سوختگی با تیغ؛ علت‌ها، نحوه‌ی پیشگیری و درمان آن
سوختگی با تیغ یک نوع بیماری پوستی است که معمولا به دلیل اصلاح ایجاد می‌شود. این بیماری میتواند هر قسمتی از بدن را که با تیغ اصلاح می‌شود را درگیر کند. این بیماری میتواند آزار دهنده و دردناک باشد، اما راه‌هایی برای پیشگیری و درمان آن وجود دارد. این بیماری معمولا موقتی است و با گذشت زمان از بین می‌رود. در ادامه این مقاله تحقیقات مختصصان پوست در مورد سوختگی تیغ، دلایل و نحوه‌ی پیشگیری و درمان آن را بررسی می‌کنیم.
سوختگی با تیغ چیست؟
به گفته ربکا مارکوس، متخصص پوست و موسس Maei MD و دارای گواهی هیئت مدیره در تگزاس، سوختگی با تیغ زمانی اتفاق می‌افتد که اصطکاک ناشی از تیغ سطح پوست را مختل می‌کند و باعث تحریک پوست و فولیکول‌های مو می‌شود. به گفته دوسان ساجیک، پزشک متخصص پوست و مدیر پزشکی موسسه درما اسکین، خوشبختانه سوختگی با تیغ نوعی تحریک موقتی پوست است. او می‌گوید: «این حالت اغلب به صورت قرمزی، خارش و احساس سوزش روی پوست ظاهر می‌شود و میتواند در هر ناحیه‌ای که تراشیده شده است، از جمله صورت، پاها، زیربغل و خط بیکینی رخ دهد.»
دکتر مارکوس می‌گوید تحریک به وسیله تیغ ممکن است منجر به قرمزی و پوسته پوسته شدن پوست شود و ممکن است به برجستگی‌های قرمز رنگ و جوش‌های پوستی تبدیل شود. فولیکول‌های موی تحریک شده در برابر عفونت آسیب‌پذیر هستند، زیرابا مختل کردن سد موجود بر روی سطح پوست میتواند محلی برای ورود باکتری‌ها و سایر میکروب‌ها فراهم کند.
تفاوت سوختگی با تیغ با برآمدگی‌های ناشی از تیغ
دکتر ماکوس در این زمینه توضیح می‌دهد: «درحالی که سوختگی با تیغ به پوست تحریک شده، قرمز، پوسته پوسته و حساس اشاره دارد، برآمدگی‌های تیغ جوش‌ها یا کیست‌های بزرگتر هستند که در پاسخ به ورود باکتری‌ها به فولیکول‌های مو از طریق یک مانع پوستی مختل شده ایجاد می‌شوند.» او اضافه می‌کند که برجستگی‌های به وجود آمده بر اثر اصلاح با تیغ می‌توانند موهای زیرپوستی باشند که با رشد مجدد در زیر پوست ملتهب‌شده و حتی ممکن است عفونی شوند.
Pseudofolliculitis barbae (PFB) نوعی برآمدگی ناشی از اصلاح با تیغ است که در افرادی که موی مجعد دارند (به ویژه مردان سیاه‌پوست) بیشتز از ۶۰ درصد از آن‌ها در برخی موارد PFB را تجربه میکنند. این واکنش ناشی از اصلاح زمانی اتفاق می‌افتد که موها به عقب برمی‌گردند و پس از اصلاح دوباره وارد پوست می‌شوند و یا دوباره رشد میکنند که منجر به التهاب می‌شود.
چه چیزی باعث سوختگی با تیغ می‌شود؟
به گفته برایان هیبلر، دکتر و متخصص پوست در گروه پوست شوایگر در شهر نیویورک، سوختگی به وسیله تیغ ناشی از ضربه‌ی فیزیکی به وسیله خراشیدن تیغ بر روی مو و پوست است که باعث وجود ترک‌های ریز در پوست، التهاب و کم‌آبی پوست می‌شود.
به گفته دکتر ساجیک، سوختگی با تیغ ممکن است ناشی از دلایل زیر باشد:
- اصلاح با فشار زیاد بر روی پوست یا مکرر
- استفاده از تیغ‌های کند یا کثیف
- اصلاح در خلاف جهت رشد مو
- عدم استفاده از خمیراصلاح
- داشتن پوستی حساس یا حساسیت به محصولات اصلاح
پیشگیری از سوختگی با تیغ
استفاده از برخی روش‌های پیشگیرانه در هنگام اصلاح و یا داشتن یک روتین در هنگام اصلاح میتواند به شما در جلوگیری از سوختن پوست با تیغ کمک کند. در ادامه به توضیح این روش‌ها می‌پردازیم.
لایه‌برداری و مرطوب کردن پوست
یکی از مؤثرترین راه‌های جلوگیری از سوختگی با تیغ، آماده‌سازی پوست قبل از اصلاح است. دکتر ساجیک توصیه می‌کند که قبل از اصلاح، برای از بین بردن سلول‌های مرده پوست، با لایه‌برداری ملایم پوست شروع کنید. لایه‌برداری را می‌توان با استفاده از یک برس، اسفنج و یا یک اسکراب که برای از بین بردن سلول‌های مرده پوستی طراحی شده است انجام داد. وجود سلول‌های مرده پوست میتواند مانع از اصلاحی صاف و تمیز شود. براساس تحقیقی که در مجله درماتولوژی منتشر شده است، خیس کردن پوست قبل از اصلاح، میتواند نیروی برش مورد نیاز برای اصلاح را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. این از تحریک و کشیده شدن تیغ روی پوست جلوگیری می‌کند. بهتر است موها را قبل از اصلاح حداقل دو دقیقه با آب بشورید تا بهترین نتیجه را به دست بیاورید.
استفاده از یک تیغ تمیز و تیز
به گفته دکتر ساجیک، تمیز و تیز بودن تیغ قبل از اصلاح بسیار مهم است. تیغه‌های تمیز و تیز می‌توانند تحریک پوستی را کاهش داده و از ورود باکتری‌ها به پوست و ایجاد عفونت جلوگیری کنند. به گفته دکتر مارکوس، استفاده از یک سد نرم و مرطوب بین تیغ و پوست، مانند ژل یا کرم اصلاح نیز میتواند به روان شدن پوست، نرم شدن مو و کاهش اصطکاک کمک کند.
اصلاح صحیح
شاید اصلاح در خلاف جهت رشد مو بتواند اصلاح صورت را آسان‌تر کند، اما همچنین میتواند باعث تحریک و سوختگی پوست با تیغ شود. دکتر ساجیک می‌گوید، در جهت رشد موها را اصلاح کنید. دکتر هیبلر می‌گوید بهتر است از فشار دادن بیش از حد تیغ به پوست یا اصلاح مجدد ناحیه آسیب دیده خودداری کنید، زیرا انجام این کار باعث افزایش تحریک پوستی می‌شود.
مراقبت‌های پوستی بعد از اصلاح
دکتر ساجیک در این مورد پیشنهاد می‌کند: «پس از اصلاح، پوست را با آب خنک بشویید و از یک افترشیو یا مرطوب کننده‌ی بدون الکل استفاده کنید.» مرطوب کننده‌ها می‌توانند به تسکین سوزش پوستی و جلوگیری از خشک شدن پوست پس از لایه‌برداری کمک کنند. به گفته دکتر مارکوس، استفاده از یک محصول نرم کننده مناسب میتواند احتمال تحریک و التهاب پوستی را کاهش دهد.
درمان سوختگی تیغ
به گفته دکتر ساجیک، اگر سوختگی با تیغ برای شما تبدیل به نگرانی مداوم بعد از هربار اصلاح شده است، لیزر موهای زائد میتواند راه‌حلی طولانی‌مدت و مؤثر باشد. در این روش ملانین موجود در فولیکول‌های مو را یک پرتو‌ی نور متمرکز هدف قرار می‌دهد و رشد مو را کاهش می‌دهد. با گذشت زمان و جلسات متعدد، لیزر موهای زائد میتواند منجر به کاهش چشم‌گیر رشد مو و حتی از بین رفتن دائمی موهای زائد شود.
دکتر ساجیک برای درمان سوختگی دست و دیگر نقاط بدن با تیغ روش‌های زیر را پیشنهاد می‌کند:
- استفاده از کمپرس سرد برای کاهش قرمزی و التهاب پوست
- استفاده از ژل آلوئهورا برای تسکین خارش یا گرما بر روی پوست
- خودداری از تراشیدن یا کندن پوست تحریک شده تا زمان بهبودی
- اجتناب از پوشیدن لباس‌های تنگ که میتواند باعث تحریک بیشتر ناحیه آسیب دیده شود
- استفاده از نرم کننده پوستی مناسب بدون الکل
دکتر هیبلر می‌گوید: «الهاب و قرمزی سوختگی ناشی از تیغ را می‌توان با کرم هیدروکورتیزون درمان کرد. کرم هیدروکورتیزون یک استروئید موضعی است که میتواند قرمزی، خارش، تحریک و التهاب پوستی را کاهش دهد. هرچند نباید بدون دستور پزشک برای طولانی‌مدت از آن استفاده کرد.»
درمان خانگی سوختگی با تیغ
بسیاری از درمان‌ها برای سوختگی تیغ و موهای زیرپوستی، داروهای گیاهی یا خانگی هستند که هیچ مطالعه علمی برای حمایت از آن‌ها وجود ندارد. مطالعاتی که بر روی این داروها انجام شده قدیمی هستند و نیاز به تحقیقات به‌روز و بیشتری دارند.
آلوئهورا
آلوئهورا به عنوان تسکین دهنده و التیام‌بخش سوختگی شناخته شده است. برای درمان لایه نازکی از ژل آلوئه‌ورای خالص را بر روی ناحیه آسیب دیده بمالید. گیاه آلوئهورا در اکثر عطاری‌ها موجود است. می‌توانید خودتان به راحتی ژل آن را خارج کنید.
روغن نارگیل
روغن نارگیل علاوه بر آشپزی، کاربرد زیادی برای پوست نیز دارد. تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۰۸ نشان داده که روغن نارگیل میتواند درمانی ایمن و مؤثر برای سوختگی باشد. محققان معتقدند روغن نارگیل دارای خواص ضدالتهاب و ضدعفونی کننده است. برای درمان لایه نازکی از روغن نارگیل خالص را بر روی پوست ملتهب خود به آرامی بمالید.
روغن بادام شیرین
روغن بادام شیرین از مغز بادام خشک تهیه می‌شود و خاصیت نرم کنندگی و مرطوب کنندگی بسیار زیادی دارد. سعی کنید بعد از اصلاح، روغن بادام شیرین را به پوست خود بمالید. همچین می‌توان از آن برای کاهش التهاب پوستی نیز استفاده کرد. توجه داشته باشید که اگر به بادام حساسیت دارید، از روغن بادام شیرین استفاده نکنید.
روغن درخت چای
تحقیقاتی که در سال ۲۰۰۶ انجام شده، نشان می‌دهد که روغن درخت چای ضدالتهاب و ضدمیکروب است. از این روغن می‌توان به عنوان درمان طبیعی برای التیام زخم‌های جزئی و تسکین سوختگی نیز استفاده کرد.
کمپرس سرد و گرم
کمپرس سرد میتواند به تسکین پوست تحریک‌شده کمک زیادی کند. اگر مستعد موهای زیرپوستی و برآمدگی‌های پوستی هستید، استفاده از کمپرس گرم قبل از اصلاح میتواند به باز شدن منافذ پوستی کمک کند.
لایه‌بردارهای پوستی
لایه‌برداری پوست‌های مرده میتواند مانع از انسداد فولیکول‌های مو شود. باز نگه داشتن فولیکول‌های مو میتواند به رشد موها بعد از اصلاح و جلوگیری از رشد موهای زیرپوستی کمک کند. به خاطر داشته باشید که از این محصولات فقط به عنوان یک اقدام و عمل پیشگیرانه استفاده کنید، چراکه می‌توانند باعث تحریک پوست متلهب و آسیب دیده شوند.
چه زمان نیاز است به پزشک مراجعه کنید؟
اگر سوختگی تیغ در روی پوست شما درحال گسترش یا بدتر شدن است، یا اگر قرمزی، حساسیت پوستی شما افزایش پیدا می‌کند، زمان آن رسیده تا برای اطمینان یافتن از عدم وجود عفونت پوستی به یک متخصص پوست مراجعه کنید. پزشک با معاینه کامل و تجویز داروهای مناسب میتواند پوست شما را احیا کرده و التهاب‌های پوستی‌تان را نیز برطرف کند.
منبع: forbes, Healthline
سلام من بعد از اصلاح صورت با تیغ صورتم قرمز شده خودم فکر کنم علتش فشار زیاد بوده.
حالا رفته رفته به رنگ تیره در اومده باید چیکار کنم که لکه صورتم از بین بره؟
چی بزنم خوبه واسه از بین بردن لکه بوجود اومده؟