فرق بین Ram و Rom چیست؟ هر آنچه باید بدانید
احتمالا این سوال زیاد برای شما پیش آمده که فرق بین Ram و Rom در چیست. در این مطلب، به دنبال پاسخ به سوال تفاوت رم و رام هستیم تا به اشتباه از این دو واژه به جای یکدیگر استفاده نکنید.
تفاوت رم و رام در کامپیوتر
حافظه با دسترسی تصادفی یا رم (Ram)
انوع رمها (RAM)
نقاط قوت رم
نقاط ضعف رم
حافظه فقط خواندنی (ROM)
انواع رام
نقاط قوت رام
نقاط ضعف رام
تفاوت رم و رام در گوشی
حافظههای مهمی که نقش حیاتی دارند
تفاوت رم و رام در کامپیوتر
حافظه (Memory) بخش مهمی از کامپیوتر به شمار میرود که وظیفهی ذخیرهی دادهها و اطلاعات را به صورت موقت یا دائمی بر عهده دارد. حافظه را میتوان به دو دسته کلی حافظهی اولیه و ثانویه طبقه بندی کرد.
حافظهی اولیه نوعی حافظه کامپیوتری محسوب میشود که پردازندهی مرکزی سیستم به طور مستقیم به آن دسترسی داشته و برای ذخیرهی دادههایی که رایانه در حال حاضر روی آن کار میکند استفاده میشود. حافظهی آن نسبت به حافظهی ثانویه کمتر بوده و به طور کلی در قالب دو شکل دستهبندی میشود:
- حافظه با دسترسی تصادفی (Random Access Memory) یا به اختصار RAM
- حافظه فقط خواندنی (ROM)
حافظه ثانویه نوعی حافظه کامپیوتری محسوب میشود که برای ذخیرهی دائمی دادهها و اطلاعات استفاده میشود. ظرفیت ذخیره سازی دادهها در این مدل بیشتر از حافظهی اولیه است. حافظه ثانویه به طور مستقیم از CPU قابل دسترسی نیست و به طور کلی به چهار نوع تعریف میشود:
- هارد دیسک
- دیسک فشرده (CD)
- دیسک دیجیتالی (DVD)
- فلاپی دیسک
همانطور که اشاره کردهایم حافظهی اولیه به دو دستهی Ram و Rom طبقهبندی میشود. در این مطلب فرق بین Ram و Rom را قرار است مفصلتر توضیح دهیم.
حافظه با دسترسی تصادفی یا رم (Ram)
حافظه دسترسی تصادفی (RAM) برای ذخیره برنامهها و دادههای مورد استفاده توسط CPU در زمان واقعی استفاده میشود. دادههای موجود در حافظه دسترسی تصادفی میتوانند هر تعداد بار خوانده، نوشته و پاک شوند. رم یک عنصر سخت افزاری است که دادههایی که در حال حاضر استفاده میشود را ذخیره میکند. این مولفه در واقع یک حافظهی فرار و موقتی به حساب میآید. همچنین به عنوان حافظه اصلی یا حافظه اولیه نیز نامیده میشود.
این مورد در واقع حافظهی کاربران به حساب میآید. نرم افزار (برنامه) و همچنین فایل دادهها زمانی که اجرا میشوند، روی هارد دیسک ذخیره میشوند. سپس برای اجرای بهتر، از فضای رم هم استفاده میکنند. در حقیقت فضای گسترش یافته به رم موجب میشود تا دادههای موقتی، به طور خودکار در این فضا ذخیره شوند.
انوع رمها (RAM)
رم به دو نوع تقسیم میشود:
- رم استاتیک (Static): رم استاتیک یا SRAM مقداری از اطلاعات را با استفاده از حافظههای شش ترانزیستوری ذخیره میکنند.
- رم دینامیک (Dynamic): رم داینامیک یا DRAM با استفاده از یک جفت ترانزیستور و خازن که سلول حافظه DRAM را تشکیل میدهند، کمی داده را ذخیره میکند.
نقاط قوت رم
از مهمترین نقاط قوت رم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرعت: رم بسیار سریعتر از سایر انواع حافظه مانند هارد دیسک بوده و برای ذخیرهسازی و دسترسی به دادههایی که باید به سرعت قابل دسترسی باشند ایدهآل محسوب میشود.
- فرار بودن: رم یک حافظهی فرار است؛ به این معنی که محتویات خود را با خاموش شدن برق کامپیوتر از دست میدهد. این ویژگی اجازه میدهد تا رم به راحتی دوباره برنامهریزی و برای استفادهی مجدد راهاندازی شود.
- انعطافپذیری: رم را میتوان به راحتی ارتقا بخشید یا حتی ظرفیت رم را بیشتر کرد. با این کار میتوان حافظهی دستگاه را بیشتر کرد.
نقاط ضعف رم
رم از برخی نقاط ضعف رنج میبرد:
- ظرفیت محدود: رم دارای ظرفیت محدودی بوده و به همین دلیل امکان ذخیرهسازی اطلاعات تا حد مشخصی وجود دارد.
- از بین رفتن اطلاعات: به دلیل ماهیت فرار بودن حافظهی رم، اطلاعات مهم باید روی هارد دیسک یا SSD ذخیره شود تا برای همیشه به آنها دسترسی داشته باشید.
- هزینه: برای تهیهی رم با ظرفیت بالا باید هزینهی به نسبت زیادی را در نظر داشته باشید.
حافظه فقط خواندنی (ROM)
حافظهی رام یک نوع حافظه به شمار میرود که اطلاعات از قبل روی آن ذخیره شده است. دادههای ذخیره شده در رام حتی پس از خاموش شدن رایانه حفظ میشوند. به همین دلیل رام یک مدل حافظه غیر فرار اولیه نیز معنی میشود. به همین دلیل معمولا از این حافظه برای برنامهنویسی اطلاعاتی استفاده میشود که تقریبا هیچ تغییری نمیکنند. رام در کامپیوتر اطلاعات BIOS را ذخیره میکند؛ بایوس وضعیت تمام دستگاههای متصل به مادربورد را بررسی میکند.
انواع رام
رام انواع مختلفی دارد:
- رام قابل برنامهنویسی: این یک نوع رام به شمار میرود که در آن دادهها پس از ایجاد تراشهی حافظه نوشته میشود. این مدل رام، غیر فرار است.
- رام قابل برنامهنویسی و قابل پاکسازی: نوعی دیگر از رام محسوب میشود که اطلاعات توسط تابش اشعهی فرابنفش از بین میرود.
- رام قابل برنامهنویسی و قابل پاکسازی الکتریکی: در این مدل رام میتوان با استفاده از تابش میدان الکترونی، اطلاعات را روی چیپست حافظه پاک کرد.
- رام ماسک: نوعی رام تلقی میشود که اطلاعات در جریان ساخت چیپست حافظه نوشته میشود.
نقاط قوت رام
از نقاط قوت رام میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- غیر فرار: رام یک مدل حافظهی غیر فرار است که حتی در صورت خاموش کردن سیستم کامپیوتر، اطلاعات حفظ خواهد شد. به همین دلیل رام یک گزینهی عالی برای ذخیرهسازی دائمی اطلاعات مثل آپدیتهای نرم افزاری و فریمورها به حساب میآید.
- پایداری: رام یک عنصر پایدار و قابل اتکاست؛ به همین دلیل انتخاب خوبی برای برنامهها و سیستمهای حیاتی خواهد بود.
- امنیت: رام را نمیتوان به راحتی تغییر داد. به همین دلیل این حافظه در برابر حملات سایبری و بد افزارها ایمنتر است.
نقاط ضعف رام
از نقاط ضعف رام میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- انعطافپذیری محدود: رام را نمیتوان به راحتی از نو برنامهنویسی کرد یا ارتقا بخشید؛ به همین دلیل دستکاری یا حتی شخصیسازی محتوای رام کار دشواری به نظر میرسد.
- ظرفیت محدود: رام دارای ظرفیت و گنجایش محدود است و به همین دلیل نمیتوان اطلاعات را در مقیاس و اندازهی زیاد روی آن ذخیره کرد.
- هزینه: ساخت رام هزینهبر بوده و به همین دلیل نسبت به سایر حافظهها گران قیمتتر تلقی میشود.
تفاوت رم و رام در گوشی
همان تعاریفی که برای سیستم کامپیوتر گفته شد، برای گوشی نیز صدق میکند. به طور خلاصه، رام به حافظهی داخلی دستگاه گفته میشود که تمام اطلاعات و فایلها روی آن ذخیره میشود و در حال حاضر با خرید گوشی میتوان از ۸ تا ۲۵۶ گیگابایت حافظهی رام بهرهمند شد. با نصب یک عدد SD card میتوان میزان رام گوشی را بیشتر کرد.
از سوی دیگر، رم به حافظهای در گوشیهای هوشمند گفته میشود که وقتی برنامه یا بازیهای ویدیویی را روی موبایل باز میکنید، ظرفیت رم اشغال میشود. به همین دلیل، هر اندازه ظرفیت رم در گوشی موبایل بیشتر باشد، برنامهها و بازیهای سنگینتری را میتوان روی گوشی اجرا کرد. در حال حاضر گوشیهای هوشمند دارای حافظهی رم از ۲ تا ۱۲ گیگابایت هستند. برخلاف لپتاپ و کامپیوترها، نمیتوان حافظهی رم در گوشیهای هوشمند را بیشتر کرد. در حال حاضر چنین قابلیتی برای رم گوشی موبایل تعریف نشده است.
در حال حاضر ۶ الی ۸ گیگابایت حافظهی رم برای کاربران پر مصرف و گیمر کافی به نظر میرسد. هر اندازه میزان ظرفیت رم در گوشی بیشتر باشد، به تبع قیمت گوشی نیز بیشتر خواهد بود.
حافظههای مهمی که نقش حیاتی دارند
برای جمعبندی باید گفت که رم (حافظه با دسترسی تصادفی) و رام (حافظه فقط خواندنی) دو نوع حافظه کامپیوتری هستند که اهمیت و ویژگیهای متفاوتی دارند. رم یک حافظهی پر سرعت و فرار به شمار میرود که برای ذخیره و پردازش دادههای موقت استفاده میشود. از سوی دیگر، رام یک حافظه غیر فرار بوده که برای ذخیرهسازی دادههای ماندگار مانند سیستم عامل استفاده میشود. به طور کلی، فرق بین Ram و Rom در همین مسئله نهفته است.
رم انعطاف پذیرتر بوده، اما هزینهی آن بیشتر است؛ در حالی که رام پایدارتر و امنتر است، اما آزادی و انعطاف زیادی ندارد. با درک فرق بین Ram و Rom میتوان با کامپیوتر و سایر دستگاههای دیجیتالی به شیوهی بهتری کار کرد.
منبع: دیجیکالا مگ