۱۹ نشانه و عامل سیستم ایمنی ضعیف
سیستم ایمنی ضعیف به شیوههای مختلفی خودش را نشان میدهد و علائم آن بسته به نوع و دلیل ضعف سیستم ایمنی فرق میکند. نکتهی قابل توجه این است که بسیاری از علائم همچنین توسط سایر مشکلات سلامتی ایجاد میشوند بنابراین برای تشخیص و درمان مناسب در صورتی که هر یک از این علائم را تجربه میکنید با یک متخصص سلامت مشورت کنید.
۱. عفونتهای مکرر و پیوسته
عفونتهای مکرر و پیوسته یکی از رایجترین علائم سیستم ایمنی ضعیف است. دلیل این مساله این است که سیستم ایمنی مسئول دفاع از بدن در برابر عفونتهای حاصل از باکتری، ویروس، قارچ و سایر عوامل بیماریزا است. هنگامی که سیستم ایمنی به درستی عمل نکند نمیتواند پاسخ موثری به این عوامل بیماریزا بدهد و در نتیجه بدن در برابر عفونت آسیبپذیر میشود.
ممکن است از بین رفتن این عفونتها خیلی بیشتر طول بکشد زیرا سیستم ایمنی نمیتواند به صورت موثری با عفونت مبارزه کند. درمان آهسته نشانهای از سیستم ایمنی ضعیف است زیرا سیستم ایمنی نقش حیاتیای در توانایی بدن برای ترمیم و بازسازی بافتهای آسیب دیده ایفا میکند.
هنگامی که سیستم ایمنی به درستی کار نکند نمیتواند پاسخ موثری به جراحات یا سایر آسیبهای بافتی دهد که همین مساله منجر به تاخیر در درمان میشود. سیستم ایمنی مسئول بسیاری از فرایندهای ترمیم بافت از جمله التهاب، تولید فاکتورهای رشد و سیتوکینها و به کارگیری سلولهای ایمنی در محل آسیب است.
۲. خستگی مزمن
خستگی مزمن شرایطی است که با احساس خستگی مداوم و بدون دلیل شناخته میشود. این وضعیت اغلب با علائم دیگری مانند سردرد، درد ماهیچه، درد مفصل و مشکل در تمرکز همراه است. خستگی مزمن میتواند نشانهای از بسیاری از بیماریهای مختلف از جمله عفونت، اختلالهای خود ایمنی و عدم تعادل هورمونی باشد اما علاوه بر اینها میتواند نشانهای از سیستم ایمنی ضعیف هم باشد.
سیستم ایمنی نقش پررنگی در تنظیم سطح انرژی بدن بازی میکند و هنگامی که سیستم ایمنی به درستی کار نکند باعث میشود احساس خستگی مزمن ایجاد شود.
۳. پسوریازیس
پسوریازیس یک مشکل پوستی اساسی است که باعث لکههای ضخیم پوسته پوسته روی پوست میشود که قرمز، خارشدار و دردناک هستند. سیستم ایمنی نقش مهمی در بهبود پسوریازیس دارد زیرا مسئول تنظیم پاسخ التهاب بدن و محافظت از پوست در برابر عفونتها و انواع دیگر آسیبها است.
در افرادی که پسوریازیس دارند سیستم ایمنی به اشتباه سلولهای سالم پوستی را به عنوان تهدید میبیند و به آنها حمله میکند. همین مساله منجر به التهاب مزمن و آسیب پوستی میشود که باعث بروز لکه و پوسته پوسته شدن سطح پوست میشود که نشانهی پسوریازیس است. افرادی که پسوریازیس دارند بیشتر در معرض ابتلا به عفونتهای پوستی قرار دارند زیرا سیستم ایمنی نمیتواند پاسخ موثری به عوامل بیماریزا ارائه دهد.
۴. بهداشت ضعیف
بهداشت ضعیف میتواند خطر عفونتها و سایر مشکلات سلامتی را با اجازه دادن به پاتوژنها برای ورود به بدن و به خطر انداختن سیستم ایمنی بدن افزایش دهد. پاتوژنها مانند باکتریها، ویروسها و قارچها میتوانند از طریق پوست، چشم، بینی، دهان و سایر قسمتهای باز بدن وارد شده و منجر به عفونت و سایر انواع آسیبها شوند.
رعایت نکردن بهداشت مانند عدم شستوشوی مرتب دستها، تمیز و ضد عفونی نکردن سطوح، نپوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه یا عطسه و عدم استفاده از غذای سالم همگی میتوانند احتمال در معرض عوامل بیماریزا و خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهند.
۵. اختلالهای خودایمنی
اختلالهای خود ایمنی نشانهای از سیستم ایمنی ضعیف هستند زیرا سیستم ایمنی را درگیر میکنند و باعث میشود سیستم ایمنی به بافتهای بدن حمله کند که این مساله منجر به التهاب مزمن، آسیب بافت و اختلال عملکرد عضوهای آسیب دیده میشود.
به صورت طبیعی سیستم ایمنی برای حمله به مهاجمان خارجی مانند باکتریها و ویروسها است و کاری به سلولها و بافتهای بدن ندارد.
۶. نداشتن حمایت اجتماعی
نداشتن حمایت اجتماعی میتواند تاثیر منفیای بر سیستم ایمنی داشته باشد به عنوان مثال استرس را افزایش داده و توانایی بدن را برای مقابله با عفونتها و سایر مشکلات سلامتی کاهش میدهد. حمایت اجتماعی مانند رابطه با دوستان، خانواده و اعضای گروه به کاهش استرس و بهبود احساسات کمک میکند. حال خوب روحی برای عملکرد سیستم ایمنی مهم است. در مقابل انزوای اجتماعی و تنهایی با استرس مزمن، التهاب و اختلال سیستم ایمنی مرتبط هستند.
علاوه بر این نداشتن حمایت اجتماعی با سایر مشکلات سلامتی مانند افسردگی، اضطراب و مشلات قلبی هم همراه است که میتواند سیستم ایمنی را بیشتر به خطر بیندازد.
۷. مدیریت نکردن بیماریهای سلامتی مزمن
مدیریت نکردن بیماریهای سلامتی مزمن میتواند سیستم ایمنی را تضعیف کرده و خطر ابتلا به سایر مشکلات سلامتی را افزایش دهد. مشکلات سلامتی مزمن مانند دیابت، اختلالهای خودایمنی یا بیماری قلبی میتوانند عملکرد سیستم ایمنی را مختل کرده و خطر ابتلا به عفونتها و آسیبهای دیگر را افزایش دهد.
علاوه بر این مشکلات مزمن سلامتی اغلب با التهاب مزمن همراه هستند که میتواند سیستم ایمنی را بیشتر مختل کرده و خطر عوارض را افزایش دهد.
۸. حساسیتها
حساسیتها و آلرژی نشانهای از سیستم ایمنی ضعیف هستند زیرا از واکنش ایمنی بیش از حد فعال به مواد بیضرر معمولی مانند گردهی گل یا برخی غذاها ناشی میشوند.
در افرادی با سیستم ایمنی سالم این مواد واکنش سیستم ایمنی را تحریک نمیکنند اما در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند سیستم ایمنی به اشتباه آنها را تهدید تشخیص داده و حملهای را آغاز میکند.
۹. مشکلات گوارشی
مشکلات گوارشی میتوانند نشانهای از سیستم ایمنی ضعیف باشند زیرا سیستم ایمنی نقش حیاتیای را در حفظ میکروبیوم رودهی سالم و تنظیم واکنش ایمنی در گوارش ایفا میکند. هنگامی که سیستم ایمنی ضعیف شود نمیتواند نمیتواند تعادل بین باکتریهای مفید و مضر روده را بررسی کند که همین مساله منجر به مشکلات گوارشی مانند اسهال، یبوست، نفخ و درد شکمی میشود.
علاوه بر این یک سیستم ایمنی ضعیف قادر به دادن یک واکنش موثر به عوامل بیماریزا که منجر به عفونتهای دستگاه گوارش میشوند نیست و همین مساله منجر به تشدید مشکلات دستگاه گوارش میشود.
۱۰. عفونتهای قارچی مکرر
عفونتهای قارچی مکرر نشانهای از سیستم ایمنی ضعیف است زیرا سیستم ایمنی نقش مهمی را در تنظیم رشد قارچها و سایر میکروارکانیسمها در بدن ایفا میکند. عفونتهای قارچی که نتیجهی رشد بیش از حد قارچ کاندیدا هستند در حالت عادی توسط سیستم ایمنی و دفاع طبیعی بدن بررسی میشوند.
اگرچه هنگامی که سیستم ایمنی تضعیف میشود نمیتواند رشد قارچ کاندیدا را کنترل کند و همین مساله منجر به عفونتهای مکرر میشود. سیستم ایمنی ضعیف همچنین در صورت بروز عفونت از بین بردن آنها را بسیار دشوار میسازد و همین مساله منجر به عفونتهای قارچی مزمن یا مکرر میشود.
۱۱. آکنه
با وجود اینکه آکنه یک نشانهی مستقیم سیستم ایمنی ضعیف در نظر گرفته نمیشود اما شواهدی مبنی بر اینکه اختلال عملکرد سیستم ایمنی نقش مهمی را در ایجاد آکنه ایفا میکند وجود دارند. به طور خاص آکنه با با التهاب مزمن که نشانهی واکنش ایمنی بیش از حد فعال است. مطالعات نشان دادهاند که عوامل اصلی مرتبط با ایمنی مانند سیتوکینها و سلولهای ایمنی در ایجاد آکنه موثر هستند.
با وجود اینکه تحقیقات بیشتری برای درک رابطهی بین سیستم ایمنی و آکنه لازم است اما این مساله واضح است که سیستم ایمنی سالم برای حفظ سلامت کلی پوست کاهش خطر عفونتها و سایر مشکلات پوستی اهمیت بسیار دارد.
۱۲. تغذیهی نامناسب
تغذیهی نامناسب میتواند تاثیر منفیای بر سیستم ایمنی داشته باشد زیرا ممکن است نتواند مواد غذایی و آنتی اکسیدانهای لازم را برای پشتیبانی از عملکرد سیستم ایمنی تامین کند. رژیمهای غذاییای که مقدار زیادی غذاهای فرآوری شده، شکر و چربیهای ناسالم دارند که میتوانند منجر به التهاب در بدن شوند و میتوانند واکنش سیستم ایمنی را نامناسب ساخته که خطر عفونتها و بیماریهای مزمن را افزایش میدهد.
علاوه بر این یک رژیم غذایی ضعیف میتواند منجر به کمبود مواد مغذی مانند ویتامین A، C و D که برای عملکرد سیستم ایمنی لازم هستند شود.
۱۳. قرار گرفتن در معرض عوامل سمی محیطی
قرار گرفتن در معرض عوامل سمی محیطی میتواند سیستم ایمنی را تضعیف کرده و خطر ابتلا به عفونت و سایر مشکلات سلامتی را افزایش میدهد. عوامل سمی محیطی مانند آلودگی هوا، کود شیمیایی و فلزات سنگین میتوانند عملکرد طبیعی سیستم ایمنی را با آسیب زدن به سلولهای ایمنی، افزایش التهاب و کاهش تولید عوامل ایمنی مانند آنتیبادیها و سیتوکینها مختل کنند.
قرار گرفتن مزمن در برابر عوامل سمی محیطی همچنین میتواند باعث ایجاد بیماریهای اساسی مانند سرطان، اختلالهای خود ایمنی و بیماریهای تنفسی شود که میتوانند عملکرد سیستم ایمنی را بیشتر به خطر بیندازند.
۱۴. ورزش نکردن
ورزش نکردن میتواند سیستم ایمنی را ضعیف کرده و بدن را در معرض بیشتر در معرض عفونتها و سایر مشکلات سلامتی قرار دهد. ورزش منظم نشان داده شده است که با کاهش التهاب، بهبود گردش سیستم جریان خونو افزایش تولید سلولهای ایمنی به تقویت سیستم ایمنی کمک میکند. در مقابل سبک زندگی یک جا نشینی میتواند به التهاب مزمن و تضعیف سیستم ایمنی منجر شود.
علاوهبراین ورزش نکردن با سایر مشکلات سلامتی مانند چاقی، دیابت و بیماری قلبی که میتوانند عملکرد سیستم ایمنی را تضعیف کنند هم همراه است.
۱۵. استرس مزمن
استرس مزمن میتواند تاثیر منفیای بر سیستم ایمنی بدن داشته باشد زیرا میتواند سیستم ایمنی را سرکوب کرده و خطر ابتلا به عفونت و سایر بیماریها را افزایش دهد. استرس طولانی مدت میتواند باعث شود بدن سطوح بالایی از کورتیزول؛ هورمونی که باعث اختلال در عملکرد سلولهای ایمنی مانند سلولهای B و T میشود را تولید کند.
استرس مزمن همچنین میتواند منجر به التهاب در بدن شود که واکنش سیستم ایمنی را تضعیف میکند. علاوه بر این استرس مزمن با بیماریهای دیگری مانند اضطراب، افسردگی و بیماری قلبی هم همراه است که میتوانند عملکرد سیستم ایمنی را بیشتر به خطر بیندازند.
۱۶. کمبود خواب
کمبود خواب میتواند سیستم ایمنی را تضعیف کرده و خطر ابتلا به عفونت و سایر مشلات سلامتی را افزایش دهد. بدن در طول خواب سیتوکین که نوعی پروتئین برای تنظیم واکنش ایمنی و محافظت از بدن در برابر عفونتها و سایر تهدیدها است را تولید و آزاد میکند.
کمبود خواب مزمن میتواند منجر به کاهش تولید سیتوکین و سایر عوامل مربوط به سیستم ایمنی بدن مانند سلولهای گلبول سفید و آنتی بادیها شود که در نتیجهی سیستم ایمنی بدن ضعیف میشود.
کمبود خواب همچنین با سایر مشکلات سلامتی مانند چاقی، دیابت و بیماری قلبی هم همراه است که میتواند عملکرد سیستم ایمنی را بیشتر مختل کند.
۱۷.استفادهی بیش از حد از آنتیبیوتیکها
استفادهی بیش از حد از آنتیبیوتیکها با ایجاد اختلاال در تعادل باکتریهای روده و کاهش تنوع و فراوانی میکروبهای مفید اثر منفی بر سیستم ایمنی دارد. میکروبیوم روده نقش مهمی را در عملکرد سیستم ایمنی ایفا میکند زیرا به تنظیم واکنش ایمنی، تولید مواد غذایی ضروری و محافظت از بدن در برابر عفونتها و سایر انواع آسیبها کمک میکند.
استفادهی بیش از اندازه از آنتی بیوتیک همچنین منجر به ایجاد باکتریهای مقاوم به آنتی بیوتیک میشود که میتوانند واکنش سیستم ایمنی را مختل کرده و خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهند.
۱۸. اگزما
اگزما شرایطی است که باعث لکههای خشک، پوسته پوسته و ملتهب پوستی میشود. با وجود اینکه دلیل اصلی اگزما مشخص نیست اما اینگونه تصور میشود که دلیل آن چیزی بین ژنتیک، محیط و عوامل سیستم ایمنی باشد. سیستم ایمنی نقش حیاتیای را در ایجاد و پیشرفت اگزما بازی میکند زیرا سیستم ایمنی مسئول تنظیم واکنش التهاب بدن و محافظت از پوست در برابر عفونت و سایر آسیبها است.
در افراد مبتلا به اگزما ممکن است واکنش بیش از حد به محرکهای خاص مانند عوامل ایجاد کنندهی آلرژی نشان دهد که این مساله منجر به التهاب مزمن و آسیب پوستی میشود. علاوه بر این افراد دارای اگزما نسبت به عفونتهای پوستی بسیار آسیبپذیرتر هستند زیرا سیستم ایمنیشان نمیتواند پاسخ موثری به عوامل بیماریزا بدهد.
۱۹.واکسن نزدن
واکسن نزدن میتواند سیستم ایمنی را تضعیف کرده و خطر ابتلا به عفونتها و سایر مشکلات سلامتی را افزایش دهد. واکسنها ابزاری اساسی برای جلوگیری از ابتلا به عفونتها و تقویت توانایی سیستم ایمنی برای مبارزه با بیماریها هستند. واکسنها با قرار دادن بدن در معرض یک فرم ضعیف یا غیرفعال عامل بیماریزا که واکنش ایمنی را تحریک کرده و به بدن در بهبود ایمنی در برابر بیماری کمک میکنند کار خود را انجام میدهند.
با واکسن نزدن افراد بیشتر مستعد ابتلا به عفونتها میشوند زیرا سیستم ایمنیشان تضعیف شده و خطر ابتلا به سایر بیماریها در آنها افزایش مییابد.
منبع: HealthyGem