۵ گروهی که بیشترین سود را از مصرف مکمل‌های غذایی می‌برند
اگر سری به داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های آنلاین بزنید، با طیف وسیعی از مکمل های غذایی روبه‌رو می‌شوید که ادعا می‌کنند می‌توانند به پیشگیری و درمان مشکلات مختلف، از پیری زودرس گرفته تا سرطان، کمک کنند. اما آیا استفاده از این محصولات ضروری است و همه‌ی ما صرف‌نظر از سن و وضعیت سلامتی خود باید از آن‌ها استفاده کنیم؟ آیا احتمال دارد که این مکمل‌ها اثربخش نباشند و در مورد سلامتی فقط احساس امنیت کاذب در ذهن ما ایجاد کنند؟ در مقاله‌ی امروز دیجی‌کالا مگ به این سؤال پاسخ می‌دهیم که چه افرادی به مکمل نیاز دارند و از مصرف آن سود می‌برند. با ما همراه باشید.
چه کسانی در معرض کمبود مواد مغذی هستند؟
افرادی که رژیم غذایی سالم و متعادلی دارند که حاوی غلات کامل، میوه، سبزی و غذاهای پرپروتئین است، احتمالا تمام مواد مغذی مورد نیاز برای حفظ سلامتی را دریافت می‌کنند و مکمل‌ها برای آن‌ها فایده‌ی زیادی ندارند. اما رژیم غذایی همه‌ی مردم سالم نیست و دریافت بعضی از مواد مغذی از طریق غذا خوردن سخت است. برای مثال، ویتامین D در غذاهای بسیار کمی یافت می‌شود و کمبود آن در مناطقی که دور از خط استوا هستند، به‌خصوص در فصل زمستان، مشکل رایجی به شمار می‌رود. بیشتر ویتامین D مورد نیاز بدن از طریق مواجهه با نور خورشید در پوست تولید می‌شود.
علاوه بر این، احتمال بروز کمبودهای تغذیه‌ای در گروه‌های خاصی از مردم بیشتر است. همچنین مصرف بعضی از داروها می‌تواند به کمبود ویتامین‌ها یا مواد معدنی منجر شود. سایر افرادی که در معرض کمبود مواد مغذی هستند و برای حفظ سلامتی خود به مکمل های غذایی نیاز دارند عبارتند از:
۱. سالمندان
به‌دلایل مختلف کمبود مواد مغذی در بین افراد سالمند شایع است، از جمله: مشکل در جویدن و بلع مواد غذایی، تغییر حس چشایی به‌خاطر استفاده از داروهای مختلف و کاهش اشتها به‌دلیل تنهایی. به‌علاوه، افراد سالمند به کلسیم و ویتامین D بیشتری نیاز دارند و به‌سختی می‌توانند ویتامین B12 موجود در غذاها را جذب کنند. توصیه می‌شود افراد بالای ۵۰ سال به‌منظور بهبود جذب ویتامین B12 از غذاهای غنی‌شده با این ویتامین استفاده کنند یا مصرف مکمل آن را در برنامه‌ی روزمره‌ی خود بگنجانند.
۲. زنان باردار
دریافت فولات (ویتامین B9) برای زنانی که ممکن است باردار شوند یا در دوران بارداری به‌سر می‌برند، بسیار مهم است. چرا که فولات خطر ابتلای کودک به اسپینا بیفیدا یا آنسفالی را کاهش می‌دهد. برای اینکه فولات مؤثر باشد، باید مصرف مکمل آن را از یک تا سه ماه قبل از بارداری شروع کنید. از آنجا که تقریبا نیمی از بارداری‌ها برنامه‌ریزی نشده هستند، بعضی از سازمان‌های بهداشتی توصیه می‌کنند تمام زنانی که در سنین باروری هستند روزانه ۶۰۰ میکرو‌گرم اسید فولیک دریافت کنند.
- مهم‌ترین مکمل‌های دوران بارداری کدامند و از چه زمانی باید مصرف شوند؟
- ۶ ویتامین و مکمل ضروری که مادران شیرده پس از زایمان باید بخورند
۳. افراد مبتلا به سوء جذب
هر مشکلی که با هضم طبیعی تداخل داشته باشد می‌تواند روی جذب مواد مغذی تاثیر بگذارد، مانند:
- بیماری‌هایی مثل سلیاک، کولیت اولسراتیو و فیبروز کیستیک
- جراحی‌هایی که مستلزم برداشتن بخش‌هایی از اندام‌های گوارشی هستند، از جمله بایپس معده برای کاهش وزن یا جراحی ویپل برای درمان تومور که طی آن معمولا بخش‌هایی از لوزالمعده، کیسه صفرا و روده‌ی کوچک از بدن خارج می‌شوند.
- بیماری‌هایی که باعث اسهال یا استفراغ بیش از حد می‌شوند
- الکلیسم (اعتیاد به الکل) که می‌تواند از جذب مواد مغذی از جمله ویتامین‌های گروهی B و ویتامین C جلوگیری کند
۴. کسانی که دارو مصرف می‌کنند
بعضی از دیورتیک‌ها که معمولا برای کاهش فشار خون تجویز می‌شوند می‌توانند ذخایر منیزیم ، پتاسیم و کلسیم را در بدن کاهش دهند. مهارکننده‌های پمپ پروتون که رفلاکس اسید و سوزش سر دل را درمان می‌کنند جذب ویتامین B12 و احتمالا کلسیم و منیزیم را کاهش می‌دهند. لوودوپا و کاربیدوپا که در بیماری پارکینسون تجویز می‌شوند روی جذب ویتامین‌های گروهی B از جمله فولات، ویتامین B6 و ویتامین B12 تأثیر منفی دارند.
۵. افراد گیاه‌خوار
از آنجا که ویتامین B12 عمدتا در غذاهای حیوانی یافت می‌شود، کسانی که رژیم گیاه‌خواری دارند و از مصرف تمام غذاهای حیوانی خودداری می‌کنند ممکن است به کمبود این ویتامین مبتلا شوند.
برای مصرف مکمل های غذایی باید به چه نکاتی توجه کنید؟
توجه به نکات زیر به شما کمک می‌کند که از زیاده‌روی در مصرف مکمل اجتناب کرده و در صورت لزوم بهترین محصول را انتخاب کنید:
۱. ببینید آیا واقعا به مکمل های غذایی نیاز دارید یا خیر
مکمل‌های غذایی در اشکال مختلف شامل قرص، کپسول، شربت و پودر تولید می‌شوند. بعضی از مکمل‌ها حاوی چند نوع ویتامین و ماده‌ی معدنی هستند، اما تعدادی از آن‌ها فقط از یک ماده‌ی مغذی تشکیل شده‌اند.
از مکمل‌های غذایی برای اهداف مختلفی استفاده می‌شود، برای مثال اطمینان از تأمین نیاز بدن به مواد مغذی مختلف یا کمک به درمان مشکلات خاصی مانند پوکی استخوان (مکمل کلسیم و ویتامین D) و کم‌خونی (مکمل آهن).
اگر هدف شما از مصرف مکمل پیشگیری از بیماری است، بهتر است در برنامه‌ی خود تجدید نظر کنید. چرا که تحقیقات استفاده از مکمل های غذایی را در این راه مفید نمی‌دانند. احتمالا مصرف مکمل برای شما ضرر ندارد؛ اما وقتی از خطر بروز بیماری‌های مختلف صحبت به میان می‌آید، غذاهایی که می‌خورید یا از رژیم غذایی خود حذف می‌کنید تأثیر بیشتری روی وضعیت سلامتی‌تان دارند. برای اینکه بدانید آیا دلایل شما برای مصرف مکمل منطقی هستند یا خیر، موارد زیر را در نظر بگیرید:
دلایلی که نیاز به مصرف مکمل های غذایی را تأیید می‌کنند
- اشتهای بسیار کمی دارید، به طوری که کمتر از حد معمول غذا می‌خورید.
- بیش از یک هفته است که از یک رژیم غذایی محدود پیروی می‌کنید. برای مثال، به‌دلیل جراحی فقط از غذاهای مایع استفاده می‌کنید یا به‌طور خودخواسته به منظور کاهش وزن رژیم غذایی خود را محدود کرده‌اید.
- به بیماری خاصی مبتلا هستید که توانایی بدن را برای جذب مواد مغذی کاهش می‌دهد (مثل بیماری سلیاک و کولیت اولسراتیو) یا تحت یک عمل جراحی قرار گرفته‌اید که در جذب طبیعی مواد مغذی اختلال ایجاد می‌کند (مانند جراحی بایپس معده و جراحی ویپل).
- به‌طور موقت نیاز شما به مواد مغذی افزایش یافته است (مانند بارداری).
- زندگی بسیار پرمشغله‌ای دارید و نمی‌توانید هر روز یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید.
دلایلی که نشان می‌دهند احتمالا به مکمل های غذایی نیاز ندارید
- خوب غذا می‌خورید، اما همیشه احساس خستگی می‌کنید (ابتدا با پزشک صحبت کنید تا علت اصلی بروز این مشکل مشخص شود).
- یک رژیم غذایی نسبتا خوب دارید، اما می‌خواهید سلامت خود را تا حد امکان بهبود بخشید.
گاهی اوقات، شما فقط به مواد مغذی خاصی نیاز دارید و لازم نیست تمام ویتامین‌ها و مواد معدنی را به‌شکل مکمل دریافت کنید. برای مثال، به کم‌خونی مبتلا هستید و فقط باید دریافت آهن را افزایش دهید.
۲. با متخصص تغذیه مشورت کنید
میزان نیاز بدن به مواد مغذی مختلف به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله: سن، جنسیت، وضعیت سلامتی، داروهای مصرفی و باردار یا شیرده بودن. اگر در مورد مصرف مکمل های غذایی مطمئن نیستید، با متخصص تغذیه مشورت کنید تا شرایط و رژیم غذایی فعلی شما را ارزیابی کند. متخصص تغذیه پیشنهاداتی برای بهبود رژیم غذایی‌تان ارائه می‌دهد و در صورت لزوم برای شما مکمل تجویز می‌کند. همچنین به شما می‌گوید که از چه محصولی با چه دوزی استفاده کنید و مصرف آن را تا چه مدت زمانی ادامه دهید.
در موارد زیر لازم است قبل از مصرف هر نوع مکملی با متخصص تغذیه یا پزشک مشورت کنید:
- باردار هستید یا در دوران شیردهی به‌سر می‌برید
- قرار است جراحی کنید
- به بیماری خاصی مبتلا هستید
- دارو مصرف می‌کنید
۳. از زیاده‌روی در مصرف مکمل های غذایی بپرهیزید
فرض کنید می‌خواهید مکمل ویتامین C بخرید. وقتی به داروخانه می‌روید یا محصولات فروشگاه‌های آنلاین را بررسی می‌کنید، متوجه می‌شوید که بعضی از محصولات فقط ویتامین C دارند و در بعضی از آن‌ها این ماده‌ی مغذی همراه با سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی یا گیاهان دارویی یافت می‌شود.
ممکن است استفاده از مکمل‌های حاوی مواد مغذی مختلف ایده‌ی خوبی به نظر برسد، اما اگر بدن‌تان به تمام آن‌ها نیاز نداشته باشد، احتمال دارد دچار مسمومیت شوید. بنابراین، فقط مکمل‌هایی را بخرید که مشخص شده است مصرف آن‌ها برایتان لازم است. بیش از آنچه که نیاز دارید، خرید نکنید. اگرچه مکمل‌های غذایی به‌طور کلی بی‌خطر هستند، اما مصرف بیش از حد آن‌ها می‌تواند برای سلامتی مضر باشد.
۴. برچسب روی محصول را به‌دقت بخوانید
برچسب‌ها طوری طراحی شده‌اند که توجه‌ی شما را به خود جلب کنند تا محصول را بخرید. اگرچه تولیدکنندگان مکمل باید قوانین خاصی را در مورد ادعاهای خود رعایت کنند، اما ممکن است فواید محصولات‌شان را بیشتر از واقعیت جلوه دهند. به ادعاهای روی برچسب محصول نگاه کنید و مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن را بخوانید. با این کار متوجه می‌شوید که در مکمل انتخابی شما دقیقا چه موادی وجود دارد. همچنین می‌توانید نام و اطلاعات تماس سازنده را پیدا کنید. در مصرف مکمل‌هایی که حاوی مواد دیگری مثل گیاهان دارویی هستند، احتیاط کنید. چرا که تحقیقات کافی در مورد اثربخشی و عوارض احتمالی آن‌ها وجود ندارد.
کلام پایانی
مصرف مکمل غذایی یک انتخاب شخصی است که باید با مشارکت پزشک یا متخصص تغذیه و بر اساس نیازهای منحصر به فرد شما انجام شود. همیشه به یاد داشته باشید که ممکمل های غذایی نمی‌توانند جایگزین رژیم غذایی سالم و متعادل شوند. مکمل‌ها برای حفظ سلامتی شما معجزه نمی‌کنند. اما اگر به‌دلیل بیماری، مصرف دارو و سایر موارد نمی‌توانید تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کنید، مصرف آن‌ها کمک‌کننده است. چرا که دریافت ناکافی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری به کمبود مواد مغذی منجر می‌شود و عملکرد اندام‌های مختلف بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
منابع: hsph.harvard, realsimple, verywellfit
