آیا ایکس‌باکس و پلی‌استیشن نیاز به ساخت کنسول دستی دارند؟
با ورود نسل نهم به میانه‌‌‌ی راه خود، شایعات در مورد سخت‌افزارهای جدید کنسول‌ها دوباره شدت گرفته‌اند. اگر یک چیز را بخواهیم نام ببریم که صنعت بازی‌های ویدیویی در آن مهارت زیادی داشته باشد، آن چیزی نیست جز پیروی از ترندها، به ویژه زمانی که می‌توان از آن‌ها پول زیادی بدست آورد. این بار موضوع محبوب، کنسول‌های دستی است.
گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد هم مایکروسافت و هم سونی به دنبال ساخت کنسول‌های دستی هستند و آن‌ها را به عنوان بهترین گزینه برای آینده‌ی نزدیک می‌بینند. در واقع استدلالشان این است که نینتندو با کنسول سوییچ یکی از پرفروش‌ترین کنسول‌های خود را تولید کرده است، شرکت ولو با استیم دک به موفقیت رسیده و سونی نیز با دستگاه پلی‌استیشن پورتال خود، توانسته فروش خوبی داشته باشد. پس چرا نباید یک کنسول دستی اختصاصی برای پلی‌استیشن ۵ یا ایکس‌باکس سری وجود داشته باشد؟ این موضوع برای مدیران اجرایی که همیشه خود را در آمار مالی غرق می‌کنند، کاملاً منطقی است. در مصاحبه‌ای با سایت پولیگان (Polygon)، فیل اسپنسر (Phil Spencer) بیان کرد:
من خوشحالم که شرکت‌هایی مانند ولو، لنوو و ایسوس در فرم جدیدی نوآوری کردند. باید بگویم که وقتی روی این دستگاه‌ها بازی می‌کنم، تقریباً احساس می‌کنم که بیشتر به یک کنسول شباهت دارند تا یک کامپیوتر دستی.
در همین حال، بلومبرگ (Bloomberg) گزارش داده که سونی نیز در حال کار روی یک کنسول دستی جدید است.
اگر کنسول‌های دستی به عنوان پلی برای ورود به نسل دهم کنسول‌ها باشند یا حتی یک رقیب احتمالی برای کنسول‌های خانگی، فرصت‌ها و چالش‌های تقریباً یکسانی پیش روی این بازار قرار دارد.
فرصت‌ها
رفتار مصرف‌کننده
در سال ۲۰۱۷، زمانی که کنسول سوییچ عرضه شد، نینتندو اعلام کرد که تعداد بیشتری از گیمرها ترجیح می‌دهند روی آن به عنوان یک دستگاه دستی مستقل بازی کنند. به احتمال زیاد با گذشت زمان، کسانی که ترجیح می‌دهند از این سیستم به عنوان یک دستگاه متصل به مانیتور یا تلویزیون اتاق خود بازی کنند، از نظر درصدی افزایش نیافته، بلکه شاید حتی کاهش نیز پیدا کرده باشد. به همین دلیل، بازار برای یک کنسول دستی پتانسیل بالایی دارد. این چیزی است که برای فیل اسپنسر که روی شعار «بازی در همه جا و روی هر دستگاهی» تمرکز دارد، بسیار جذاب خواهد بود. رویای نهایی اسپنسر این است که بی‌نیاز از سخت‌افزار باشد و برند ایکس‌باکس را به یک سرویس تبدیل کند. یک کنسول دستی که بتواند بازی‌های ایکس‌باکس را اجرا کند، ابزاری دیگر خواهد بود که از طریق آن، اکوسیستم ایکس‌باکس می‌تواند جایگاه خود را پیدا کند. برای سونی نیز یک کنسول دستی اختصاصی می‌تواند گسترشی برای پلی‌استیشن پورتال باشد.
تنها نکته‌ای که باید در اینجا آن توجه کرد، این است که نینتندو سوییچ برای بازیکنان نینتندو و به طور خاص برای اجرای بازی‌های نینتندو ساخته شده است. اگرچه گاهی اوقات گیمرها به عنوان یک گروه واحد در نظر گرفته می‌شوند، اما تفاوت‌های قابل توجهی بین چیزی که گیمرها از یک دستگاه نینتندو و دستگاه پلی‌استیشن یا ایکس‌باکس انتظار دارند، وجود دارد.
سرویس ابری
مایکروسافت سرویس بازی ابری ایکس‌باکس (Xbox Cloud) را برای سرویس اشتراکی گیم پس راه‌اندازی کرده است و اکنون این ویژگی را به ۵۰ بازی تحت مالکیت خود اضافه کرده است و انتظار می‌رود بازی‌های بیشتری به این سرویس بپیوندند. سونی که زمانی پیشرو در انقلاب بازی‌های ابری بود و شرکت گای‌کای (Gaikai) را نیز خریداری کرد، اکنون در تلاش است تا با اعلام تازه‌ترین راهکارهای ابری خود برای دستگاه پلی‌استیشن پورتال (PlayStation Portal)، خود را به مایکروسافت برساند. دستگاه پلی‌استیشن پورتال می‌تواند به محتواهای ابری دسترسی پیدا کند، بدون اینکه به پلی‌استیشن ۵ متصل باشد. این بدان معناست که ما یک گام به سمت داشتن یک کنسول دستی اختصاصی برای سیستم پلی‌استیشن ۵ نزدیک‌تر شده‌ایم. فناوری ابری کنسول دستی را از محدودیت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری که در گذشته وجود داشت، رها می‌کند.
بازی‌های موبایل
هیچ چیزی مایکروسافت را خوشحال‌تر نمی‌کند از اینکه راهی پیدا کند تا بتواند از سرمایه‌گذاری خود در اکتیویژن بلیزارد و همچنین کینگ، استفاده کند. اگر بازی‌های کنسول یا موبایل بتوانند به شیوه‌ای یکدیگر را تقویت کنند، مانند وارزون و کال آو دیوتی موبایل، کنسول دستی می‌تواند راه‌حلی ایده‌آل باشد. یکی دیگر از مزایا می‌تواند ایجاد پلی بین بازی‌های موبایل و کنسول باشد که به مایکروسافت این امکان را می‌دهد تا کاربران موبایل خود را به پلتفرم‌های کنسول سنتی بیاورد. این استراتژی می‌تواند مهم باشد، زیرا یک گزارش دیگر نشان داده است که بازی‌های موبایل از نینتندو سوییچ به عنوان نقطه ورودی برای گیمرهای جدید و اغلب جوان‌تر پیشی گرفته‌اند. امکان افزایش درآمد با ترکیب تجربه‌های موبایلی و کنسولی می‌تواند قابل توجه باشد، به ویژه برای گیمرهای جوان‌تر و کسانی که با پرداخت‌های درون‌برنامه‌ای در بازی‌های موبایلی آشنا هستند. تا به امروز به نظر می‌رسد دو بازار جداگانه برای بازی‌های کنسولی و موبایلی وجود دارد، اما این موضوع به این معنی نیست که هرگز به هم نمی‌رسند. در واقع تفاوت به این دلیل است که گیمرها به دنبال تجربه‌های متفاوتی از بازی در کنسول و گوشی‌های هوشمند بوده‌اند، اما این تمایز به مرور زمان با پیشرفت بازی‌های موبایلی کم‌رنگ‌تر می‌شود.
بازی‌های سرویس محور و سرویس‌های اشتراکی
سونی به طور سنگینی روی بازی‌های سرویس محور سرمایه‌گذاری کرده و مایکروسافت خود را به همه چیزهای مربوط به گیم‌پس متعهد کرده است. هر دو مورد می‌توانند از یک کنسول دستی بهره‌مند شوند. بازی‌های سرویس محور به طور چندنفره ساخته می‌شوند، بنابراین داشتن یک کنسول که می‌توانید آن را به هر جایی که دوستانتان هستند ببرید، بسیار جذاب است. اگرچه سونی اخیراً تعداد پروژه‌های سرویس محوری که قصد دارد منتشر کند را کاهش داده است، اما خبر «۹۵ درصد استودیوهای حال حاضر مشغول ساخت یا عرضه‌ی بازی سرویس محور هستند» نشان‌دهنده افزایش سرمایه‌گذاری در این حوزه است. علاوه بر آثار سرویس محور، خدمات اشتراکی می‌توانند جایگاهی در کنسول‌های دستی پیدا کنند. به عنوان مثال، رویای فیل اسپنسر برای تبدیل کردن گیم‌پس به نتفلیکس بازی‌های ویدئویی و به طور ایده‌آلی روی سیستمی که از محدودیت‌های اتاق نشیمن رهاست، منطقی است. چالش بزرگ آن، پیدا کردن یک سیگنال وای‌فای قوی خواهد بود، مشکلی که خوشبختانه هر سال کمتر و کمتر می‌شود.
لیستی متنوع از بازی‌ها
در گذشته به دلیل محدودیت‌های سخت‌افزاری، کنسول‌ها بازی‌های خاص خود را دریافت می‌کردند و حتی با ذکر شکست‌های پلی‌استیشن پرتابل و پلی‌استیشن ویتا به عنوان نمونه‌هایی از اینکه چگونه تکنولوژی خوب نتوانست بازار مناسبی پیدا کند، ممکن است بگویید که احتمال تکرار این تاریخ بالا به نظر می‌رسد چرا که سونی در حمایت کامل از کنسول‌های دستی خود در کنار سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های کنسولی که سودآورتر بودند، با چالش روبرو بوده است. با این حال می‌توان گفت که این اتفاق برای کنسولی دستی که به لیستی گسترده از بازی‌ها دسترسی دارد، رخ نخواهد داد. به عنوان مثال استیم دک از همان ابتدا به لیستی عظیم از بازی‌ها دسترسی داشت و فروش قوی پلی‌استیشن پورتال نیز نشان‌دهنده این است که بازیکنان علاقه‌مند به بازی کردن بازی‌هایشان روی سیستم‌هایی غیر از کنسول اصلی‌شان هستند، به شرطی که دستگاه دستی قیمت مناسبی داشته باشد. وقتی به این موضوع دسترسی به بازی‌های اضافی در اشتراک‌های پلی‌استیشن پلاس یا گیم پس اضافه شود، یک دلیل دیگر برای این که کنسول دستی می‌تواند یک پیشنهاد جذاب باشد، ایجاد می‌شود.
چالش‌ها
کاهش کیفیت گرافیکی و قیمت
اگر از برخی چالش‌های فنی مانند مشکلات کنترلر، آسیب صفحه نمایش و وزن دستگاه بگذریم، کیفیت گرافیکی موضوعی است که نیاز به بررسی دارد. به عنوان مثال شما نمی‌توان همان میزان کیفیت و نرخ فریمی که از یک بازی روی کنسول خانگی می‌گیرید را روی کنسولی مانند استیم دک دریافت کنید. شاید بتوان گفت که این موضوع طبیعی است اما اگر یک کنسول دستی اختصاصی با قیمتی بالاتر از ۵۰۰ دلار عرضه شود یعنی با قیمتی بالاتر از کنسول‌های خانگی، مصرف‌کنندگان ممکن است انتظار داشته باشند که دستگاه حداقل با دیگر مدل‌ها از نظر عملکرد برابری کند. اگر این دستگاه‌ها مجبور به پایین آوردن کیفیت و نرخ فریم بازی‌ها در مقایسه با نسخه‌های کنسولی خود باشند که به نظر اجتناب‌ناپذیر است، توجیه اقتصادی برای خریداران کنسول دستی اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد. اگر این افت کیفیت بیش از حد باشد، ممکن است خریداران به سرعت از خرید خود پشیمان شوند، به ویژه اگر کنسول دستی جدید مستقیماً با کنسول‌های قدیمی‌تر و ارزان‌تر که قادر به اجرای بهتر بازی‌ها هستند، رقابت کند. به عنوان مثال، در زمان عرضه مورتال کامبت ۱ روی نینتندو سوییچ، مصرف‌کنندگان به دلیل تجربه پایین‌تر از حد انتظار ناراضی بودند. با این حال، در این مورد، حداقل سوییچ یک جایگزین ارزان‌تر نسبت به ایکس‌باکس سری ایکس/اس و پلی‌استیشن ۵ است.
بازار سخت‌افزاری پراکنده
یکی از انتقادهایی که به ایکس‌باکس سری اس وارد شده، این است که این کنسول به اندازه‌ی برادر بزرگ‌تر خود، ایکس‌باکس سری ایکس قدرتمند نیست و این امر منجر به مسائلی شده است. به دلیل وجود دو مدل، اکوسیستم ایکس‌باکس سری اکنون از هم گسیخته شده و مایکروسافت با چالشی روبرو است که چگونه بهترین راه را برای ارضای بازارهای هر دو کنسول پیدا کند. این مسئله همچنین ناشران مستقل را تحت تأثیر قرار داده است. اگر به عنوان مثال، کنسول دستی جدید سونی به تعداد بالایی فروش برود، این موضوع می‌تواند ناشران را مجبور به اولویت‌بندی بازی‌های بیشتری برای کنسول دستی کند و این به قیمت کاهش کیفیت گرافیکی بازی‌ها برای پلی‌استیشن ۵ پرو تمام خواهد شد. با توجه به اینکه عامل اصلی فروش پلی‌استیشن ۵ پرو قدرت اضافی آن است، اگر مصرف‌کنندگان بیشتر به خرید دستگاه‌های دستی تمایل پیدا کنند تا پرو، یک کنسول دستی اختصاصی ممکن است مانع از پیشرفت تکنولوژی بازی‌ها نیز شود. گفتنی است که در نهایت، شرکت‌ها به دنبال پول هستند و اگر مشتریان نشان دهند که بیشتر دستگاه‌های دستی می‌خواهند، احتمال اینکه بازی‌ها برای مشخصات کنسول دستی ساخته شوند، زیاد خواهد بود.
توسعه‌دهندگان روز به روز هوشمندتر می‌شوند و آثاری خلق می‌کنند که می‌تواند روی طیف بیشتری از دستگاه‌ها کار کند، اما اگر مجبور به ساخت بازی‌ها برای سخت‌افزارهای ضعیف‌تر باشند، قطعاً بر آنچه مایلند در زمینه‌هایی مثل اندازه جهان‌های بازی، تعداد دشمنان روی صفحه و دیگر مزایای دستگاه‌های قدرتمندتر انجام دهند، تأثیر خواهد گذاشت. پلی‌استیشن و ایکس‌باکس امروزه به‌خاطر قابلیت‌های سطح بالا شناخته می‌شوند و یک کنسول دستی محبوب ممکن است به طور منفی بر این موضوع تأثیر بگذارد.
کنار رفتن دیسک‌های بازی
در یک دنیای ایده‌آل، ناشران دوست دارند که تمام بازی‌های خود را به صورت دیجیتالی بفروشند. به این شکل، شرکت‌ها با هر بازی که به فروش می‌رسانند، درآمد بالاتری کسب می‌کنند و هم‌زمان هزینه‌های خود را نیز کاهش می‌دهند. در واقع دور از تصور نیست که فکر کنیم کنسول‌های دستی آینده‌ای که سونی و مایکروسافت ارائه می‌دهند، از هرگونه رسانه‌ی فیزیکی مانند کارتریج یا میکرو اس‌دی صرف نظر کرده و به جای آن فقط بازی‌ها را به صورت دیجیتال را ارائه دهند. هدف این است که مصرف‌کنندگان را مجبور به خرید بازی‌ها از فروشگاه‌های پلی‌استیشن یا ایکس‌باکس کنند. برای سونی و مایکروسافت و دیگر ناشران، این برد بزرگی خواهد بود، اما این بازار فیزیکی است که بیشترین آسیب را می‌بیند.
این وضعیت باعث تأسف است زیرا بازار فیزیکی همچنان نقش اساسی در صنعت بازی‌ها دارد. بر اساس داده‌های فروش بازی‌ها، یک سوم هزینه‌های بریتانیایی‌ها برای بازی‌های ایکس‌باکس و پلی‌استیشن که هم به صورت دیجیتال و هم فیزیکی عرضه شده‌اند، در سال ۲۰۲۳، مربوط به فرمت فیزیکی بوده است. در دوره‌ی تعطیلات سه‌ماهه‌ی چهارم این رقم به بیش از ۴۰ درصد رسید که ظاهرا به لطف هدیه و کادوهای افراد به یکدیگر بوده است. در نتیجه آن یک سوم هزینه‌های فیزیکی هیچ انتخابی جز خرید دیجیتالی نخواهند داشت و تمام خریدهای بازی باید دیجیتالی شده و از فروشگاه‌های محدودی صورت بگیرد. حتی نینتندو، با انتشار قریب‌الوقوع نینتندو سوییچ ۲، از خطرات پذیرفتن دنیایی کاملاً دیجیتال آگاه است، زیرا بخش بزرگی از فروش‌ها در این کنسول همچنان فیزیکی است.
البته بر اساس گزارش‌ها، نینتندو سوییچ ۲ همچنان از رسانه‌های فیزیکی پشتیبانی خواهد کرد. این حرکت جسورانه است، به ویژه با توجه به تعداد بازی‌های فیزیکی پلی‌استیشن ۵ و ایکس‌باکس که در حال حاضر در بازار وجود دارد. این در حالی است که خبرهایی منتشر شده که دیسک درایو جانبی پلی‌استیشن ۵ پرو تقریباً در همه جا به فروش زیادی رسیده است. بنابراین یک کنسول دستی تمام دیجیتالی ممکن است برای همه‌ی کاربران پلی‌استیشن و ایکس‌باکس جذاب نباشد.
به طور کلی جذابیت کنسول‌های دستی برای ناشران و تولیدکنندگان قابل درک است. موفقیت چشمگیر نینتندو سوییچ، استیم دک و پلی‌استیشن پورتال همه به یک جهت اشاره می‌کنند. این نشان می‌دهد که بازیکنان خواهان بازی با آزادی بیشتر هستند. این راه‌حل بسیاری از مشکلات مربوط به فیزیکی بودن را حل می‌کند و درهای بیشتری به روی بازی به صورت ابری و خدمات اشتراکی بازی‌ها باز می‌کند. این فرصتی است که منتظر است تا سونی و مایکروسافت از آن استفاده کنند. هرچند در حال حاضر، ما اطلاعات زیادی درباره برنامه‌های سونی و مایکروسافت نداریم. در نهایت، هدف ممکن است توسعه دستگاه‌هایی باشد که همان سرویس‌هایی را ارائه دهند که استیم دک ارائه می‌دهد، یعنی دستگاه‌های مکمل برای پلتفرم‌های کنسولی موجود. این استراتژی ارزش دنبال کردن را دارد، اما بازار برای چنین دستگاهی به طور کامل آزمایش نشده و ممکن است این فرصت در کنسول‌ها نسبت به رایانه‌های شخصی، از پتانسیل کمتری برخوردار باشد.
در نتیجه، متغیرهای زیادی در موفقیت تجاری کنسول‌های دستی وجود دارد. فناوری بسیاری از مشکلاتی که کنسول‌های قدیمی‌تر را گرفتار کرده بود، حل کرده است اما به نظر می‌رسد که متغیر نهایی قیمت و انتظارات بازیکنان از این سیستم‌ها است. رفتار مصرف‌کنندگان دائماً تغییر می‌کند و شاید اکنون زمان آن باشد که یک کنسول دستی پلی‌استیشن ۵ یا ایکس‌باکس عرضه شود.
منبع: gameindustry.biz
