۵ نشانه که از خرابی CPU کامپیوتر خبر می‌دهند
واحد پردازش مرکزی (CPU) کامپیوتر، مغز آن به حساب می‌آید. CPU با دریافت و اجرای دستورات برنامه‌ها، به همه اجزای متصل به خود فرمان می‌دهد که چه کاری انجام دهند و عملا رفتار کلی کامپیوتر را کنترل می‌کند. با اینکه CPU قطعه‌ای هوشمند و گران‌قیمت است، اما در عین حال حساس نیز هست. تقریبا تمام CPUها گرمای زیادی تولید می‌کنند که برای عملکرد در دماهای ایمن به خنک‌کننده‌های مخصوص CPU نیاز دارند. در اکثر کامپیوترها، این خنک‌کننده شامل یک هیت‌سینک و فن است که با لایه‌ای از خمیر سیلیکون روی CPU نصب می‌شود تا انتقال درست گرما به خنک‌کننده تضمین شود. اگر نگرانی خرابی CPU کامپیوتر هستید، در ادامه به نشانههایی می‌پردازیم که باید به آن‌ها توجه کنید. به طور کلی در زمینه‌ی راندمان CPU عوامل زیادی نقش دارند که بهتر است با آن‌ها آشنا شوید.
گرمای بیش از حد
نشانه خرابی CPU کامپیوتر؛ هنگ کردن سیستم
بوق‌های پی‌در‌پی
نشانه خرابی CPU کامپیوتر؛ صفحه آبی مرگ
لوپ شدن بوت کامپیوتر
نشانه خرابی CPU کامپیوتر؛ کند شدن سیستم
گرمای بیش از حد
یکی از نشانه‌های اصلی خرابی جدی CPU کامپیوتر که خود می‌تواند منجر به مشکلات دیگری شود، گرمای بیش از حد است. شما می‌توانید دمای CPU را با استفاده از نرم‌افزارهای مختلف مانیتورینگ سیستم کنترل کنید. این نرم‌افزارها معمولا در صورت بالا رفتن بیش از حد دما هشدار می‌دهند. بسته به شدت و مدت‌زمان گرمای بیش از حد، ممکن است با پیامدهایی از قبیل خرابی دائمی قطعات سخت‌افزاری تا سوختگی یا لکه‌های سوختگی قابل مشاهده روی تراشه CPU مواجه شوید.
دیگر علائم گرمای بیش از حد CPU شامل صدای فن بیش از حد، که ممکن است تلاش کامپیوتر برای خنک کردن CPU باشد، می‌شود. سیستم‌های کامپیوتری همچنین برای خنک شدن CPU، سرعت سیستم را پایین می‌آورند که باعث کند شدن آن می‌شود. ممکن است کامپیوتر به طور تصادفی خاموش شود یا اندکی پس از راه‌اندازی، دوباره خاموش بشود.
تاثیر بلندمدت گرمای بیش از حد CPU به مدت زمان داغ بودن، میزان دما و آسیبی که در این فرآیند رخ داده است، بستگی دارد. در صورتی که CPU قابل تعمیر باشد، راه‌حل بر اساس مشکل به وجود آمده، متفاوت است. راه‌حل ممکن است شامل نصب مجدد یا تعویض خنک‌کننده معیوب، جایگزینی خمیر سیلیکون خشک شده با لایه جدید یا بهبود تهویه کلی داخل و اطراف کیس کامپیوتر باشد.
نشانه خرابی CPU کامپیوتر؛ هنگ کردن سیستم
یکی از نشانه‌های احتمالی خرابی پردازنده (CPU) کامپیوتر این است که سیستم شما به طور مرتب بروزرسانی تصویر را متوقف کرده و به دستورات ماوس یا صفحه‌کلید واکنشی نشان نمی‌دهد. این فرآیند که اغلب با عنوان «فریز شدن» یا هنگ کردن شناخته می‌شود، می‌تواند نشانه‌ی دیگری از داغ شدن بیش از حد CPU باشد.
با این حال، پیش از اینکه CPU را به عنوان مشکل اصلی تشخیص دهید، ضروری است سایر عوامل را رد کنید. فریز شدن رایانه می‌تواند به دلیل ایراد در اتصال رم (RAM)، کمبود رم، خرابی درایورها، بدافزار (Malware) یا هر نوع مشکل نرم‌افزاری دیگری رخ دهد. یکی از راه‌های تشخیص مشکل نرم‌افزاری، راه‌اندازی رایانه در «حالت امن» (Safe Mode) سیستم‌عامل است که به طور مؤثر تمام نرم‌افزارهای غیرضروری را غیرفعال می‌کند.
پس از رد کردن مشکلات نرم‌افزاری، می‌توانید برای شناسایی سخت‌افزار معیوب اقدام کنید. گام‌های بعدی بسته به نوع کامپیوتری که استفاده می‌کنید، ممکن است متفاوت باشد. برای مثال، در کامپیوترهای مک، می‌توانید NVRAM را ریست کنید که قادر به رفع مشکلات سخت‌افزاری عجیب و غریب متعددی است. این موضوع در مورد کنترلر مدیریت سیستم (SMC) مک نیز صدق می‌کند. در رایانه‌های دیگر، ممکن است برای محدود کردن مشکل، نیاز به تغییر تنظیمات بایوس (BIOS) یا حتی خارج کردن سخت‌افزارهای غیرضروری مانند هارد دیسک‌های اضافی یا کارت‌های کپچر ویدیو داشته باشید.
بوق‌های پی‌در‌پی
مورد دیگری که باید به آن توجه کنید – یا بهتر است بگوییم، آن را بشنوید – این است که آیا کامپیوتر شما شروع به بوق زدن‌های زیاد کرده یا نه. به خصوص اگر این بوق‌های غیرمعمول را در ابتدای روشن شدن رایانه و طی فرآیند POST (آزمایش خودکار هنگام روشن شدن) می‌شنوید، اهمیت این موضوع دوچندان می‌شود.
متأسفانه، درک معنای این بوق‌ها به سازنده‌ی کامپیوتر و به طور خاص، سازنده‌ی مادربورد دستگاه شما بستگی دارد. این بوق‌ها برای ایجاد کدهای قابل تشخیصی طراحی شده‌اند که می‌توانید با دفترچه‌ی راهنمای مادربورد مطابقت دهید. این دفترچه‌ی راهنما را معمولا می‌توانید به صورت آنلاین پیدا کنید، حتی اگر دفترچه‌ی اصلی در دسترس نباشد. هرچند خرابی CPU یکی از شایع‌ترین دلایل بروز خطا در POST و کدهای بوق است، اما تنها دلیل آن به شمار نمی‌رود. این بوق‌ها همچنین می‌توانند نشان‌دهنده‌ی مشکلات مربوط به مادربورد، رم و کارت گرافیک باشند. یکی از کدهای بوق رایج برای مشکلات CPU، مجموعه‌ای از پنج یا هفت بوق است.
نشانه خرابی CPU کامپیوتر؛ صفحه آبی مرگ
یکی دیگر از نشانه‌های خرابی سخت‌افزار که می‌تواند به مشکل CPU اشاره داشته باشد، صفحه‌ی آبی مرگ (Blue Screen of Death) بدنام در ویندوز است. در دستگاه‌های غیرویندوزی، این صفحه همیشه آبی نیست، اما اغلب در لینوکس، مک‌اواس و دیگر سیستم‌عامل‌های مبتنی بر یونیکس، «وحشت کرنل» (Kernel Panic) نامیده می‌شوند. این اتفاق عموما زمانی رخ می‌دهد که قطعی ارتباطی بین سخت‌افزار و نرم‌افزار رایانه وجود داشته باشد. اطلاعات روی این صفحه برای کمک به شما در شناسایی مشکل طراحی شده است، بنابراین گرفتن عکس از صفحه‌ی آبی مرگ قبل از خاموش کردن، راه‌اندازی مجدد یا انجام هر کار دیگری، همیشه ایده‌ی خوبی است.
خبر خوب این است که مایکروسافت صفحه‌ی آبی مرگ را با گذشت زمان بهبود بخشیده است. حدود یک دهه پیش، با عرضه‌ی ویندوز ۸ در سال ۲۰۱۲، مایکروسافت این خطا را کمی شخصی‌تر کرد، به این صورت که پیام خطا توصیفی‌تر شده و یک شکلک غمگین بزرگ نیز در کنار آن قرار گرفت. در حال حاضر، اگر مشکل مربوط به خرابی CPU کامپیوتر شما باشد، ویندوز معمولا آن را به شما اعلام خواهد کرد.
لوپ شدن بوت کامپیوتر
نشانه‌ی دیگری از خرابی احتمالی CPU کامپیوتر، چیزی است که به طور معمول به عنوان «لوپ شدن بوت» شناخته می‌شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که کامپیوتر در فرایند اولیه‌ی راه‌اندازی گیر کرده و پیش از شروع بارگذاری ویندوز یا هر برنامه‌ی دیگری، به طور مداوم راه‌اندازی مجدد می‌شود. لوپ شدن بوت می‌توانند به واسطه‌ی بسیاری از همان مشکلاتی که در موردشان بحث کردیم، ایجاد شوند، از جمله نصب ناقص CPU یا خنک‌کننده، ایراد ذاتی CPU از همان ابتدا، فراموش کردن اتصال هدِر فن CPU یا خمیر حرارتی نامناسب. اگر بتوانید نرم‌افزار بایوس رایانه‌ی خود را فعال کنید، دست‌کم قادر خواهید بود که تشخیص دهید فن‌ها به درستی کار می‌کنند یا خیر، و دمای CPU شما چقدر است.
به طور کلی، لوپ شدن بوت به این دلیل رخ می‌دهد که ارتباطات مورد انتظار بین سخت‌افزار و نرم‌افزار با مشکل مواجه می‌شوند و مانع از بارگذاری ویندوز، لینوکس یا مک‌اواس در رایانه می‌شوند. سپس کامپیوتر برای حل مشکل به بوت روی می‌آورد، اما زمانی که این کار بی‌نتیجه می‌ماند، به یک حلقه‌ی بی‌پایان از تلاش‌های راه‌اندازی ناموفق تبدیل می‌شود.
نشانه خرابی CPU کامپیوتر؛ کند شدن سیستم
اگر کامپیوتر شما به طور ناگهانی کند شده و برای استفاده از آن با مشکلات زیادی روبرو می‌شوید، ممکن است با خرابی CPU کامپیوتر روبرو شده باشید. کامپیوترها به اندازه‌ی کافی سریع شده‌اند که هر تأخیر قابل توجهی یک هشدار است، هرچند این رفتار می‌تواند ناشی از هر چیزی باشد، از یک برنامه‌ی با مشکل گرفته تا پر شدن بیش از حد هارددیسک با فایل، بدافزار یا مشکلات سخت‌افزاری.
یکی از اولویت‌ها باید بررسی دمای CPU باشد و ممکن است اجرای یک تست استرس برای تعیین اینکه آیا پردازنده در حال خرابی و مقصر است، ارزش انجام دادن داشته باشد. در این زمینه نرم‌افزارهای زیادی وجود دارد و می‌توانید یکی از آن‌ها را برای تست استرس و فشار انتخاب کنید تا ببینید کامپیوتر شما تحت فشار زیاد چه عملکردی از خود ارائه می‌دهد.
اگر به این نتیجه رسیده‌اید که مشکل اصلی از پردازنده است، برای خرید CPU کامپیوتر می‌توانید به دیجی‌کالا سر بزنید و البته قبل از خرید CPU، توصیه می‌کنیم نکات زیادی را در نظر بگیرید.
منبع: SlashGear
