه گندمی نگهداری کنید، نزدیک یک پنجره‌ی آفتاب‌گیر، داخل پاسیو یا هر مکان دیگری که گیاه بتواند نور غیر مستقیم دریافت کند مکان ایده‌آلی خواهد بود.
خاک
گیاه گندمی می‌تواند در انواع مختلف خاک رشد کند اما خاک‌های لومی را که سبک باشند و زهکشی بسیار خوبی داشته باشند ترجیح می‌دهد. اگرچه گیاه گندمی خاکی با pH خنثی را ترجیح می‌دهد اما می‌تواند خاک‌های کمی اسیدی تا کمی قلیایی را تحمل کند. وجود مقدار زیادی نمک در خاک می‌تواند باعث قهوه‌ای شدن نوک برگ‌ها بشود.
آب
گیاه گندمی خاک کمی مرطوب را می‌پسندد و نباید خاک کاملاً خیس باشد. زیاده‌روی در آبیاری می‌تواند باعث پوسیدگی ریشه و در نهایت از بین رفتن گیاه بشود. گیاه گندمی به فلورید و کلر موجود در آب حساس است و آبیاری با آب حاوی این عناصر می‌تواند باعث قهوه‌ای شدن نوک برگ‌های گیاه بشود. اگر ممکن است از آب باران برای آبیاری گیاه گندمی استفاده کنید و در غیر این صورت گیاه را با آب جوشیده آبیاری کنید.
دما و رطوبت
محیط گرم و مرطوب برای نگهداری از گیاه گندمی ایده‌آل است. این گیاه دمای پایین‌تر از ۱۰ درجه‌ی سانتی‌گراد را نمی‌پسندد. بنابراین، اگر در فضای بسته از این گیاه نگهداری می‌کنید، باید مراقب باشید گیاه در معرض هوای خروجی وسایل سرمایشی قرار نگیرد. همچنین در فصول سرد سال باید از گیاه در برابر هوای سردی که از پنجره‌ها داخل می‌شود محافظت کنید. علاوه بر این اگر رطوبت محیط بسیار کم باشد، نوک برگ‌های گیاه قهوه‌ای می‌شوند. برای اینکه محیط اطراف گیاه رطوبت کافی داشته باشد، می‌توانید از غبارپاشی گیاه کمک بگیرید اما برای حفظ این رطوبت باید غبارپاشی را به صورت منظم انجام دهید.
کود
گیاه گندمی در طول بهار و تابستان فعال است و رشد می‌کند؛ در طول این مدت، تقریباً ماهی یک بار کوددهی را می‌پسندد. کوددهی بیش از حد می‌تواند باعث قهوه‌ای شدن نوک برگ‌ها بشود و کوددهی بسیار کم هم باعث می‌شود گیاه رشد ضعیفی داشته باشد. برای تغذیه‌ی گیاه گندمی، از کودهای چندمنظوره‌ی دانه ریز یا کودهای محلول در آب استفاده کنید و بر اساس دستورالعمل‌های درج‌شده روی بسته‌بندی این محصولات کوددهی را انجام دهید. البته می‌توانید با توجه به رشد گیاه مقدار توصیه‌شده را کاهش یا افزایش دهید.
هرس
برگ‌هایی را که در حال قهوه‌ای شدن یا از بین رفتن هستند از گیاه جدا کنید. اگر تعداد ساقه‌های دارای گیاهچه بیش از حد زیاد شود، باعث کم‌پشت شدن گیاه می‌شود. در این شرایط، باید این ساقه‌های فرعی را از گیاه جدا کنید تا گیاه از انرژی خود برای رشد قسمت‌های اصلی استفاده کند.
تکثیر گیاه گندمی
گیاه گندمی به راحتی تکثیر می‌شود. این گیاه به قدری بارور است که بعد از مدتی تصمیم خواهید گرفت گیاهچه‌های آن را به دوستانتان بدهید. حتی اگر در نگهداری از گیاهان آپارتمانی تازه‌کار باشید، می‌توانید به راحتی گیاه گندمی را تکثیر کنید.
روی ساقه‌های فرعی گیاه گندمی گیاهچه‌های کوچکی رشد می‌کنند و بعد از مدتی ریشه می‌زنند. هنگامی که طول این ریشه‌ها به ۳ تا ۵ سانتی‌متر رسید، می‌توانید برای تکثیر آن‌ها اقدام کنید. برای این کار، مراحل زیر را انجام دهید:
۱. با استفاده از یک قیچی باغبانی تیز، گیاهچهها را از ساقه جدا کنید. باید این کار را با دقت انجام دهید به طوری که ریشه‌ها آسیب نبینند.
۲. هر یک از گیاهچهها را در گلدانی سفالی یا پلاستیکی بکارید. گلدان باید زهکشی مناسبی داشته باشد و برای پر کردن گلدان باید از خاک مخلوط گلدان با ترکیبات یکسان استفاده کنید.
۳. تا زمانی که گیاهچه با شرایط جدید سازگار شود، باید خاک را مرطوب نگه دارید اما مراقب باشید خاک کاملاً خیس نشود.
البته برای تکثیر گیاه گندمی می‌توانید از روش تقسیم هم استفاده کنید. در این روش، باید ریشه‌ی گیاه را همراه با خاک اطرافش به آرامی از گلدان خارج کنید به طوری که ریشه و خاک شکل یک توپ داشته باشد. در مرحله‌ی بعد، باید با دقت زیاد ریشه و خاک را به چند بخش تقسیم کنید. باید تا جایی که امکان دارد بیشتر ریشه‌ها را سالم نگه دارید. در مرحله‌ی پایانی، باید هر یک از این بخش‌ها را در یک گلدان مجزا بکارید.
روش تکثیر گیاه گندمی با بذر
از آن‌جا که گیاه گندمی به راحتی از طریق کاشت گیاهچه یا تقسیم ریشه تکثیر می‌شود، تکثیر این گیاه با استفاده از بذر چندان متداول نیست. البته اگر به اندازه‌ی کافی خوش‌شانس هستید و گیاه شما در حال شکوفا شدن و تولید دانه است، می‌توانید این روش را تجربه کنید.
برای اینکه گیاه گندمی بتواند دانه‌های بارور تولید کند باید خودگرده‌افشانی انجام شود. هنگام گل‌دهی گیاه، می‌توانید از یک قلم‌موی کوچک یا گوش‌پاک‌کن برای پخش کردن گرده‌ها و کمک به فرایند گرده‌افشانی استفاده کنید. سعی کنید قلم‌مو یا گوش‌پاک‌کن را روی همه‌ی گل‌های گیاه حرکت دهید تا مطمئن شوید که گرده‌ها بین همه‌ی گل‌ها پخش شده‌اند.
بعد از پژمرده شدن گل‌ها، باید غلاف‌های سبزرنگ کوچکی را در جای آن‌ها مشاهده کنید. وقتی این غلاف‌ها خشک شدند، می‌توانید آن‌ها را از گیاه جدا کنید. سپس غلاف‌ها را بشکنید و دانه‌های داخل آن‌ها را جمع‌آوری کنید. در مرحله‌ی بعد، بذرها را در یک گلدان کوچک بکارید. عمق مناسب برای کاشتن این بذرها کمی بیشتر از ۳ سانتی‌متر است و باید از خاک مخلوط گلدان برای کاشت آن‌ها استفاده کنید. گلدان را در محیطی گرم قرار دهید و رطوبت خاک را حفظ کنید تا بذرها جوانه بزنند. از آن‌جا که احتمال دارد بعضی از بذرها بارور نباشند، برای اینکه به نتیجه‌ی مطلوب برسید باید تعداد بیشتری بذر بکارید.
تعویض گلدان
برای نگهداری از گیاه گندمی گلدانی را انتخاب کنید که از توده‌ی ریشه‌ی گیاه به همراه خاک اطرافش کمی بزرگ‌تر باشد. همچنین باید گلدانی که انتخاب می‌کنید به تعداد کافی سوراخ زهکشی داشته باشد و برای پر کردن گلدان از خاک مخلوطی که سبک باشد استفاده کنید.
گیاه گندمی معمولاً هر دو تا سه سال یک بار به تعویض گلدان نیاز دارد. وقتی که مشاهده کردید ریشه‌ها از سوراخ‌های زهکشی خارج شده‌اند یا از سطح خاک بیرون زده‌اند باید برای تعویض گلدان اقدام کنید. بهترین زمان برای تعویض گلدان فصل بهار است. گیاه را به آرامی از گلدان قدیمی خارج کنید و به گلدانی که کمی بزرگ‌تر است انتقال دهید. برای پر کردن گلدان جدید از خاک تازه استفاده کنید.
زمستان‌گذرانی
بهتر است برنامه‌ی کوددهی را در زمستان متوقف کنید چرا که گیاه گندمی به طور طبیعی به حالت نیمه‌خواب می‌رود. اما برنامه‌ی آبیاری و غبارپاشی گیاه را به صورت منظم ادامه دهید چرا که در طول زمستان که هوا خشک‌تر است گیاه گندمی به حفظ رطوبت خاک و محیط نیاز دارد.
آفت‌ها و بیماری‌های رایج
گیاه گندمی معمولاً دچار حمله‌ی آفت‌ها نمی‌شود اما بعضی از آفت‌های رایج گیاهان آپارتمانی مانند شته‌ها، سفیدبالک‌ها و کنه‌های عنکبوتی می‌توانند به گیاه آسیب بزنند. در شرایطی که گیاه مورد هجوم این آفت‌ها قرار می‌گیرد، پژمرده شدن برگ‌ها یکی از علامت‌های رایج این مشکل است. برای مقابله با بعضی از این آفت‌ها، شست‌وشوی گیاه با آب یک راهکار طبیعی و مؤثر است. البته در مواردی که گیاه مورد هجوم شدیدتری قرار گرفته است، باید از حشره‌کش یا یک داروی طبیعی مانند روغن چریش استفاده کنید.
گل‌دهی گیاه گندمی
گل‌های گیاه گندمی ظاهر خیلی جذابی ندارند و به همین دلیل بسیاری از افرادی که از این گیاه نگهداری می‌کنند به دنبال گل‌دهی آن نیستند. اما اگر به هر دلیلی می‌خواهید گیاه شما گل‌دهی بیشتری داشته باشد، شاید برای اینکه می‌خواهید تکثیر با بذر را تجربه کنید، می‌توانید بیشتر از حد معمول به گیاه نور بدهید و همچنین با چرخاندن منظم گیاه مطمئن شوید که همه‌ی قسمت‌های گیاه نور یکسانی دریافت کنند. ممکن است گیاه با گل‌های سفید و کوچکی که قطر آن‌ها نزدیک به ۳ سانتی‌متر است از شما قدردانی کند. همچنین می‌توانید تعویض گلدان را به تأخیر بیاندازید؛ در شرایطی که ریشه‌ها مقداری از فضای گلدان را پر کرده باشند، احتمال گل‌دهی گیاه گندمی بیشتر می‌شود.
کوددهی در کمک به گل‌دهی تأثیری ندارد. اگرچه گیاه به کود نیاز دارد اما اگر هدف شما گل‌دهی بیشتر است، شاید تغذیه نکردن گیاه مفیدتر باشد.
مشکلات رایج در نگهداری از گیاه گندمی
در نگهداری از گیاه گندمی به ندرت با مشکلات جدی مواجه می‌شوید و معمولاً مشکلاتی که ایجاد می‌شوند خیلی راحت حل می‌شوند.
کم‌پشت شدن گیاه
زمانی که گیاه گندمی با این مشکل مواجه می‌شود، آبیاری بیشتر و تغذیه‌ی گیاه با کود بیشتر به عنوان راه‌حل رویکردی اشتباه است. ممکن است ریشه‌های گیاه فضای گلدان را کاملاً پر کرده باشند و تعویض گلدان و تکثیر گیاه به روش تقسیم راه‌حل صحیح باشد.
گیاه گندمی رشد سریعی دارد؛ اگر چند ماهی است که از آن نگهداری می‌کنید و گیاه شما در طول این مدت سالم بوده و ناگهانی با این مشکل مواجه شده است، احتمالاً این گیاه به فضای بیشتری برای رشد ریشه‌هایش نیاز دارد.
در این شرایط، جدا کردن گیاهچهها هم می‌تواند به گیاه کمک کند. با این کار انرژی گیاه صرف تولید برگ‌های بیشتر می‌شود.
سوختگی نوک برگ‌ها
بعضی از گیاهان آپارتمانی از جمله گیاه گندمی به مواد شیمیایی یا نمک موجود در آب لوله‌کشی حساس هستند. اگر مشاهده کردید که نوک برگ‌های گیاه دچار سوختگی شده‌اند، بهتر است برای آبیاری گیاه از آب باران یا آب معدنی استفاده کنید.
قهوه‌ای شدن نوک برگ‌ها
اگر گیاه گندمی در معرض نور شدید و مستقیم خورشید قرار بگیرد، ممکن است نوک برگ‌های گیاه قهوه‌ای بشوند. فراموش نکنید که گیاه گندمی نور غیر مستقیم و مکان نیمه‌سایه را ترجیح می‌دهد.
منبع: Thespruce
