این پاییز با سماور نوستالژی را به خانه بیاورید!
با شروع فصل پاییز فصل پاییز، وقتی که برگ‌های رنگارنگ درختان بر زمین می‌افتند و هوا نسیم خنکی به همراه دارد، هیچ چیز مثل یک فنجان چای گرم که با سماور تهیه شده باشد نمی‌تواند حس و حال نوستالژیک را در دل‌ها زنده کند. سماور، این وسیله دوست‌داشتنی و خاطره‌انگیز، نه تنها نمادی از سنت‌های دیرین ماست، بلکه به صمیمیت و نزدیکی همنشینی‌های خانوادگی هم روحی تازه می‌بخشد. این پاییز، با خرید سماور و ملزومات همراه آن میتوانید فضایی گرم و دلنشین را به خانه‌ی خود بیاورید و از لحظات ناب و یادآور دوران کودکی لذت ببرید.
البته من اصلا چای خور نیستم و نوشیدنی گرم مورد علاقه‌ام قهوه است. اما هر سال در عصرهای خنک پاییزی دوست دارم یک لیوان چای تازه دم بخورم و تاریک شدن هوا را تماشا کنم. شاید دلیل این علاقه همان حس نوستالژی و دلگرم کننده‌ی قدیمی باشد. به همین دلیل تصمیم گرفتم که در این مطلب از دیجی‌کالا مگ به شما بگویم چطور و با خرید چه وسایلی، بساط سماور را به راه اندازید تا خاطرات گذشته را زنده نگه دارید و لحظات شیرینی را در کنار عزیزانتان بسازید. اما قبل از آن بد نیست که با تاریخچهی سماور و همچنین چای بیشتر آشنا شوید.
سماور را بیشتر بشناسیم
سماور یکی از ابزارهای سنتی مهم در فرهنگ ایرانی و بسیاری از کشورهای همسایه است که به نمادی از میهمان‌نوازی و گپ‌وگفت‌های دوستانه تبدیل شده است. این دستگاه، که نامش از دو کلمه‌ی «ساما» به معنای خود و «ور» به معنای جوشیدن تشکیل شده، به معنای وسیلهای است که آب را خودبه‌خود به جوش می‌آورد است. سماور در واقع دستگاهی است برای تهیه‌ی چای و آب داغ و از لحاظ ساختاری شامل یک محفظه برای نگهداری زغال، المنت برقی یا شعله‌ی گاز می‌شود. با شروع به کار منبع گرمایی سماور، آب داخل محفظه گرم می‌شود و به جوش میآید.
پیدایش و توسعه‌ی اولیه
تاریخچهی سماور به قرن‌های گذشته بازمیگردد، اما گفته می‌شود که استفاده از آن به شکل امروزی از اواسط قرن هجدهم میلادی و در منطقه شهر تولا در روسیه آغاز شده است. ایرانیان هم به سرعت این وسیله را پذیرفتند و آن را با فرهنگ و سنت‌های خود هماهنگ کردند. مواد مختلفی مثثل برنج، مس و فلزات دیگر برای ساخت سماور به کار رفته‌اند که هر یک جلوه‌ای متفاوت به آن داده است.
رونق سماور در ایران
در ایران سماورها به عنوان بخشی از زندگی روزمره‌ی خانواده‌ها و مراسم‌های خاص جا باز کردند. در دوران قاجار استفاده از سماور در میان طبقات مختلف جامعه‌ی ایرانی گسترش یافت و به عنوان کالای وارداتی ارزشمند از روسیه شناخته شد. به تدریج صنعت سماورسازی در ایران به حدی پیشرفته شد که توانست سماورهایی با ذوق و اصالت ایرانی تولید کند. سماورهایی که این روزها هم در بازارهای قدیمی و جدید یافت میشوند.
تحولات مدرن و سماورهای برقی
با گذر زمان سماورها هم دستخوش تغییرات و نوآوری شدند. از سماورهای زغالی گرفته تا سماورهای نفتی و در نهایت سماورهای برقی، این وسیله همواره خود را با نیازهای روز تطبیق داده است. سماورهای برقی با استفاده از المنت‌های حرارتی، فرآیند جوشاندن آب را تسهیل کرده و ایمنی بیشتری را به همراه آورده‌اند. این موضوع باعث شد تا استفاده از سماور با استقبال بیشتری مواجه شود.
سماور، نوستالژی و فرهنگ
امروزه سماور بیش از یک وسیلهی آشپزخانه‌ای، بخشی از میراث فرهنگی مردم ایران است. بسیاری از خانواده‌های ایرانی همچنان به استفاده از سماور برای تهیه چای و ایجاد خاطره‌های نوستالژیک علاقه‌مندند. تدوین و توصیف این فرهنگ در شعر و ادبیات هم به وضوح قابل مشاهده است. سماور به عنصری جدا نشدنی از خانواده و حافظه‌ی جمعی تبدیل شده است. این وسیله همچنان جایگاه ویژه‌ای در دل مردم دارد و می‌تواند نمادی از پیوند گذشته با حال و آینده باشد.
همه چیز درباره‌ی چای
چای به عنوان یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های جهان، جایگاه خاصی در فرهنگ‌های مختلف پیدا کرده است. این نوشیدنی گرم از برگ‌های گیاه «کاملیا سیننسیس» تهیه می‌شود و انواع مختلفی مثل چای سبز، سیاه، اولانگ و سفید دارد. جالب است بدانید که هر کدام این چای‌ها خواص و عطر و طعم منحصر به فردی دارند. مصرف چای نه تنها به عنوان یک نوشیدنی لذت‌بخش است، بلکه به عنوان بخشی از زندگی روزانه و مراسم آیینی مختلف در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته است.
خاستگاه و توسعه‌ی اولیه
تاریخچهی چای به بیش از پنج هزار سال پیش و کشور چین بازمیگردد. طبق افسانه‌ها، امپراتور شن‌نونگ در حدود سال ۲۷۳۷ قبل از میلاد چای را کشف کرد. گفته می‌شود که برگ‌های چای به صورت تصادفی در آب جوش او افتادند و طعمی دلچسب به وجود آوردند. از آن زمان، چای در چین به سرعت گسترش یافت و به بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ و زندگی روزانه‌ی مردم تبدیل شد. فرآیند کشت و تولید چای در چین به یک هنر پیچیده و دقیق تبدیل شد و خیلی زود به کشورهای دیگر مثل ژاپن، کره و ویتنام هم منتقل شد.
ورود به دنیای غرب
پس از پیشرفت و گسترش در آسیا، چای در قرن هفدهم میلادی به اروپا معرفی شد. بخشی از جهان که از آن استقبال گسترده‌ای شد و این استقبال در بریتانیا بیشتر از هر بخش دیگری بود. کمپانی هند شرقی نقش مهمی در معرفی چای به بازارهای جهانی ایفا کرد. به تدریج نوشیدن چای به بخشی از زندگی روزمره و همچنین مراسم خاص در کشورهای غربی تبدیل شد. مراسم معروف «چای عصرانه» در بریتانیا یکی از نتایج همین محبوبیت است.
چای در ایران
در ایران چای جایگزین قهوه، که در دوران صفویه بسیار محبوب بود، شد. با تلاش شخصیت‌هایی مثل کاشف‌السلطنه که در اواخر قرن نوزدهم کشت چای را به ایران معرفی کرد، صنعت چای در ایران هم گسترش یافت. مناطق شمالی ایران، به ویژه گیلان و مازندران، به مراکز اصلی تولید چای تبدیل شدند و تا امروز هم به ایفای این نقش ادامه میدهند.
جایگاه چای در فرهنگ جهانی
امروزه چای به عنوان نوشیدنی‌ای که مرزهای فرهنگی را درنوردیده است، در سراسر جهان مصرف می‌شود. هر فرهنگ روش خاصی برای تهیه و نوشیدن چای دارد و آداب مربوط به چای می‌تواند بین کشورها و حتی مناطق مختلف در یک کشور متفاوت باشد. چای همچنان یک وسیله برای ایجاد ارتباطات اجتماعی، آرامش و حتی مراقبت از سلامت محسوب می‌شود. از مراسم چای ژاپنی گرفته تا مراسم چای بریتانیایی، چای به عنوان یکی از پایه‌های زندگی فرهنگی و اجتماعی در نقاط مختلف جهان شناخته می‌شود.
چطور یک بساط کامل سماور بچینیم؟
برای ایجاد یک تجربه نوستالژیک و لذت‌بخش با سماور، نیاز به تهیه و آماده‌سازی چند وسیلهی ساده دارید. این وسایل به شما کمک می‌کنند تا فضایی گرم و دلنشین را در خانه خود ایجاد کنید و از لحظات شیرین و خاطره‌انگیز لذت ببرید. در ادامه، به معرفی این وسایل می‌پردازیم.
سماور
اولین و مهم‌ترین وسیله، خودِ سماور است. میتوانید از سماورهای برقی یا زغالی استفاده کنید. سماورهای برنجی یا مسی با طراحی‌های سنتی، حس و حال قدیمی را به خوبی منتقل می‌کنند.
قوری چای
قوری چای که معمولا از جنس چینی یا سرامیک است و برای دم کردن چای روی سماور استفاده می‌شود. انتخاب قوری با طرح‌های سنتی می‌تواند به زیبایی بساط شما اضافه کند.
استکان و نعلبکی
استکان‌های شیشه‌ای کوچک و نعلبکی‌های زیبا، بخشی از تجربه نوشیدن چای با سماور هستند. این استکان‌ها معمولا شفاف و با طرح‌های ساده یا گل‌دار هستند.
سینی
یک سینی زیبا و بزرگ برای قرار دادن استکان‌ها، قوری و سایر ملزومات چای ضروری است. سینی‌های مسی یا برنجی با طرح‌های سنتی، جلوه‌ای خاص به بساط شما می‌بخشند.
قندان
قندان برای نگهداری قند یا شکر استفاده می‌شود. قندان‌های کریستالی یا فلزی با درپوش‌های زیبا، انتخاب مناسبی برای تکمیل بساط سماور هستند.
زیرسماوری
برای جلوگیری از آسیب به سطح میز یا سفره، استفاده از زیرسماوری ضروری است. زیرسماوری‌های چوبی یا فلزی با طراحی‌های سنتی، هم کاربردی و هم زیبا هستند.
کاسه‌ی چینی
یک کاسه‌ی چینی زیبا برای قرار داد در زیر شیر سماور می‌تواند ظاهر فضا را بیشتر از پیش به فضای نوستالژی قدیمی نزدیک کند. در قدیم این کاسه را زیر شیر سماور می‌گذاشتند تا وقتی شیر چکه میکند، آب روی سطح زیرسماوری یا میز جاری نشود.
قوطی چای
یک قوطی چای پر از چای تازه و با کیفیت لاهیجان همیشه باید کنار بساط سماور باشد. در قدیم این قوطی‌ها از جنس فلزی بودند و معمولا چای‌های کارخانه‌ای هم با همین قوطی‌ها فروخته می‌شدند.
چای صاف کن
برای جلوگیری از ورود تفاله‌ی چای به استکان حتما به یک چای صاف کن خوب نیاز دارید. بهترین جنس برای چای صاف کن فلز است اما اگر در دسترتان نبود میتوانید از مدل پلاستیکی هم استفاده کنید.
مرور کلی
اگر شما هم از دسته افرادی هستید که در پاییز دوست دارید فضای دنج و نوستالژی داشته باشید میتوانید با چیدن بساط سماور، این حس زیبا را به خانه‌ی خود بیاورید. با تهیه‌ی وسایلی که در این مطلب معرفی شد و چیدن آنها به شکلی زیبا و هماهنگ، میتوانید بساطی کامل و دلنشین برای سماور خود فراهم کنید و از لحظات گرم و صمیمی در کنار خانواده و دوستان لذت ببرید.
