۳۹ فیلم غیر انگلیسی زبان که مارتین اسکورسیزی دوست دارد
چند سال پیش کالین لِوی، دانشجوی فیلمسازی برای ساعتها در اتاق تدوین دبیرستان خود زمان گذراند تا بتواند فیلم پنج دقیقهای خود را به اتمام برساند. فیلمی که برای او جایزهی هنرهای جوان ملی را به ارمغان آورد. پاداش بردن این جایزه نشستی رو در رو با کارگردان راننده تاکسی (Taxi Driver) و گاو خشمگین (Raging Bull) بود.
لوی بعدها دربارهی دیدار خود با اسکورسیزی در وبلاگ شخصی خود نوشت: «لحظهای سرنوشتساز در تعیین مسیر من به عنوان یک فیلمساز بود. پیش از هر چیز باید گفت که مارتین اسکورسیزی ترسناک بود، اما بسیار سرحال و پرحرف.
او مرا جدی گرفت یا حداقل کاری کرد که من چنین باوری داشته باشم. من تقریبا به طور کامل دهانم را بسته نگهداشتم. هر سی ثانیه او به یک بازیگر، تهیهکننده، کارگردان یا یک عنوان فیلم اشاره میکرد که من هرگز نامشان را نشنیده بودم.
همین که در کنار او بودم مرا از خود بی خود کرده بود. او از فیلم من خوشش آمده بود. او گفت: «موجودات کوچک را چگونه ساختی؟» من سعی کردم توضیح بدهم که چگونه انیمیشن سه بعدی را پیدا کردم، لبهای خود را خیس کرد و شروع به صحبت کردن دربارهی جلوههای دیجیتالی در فیلم هوانورد (The Aviator) نمود. این مقایسه بیش از حد توان من بود.
من احساس میکردم که در یک فیلم هستم. این که چرا او این همه با من وقت گذراند را نمیدانم، اما همین که در کنار او بودم برایم شگفتانگیز بود. بعد از چند هفته برای او کارت تشکری فرستادم و تاثیر فراوانی را که بر روی من گذاشته بود برایش شرح دادم.
برایش نوشتم که بعد از ملاقات با او فهمیدهام که دربارهی هیچچیز به اندازهی کافی نمیدانم به خصوص دربارهی تاریخ سینما و به خصوص سینمای بینالمللی. از او پرسیدم که آیا پیشنهادی دارد که از کجا آغاز کنم؟»
بعد از یکی، دو هفته دستیار اسکورسیزی برای لوی بستهای فرستاد که روی آن نوشته بود: «آقای اسکورسیزی لیستی از ۳۹ فیلم موردعلاقهی خارجی خود و تعدادی کتاب را به من دادهاند و خواستهاند آنها را برای شما بفرستم. این باید یک قدم بزرگ برای شروع تحصیلات سینمایی شما باشد.»
لیست اسکورسیزی شامل برخی کلاسیکها نظیر متروپولیس و دزد دوچرخه است که در سرتاسر جهان شناخته شده هستند و به طور غیرمنتظرانهای فردریکو فللینی و اینگمار برگمان در لیست زیر حضور ندارند، اما لیست شامل فیلمهای پس از جنگ ژاپن از جمله سه فیلم از کوروساوای کبیر است.
۱. متروپولیس (Metropolis)
- محصول: آلمان/ ۱۹۲۷
- کارگردان: فریتز لانگ
- بازیگران: بریجیت هلم، گوستاو فرولیش
- نمرهی متاکریتیک: ۹۸ از ۱۰۰
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
نخستین فیلم در لیست اسکورسیزی فیلمی است از یکی از سرشناسترین کارگردانهای اکسپرسیونیست آلمان. کارگردانی آلمانی که پیشنهاد هیتلر و سران نازی را برای ساختن فیلم در جهت اهداف آنها رد کرد. فریتز لانگ در ۵ دسامبر ۱۸۹۰ در وین اتریش به دنیا آمد. او بعد از قدرت گرفتن حزب نازی به آمریکا مهاجرت کرد و فیلمهایی نظیر خشم (Fury)، تعقیب بزرگ (The Big Heat) و … را در آمریکا مقابل دوربین برد.
متروپلیس داستان شهری است در آینده در سال ۲۰۲۶ میلادی که در آن انسانها به دو دسته اندیشنده و کارگر تقسیم شدهاند. دسته نخست در آسمانخراشهای مجلل بالای زمین و دسته دوم در دالانهای کارخانهای زیر زمین ساکناند.
فیلمنامهی متروپولیس براساس رمانی به همین نام از تئو فن هاربو نوشته شده است. متروپولیس از پیشگامان جلوههای ویژه در تاریخ سینما است و طراحی صحنهی گوتیک آن در تاریخ سینما ماندگار. متروپولیس از نخستین فیلمهایی است که دست به پیشبینی آینده زده است، آیندهای که در آن زندگی انسانها توسط مدرنیسم به سلطه در آمده است و از این روی فیلم در دستهی فیلمهای علمی-تخیلی جای میگیرد.
متروپولیس در مقالهی ۱۰۰ فیلم برتر سینمای دنیا که توسط مجلهی امپایر (Empire Magazine) در سال ۲۰۱۰ منتشر شد رتبهی دوازدهم را به دست آورد و در سال ۲۰۰۲ نسخهی ترمیم شدهی آن جایزهی ویژهی حلقهی منتقدان فیلم نیویورک را از آن خود کرد. همچنین سایت اند ساوند (Sight & Sound) در نظرسنجی سال ۲۰۱۲ خود متروپولیس را به عنوان سی و پنجمین فیلم برتر تاریخ انتخاب کرد.
۲. نوسفراتو (Nosferatu)
- محصول: آلمان/ ۱۹۲۲
- کارگردان: فریدریش ویلهلم مورنائو
- بازیگران: ماکس شرک، گرتا شرودر
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
کار اسکورسیزی هنوز با سینمای اکسپرسیونیست آلمان تمام نشده است. او برای دومین فیلم لیست خود به سراغ یکی دیگر از بزرگترین کارگردانهای بزرگ تاریخ آلمان رفته است.
مورنائو در ۲۲ اوت ۱۸۸۸ در امپراتوری آلمان به دنیا آمد. او در طی جنگ جهانی اول خلبان جنگی بود و پس از آن و تحت تاثیر آن نخستین فیلم خود پسر آبیپوش (The Boy in Blue) را در سال ۱۹۱۹ ساخت.
این کارگردان آلمانی نوسفراتو را بدون کسب اجازه از نویسندهی رمان دراکولا، برام استوکر، ساخت و همین باعث شد که همسر او از مورنائو شکایت کند. مورنائو در دادگاه شکست خورد و دستور داده شد تا تمام نسخههای فیلم نوسفراتو نابود شود، اما چند نسخه به طور مخفیانه توانستند جان سالم به در ببرند و در تاریخ سینما جاودان شوند.
موسیقی نوسفراتو را هانس اردمن ساخته است و تصویربرداری آن را فریتس آرنو واگنر و گونتر کرامپف انجام دادهاند.
نوسفراتو توانست در سال ۲۰۱۰ در لیست مجلهی امپایر جایگاه بیست و یکم را به دست آورد. پس از نوسفراتو اقتباسهای فراوانی از رمان دراکولا صورت گرفته است اما به جرئت میتوان گفت هیچکدام از آنها درخشش نوسفراتو را نداشتهاند.
۳. دکتر مابوزه: قمارباز (Dr. Mabuse the Gambler)
- محصول: آلمان/ ۱۹۲۲
- کارگردان: فریتز لانگ
- بازیگران: رودولف کلاین-روگه، آفرد ابل
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
سومین فیلم اسکورسیزی بازهم از آلمان است و باز هم از فریتز لانگ.
او این بار به سراغ یکی از نخستین کارهای کارنامهی لانگ رفته است؛ به سراغ نخستین فیلم از سهگانهی دکتر مابوزه. فیلمهای بعدی این سهگانه عبارتاند از؛ آخرین وصیتنامهی دکتر مابوزه (The Testament of Dr. Mabuse) محصول ۱۹۳۳ و هزار چشم دکتر مابوزه (The Thousand Eyes of Dr. Mabuse) محصول ۱۹۶۰.
دکتر مابوزه یک مغز متفکر جنایتکار است و استاد در تغییر قیافه، او به هیپنوتیزم و کنترل ذهن تسلط دارد. او بر دنیای زیرزمینی برلین نظارت میکند و به دنبال عملی کردن نقشههای خود است. شخصیت دکتر مابوزه پیش از این توسط نوربرت جکیز، نویسندهی لوکزامبورگی، در رمانهایش خلق شده بود.
لانگ با سه گانهی دکتر مابوزه یک بار دیگر به دنیا نشان میدهد که یک پیشتاز حقیقی است. او از نخستینهای تاریخ سینما در اکثر ژانرها است و در اکثر آنها موفق. تصویربرداری فیلم را کارل هافمن برعهده داشته است و فیلمنامهی آن را لانگ با همراهی تئو فن هاربو نوشته است.
۴. ناپلئون (Napoleon)
- محصول: فرانسه/ ۱۹۲۷
- کارگردان: ابل گانس
- بازیگران: آلبر دیودونه، ژان تیسیه
- نمرهی راتن تومیتوز: ۸۸ از ۱۰۰
برای چهارمین فیلم، اسکورسیزی به سراغ کسی رفته است که همواره میخواست به عنوان ویکتور هوگوی سینما شناخته شود. مردی که در ۲۵ اکتبر ۱۸۸۹ در پاریس به دنیا آمد و در ۱۰ نوامبر ۱۹۸۱ در همانجا چشم از جهان فرو بست.
گانس که از پیشگامان نظریهپردازی سینما و مونتاژ بود، فیلمسازی را از سال ۱۹۰۹ آغاز کرد. او در سالهای آتی در سینمای فرانسه به عنوان کارگردان، تهیهکننده، نویسنده و بازیگر به فعالیت پرداخت و تاثیراتی بر سینمای دنیا گذاشت که آن را برای همیشه دستخوش تغییر کرد.
ناپلئون همانطور که از نام فیلم پیداست به زندگی ناپلئون بناپارت کشورگشای بزرگ فرانسوی میپردازد.
فیلمبرداری کار را جولز کروگز انجام داده است و فیلمنامهی آن را گانس نوشته است. فیلم از نظر اکثر منتقدان و بینندگان به عنوان فیلمی بسیار جلوتر از زمان خود شناخته میشود. فیلمی که گویا در قرن بیست و یک ساخته شده است.
۵. توهم بزرگ (Grand Illusion)
- محصول: فرانسه/ ۱۹۳۷
- کارگردان: ژان رنوار
- بازیگران: ژان گابین، اریک فون اشتروهایم
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
نمیشود به لیستی از برترینهای تاریخ سینما رسید که نام رنوار در آن به چشم نخورد، پس قطعا نمیتوان از اسکورسیزی انتظار داشت که نام رنوار را فراموش کند. رنوار در ۱۵ سپتامبر ۱۸۹۴ در پاریس به دنیا آمد و در ۱۲ فوریهی ۱۹۷۹ از دنیا رفت. اسکورسیزی در لیست خود دو فیلم از رنوار را قرار داده است. نخستین فیلم توهم بزرگ است.
توهم بزرگ داستان گروهی از زندانیان فرانسوی در زندان آلمانها در طی جنگ جهانی اول را روایت میکند که هرطور شده است میخواهند بگریزند.
توهم بزرگ نخستین فیلم خارجی زبان است که توانست نامزد دریافت بهترین فیلم از جشنوارهی جوایز اسکار شود. فیلم تاثیرات فراوانی بر فیلمسازان معاصر و البته مردان سیاسی معاصر خود گذاشت. تاثیر فیلم بر حزب نازی آنقدر زباد بود که جوزف گوبلز فیلم توهم بزرگ را دشمن سینمایی شمارهی یک مردم خواند و دستور داد تمام نسخههای فیلم نابود شوند.
یکی از نکات برجستهی فیلم توهم بزرگ نقشآفرینی کارگردان بزرگ، اریک فون اشتروهایم، در نقش یک افسر آلمانی است. فیلمبرداری کار را کریستین ماتراس انجام داده است و موسیقی آن را جوزف کاسما ساخته است.
توهم بزرگ یکی از شاخصترین فیلمهای جنگی تاریخ سینما محسوب میشود و خبر از شکلگیری تدریجی سبک سینمایی رنوار میدهد. سبکی که قرار است بعد از متولد شدنش با فیلم قواعد بازی تمام قواعد بازی سینما را تغییر دهد.
۶. قواعد بازی (The Rules of the Game)
- محصول: فرانسه/ ۱۹۳۹
- کارگردان: ژان رنوار
- بازیگران: مارسل دالیو، ژان رنوار
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۶ از ۱۰۰
قواعد بازی تا آن موقع گرانترین فیلم ساخته شده در تاریخ سینمای فرانسه با بودجهی ۲.۵ میلیون فرانک بود، اما بعد از انتشارش در فرانسه تبدیل به شکستی بزرگ برای رنوار شد، به گونهای که او گفته است بعد از انتشار قواعد بازی مطمئن بودم یا باید سینما را کنار بگذارم یا فرانسه را ترک کنم، اما به مرور زمان قواعد بازی توانست تاثیر خودش را بر تاریخ سینما بگذارد و توسط بزرگان سینما درک شود.
داستان فیلم درباره افرادی از قشر مرفه جامعه است که در ویلایی جمع شدهاند تا بنا بر عادت همیشگی پایان هفته را به شکار خرگوش و پرنده بپردازند. قواعد بازی با طنزی نقادانه و تلخ طبقهی بورژوازی فرانسه را به چالش میکشد و آن را به سخره میگیرد.
فیلمنامهی قواعد بازی توسط ژان رنوار و کارل کوچ نوشته شده است و تصویربرداری جاودان آن را جان باچلت برعهده داشتهاست.
بعد از این که نسخهی نجات یافتهی قواعد بازی دوباره در سال ۱۹۴۶ بر پردهها به نمایش درآمد، مخاطبان و منتقدان توانستند به شاهکار بودن آن پیببرند. کلود شابرول، آلن رنه و لوئی مال ،از بزرگترین سینماگران موج نوی فرانسه، بعد از دیدن نسخهی نجات یافتهی فیلم، رنوار را استاد خود معرفی کردند.
فیلم قواعد بازی و سبک بصری ژان رنوار بر بسیاری از فیلمها و کارگردانهای بزرگ بعد از خود تاثیر گذاشتند. استقاده از دوربین متحرک، عمق میدان زیاد و عدم استفادهی زیاد از مونتاژ از شاخصترین نشانههای سینمای رنوار هستند.
۷. فرزندان بهشت (Children of Paradise)
- محصول: فرانسه/ ۱۹۴۵
- کارگردان: مارسل کارنه
- بازیگران: آرلتی، ژان لویی بارو
- نمرهی متاکریتیک: ۹۶ از ۱۰۰
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
کارنه در ۱۸ اوت ۱۹۰۶ در پاریس به دنیا آمده است و نود سال بعد در کلمر فرانسه از دنیا رفته است. او از چهرههای برجستهی تاریخ سینمای فرانسه و از پیشروان جنبش رئالیسم شاعرانه بوده است.
فرزندان بهشت در دورهی اشغال فرانسه توسط نیروهای نازی ساخته شده است و فیلمی است به سبک رمانتیسم.
فیلم داستان یک معشوق و چهار عاشق او را روایت میکند که هر کدام آنها به شیوهی خودشان دلباختهی او هستند.
فیلمنامهی فیلم توسط ژاک پرهور نوشته شده است و در نوزدهمین دورهی جوایز اسکار برای بهترین فیلمنامهی غیراقتباسی نامزد شدهاست. فیلمبردار فیلم راجر هوبرت بوده و تدوین آن را هنری راست انجام داده است.
فرزندان بهشت از فیلمهایی است که بر کارگردانهای بزرگی همچون تروفو و آن طور که از این لیست برمیآید بر اسکورسیزی تاثیر فراوانی گذاشته است.
۸. رم، شهر بیدفاع (Rome Open City)
- محصول: ایتالیا/ ۱۹۴۵
- کارگردان: روبرتو روسلینی
- بازیگران: آنا ماگنانی، آلدو فابریزی
- نمرهی راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
روسلینی از آنجایی که از پایهگذاران نئورالیسم ایتالیا میباشد، از شناخته شدهترین کارگردانهای تاریخ سینما است و رم، شهر بیدفاع از شناختهشدهترین فیلمهای جنگی تاریخ سینما. روسلینی با رم، شهر بیدفاع سهگانهی جنگ خود را آغاز میکند. سهگانهای که با فیلمهای پاییزا و آلمان سال صفر (Germany Year Zero) ادامه مییابد.
روسلینی در ۸ می ۱۹۰۶ در رم به دنیا آمد و در ۳ ژوئن ۱۹۷۷ در هفتاد و یک سالگی در رم چشم از جهان فرو بست.
رم، شهر بیدفاع روایت ایتالیای جنگ زدهای است که از دیکتاتوری درونی و استعمار بیرونی رنج میبرد و روایت گروهی آزادیخواه که به پشتوانهی جرئت و شهامت خود پایداری میکنند.
فیلمنامهی رم، شهر بیدفاع را سرجیو آمیدی و فردریکو فللینی نوشتهاند و موسیقی آن را رنزو روسلینی ساخته است.
رم، شهر بیدفاع توانست جایزهی بزرگ جشنوارهی فیلم کن را به دست آورد و با قاببندیهای فوقالعادهی فیلمبردار خود، اوبالدو آراتا، ایتالیایی جنگزده و غرق در خفقان را به بهترین حالت به تصویر بکشاند.
۹. پائیزا (Paisan)
- محصول: ایتالیا/ ۱۹۴۶
- کارگردان: روبرتو روسلینی
- بازیگران: جولیتا ماسینا، ماریا میکی
- نمرهی راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
فیلم بعدی در لیست اسکورسیزی باز هم از پدرخواندهی موج نوی سینمای فرانسه، روبرتو روسلینی، است. پاییزا که با نام دیگر از خودیها هم شناخته میشود، دومین فیلم از سهگانهی جنگ روسلینی است.
شش نویسنده با هم فیلمنامهی شش قسمتی پاییزا را نوشتهاند که نام فللینی باز هم در بین آنها به چشم میخورد. تصویربرداری پاییزا بر عهدهی اوتللو مارتلی بوده و موسیقی آن را مانند سایر کارهای روسلینی رنزو روسلینی ساخته است.
پاییزا بسیاری از فیلمهای جنگی پس از خود را تحت تاثیر قرار داده است و بسیاری از کارگردانها آن را در بین فیلمهای مورد علاقهی خود نام بردهاند. پاییزا مانند سایر کارهای روسلینی از محیطهای غیراستودیویی و بازیگران غیرحرفهای بهره برده است و نئورالیسم ایتالیا را به مرحلهای جدید رسانده است.
۱۰. زمین میلرزد (La Terra Trema)
- محصول: ایتالیا/ ۱۹۴۸
- کارگردان: لوکینو ویسکونتی
- بازیگران: ماریو پیسو، آنتونیو آرکی دیاکونو
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
این فیلم نخستین فیلم از ویسکونتی کبیر در لیست فیلمهای خارجی زبان مورد علاقهی اسکورسیزی را نمایندگی میکند، اما تنها فیلم این کارگردان شهیر نیست که در این لیست آمده است. ویسکونته در ۲ نوامبر ۱۹۰۶ در میلان به دنیا آمد.
او فعالیت به عنوان کارگردان در سینما را با کارگردانی فیلم وسوسه (Ossessione) در سال ۱۹۴۳ آغاز کرد. فیلم اقتباسی بود از رمان پستچی همیشه دوبار زنگ میزند از جیمز ام. کین و خبر از کارگردانی میداد که قرار است دنیای اقتباسهای سینمایی را به لرزه در بیاورد.
فیلم زمین میلرزد اقتباسی ناکامل است از رمان آی مالاوگلیا (I Malavoglia) از جووانی ورگا که داستان زندگی گروهی از روستائیان ماهیگیر را روایت میکند.
ویسکونتی که از سردمداران نئورالیسم ایتالیا محسوب میشود از بازیگران غیرحرفهای و مکانهای غیراستودیویی بهره برده است و داستانی روایت کرده است از سختیهای یک زندگی روستایی.
سبک بصری ویژهی وسکونتی که شامل حرکات طولانی دوربین و میزانسنهای شلوغ است هم در این فیلم مانند سایر آثار او دیده میشود.
۱۱. دزدان دوچرخه (The Bicycle Thieves)
- محصول: ایتالیا/ ۱۹۴۸
- کارگردان: ویتوریو دسیکا
- بازیگران: لامبرتو ماجرینی، انزو استایولا
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
ویتوریا دسیکا و دزدان دوچرخه به گفتهی بسیاری از تاریخنگاران سینمایی نخستین کارگردان و نخستین فیلم جریانساز نئورالیسم ایتالیا به طور جدی هستند. دسیکا در ۷ ژوئیه ۱۹۰۱ در لاتزیو به دنیا آمد و در هفتاد و سه سالگی از دنیا رفت.
او به همراه چزاره زاواتینی که نامش در بین فیلمنامهنویسان دزدان دوچرخه هم به چشم میخورد از پیشگامان نئورالیسم ایتالیا محسوب میشوند.
دزدان دوچرخه داستان پدری است که در مقابل فرزندش به نیستی معنوی کشانده میشود. داستان در هم شکستن شمایل مقدس یک پدر در مقابل پدرش به دنبال فقر.
دزدان دوچرخه توانست گلدن گلوب و اسکار بهترین فیلم خارجی زبان را به دست آورد. بسیاری از کارگردانهای بزرگ تاریخ سینما دلیل روی آوردن به فیلمسازی خود را دیدن این فیلم اعلام کردهاند.
۱۲.اومبرتو دی. (Umberto D.)
- محصول: ایتالیا/ ۱۹۵۲
- کارگردان: ویتوریو دسیکا
- بازیگران: کارلو باتیستی، ماریا پیا کازیلیو
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
باز هم فیلمی دیگر از ویکتوریا دسیکا. مردی که تاریخ سینما را به قبل و بعد از خود تبدیل کرد. دسیکا نه تنها از طریق فیلمهای خود تاریخسازی کرد بلکه شاگردانی را تربیت نمود که از میان آنها افرادی برخواستند که سینما را دستخوش تغییر کردند، یکی از این افراد فردریکو فللینی بود.
اومبرتو دی. داستان مرد کهنسال آبرومند و بازنشستهای را روایت میکند که از پس تامین مخارج زندگی خود بر نمیآید و از طریق صاحبخانه تحت فشار است که اتاق خود را ترک کند.
آمبرتو دی یک شاهکار شخصیتپردازی است. شیمی خاصی که بین اومبرتو و سگ او در فیلم به نمایش گذاشته میشود از بهترینهای روابط انسان-حیوان تاریخ سینما است. همچنین اومبرتو از یک شاهکار فیلمنامهنویسی بودن فراتر میرود و در قاببندیها و بازی با سایه و روشن هم تبدیل به یک شاهکار ماندگار سینمایی میشود.
چزاره زاواتینی فیلم را در یک جمله چنین تعریف میکند: «داستان زندگی کسی که هیج اتفاقی برایش نمیافتد»
۱۳. دیو و دلبر (Beauty and the Beast)
- محصول: فرانسه/ ۱۹۴۶
- کارگردان: ژان کوکتو
- بازیگران: ژان ماره، ژوزت دی
- نمرهی متاکریتیک: ۹۲ از ۱۰۰
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
ژان کوکتو شاعر، نقاش، نمایشنامهنویس و کارگردان فرانسوی است که در ۵ ژوئیه ۱۸۸۹ در فرانسه به دنیا آمد و در هفتاد و چهار سالگی به دنبال سکتهی قلبی در گذشت.
کوکتو از کارگردانهای مطرح سینمای کلاسیک فرانسه محسوب میشود و فیلم دیو و دلبر از شاخصترین فیلمهای کارنامهی کاری او به عنوان کارگردان است.
فیلم بر اساس قصهی پریان معروف دیو و دلبر ساخته شده است و توانسته است نامزد دریافت جایزهی بزرگ فستیوال کن شود.
فیلمنامهی فیلم را خود کوکتو نوشته و موسیقی آن را ژرژ اوریک ساخته است. تصویربرداری فیلم هم آنری آلکان برعهده داشت.
۱۴. داستان توکیو (Tokyo Story)
- محصول: ژاپن/ ۱۹۵۳
- کارگردان: یاسوجیرو ازو
- بازیگران: چیشو ریو، ستسوکو هارا
- نمرهی راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
اوزو در ۱۲ دسامبر ۱۹۰۳ در توکیو به دنیا آمد. او فعالیت خود را به عنوان کارگردان در عصر سینمای صامت ژاپن آغاز کرد و طی عمر فعالیت حرفهای خود پنجاه و سه فیلم ساخت. اوزو در سن شصتسالگی در روز تولدش بر اثر ابتلا به سرطان در گذشت.
داستان توکیو قصهی والدین میانسالی را روایت میکنند که در یک تابستان تصمیم میگیرند به شهر توکیو سفر کنند تا با فرزندان خود دیداری تازه کنند، اما هیچ یک از فرزندان به آنها محبتی نمیکند و آنها تنها از سوی عروس خود به گرمی پذیرفته میشوند.
داستان توکیو روایت تقابل سنت است با مدرنیته. روایت ضربه خوردن و نابودی آن چه در گذشته مورد احترام بود. روایت تغییر نسلها و فرهنگها. روایتی که قاببندیهای محکم ازو به بهترین شکل آن را برای مخاطب بازگو میکند.
موسیقی داستان توکیو را کوجان سایتو ساخته است و فیلمنامهی آن اقتباسی ناکامل از فیلم راهی به فردا ساختن (Make way for Tomorrow) از لئو مککری است، که توسط ازو و کوگو نودا نوشته شده است.
داستان توکیو در اکثر لیستهای برترین فیلمهای تاریخ سینما در بین ده فیلم برتر قرار میگیرد مانند نظرسنجی سایت اند ساوند در سال ۲۰۱۲ که در آن رتبهی سوم را به دست آورد.
۱۵. زیستن (Ikiru)
- محصول: ژاپن/ ۱۹۵۲
- کارگردان: آکیرا کوروساوا
- بازیگران: تاکاشی شیمورا، میکی اوداگیری
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
زیستن چهاردهمین فیلم کارنامهی سراسر شاهکار کوروساوا است. کارگردانی که بیشک سینمای ژاپن را به قبل و بعد از خودش تقسیم نمود. کوروساوا در چهاردهمین فیلم خود یکبار دیگر از فضای سنتی ژاپن و ساموراییها فاصله گرفته است و به دنیای مدرن پرداخته است.
زیستن داستان زندگی کارمند بانک میانسالی در شهر توکیو را روایت میکند که پس از سالها زیستن به صورت یکنواخت، از زندگی خسته شده است و حالا که زمان کمی برای زندگی کردن دارد به دنبال معنا میگردد.
فیلمنامهی زیستن را کوروساوا و شینوبو هاشیموتو از داستان مرگ ایوان ایلیچ از لئو تولستوی اقتباس کردهاند و موسیقی آن را فومیو هایازاکا ساخته است.
زیستن توانست تاکاشی شیمورا را نامزد دریافت بهترین بازیگر مرد خارجی زبان جشنوارهی بفتا کند. همچنین فیلم در رتبهبندی برترینهای منتشرشدهی سال ۲۰۱۰ از مجلهی امپایر رتبهی چهل و چهارم را به دست آورد.
۱۶. هفت سامورایی (Seven Samurai)
- محصول: ژاپن/ ۱۹۵۴
- کارگردان: آکیرا کوروساوا
- بازیگران: توشیرو میفونه، تاکاشی شیمورا
- نمرهی متاکریتیک: ۹۸ از ۱۰۰
- نمرهی راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
کوروساوا در ۲۳ مارس ۱۹۱۰ در توکیو به دنیا آمد و بعد از اینکه سینمای ژاپن را در دنیا جاودانه کرد در هشتاد و هشت سالگی در ۶ سپتامبر ۱۹۹۸ از دنیا رفت.
هفت سامورایی داستان یک سامورایی ارشد و شش سامورایی دیگر است که میخواهند از روستایی در مقابل گروه دزدان محافظت کنند و به آنها دفاع از خود را بیاموزند، اما پیش از این که آموزش آنها تمام شود گروه دزدان آنها را مورد حمله قرار میدهند.
موسیقی فیلم را باز هم فومیو هایازاکا ساخته است و فیلمنامهی آن را کوروساوا به همراه شینوبو هاشوموتو و هیدئو اوکونی نوشتهاند.
هفت سامورایی از آن دست فیلمهایی است که بارها در تاریخ سینما به آن ارجاع داده شده است که معروفترین آنها فیلم هفت دلاور (The Magnificent Seven) سال ۱۹۶۰ از جان استرجز است.
هفت سامورایی نامزد دریافت بهترین طراحی صحنه و بهترین طراحی لباس از اسکار شد و کوروساوا توانست شیر نقرهای جشنوارهی ونیز را به دست آورد. همچنین فیلم در رتبهبندی سال ۲۰۱۲ مجلهی سایت اند ساوند توانست رتبهی هفدهم را در بین برترین فیلمهای تاریخ مال خود کند.
۱۷. اوگتسو (Ugetsu)
- محصول: ژاپن/ ۱۹۵۳
- کارگردان: کنجی میزوگوچی
- بازیگران: ماسایوکی موری، ماچیکو کیو
- نمرهی راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
میزوگوچی زادهی ۱۶ می ۱۸۹۸ است. او در توکیو زاده شد و در پنجاه و هشت سالگی به دنبال سرطان خون در کیوتو چشم از جهان فرو بست. کوروساوا دربارهی او میگوید: «کارگردانهای اندکی میتوانند گذشتهی ژاپن را آن طور که او واقعبینانه میدید، ببینند.»
فیلمنامه اقتباسی است از داستانهای کتابی به همین نام از اوئدا آکیناری که توسط ماتسوتارو کاواگوچی و یوشیکادا یودا نوشته شده است. تصویربرداری فیلم را هم کازوئو میاگاوا بر عهده داشته است. تادائوتو کاینوشو هم طراحی لباس فیلم را انجام داد که برای آن نامزد دریافت اسکار شد.
اوگتسو از برترین فیلمهای عصر طلایی سینمای ژاپن است و سبک اشرافی میزوگوچی به وضوح در آن به چشم میخورد. اوگتسو به همراه فیلم راشومون (Rashomon) از کوروساوا فیلمهایی هستند که آغاز کنندهی عصر طلایی سینمای ژاپن و معرفیکنندهی این سینما به دنیای غرب هستند.
۱۸. سانشوی مباشر (Sansho the Bailiff)
- محصول: ژاپن/ ۱۹۵۴
- کارگردان: کنجی میزوگوچی
- بازیگران: کینویو تاناکا، بوشیاکی هانایاگی
- نمرهی راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
میزوگوجی که در سبک بصری برخلاف کوروساوا به سبک خلوص فیلمسازی شرقی پایبند بود، توانسته است دو فیلم در لیست فیلمهای مورد علاقهی بینالمللی اسکورسیزی داشته باشد.
برداشتهای طولانی، ترکیببندی مورب، دوربین متحرک و باوقار و فیلمبرداری پرنور از شاخصترین ویژگیهای بصری سبک میزوگوچی هستند که در فیلم سانشوی مباشر به بهترین نحو و پختهترین حالت به نمایش در میآیند.
فیلمنامه را فوجی یاشیرو و یوشیکاتا یودا از داستان کوتاهی به همین نام از موری اوگای اقتباس کردهاند و کازئو میاگاوا مانند بسیاری دیگر از فیلمهای میزوگوچی پشت دوربین او نشست.
فیلم در نظرسنجی سال ۲۰۱۲ مجلهی سایت اند ساوند رتبهی پنجاه و نهم را به دست آورد. سانشوی مباشر از پرارجاعترین فیلمهای تاریخ سینما محسوب میشود.
۱۹. بهشت و دوزخ (High and Low)
- محصول: ژاپن/ ۱۹۶۳
- کارگردان: آکیرا کوروساوا
- بازیگران: توشیرو میفونه، تاتسویا ناکادای
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
بعد از این که اسکورسیزی در فیلم رویاها (Dreams) از کوروساوادر سال ۱۹۹۰ نقش ونگوک را ایفا کرد، دیگر عشق و علاقهی اسکورسیزی به کوروساوا از کسی پنهان نبود. بنابراین حضور سه فیلم از این کارگردان ژاپنی در لیست فیلمهای بینالمللی مورد علاقهی کارگردان رفقای خوب (Goodfellas) و کازینو (Casino) دور از انتظار نیست.
فیلم داستان مرد ثروتمندی است که بعد از مشاجره با شرکای خود در مییابد که فرزندش ربوده شده است. ناشناسی با او تماس میگیرد و تقاضای پول میکند. مرد در ابتدا میخواهد با کمال میل پول را پرداخت کند اما در مییابد که اشتباهی رخ داده است و به اشتباه فرزند رانندهاش را دزدیدهاند و فرزند او سالم است.
بهشت و دوزخ داستان یک مرد است در مقابل یک دوراهی اخلاقی. کوروساوا در سالهای پختگی و بعد از شکلگیری کامل سبک خودش یکبار دیگر از فضای سنتی ژاپن فاضله گرفته است و به ژاپن مدرن میپردازد و پیچیدگیهای زندگی در جامعهی مدرن را روایت میکند.
آهنگساز فیلم ماسارو ساتو است و فیلمنامهی آن اقتباسی ناکامل است از رمان خونبهای پادشاه (King’s Ransom) از اد مکبین که کوروساوا، اگونی، هیسایتا و کیکوشیما آن را نوشتهاند.
۲۰. آدمهای ناشناس (Big Deal on Madonna Street)
- محصول: ایتالیا/ ۱۹۵۸
- کارگردان: ماریو مونیچلی
- بازیگران: ویتوریو گاسمن، مارچلو ماسترویانی
- نمرهی راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰۰
اسکورسیزی بالاخره از سینمای شرق آسیا فاصله میگیرد و دوباره به اروپا باز میگیردد، اما این مرتبه به اروپای اواخر دههی پنجاه.
مونچیلی زادهی ۱۶ مه ۱۹۱۵ در توسکانی ایتالیا است. او برای نخستین بار در سال ۱۹۳۵ کارگردانی را با فیلم بچههای خیابان پائول (The Paul Street Boys) تجربه کرد. او از پیشگامان کمدیهای سینمایی مخصوص کشور ایتالیا است.
آدمهای ناشناس روایت پهپه، یک بوکسور بازنشسته، است که نقشهی سرقت از یک فروشگاه لوازم دسته دوم در ایتالیا را طراحی میکند. او به همراه اعضای تیمش و راهنماییهای دانته که سارقی سابقهدار است در این مسیر گام برمیدارد.
فیلم توانست تا نامزدی در بخش بهترین فیلم خارجی زبان سی و یکمین دورهی جوایز اسکار پیش برود اما در نهایت رقابت را به فیلم دایی من (My Uncle) اثر ژاک تاتی واگذار کرد.
موسیقی فیلم را پییرو اومیلیانی ساخته است و تصویربردار فیلم جانی دی ونانتزو بوده است.
۲۱. روکو و برادرانش (Rocco and His Brothers)
- محصول: ایتالیا/ ۱۹۶۰
- کارگردان: لوکینو ویسکونتی
- بازیگران: آلن دلون، آنی ژیراردو
- نمرهی متاکریتیک: ۸۴ از ۱۰۰
- نمرهی راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰۰
اسکورسیزی باز هم به کارنامهی ویسکونتی باز میگردد، اما این بار به نیمهی دوم کارنامهی او یعنی قسمتی که ویسکونتی تمرکزش را بر سینما بیشتر کرد و اپرا و تئاتر را به تدریج کنار گذاشت.
روکو و برادرانش داستان یک خانوادهی روستایی است که از روستا به میلان مهاجرت میکنند تا بتوانند شغلی پیدا کنند.
تصویر سیاه و سفیدی که دوربین جوزپه روتونو در این فیلم توانسته است به دام بیندازد وقتی با موسیقی ماندگار نینو روتا همراه میشود این فیلم را تبدیل به پدیدهای ماندگار در تاریخ سینمای بینالملل میکند.
ویسکونتی با آرامش و با دوربینی پرسشگر یکبار دیگر هضم شدن زندگی روسایی و سنتها توسط مدرنیته را به بهترین صورت ممکن به تصویر میکشد و برادرکشی را موشکافانه بررسی میکند. بازی درخشان و ماندگار آلن دلون در این فیلم او را بیش از پیش در چشم بزرگان سینما برجسته نمود.
فیلم توانست شیر نقرهای ونیز را برای ویسکونتی به همراه آورد.
۲۲. چهارصد ضربه (The 400 Blows)
- محصول: فرانسه/ ۱۹۵۹
- کارگردان: فرانسوا تروفو
- بازیگران: ژان پییر-لئو، آلبرت رمی
- نمرهی راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
اسکورسیزی از جمله کارگردانهای پیشتاز آمریکایی است که همیشه تاثیرپذیری خود از موج نوی فرانسه را اعلام کرده است، پس دور از انتظار نیست اگر فیلمی که از نخستین فیلمهای شکلدهنده به جریان موج نوی فرانسه بود در لیست فیلمهای موردعلاقهی او دیده شود.
چهارصدضربه داستان پسربچهای را روایت میکند که به دنبال اتفاقاتی که در خانه جریان دارد از آن فرار میکند. چهارصدضربه داستان پسربچهای تنها است در تقابل با افراد جامعهای که میخواهند هر چه زودتر او را به یکی مانند خودشان تبدیل کنند.
نمیشود از چهارصدضربه حرف زد و به نمای انتهای فیلم و رهایی کودک در مسیر رسیدن به دریایی که در تمام فیلم آرزوی آن را داشت، حرف نزد. تروفو در یک نمای نهایی تمام آن چه در طول فیلم قصد گفتنش را داشت، بازتاب میدهد و به ذهن مخاطب متبادر میکند. این نما از ماندگارترین نماهای تاریخ سینما است.
تروفو که فیلمنامه را با همراهی مارسل موسی نوشته بود توانست به همراه او نامزد اسکار رشتهی بهترین فیلمنامه ی غیراقتباسی شود. همچنین تروفو توانست جایزهی بهترین کارگردانی را از جشنوارهی فیلم کن به دست آورد.
۲۳. به پیانیست شلیک کن (Shoot the Piano Player)
- محصول: فرانسه/ ۱۹۶۰
- کارگردان: فرانسوا تروفو
- بازیگران: شارل آزناوور، ماری دوبوآ
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
باز هم فرانسه، باز هم موج نو و باز هم تروفو.
تروفو در ۶ فوریهی ۱۹۳۲ در پاریس به دنیا آمد و در پنجاه و دو سالگی از دنیا رفت. او از نامداران سینمای فرانسه و از پیشگامان موج نو بود.
به پیانیست شلیک کن داستان پیانیست کلاسیکی را روایت میکند که بعد از خودکشی همسرش به کلی علاقهاش به زندگی را از دست داده است تا زمانی که وارد رابطهی عاشقانهی دیگری میشود و درگیریهایی با یک گروه خلافکار پیدا میکند.
به پیانیست شلیک کن هم داستانی جذاب را روایت میکند و هم در شخصیتپردازی با بهرهگیری از فلشبکها ما را به پیانیست نزدیک میکند. تروفو از تمام آن چه آموخته است بهره میبرد تا بتواند آن چه می خواهد روایت کند را به بهترین حالت بر پردهی نقرهای بیاورد.
موسیقی فیلم را ژرژ دلرو ساخته است و تصویر آن را رائول کوتار گرفته است.
۲۴. از نفسافتاده (Breathless)
- محصول: فرانسه/ ۱۹۶۰
- کارگردان: ژان لوک گدار
- بازیگران: ژان پل بلموندو، جین سیبرگ
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
کار اسکورسیزی با موج نوی فرانسه به پایان نرسیده است و او یکی از بزرگترین کارگردانهای پیشروی موج نو را فراموش نکرده است.
از نفس افتاده روایت مردی لاابالی و فراری است که در دام عشقی نافرجام میافتد و همین عشق او را به نیستی میکشاند.
گدار در از نفس افتاده بسیاری از قراردادهای سینمای قبل از خود را برهم میزند و سبک بصریای نوین خلق میکند. او با روایت خود ذهن مخاطب را درگیر میکند و باعث میشود مخاطب به چیزهایی توجه کند که پیش از این برایش از اهمیت بالایی برخوردارد نبودهاند.
فیلمبردار از نفس افتاده رائول کوتار بوده است و موسیقی آن را مارشال سولال ساخته است.
از نفس افتاده توانست خرس نقرهای جشنوارهی برلین را برای گدار به ارمغان بیاورد. همچنین در نظرسنجی سال ۲۰۱۲ مجلهی سایت اند ساوند از نفس افتاده توانست رتبهی سیزدهم را در بین بهترین فیلمهای تاریخ به دست بیاورد.
۲۵. دستهی جداافتادهها (Band of Outsiders)
- محصول: فرانسه/ ۱۹۶۴
- کارگردان: ژان لوک گدار
- بازیگران: آنا کارینا، کلود براسر
- نمرهی متاکریتیک: ۸۸ از ۱۰۰
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
گدار در ۳ دسامبر ۱۹۳۰ در پاریس به دنیا آمد و تاثیر فراوانی بر سینمای نوآوارنهی دنیا گذاشت.
گدار با دستهی جداافتادهها یکبار دیگر بیش از پیش قواعد را بر هم میزند. خود گدار از این فیلم به عنوان دیدار آلیس در سرزمین عجایب با فرانتس کافکا یاد میکند.
صدای گدار که به عنوان راوی فیلم خودش نقشآفرینی میکند از ماندگارترین ویژگیهای این فیلم به حساب میآید. تدوین پویا و نوآورانه که در سایر کارهای گدار دیده میشود، در این فیلم هم به نحو کمنظیری خودش را نشان میدهد.
فیلمبرداری این کار گدار را هم رائول کوتار به انجام رسانده است و موسیقی آن را میشل لوگران ساخته است.
فیلم سرشار از صحنههای ماندگاری است که نمیشود هنگام برشمردن صحنههای ماندگار تاریخ سینما از یادآوری آنها چشمپوشی کرد. یکی از برجستهترین آنها صحنهی دویدن سه شخصیت اصلی فیلم در موزه است که بعدها کارگردانهای بزرگی همچون برناردو برتولوچی در فیلم رویاپردازان (Dreamers) به آن ارجاع دادهاند.
۲۶. سبقت (Il Sorpasso)
- محصول: ایتالیا/ ۱۹۶۲
- کارگردان: دینو ریسی
- بازیگران: ویتوریو گاسمن، ژان لویی ترنتینیان
- نمرهی راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
دینو ریسی در ۲۳ دسامبر ۱۹۱۶ در میلان به دنیا آمد و در نود و یک سالگی در همانجا چشم از جهان فرو بست.
این فیلم از بهترین نمونههای کمدی ایتالیایی شناخته میشود و تبدیل به فیلمی کالت، دارای طرفداران دوآتیشهی مخصوص، در تاریخ سینما شده است.
فیلم داستان آشنایی روبرتو، دانشجوی خجالتی حقوق در رم، با برونو، مردی چهل ساله و دمدمی مزاج، را روایت میکند.
موسیقی فیلم را ریتز اورتولانی ساخته است و تدوین آن را مائوریتسیو لوچیدی انجام داده است.
۲۷. ماجرا (L’Avventura)
- محصول: ایتالیا/ ۱۹۶۰
- کارگردان: میکلآنجلو آنتونیونی
- بازیگران: گابریله فرزتی، مونیکا ویتی
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
آنتونیونی در ۲۹ سپتامبر ۱۹۱۲ به دنیا آمد و در نود و چهار سالگی در ۳۰ جولای ۲۰۰۷ از دنیا رفت.
ماجرا روایت گمشدن دختری به نام آنا است که به همراه دوستانش برای تفریح به جزیرهای غیرمسکونی رفتهاند. بعد از گمشدن او دوستانش جستجو برای یافتن او را آغاز میکنند. معشوقهی آنا و یکی از دوستان او در حین جستجو برای یافتن آنا به هم نزدیک میشوند.
ماجرا سرشار از قاببندیهای خیرهکننده است. قابهای محکم ماجرا را آلدو اسکاواردا بستهاست. آنتونیونی در ماجرا داستان را به آرامی پیش میبرد و شخصیتها را در همین حین به آرامی پرداخت میکند.
آنتونیونی توانست جایزهی ویژهی هیأت داوران جشنوارهی کن را به دست آورد. همچنین فیلم در رتبهبندی سال ۲۰۱۰ مجلهی امپایر به رتبهی چهلم رسید.
ماجرا یکی از پرارجاعترین فیلمهای تاریخ سینما است و از جمله مهمترین ارجاعهایی که به آن شده در فیلمهای مالنا (Malena) و دربارهی الی بوده است.
۲۸. آگراندیسمان (Blow-Up)
- محصول: ایتالیا/ ۱۹۶۶
- کارگردان: میکلآنجلو آنتونیونی
- بازیگران: دیوید همینگز، ونسا ردگریو
- نمرهی متاکریتیک: ۸۲ از ۱۰۰
- نمرهی راتن تومیتوز: ۸۸ از ۱۰۰
آگراندیسمان نخستین فیلم تمام انگلیسی آنتونیونی است و داستان عکاسی را روایت میکند که در عکسی که به طور اتفاقی میگیرد تبدیل به شاهدی برای یک قتل میشود.
آنتونیونی یکبار دیگر به تمام دنیا یادآوری میکند که استاد قاببندی و روایت کردن از طریق تصاویر است.
کارلو دیپالما تصویربردار و فرانک کلارک تدوینگر آگراندیسمان بودند وموسیقی آن را هربی هنکاک ساخته بود. فیلمنامهی آن را هم آنتونیونی به همراه تونینو گوئرا و ادوارد باند براساس داستان کوتاهی از آنتونیونی نوشتهاند.
آنتونیونی برای آگراندیسمان توانست نامزد دریافت اسکار بهترین کارگردان شود، اما رقابت را به فرد زینهمان برای فیلم مردی برای تمام فصول (A Man for All Seasons) واگذارد کرد.
۲۹. پیش از انقلاب (Before the Revolution)
- محصول: ایتالیا/ ۱۹۶۴
- کارگردان: برناردو برتولوچی
- بازیگران: آدریانا آستی، فرانچسکو باریلی
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
برتولوچی در ۱۶ مارس ۱۹۴۱ در پارما چشم به جهان گشود و در هفتاد و هفت سالگی در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ از دنیا رفت. او از کارگردانهای پیشگام سینمای ایتالیا است و بسیار تحت تاثیر موج نوی فرانسه.
روایت دانشاموز جوانی در پارما سال ۱۹۶۲ که در بین دو راهی مسیحیت و مارکسیسم گیر کرده است.
برتولوچی همواره استاد روایت چگونگی تاثیرپذیری انسان از سیاست در بطن جامعه بوده است. او در این فیلم هم پیش از هر چیز به انسان میپردازد و از نگاه یک جوان به تاثیراتی که سیاستزدگی بر جامعهی او روا داشته است مینگرد.
موسیقی پیش از انقلاب را انیو موریکونهی کبیر ساخته است و تصویربرداری آن را آلدو اسکاواردا انجام داده است.
۳۰. قصاب (Le Boucher)
- محصول: فرانسه/ ۱۹۷۰
- کارگردان: کلود شابرول
- بازیگران: استفان اودران، ژان یان
- نمرهی راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
شابرول در ۲۴ ژوئن ۱۹۳۰ در پاریس به دنیا آمد و در ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۸ از دنیا رفت. او از پیشگامان موج نوی فرانسه و از مهمترین کارگردانهای تاریخ سینما محسوب میشود.
در یک عروسی روستایی در فرانسه، هلنا قصاب محلی را ملاقات میکند و جذب او میشود، اما وقتی رابطهی آنها پیشتر میرود، هلنا در مییابد که همه چیز به همین سادگی نیست.
شابرول در اوج پختگی فیلمنامهی قصاب را که خودش نوشته است به تصویر ترجمه میکند. او حاصل سالها تجربهاش را در این فیلم به رخ سینمای جهان میکشد.
۳۱. تعطیلات آخر هفته (Weekend)
- محصول: فرانسه/ ۱۹۶۷
- کارگردان: ژان لوک گدار
- بازیگران: ژان یان، میری دارک
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۶ از ۱۰۰
اسکورسیزی یک بار دیگر به گدار باز میگردد.
فیلم داستان زن و شوهری را روایت میکند که میخواهند برای بالا کشیدن ثروت پدر زن، او را به قتل برسانند.
گدار پیش از ساختن این فیلم به عنوان فیلمساز صاحبسبک موج نوی فرانسه شناخته شده بود. او در همان سالی که این فیلم اکران شد اعتقادات سیاسی خود را به طور رسمی اعلام کرد و از این جهت روح مبارزی که در این فیلم دمیده شده بود بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت.
فیلمبردار این فیلم گدار هم رائول کوتار است و موسیقی آن را آنتوان دوامل ساخته است.
۳۲. مردن با چوبهی دار (Death by Hanging)
- محصول: ژاپن/ ۱۹۶۸
- کارگردان: ناگیشا اوشیما
- بازیگران: فومیو واتانابه، کی ساتو
- نمرهی راتن تومیتوز: ۸۳ از ۱۰۰
اوشیما در ۳۱ مارس ۱۹۳۲ به دنیا آمد و در ۱۵ ژانویهی ۲۰۱۳ از دنیا رفت.
مردن با چوبهی دار روایت مرد جوانی در ژاپن است که به دو دختر تجاوز میکند و آنها را به قتل میرساند، سپس حکم اعدام برایش صادر میشود، اما زندانبان و رئیس نگهبانان در مییابند که این مجازات هیچ تاثیری روی او ندارد.
موسیقی فیلم را هیکارو هایاشی ساخته است و تصویربرداری آن برعهدهی یاسوهیرو یوکیوکا بوده است.
اوشیما باز هم به سراغ موضوعی اجتماعی رفته است که با زندگی مردم ارتباط تنگاتنگی دارد. یکی از چیزهایی که سینمای اوشیما را منحصر به فرد میکند همین نگاه ویژهای است که او به موضوعات اجتماعی دارد.
صدای اوشیما به عنوان راوی در فیلم به گوش مخاطبان میرسد، کسی که توانست تاثیر عمیقی بر سینمای جهان بگذارد و نگاهی جدید را به سینمای ژاپن اضافه کند.
۳۳. تاجر چهار فصل (The Merchant of Four Seasons)
- محصول: آلمان/ ۱۹۷۲
- کارگردان: راینر ورنر فاسبیندر
- بازیگران: هانس هیرشمولر، ایرم هرمان
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
فاسبیندر در ۳۱ می ۱۹۴۵ در آلمان به دنیا آمد و در شگفتی همگان در سن سی و هفت سالگی در ۱۰ ژوئن ۱۹۸۲ در آلمان غربی درگذشت.
هانس مردی است از طبقهی متوسط که اطرافیانش به خصوص همسرش او را به خاطر عدم داشتن جاهطلبی، مدام سرزنش میکنند و همین سرزنشها در نهایت او را به سمت اعتیاد به الکل و … میکشاند.
تاجر چهار فصل تبدیل به نقطه عطفی در کارنامهی فاسبیندر شد و او را از کارگردانی آلمانی به کارگردانی بینالمللی تبدیل کرد.
فیلمبرداری به یاد ماندی این فیلم را دیتریش لومان انجام داده است و فیلمنامهی آن را خود فاسبیندر نوشته است.
۳۴. ترس روح را میخورد (Ali: Fear Eats the Soul)
- محصول: آلمان/ ۱۹۷۴
- کارگردان: راینر ورنر فاسبیندر
- بازیگران: راینر ورنر فاسبیندر، بریجیت میرا
- نمرهی راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
اسکورسیزی برای دومین بار در لیست خودش فیلمی از فاسبیندر آلمانی قرار میدهد.
امی، زن آلمانیای شصت و شش ساله عاشق مهاجری مراکشی که بیست و پنج سال از او کوچکتر است میشود. آنها از سمت دوستان و جامعه طرد میشوند و همین باعث میشود فشار بیشتری بر این زوج و رابطهی آنها وارد شود.
فاسبیندر این بار چندین موقعیت سخت اجتماعی را با هم ترکیب میکند و داستانی را روایت میکند که او را بیش از پیش در تاریخ سینما ماندگار میکند.
تصویربرداری فیلم را یورگس یورگن انجام داده است و فیلمنامهی فیلم را خود فاسبیندر نوشته است.
۳۵. ازدواج ماریا براون (The Marriage of Maria Braun)
- محصول: آلمان/ ۱۹۷۸
- کارگردان: راینر ورنر فاسبیندر
- بازیگران: هانا شیگولا، کلاوس لوویتچ
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
به نظر میرسد راینر ورنر فاسبیندر یکی از اسطورههای سینمایی اسکورسیزی است.
فیلم داستان زنی آلمانی را روایت می کند که در آخرین روزهای جنگ جهانی دوم با یک سرباز ازدواج می کند.
فاسبیندر که دیگر نامی بینالمللی برای خود دست و پا کرده است در این فیلم به تکامل فیلمسازی خود میرسد و در اوج هنر کارگردانی به سر میبرد.
موسیقی فیلم را پییر رابن ساخته است و تصویربرداری آن را مایکل بالهاوس انجام داده است.
۳۶. سلاطین جاده (Kings of the Road)
- محصول: آلمان/ ۱۹۷۶
- کارگردان: ویم وندرس
- بازیگران: رودیگر واگلر، هانس زیشلر
- نمرهی راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
سلاطین جاده سومین قسمت از سهگانهی جاده از وندرس است که دو قسمت ابتدایی آن آلیس در شهرها (Alice in the Cities) و حرکت اشتباه (The Wrong Move) هستند که به ترتیب در سال های ۱۹۷۴ و ۱۹۷۵ ساخته شدهاند.
سلاطین جاده داستان یک مکانیکِ سیار که در آلمان غربی و نزدیکی مرز آلمان شرقی کار میکند را روایت میکند. او از یک سینما بازدید میکند و با مردی افسرده و جوان آشنا میشود که زندگی مشترکش به پایان رسیده است. آن دو تصمیم میگیرند با هم سفر کنند.
فیلمبرداری این اثر سینمایی وندرس را هم مانند سایر کارهای او رابی مولر انجام داده است و فیلمنامهی آن را خود وندرس نوشته است.
۳۷. دوست آمریکایی (The American Friend)
- محصول: آلمان/ ۱۹۷۷
- کارگردان: ویم وندرس
- بازیگران: دنیس هاپر، برونو گانتس
- نمرهی متاکریتیک: ۷۹ از ۱۰۰
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۱ از ۱۰۰
وندرس در ۱۴ اوت ۱۹۴۵ در دوسلدورف آلمان به دنیا آمد و اکنون هفتاد و پنج سال دارد.
فیلم وندرس که در دستهبندی فیلمهای نئو نوآر دستهبندی میشود داستان تام ریپلی با بازی دنیس هوپر را روایت میکند. او آمریکاییای ثروتمند است که در هامبورگ زندگی میکند و با حضور در حراجیها قیمت نقاشیهای تقلبی را افزایش میدهد تا این که یک روز با رائول مینوت آشنا میشود.
فیلم اقتباسی است از رمان بازی ریپلی از پاتریشیا هایاسمیت که فیلمنامهاش را خود وندرس نوشتهاست و تصویربرداری آن را مثل همیشه روبی مولر انجام داده است.
۳۸. معمای کاسپار هاوزر (The Mystery of kaspar Hauser)
- محصول: آلمان/ ۱۹۷۴
- کارگردان: ورنر هرتسوک
- بازیگران: برونو اسلانشتاین، بریجیت میرا
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
اسکورسیزی به معرفی فیلم از سینمای آلمان ادامه میدهد و از کارگردان نامداری به نام ویم وندرس به سراغ کارگردان بزرگ دیگری به نام ورنر هرتسوگ میرود.
فیلم داستان زندگی کاسپار هاوزر را دنبال میکند که در هفده سال ابتدایی زندگی خود در یک قفس زندانی بوده است و تنها یک اسب کوچک چوبی برای سرگرم کردن خود داشته است و تنها مردی با لباس سیاه و کلاه شاپو را دیده است که برای غذا دادن به او نزدیک میشده است.
موسیقی فیلم را فلوریان فریک ساخته است و فیلمنامهی آن را خود هرتزوگ بر اساس زندگی حقیقی کاسپار هاوزر نوشته است.
فیلم توانست جایزهی ویژهی هیئت داوران را از جشنوارهی کن سال ۱۹۷۵ به دست آورد.
۳۹. آگیره، خشم پروردگار (Aguirre the Wrath of God)
- محصول: آلمان/ ۱۹۷۲
- کارگردان: ورنر هرتسوک
- بازیگران: کلاوس کینسکی، النا روخو
- نمرهی راتن تومیتوز: ۹۶ از ۱۰۰
اسکورسیزی با سینمای آلمان آغاز کرد و حالا با سینمای آلمان لیست خود را به پایان میرساند.
هرتسوک در ۵ سپتامبر ۱۹۴۲ به دنیا آمده و اکنون هفتاد و هشت ساله است.
فیلم داستان سفر یک سردار اسپانیایی با نام لوپه دو آگوئیره و گروهی از کاشفان و کشورگشایان اسپانیایی را در قرن شانزدهم دنبال میکند که در پی کشف شهر افسانهای الدورادو هستند. شهری که گفته میشود در بین جنگلهای انبوه قرار گرفته و همه چیز آن از طلاست. آنها در طول رودخانه عظیم آمازون پیش میروند و در خطر سرخپوستان بومی، اینکاها و اختلافات داخلی و دیوانگیهای آگوئیره هستند.
فیلم در برترینهای مجلهی امپایر در سال ۲۰۱۰ رتبهی نوزدهم را به دست آورد. آگیره، خشم پروردگار از آن دست فیلمهایی است که تاثیرش بر فیلمهای دیگر مشهود است. یکی از این فیلمها اینک آخرالزمان (Apocalyypse Now) از فرانسیس فورد کاپولا است که ارجاعات بصریاش به فیلم آگیره، خشم پروردگار مشهود است.
منبع: farout magazine