۷ فیلم و سریال ترسناک «جیغ» از بدترین تا بهترین
سری «جیغ» فراز و نشیب‌های خود را داشته است و در این‌جا به بهانه اکران باز راه اندازی فیلم جدید این مجموعه در سال ۲۰۲۲، به رتبه‌بندی فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی این فرنچایز در مقایسه با یک‌دیگر می‌پردازیم.
وس کریون (خالق فیلم «کابوس در خیابان الم») در اواسط دهه ۹۰ میلادی با افزودن عنصری از طنز خود آگاه به فرمول زیرژانر اسلشر، آن را متحول کرد. قهرمانان نوجوان «جیغ» همگی قوانین کلیشه‌ای مرتبط با زنده ماندن در یک فیلم اسلشر را می‌دانستند و با این حال باز هم توسط یک قاتل نقابدار تیزهوش که به اندازه قربانیانش زرنگی نشان می‌داد به طرز وحشتناکی کشته می‌شدند.
- جیغ صدای مرد عنکبوتی را خفه کرد! (باکس آفیس هفته)
- ۱۷ فیلم شبیه «چیزهای عجیب» که سرشار از وحشت و ماجراجویی هستند
- نقد فیلم جیغ؛ فیلم‌های ترسناک قاتل‌ها را خلاق‌تر می‌کنند
این فرنچایز در بلندمدت نتوانست نظرات مثبت منتقدان را حفظ کند. «جیغ ۲» در سال ۱۹۹۸ نقدهای قابل توجهی دریافت کرد اما «جیغ ۳» در دهه اول قرن جدید، با خروج کوین ویلیامسون (فیلمنامهنویس) از پروژه، دیگر مثل قبل نبود و بسیاری از منتقدان و بینندگان احساس می‌کردند که جایگزین او، ارن کروگر نمی‌تواند جادوی فیلم‌های قبلی را بازیابی کند. «جیغ ۴» نیز در دهه گذشته تفرقه‌انگیزتر بود و بسیاری از منتقدان، آن را بازگشتی خوشایند می‌دانستند، در حالی که برخی ادعا می‌کردند ژانر متااسلشر قدیمی شده است.
سریال تلویزیونی «جیغ» در سال ۲۰۱۵ نیز درباره یک معما در شهری کوچک بود که بیشتر شبیه به اثر اقتباسی اخیر نتفلیکس، شخصی درون خانه شماست شباهت داشت تا فیلم‌های کریون و خشم طرفداران فرانچایز اصلی را برانگیخت. سریال «جیغ: رستاخیز» در سال ۲۰۱۹ نیز به لحن فیلم اصلی نزدیک‌تر بود اما نتوانست به اندازه آن، نظر مساعد منتقدان را جلب کند. مخاطبان و طرفداران با وجود بازراه‌اندازی این مجموعه در سال ۲۰۲۲ و بازگشت شخصیت شرور اصلی با آن ماسک نمادین به همراه سیدنی پرسکات، دیویی، گیل و صدای راجر ال جکسون و افزودن مواردی بیشتر به سری اصلی، طبیعتا کنجکاو هستند که از رتبه‌بندی فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی «جیغ» در مقایسه با یک‌دیگر آگاه شوند.
۷. سریال جیغ (Scream)
- خالق: متیو سیگنر
- بازیگران: ویلا فیتزجرالد، بکس تیلور کلاوس، کارلسون یانگ
- سال انتشار: ۲۰۱۵
- امتیاز راتن تومیتوز: ۶۱ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به سریال: ۷ از ۱۰
آخرین اثر این سری، مجموعه «جیغ» محصول ۲۰۱۵ از شبکه ام‌تی‌وی است. سریال‌های نتفلیکس مانند «مراسم نیمه‌شب» یا «تسخیر خانه هیل» ثابت کردند که آثار ترسناک هم می‌توانند به خوبی در تلویزیون ارائه شوند اما اقتباس تلویزیونی «جیغ» یک سریال دو فصلی است که بیشتر شبیه یک مجموعه تلویزیونی سطحی و آبکی است تا یک اثر اسلشر. فصل اول علی‌رغم تلاش‌های بازیگران با استعدادی از جمله بکس تیلور کلاوس، جان کارنا، کارلسون یانگ و تام مدن، لحن و سبک بصری بی‌جان یک درام نوجوانانه را یک داستان فرعی معمایی درباره قتل ترکیب می‌کند. فصل ۱ حداقل نسبت به فصل افتضاح ۲ برتری دارد اما هر دو ضعیف‌ترین قسمت‌های سری جیغ تاکنون هستند و قابل مقایسه با همتایان خود در سینما نیستند. (حداقل به دلیل عدم وجود آن ماسک نمادین و مشهور).
۶. جیغ: رستاخیز (Scream: Resurrection)
- خالق: دیوید دورکین
- بازیگران: بکس تیلور کلاوس، ویلا فیتزجرالد، کارلسون یانگ
- سال انتشار: ۲۰۱۵
- امتیاز راتن تومیتوز: ۶۱ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به سریال: ۷.۱ از ۱۰
فصل ۳ سریال قبلی، «جیغ: رستاخیز» نسبت به نسخه قبلی خود، تلاشی سرزنده و مبتکرانه‌تر برای تطبیق داستان «جیغ» با تلویزیون است. با این اوصاف، این فصل هنگام رتبه‌بندی فیلم‌ها و سریال‌های ترسناک «جیغ»، باز هم حتی از بدترین فیلم‌های منتشرشده در سینما فاصله زیادی دارد. حتی حضور استعدادهایی از جمله آرجی سایلر، جورجیا ویگام و ککه پالمر هم نمی‌تواند پایان‌بندی پیچیده و نامعقول فصل را قوت بخشد. اسپویل داستان به کنار (بعید است این فصل چندان دیده شده باشد) اما این که قاتل، رفتار اجتماعی خود را به عشق فیلم‌های ترسناک نسبت دهد، برای هر سریالی یک خط داستانی نادرست محسوب می‌شود، چه رسد به این فرنچایز که بر اساس ارجاع به فیلم‌های اسلشر کلاسیک ساخته شده است.
۵. جیغ ۳ (Scream 3)
- کارگردان: وس کریون
- بازیگران: نیو کمپبل، دیوید آرکت، وس کریون
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۴۱ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۵.۶ از ۱۰
«جیغ ۳» به دلایلی منطقی به عنوان بدترین فیلم این مجموعه شهرت پیدا کرد. ارائه اکشن بیشتر در این دنباله، منجر به طنز بسیار گسترده‌ای می شود. با این حال، این اثر به اندازه بقیه فیلم‌ها قوی نیست اما آن جذابیت فیلم‌های تلویزیونی اولیه وس کریون را در دل خود دارد و احمقانه بودن آن به لطف هماهنگی و همدلی درخشان بازیگران قابل بخشش است. برخی از صحنه‌ها، مانند انفجار و نشت گاز، واقعا فراتر از فضا و حال و هوای معمول فیلم‌های اسلشر این فرنچایز هستند اما با وجود این نکات، رونمایی فیلم از قاتل مضحک و بی‌مزه آن چندان جالب نیست. تلاش فیلم برای برجسته کردن بدرفتاری نهادی هالیوود با زنان تحسین برانگیز است اما این اقدام همچنان استثمارگرانه است و علی‌رغم نیت خوب فیلم‌ساز، به خوبی مدیریت نمی‌شود.
۴. جیغ ۴ (Scream 4)
- کارگردان: وس کریون
- بازیگران: نیو کمپبل، دیوید آرکت، وس کریون
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۱
- امتیاز راتن تومیتوز: ۶۱ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۲ از ۱۰
«جیغ ۴» با بازگرداندن فیلمنامهنویس اصلی، کوین ویلیامسون، نوید یک بازگشت ایده‌آل را می‌داد اما این دنباله رویکرد چندان شگفت‌انگیزی برای بازراه‌اندازی این سری ندارد. «جیغ ۴» مانند فیلم‌های آخر و خنده‌دار «جمعه سیزدهم»، از افتتاحیه جسورانه تا پایان تلخ و فوق‌العاده‌اش، به شدت به عناصر کمدی خود تکیه می‌کند. این اثر احمقانه‌ترین و به‌طور شگفت‌انگیزتری جالب‌ترین فیلم این سری است و علاقه‌ای محسوس به بازگرداندن شخصیت‌های گذشته‌اش دارد.
بازیگران جوان فوق‌العاده‌ای از جمله روری کالکین، آدام برودی، آلیسون بری و ستاره سرشناسی به نام هیدن پانتییر، «جیغ ۴» را به دنباله‌ای تبدیل می‌کنند که دوست نداشتن آن غیرممکن است اما یک مشکل اساسی در دل این فیلم کمدی ترسناک جای دارد. در طی فیلم، شاهد شوخی‌های جذاب بسیاری هستیم و تعداد کمی سکانس ترسناک در آن وجود دارد و لحن سبک و لطیف‌تر اثر نیز به این معنی است که شخصیت‌های بازگشته اصلا در معرض خطری واقعی نیستند. با این اوصاف، هیچ ایرادی به یک فیلم ترسناک که بیش از حد سرگرم‌کننده باشد وارد نیست و آخرین فیلم وس کریون در واقع ادای احترامی عاشقانه به خود این ژانر است.
۳. جیغ ۲ (Scream 2)
- کارگردان: وس کریون
- بازیگران: نیو کمپبل، کورتنی کاکس، تیموتی اولیفانت
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۷
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۱ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۲ از ۱۰
«آیا فیلم بیگانگان برتر از فیلم بیگانه است؟» این بحث در صحنه اولیه «جیغ ۲» بین رندی، بازمانده فیلم اول، سیسی، تازه‌وارد فرانچایز و میکس با بازی تیموتی اولیفانت شکل می‌گیرد و آن‌ها این سوال را مطرح می‌کنند که آیا یک دنباله می‌تواند از سطح نسخه اصلی پیشی بگیرد یا خیر. کریون کارگردان و ویلیامسون، فیلمنامهنویس، عملا به بینندگان جرات می‌دهند تا «جیغ ۲» را نسبت به نسخه قبلی خود ضعیف‌تر بدانند. با این حال، این دنباله به شکلی پیروزمندانه از این طرز فکر و رویکرد سود می‌برد. «جیغ ۲» دنباله‌ای است که می‌تواند با نسخه اصلی ۱۹۹۶ برابری کند و بسیاری از تاثیرگذارترین صحنه‌های آن حتی از نمونه‌های قبلی خود نیز پرتنش‌تر هستند.
«جیغ ۲» یک کلاس تنش‌سازی است، چه زمانی که قاتل در حال تعقیب قربانی در یک استودیوی ضد صداست، چه زمانی که سیدنی در حال خزیدن بر روی بدن قاتل برای فرار از ماشین است و چه زمان فرار بافی با بازی سارا میشل گلار از دست گوست‌فیس. با این حال، دنباله با افشای نه چندان جالب هویت قاتل، ناامیدکننده ظاهر می‌شود که همین موضوع تا حدی اثربخشی کار را کاهش می‌دهد و نشان می‌دهد که این اثر نمی‌تواند کاملا با نسخه اصلی مطابقت داشته باشد. با این حال، دیالوگ پایانی لیو شرایبر تقریبا عنصر غافل‌گیری را حفظ می‌کند و «جیغ ۲» همچنان به عنوان یک دنباله موثر و کارآمد شناخته می‌شود.
۲. جیغ (Scream)
- کارگردانان: مت بتینلی اولپین، تایلر ژیلت
- بازیگران: جنا اورتگا، نیو کمپبل، میکی مدیسون
- تاریخ انتشار: ۲۰۲۲
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۸ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۱ از ۱۰
بازراه‌اندازی یک فرنچایز قدیمی پس از سال‌ها عدم فعالیت، همیشه کاری دشوار است و همان‌طور که دیده‌ایم، «کریسمس سیاه» ۲۰۱۹، «بازی کودک» ۲۰۱۹ و بسیاری دیگر از دنباله‌ها و بازسازی‌ها به طرز مسخره‌ای ناموفق بودند. هیچ‌کس امیدی به جایگزینان وس کریون افسانه‌ای در قامت کارگردانی این فرنچایز متا اسلشر نداشت اما بازراه‌اندازی «جیغ» در سال ۲۰۲۲ ثابت می‌کند که این مجموعه همچنان می‌تواند دنباله‌های مناسبی ارائه دهد. بازراه‌اندازی «جیغ» در سال ۲۰۲۲، با افشای این که مارک کینکید اکنون شوهر سیدنی و پدر فرزندانش است تا کشتن یکی از شخصیت‌های اصلی در یکی از معدود مرگ‌های ویران‌کننده این مجموعه، ثابت می‌کند که این سری هنوز می‌تواند یک داستان تازه و بدیع ارائه دهد و در عین حال نسبت به فیلم‌های قبلی وفادار بماند.
قتل‌ها نوآورانه و وحشتناک هستند، افشای قاتل مبتکرانه است و تفسیر فیلم از صنعت سینما مثل همیشه تیزبینانه است. با این حال، نقطه قوت اصلی این بازراه‌اندازی و جایی که بیش از همه مخاطبان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، توانایی آن در بازسازی این فرنچایز قدیمی برای نسل جدید است. فیلم «جیغ» ۲۰۲۲ از صحنه آغازین به بعد، همان عناصری را که فیلم‌های قبلی این مجموعه را بسیار موفق کرده بودند، به کار می‌گیرد و همان موضوعات را در جهت‌های مبتکرانه، اصیل و جدید استفاده و بازآرایی می‌کند. مسلما حضور استو ماچر با بازی متیو لیلارد می‌توانست این فیلم را به دنباله‌ای بی‌نقص تبدیل کند اما این اثر حتی بدون حضور او هم، یک دنباله وحشتناک، خنده‌دار، هوشمندانه و متقاعدکننده برای فرنچایزی که بسیاری از طرفداران فکر می‌کردند تمام شده است، به حساب می‌آید.
۱. جیغ (Scream)
- کارگردان: وس کریون
- بازیگران: نیو کمپبل، دیوید آرکت، کورتنی کاکس
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۶
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۹ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
«جیغ» اصلی در سال ۱۹۹۶ هنوز بهترین متا اسلشر است و در سطح خاص خود قرار دارد. فیلم‌نامه ویلیامسون (با نام اصلی «فیلم ترسناک») سطح این اثر را ارتقا می‌دهد اما این کارگردانی کریون است که برگ برنده آن محسوب می‌شود. فیلم اسلشر «جیغ» از افتتاحیه ویران‌گر خود (هنوز پس از دهه‌ها جسورانه به نظر می‌رسد) تا بازی‌های جذاب و پرانرژی بازیگرانش، نشان‌دهنده استعدادهای این کارگردان افسانه‌ای است. وحشی‌گری بی‌امان «آخرین خانه سمت چپ» در مرگ‌های غیرقابل تماشای کیسی و تیتوم منعکس می‌شود، حس و حال وحشتناک «کابوس در خیابان الم» در خیابان‌های وودزبورو نیز جاری است و طنز «کابوس جدید» به سبکی جذاب‌تر به این اثر اضافه می‌گردد.
طنز کار هرگز اثربخشی فضای ترسناک آن را خنثی نمی‌کند، شخصیت‌ها دوست‌داشتنی هستند و دیدن کشته شدن آن‌ها واقعا ناراحت‌کننده است و هسته مرکزی فیلم پردازش هوشمندانه‌ای دارد. بازراه‌اندازی «جیغ» در سال ۲۰۲۲ شخصیت‌های فیلم اصلی را بازمی‌گرداند اما خود فیلم اصلی بدون شک تاثیر بزرگی در سینما به جای گذاشت. «جیغ» همچنان ۲۵ سال پس از اکران، تازه، خنده‌دار، ترسناک، گواهی بر استعداد کارگردانش و اثری شاخص در ژانر اسلشر است.
منبع: screenrant
