هر آنچه باید درباره‌ی سرعت شاتر در عکاسی بدانید

سرعت شاتر (Shutter Speed) یکی از مهم‌ترین متغیرها و تنظیمات دوربین‌های عکاسی است. دو متغیر مهم دیگر دیافراگم (Aperture) و ISO هستند. سرعت شاتر دو مسئولیت خاص را به عهده دارد: تغییر روشنایی عکس شما، و ایجاد جلوه‌هایی دراماتیک از طریق فریز کردن یا تار کردن حرکات. در این مقاله هرآنچه عکاس‌های تازه‌کار در مورد سرعت شاتر باید بدانند را به زبانی ساده توضیح می‌دهیم.

شاتر دوربین پرده‌ای است که جلوی سنسور نور دوربین قرار دارد و در حالت عادی همیشه بسته‌ است.  زمانی که دکمه شاتر را می‌زنید، پرده کنار رفته و نور وارد سنسور می‌شود. بعد از اینکه سنسور نور را جمع‌آوری کرد،‌ شاتر بلافاصله بسته می‌شود و اجازه نمیدهد نور بیشتری با سنسور برخورد کند. دکمه‌ای که برای عکس گرفتن آن را می‌فشارید، «شاتر» یا «دکمه شاتر» نام دارد، چراکه دستور باز و بسته شدن شاتر را صادر می‌کند.

سرعت شاتر چیست؟

سرعت شاتر به مدت زمانی گفته می‌شود که شاتر دوربین باز است و نور وارد سنسور می‌شود. به عبارت دیگر، سرعت شاتر مدت زمانی است که دوربین برای عکس گرفتن صرف می‌کند. همین زمان تاثیرات مهمی در نتیجه عکس‌های شما دارد.

وقتی از شاتر طولانی (یا آرام) استفاده می‌کنید، حسگر (سنسور) دوربین برای مدت بیشتری در معرض نور قرار می‌گیرد. مهم‌ترین تاثیر آن، ایجاد افکت Motion Blur -محو شدن حرکات- است. اگر سرعت شاتر شما آهسته باشد، اجسام در حال حرکت به صورت محو در عکس ثبت می‌شوند و مسیر حرکت آن‌ها مشخص می‌شود. از این افکت در تبلیغات و برنامه‌های تلویزیونی مکرراً استفاده می‌شود تا احساس سرعت و حرکت به بیننده القا شود.

• راهنمای کامل عکاسی نجومی برای مبتدی‌ها

از این تکنیک برای عکاسی نجومی از کهکشان راه شیری در طول شب هم استفاده می‌شود. در محیط‌های کم‌نور و تاریک هم می‌توان سرعت شاتر را بالاتر برد. یک عکاس منظره و حیات وحش هم ممکن است سرعت شاتر را بالاتر ببرد تا حس  و افکت حرکت بیشتری روی آبشارها و رودخانه‌ها ایجاد کند، ولی باقی بخش‌های عکس کاملاً واضح باشند. با این حال، یادتان باشد هنگام استفاده از سرعت شاتر آهسته بهتر است از سه‌پایه استفاده کنید.

سرعت شاتر: ۵ ثانیه (طولانی)

از سوی دیگر، سرعت شاتر می‌تواند کارکردی کاملاً متفاوت موارد فوق هم داشته باشد، یعنی اینکه اجسام متحرک را کاملاً فریز کند. اگر از سرعت شاتر خیلی سریع و کوتاهی استفاده کنید،‌ می‌توانید حس حرکت در اجسام متحرک را از بین ببرید. برای مثال، از پرنده، ماشین و یا حیوانات در حال حرکت به نحوی عکاسی کنید که گویی ثابت هستند. اگر با سرعت شاتر سریع از آب عکاسی کنید، هرکدام از قطره‌های آب به صورت خیلی واضح در هوا مشخص خواهند بود، چیزی که دیدن آن با چشم غیرمسلح امکان‌پذیر نیست.

• مهم‌ترین نکات که برای شروع عکاسی حرفه‌ای از مراسم عروسی باید بدانید

سرعت شاتر:‌ ۱/1600th ثانیه (سریع)

تمام موارد فوق تنها با تنظیم سرعت شاتر امکان پذیر است. به صورت خلاصه، سرعت بالای شاتر باعث ثابت شدن اشیاء متحرکت می‌شود و سرعت آهسته شاتر باید ایجاد افکت حرکت می‌شود.

سرعت شاتر چطور اندازه‌گیری می‌شود؟

زمانی که سرعت شاتر شما کمتر از یک ثانیه باشد، برای اندازه‌گیری آن از کسری از ثانیه استفاده می‌شود. برای مثال، ۱/۴ یعنی  یک‌چهارم ثانیه.

خیلی از دوربین‌های DSLR و بودن آینه امروزی سرعت‌های شاتر بسیار بالایی دارند و می‌توانند در بهترین حالت با سرعت ۱/۴۰۰۰ ثانیه عکاسی کنند. برخی دیگر بسیار سریع‌تر هستند و حتی با سرعت ۱/۸۰۰۰ هم عکاسی می‌کنند. از سوی دیگر، طولانی‌ترین حالت برای سرعت شاتر در اکثر دوربین‌های DSLR برابر ۳۰ ثانیه است. اگر تمایل به استفاده از سرعت‌های آهسته‌تر داشته باشید، باید از ابزارهای جانبی استفاده کنید.

سرعت شاتر و نوردهی

یکی دیگر از مهم‌ترین تاثیرات سرعت شاتر روی نوردهی (Exposure) عکس است که مربوط به روشنایی و شفافیت تصویر می‌شود. اگر از سرعت شاتر طولانی‌ (آهسته) استفاده کنید، سنسور حجم زیادی از نور را جمع‌آوری کرده و در نتیجه تصویر شما شفاف خواهد بود. از سوی دیگر، اگر سرعت شاتر سریع (کوتاه) باشد، سنسور در معرض نور کمتری قرار گرفته و تصور تاریک‌تر خواهد بود.

با این حال، سرعت شاتر تنها متغیری نیست که روی روشنایی عکس تاثیر می‌گذارد. عوامل مهم دیگری مثال دیافراگم و ISO هم در این مورد تاثیرگذار هستند. بنابراین، با انتخاب تعادل و تنظیم مناسبی بین این ۳ متغیر، آزادی‌عمل و انعطاف بیشتری روی هرکدام خواهید داشت.

تنظیم مناسب سرعت شاتر یک ابزار حیاتی برای ثبت عکس‌های با نوردهی و روشنایی مناسب است. در روزهای آفتابی، بهتر است از سرعت شاتر سریع‌تر استفاده کنید تا دوربین بیش از حد نوردهی نکرده و عکس خیلی روشن نشود. از سوی دیگر،‌ عکاسی در محیط‌های کم‌نور مستلزم بالاتر بردن سرعت شاتر است تا روشنایی عکس به میزان کافی باشد. البته در این حالت توصیه می‌کنیم که حتماً از یک سه‌پایه استفاده کنید تا تصور شما نلرزد. برای بیشتر مردم، اصلی‌ترین علت استفاده و تنظیم سرعت شاتر همین است که روشنایی عکس آن‌ها مناسب باشد. با این حال، ایجاد افکت محو شدن حرکت هم موضوع مهمی است.

سرعت شاتر سریع، آهسته و طولانی

سرعت شاتر سریع به مقادیری گفته می‌شود که می‌توانند اجسام متحرک را به صورت ثابت نشان دهند. اگر از یک پرنده عکاسی می‌کنید، انتخاب سرعت ۱/۱۰۰۰ ثانیه یا سریع‌تر می‌تواند برای شما مناسب باشد. با این حال، برای عکاسی از اشیا و یا جاندارانی که سرعت کمتری دارند،‌ می‌توانید از سرعت‌های آهسته‌تری ۱/۲۰۰ یا ۱/۱۰۰ ثانیه هم بدون ایجاد شدن افکت محو شدن حرکت استفاده کنید.

سرعت‌ شاتر طولانی به مقادیر بالای ۱ ثانیه گفته می‌شود – در این حالت باید از ۳ پایه استفاده کنید تا تصاویر شما واضح باشند. سرعت شاتر طولانی بیشتر برای عکاسی در شب و یا در محیط‌های کم‌نور کابرد دارد. اگر جسم متحرکی در کادر عکس شما وجود داشته باشد و از  سرعت شاتر طولانی استفاده کنید، عکس شما خیلی محو و blur می‌شود.

این عکس کمی محو است، چراکه سرعت شاتر ما (۱/۳۰ ثانیه) نسبتاً‌ طولانی بود

در این میان، سرعت‌های بین ۱/۱۰۰ ثانیه تا ۱ ثانیه هم به عنوان سرعت شاتر آهسته شناخته می‌شود. عکاسی در این حالت هم به سه‌پایه احتیاج دارد و اگر با دست خودتان عکس بگیرید، احتمال لرزش و محو شدن تصویر بسیار بالا و گریزناپذیر است.

• ۵ نکته‌ی مهم برای بالا بردن کیفیت تصویر در عکاسی

از سوی دیگر، تمام این موارد تا حد زیادی به لنز شما هم بستگی خواهد داشت. برخی لنزهای جدیدتر امروزی تکنولوژی لرزش‌گیر یا ثابت کننده عکس دارند که به عکاس‌ها اجازه می‌دهد تا بدون استفاده از سه‌پایه،‌ با سرعت شاترهای بسیار آهسته‌ای عکاسی کنند و کماکان عکس واضح باشد. در غیر این صورت، باید دوربین را به خوبی تنظیم کنید تا لرزش دست آسیبی به عکس شما وارد نکند. البته تکنیک‌هایی برای تشخیص بهترین سرعت شاتر وجود دارد که با استفاده از آن می‌توانید سرعت را تا حدی آهسته انتخاب کنید که لرزش دست به عکس آسیبی نمی‌زد. نحوه صحیح در دست گرفتن دوربین هم اهمیت و تاثیر زیادی دارد.

چطور سرعت شاتر را تنظیم کنیم؟

بیشتر دوربین‌ها سرعت شاتر را به‌صورت خودکار و اتوماتیک تنظیم می‌کنند. زمانی‌که دوربین را در حالت Auto قرار می‌دهید، این مقدار به صورت خودکار توسط دوربین انتخاب می‌شود. البته مقادیر Aperture و ISO نیز به همین ترتیب انتخاب می‌شوند. با این حال،‌ اگر بخواهید آن را به صورت دستی انتخاب کنید، چند راه خواهید داشت:

• انتخاب حالت Shutter Priority. در این حالت، شما سرعت شاتر را انتخاب کرده و دوربین بر همان اساس مقدار دیافراگم (Aperture) را تنظیم می‌کند.
• تنظیم دوربین در حالت Manual. در این حالت شما هم سرعت شاتر و هم مقدار دیافراگم را باید به صورت دستی تنظیم کنید.

در هر دو حالت، شما می‌توانید مقدار ISO را خودتان به صورت دستی و یا اتوماتیک انتخاب کنید.

در بیشتر اوقات توصیه ما این است که انتخاب سرعت شاتر را به عهده دوربین بگذارید. البته حتماً‌ عکس‌ها را بررسی کنید که مبادا افکت حرکت ایجاد شده باشد و یا اینکه سرعت بیش از حد زیاد باشد. بنابراین، توصیه می‌کنیم دوربین را در حالت Aperture Priority تنظیم کنید.

چطور سرعت شاتر را پیدا کنیم؟

پیدا کردن سرعت شاتر کار سختی نیست. در واقع بسیار آسان است. برخی دوربین‌ها یک پنل در بالای بدنه دارند که تنظیمات دوربین را نمایش می‌دهد. سرعت شاتر معمولاً در بخش بالایی و سمت چپ این پنل درج شده است. همانطور که در عکس زیر می بینید‌ (با دایره قرمز مشخص شده است).

اگر دوربین شما این LCD را ندارد‌ (مانند بسیاری از دوربین‌های DLSR مبتدی)، می‌توانید از منظره‌یاب نگاه کرده و مقدار سرعت شاتر را در سمت چپ-پایین صفحه ببینید. اگر دوربین شما نه LCD و نه منظره‌یاب دارد (مثل خیلی از دوربین‌های بدون آینه)، سرعت شاتر را می‌توانید از نمایشگر پشت دوربین ببینید.

همانطور که گفتیم، سرعت شاتر به صورت کسری از ثانیه درج می‌شود. اما در اکثر دوربین‌ها چنین چیزی نیست و سرعت را به صورت یک عدد ساده درج می‌کنند. زمانی که این سرعت به بیشتر و یا اندازه‌ی یک ثانیه باشد،‌ چیزی شبیه به ۱” یا ۵” را خواهید دید ( استفاده از علامت نقل و قول “ به معنای ثانیه است).

اگر همچنان نمی‌توانید سرعت شاتر را پیدا کنید، دوربین را در حالت Aperture Priority قرار دهید و Auto ISO را نیز خاموش کنید. حالا یکبار در محیطی تاریک و یک مرتبه در محیطی روشن عکاسی کنید. عددی که در تنظیمات تغییر می‌کند، سرعت شاتر است.

منبع: photographylife