راهنمای کامل پیشگیری از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد برای مادران
ورود نوزاد به خانه، تجربه‌ای سرشار از شادی و هیجان است. اما در کنار این شیرینی، مسؤولیت سنگین مراقبت از این موجود کوچک و حساس نیز بر دوش والدین، به ویژه مادران قرار می‌گیرد. یکی از نگرانی‌های رایج در میان والدین، خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) است.
سندرم مرگ ناگهانی نوزاد به مرگ ناگواری می‌گویند که در نوزادان ظاهرا سالم و بدون هیچ‌گونه هشدار قبلی، معمولا در هنگام خواب رخ می‌دهد. هرچند علت دقیق این سندرم هنوز ناشناخته است، اما خوشببختانه با رعایت بعضی نکات ساده و کاربردی می‌توان تا حد زیادی خطر ابتلا به آن را کاهش داد.
در این مطلب از دیجی‌کالا مگ قصد داریم تا با زبانی ساده و قابل فهم، شما مادران عزیز را با سندرم مرگ ناگهانی نوزاد، عوامل خطر و مهم‌تر از همه راهکارهای موثر برای کاهش خطر ابتلا به آن آشنا کنیم.
سندرم مرگ ناگهانی نوزاد چیست؟
عوامل افزایش دهنده‌ی ریسک سندرم مرگ ناگهانی نوزاد
راهکارهای کاهش خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد
سندرم مرگ ناگهانی نوزاد چیست؟
سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) به مرگ ناگهانی و غیرقابل توضیح نوزاد زیر یک سال، اغلب در حین خواب، گفته میشود. این واقعه‌ی وحشتناک معمولا بدون هیچ علامت هشداردهنده‌ای اتفاق می‌افتد و والدین را در غم و اندوه عمیقی فرو می‌برد. علت دقیق SIDS هنوز ناشناخته است، اما عوامل مختلفی میتوانند در افزایش خطر ابتلا به آن نقش داشته باشند.
از جمله عوامل خطر SIDS می‌توان به خوابیدن نوزاد روی شکم یا پهلو، استعمال دخانیات در دوران بارداری و پس از تولد، تولد زودرس، وزن کم هنگام تولد و گرمای بیش از حد اشاره کرد. خوابیدن در یک تخت مشترک با والدین نیز به دلیل افزایش خطر خفگی نوزاد، از دسته عوامل خطر محسوب میشود.
خوشبختانه با رعایت برخی نکات ساده و کاربردی می‌توان تا حد زیادی خطر ابتلا به SIDS را کاهش داد. خواباندن نوزاد به پشت، فراهم کردن محیط خواب ایمن و عاری از وسایل نرم، تغذیه با شیر مادر، اجتناب از استعمال دخانیات، استفاده از پستانک در هنگام خواب، واکسیناسیون به موقع و مراجعه‌ی منظم به پزشک از جمله مهمترین راهکارها برای پیشگیری از این سندرم هستند.
عوامل افزایش دهنده‌ی ریسک سندرم مرگ ناگهانی نوزاد
سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) هرچند وحشتناک و غیرقابل‌پیش‌بینی است، اما عوامل متعددی میتوانند احتمال وقوع آن را افزایش دهند. یکی از مهمترین این عوامل، نحوه‌ی خواباندن نوزاد است. خوابیدن روی شکم یا پهلو خطر انسداد راه‌های هوایی و در نتیجه خفگی را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد. علاوه بر آن، قرار گرفتن نوزاد در معرض دود سیگار، چه در دوران جنینی و چه بعد از تولد، از عوامل بسیار خطرناک محسوب میشود و به شدت احتمال ابتلا به SIDS را افزایش می‌دهد. تولد زودرس و وزن کم هنگام تولد نیز نوزاد را در برابر این سندرم آسیب‌پذیرتر می‌کند.
از سوی دیگر، همانطور که گفتیم محیط خواب نوزاد نیز نقش بسیار مهمی در سلامت او ایفا می‌کند. گرمای بیش از حد ناشی از پوشاندن زیاد نوزاد یا دمای بالای اتاق میتواند خطر SIDS را افزایش دهد. خوابیدن نوزاد در یک تخت مشترک با والدین، به ویژه اگر والدین خسته باشند یا از داروهای خواب‌آور استفاده کنند، به دلیل افزایش خطر خفگی ناخواسته نوزاد بسیار خطرناک است. همچنین قرار دادن اشیاء نرم مثل بالش، پتو و اسباب‌بازی در گهواره‌ی نوزاد میتواند باعث انسداد راه هوایی و خفگی او شود. بنابراین ضروری است که والدین با آگاهی از این عوامل خطر و رعایت نکات ایمنی لازم، محیطی سالم و امن را برای نوزاد خود فراهم کنند.
در لیست زیر می‌توانید به صورت خلاصه رایج‌ترین عوامل خطرآفرین را بخوانید:
- خوابیدن روی شکم یا پهلو: خواباندن نوزاد روی شکم یا پهلو، خطر انسداد راه‌های هوایی و خفگی را افزایش می‌دهد.
- استعمال دخانیات در دوران بارداری و بعد از تولد: قرار گرفتن نوزاد در معرض دود سیگار، چه در دوران جنایتی و چه بعد از تولد، احتمال ابتلا به SIDS را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
- تولد زودرس یا وزن کم هنگام تولد: نوزادانی که نارس به دنیا می‌آیند و یا وزن کمی دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به SIDS قرار دارند.
- گرمای بیش از حد: پوشاندن بیش از حد نوزاد یا قرار دادن او در محیط گرم، میتواند خطر ابتلا به SIDS را افزایش دهد.
- خوابیدن در یک تخت مشترک با والدین: هرچند خوابیدن در کنار نوزاد میتواند باعث آرامش و راحتی او شود، اما خطر خفگی ناخواسته را نیز به همراه دارد.
راهکارهای کاهش خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد
پیشگیری از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) هرچند به طور کامل ممکن نیست، اما با رعایت برخی راهکارهای ساده و موثر می‌توان تا حد زیادی از وقوع این اتفاق ناگوار جلوگیری کرد. مهمترین توصیه برای کاهش خطر SIDS، خواباندن نوزاد به پشت است. بهتر است این عادت را از همان ابتدای تولد در نوزاد ایجاد کنید و او را هم برای خواب شبانه و هم چرت‌های روزانه، به پشت بخوابانید. فراهم کردن محیط خواب امن و آرام نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. تشک نوزاد باید سفت و متناسب با اندازه گهواره باشد و از قرار دادن هرگونه شیء نرم مانند بالش، پتو و اسباب بازی در اطراف او خودداری شود.
تغذیه با شیر مادر علاوه بر فواید فراوان برای سلامت نوزاد، میتواند در کاهش خطر SIDS نیز موثر باشد. از سوی دیگر، قرار گرفتن نوزاد در معرض دود سیگار به شدت احتمال ابتلا به این سندرم را افزایش می‌دهد، بنابراین والدین باید از استعمال دخانیات در دوران بارداری و پس از تولد نوزاد جدا خودداری کنند. استفاده از پستانک در هنگام خواب، واکسیناسیون به موقع و مراجعه منظم به پزشک نیز از جمله توصیه‌های دیگری هستند که رعایت آن‌ها میتواند در کاهش خطر SIDS موثر باشد.
۱. خوابیدن به پشت
مهمترین و موثرترین راه برای کاهش خطر SIDS، خواباندن نوزاد به پشت است. همواره نوزاد خود را به پشت بخوابانید، چه برای چرت‌های کوتاه روزانه و چه برای خواب شبانه.
۲. محیط خواب ایمن
- از تشک سفت و متناسب با اندازه گهواره استفاده کنید و از قرار دادن بالش، پتو، اسباب بازی و سایر اشیاء نرم در گهواره خودداری کنید.
- دمای اتاق را متعادل نگه دارید. نوزاد نباید بیش از حد گرم یا سردش شود.
- از پرده‌های ضخیم و تیره کننده برای اتاق نوزاد استفاده کنید تا نور مزاحم خواب او نشود.
۳. تغذیه با شیر مادر
تغذیه با شیر مادر علاوه بر فواید بی‌شماری که برای سلامت نوزاد دارد، میتواند خطر ابتلا به SIDS را نیز کاهش دهد.
۴. اجتناب از استعمال دخانیات
از استعمال دخانیات در دوران بارداری و پس از تولد نوزاد جدا خودداری کنید و اجازه ندهید دیگران نیز در کنار نوزاد شما سیگار بکشند.
۵. استفاده از پستانک در هنگام خواب
مطالعات مختلف نشان داده‌اند که استفاده از پستانک در هنگام خواب نوزاد میتواند خطر ابتلا به SIDS را کاهش دهد.
۶. واکسیناسیون به موقع
واکسیناسیون به موقع نوزاد علاوه بر محافظت از او در برابر بیماری‌های خطرناک، میتواند خطر ابتلا به SIDS را نیز کاهش دهد.
۷. مراجعه‌ی منظم به پزشک
نوزاد خود را به طور منظم برای معاینه به پزشک ببرید تا از سلامت او اطمینان حاصل کنید.
سخن پایانی
سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) یک اتفاق ناگوار و دردناک است، اما با رعایت نکات ایمنی و کاربردی ذکر شده در این مقاله، می‌توانید تا حد زیادی از نوزاد دلبندتان در برابر این خطر محافظت کنید و از لحظات شیرین مادرانه خود در کنار او لذت ببرید.
مهمترین نکته این است که کودک شما از ابتدا عادت به خوابیدن روی شکم یا پهلو نداشته باشد. اگر او به طور طبیعی به پشت می‌خوابد و به ندرت اتفاق می‌افتد که در طول شب به شکم یا پهلو بغلتد، جای نگرانی نیست. البته، همیشه رعایت سایر نکات ایمنی برای پیشگیری از SIDS، مانند فراهم کردن محیط خواب امن و اجتناب از دود سیگار اهمیت دارد.
