ردهبندی ۱۹ بازی سوپر ماریو اصلی از بدترین تا بهترین
در سال ۲۰۲۰ نینتندو سالگرد ۳۵ سالگی بازی سوپر ماریو را جشن گرفت و برای راضی نگه داشتن نوستالژی طرفداران، خبر ساخت بازی Super Mario 3D All-Stars و محصولات دیجیتالی و اسباببازیهای دیگر را با محوریت ماریو اعلام کرد تا به همه نشان دهد خط تولید بزرگترین مجموعهاش به قوت خودش باقی است.
در این ۳۵ سال، ماریو و دوستانش در صدها عنوان حضور پیدا کردند، ولی در مجموعهی اصلی «سوپر ماریو»، این لولهکش دوستداشتنی در کمتر از ۲۰ عنوان حضور داشت. با توجه به اینکه سوپر ماریو میکر ۱ و ۲ (Super Mario Maker 1 & 2) تجربههایی بسیار خاص هستند و بیشتر شبیه به ابزار ساختوساز هستند تا یک بازی واقعی، تصمیم گرفتیم تا آنها را در این فهرست نگنجانیم.
مجموعهی سوپر ماریو که در ایران تحت عنوان بازی قارچ خور هم شناخته میشود تا به امروز هیچ بازی بدی نداشته است، برای همین تدوین این فهرست، آن هم با ترتیبی که انصاف در آن رعایت شود، کار سختی بود. در سال ۲۰۱۸ ما (یعنی گیماینفورمر) در ۳۰۰مین شمارهیمان ۳۰۰ بازی تمام دوران را ردهبندی کردیم. با اینکه معیارمان برای آن ردهبندی کیفیت بازی، اهمیتش برای صنعت گیم و اهمیت فرهنگی بود، ولی در این فهرست تنها معیار میزان علاقهیمان به بازی است. این شما و این هم ردهبندی ۱۹ بازی مجموعهی اصلی سوپر ماریو از بدترین به بهترین:
۱۹. نیو سوپر ماریو بروز ۲ (New Super Mario Bros. 2)
سال انتشار: ۲۰۱۲
پلتفرم: ۳DS
برخلاف چیزی که از عنوان بازی برمیآید، نیو سوپر ماریو بروز ۲ برای ۳DS سومین عنوانی بود که در آن ماریو به ریشههای ۲بعدیاش برگشت. بازی به مکانیزمهای جوابپسدادهی بازیهای پیشین متکی بود و ماموریت فرعی جذابی معرفی کرد که مطابق با آن باید طی چند دور بازی تا حد امکان بیشترین میزان سکه را جمعآوری کنید، ولی مشکل اصلی بازی این است که طراحی مرحلهی آن در سطح بازیهای بهتر مجموعه ظاهر نمیشود و برای همین با اینکه بازی خوبی است، در انتهای این فهرست قرار دارد.
۱۸. برادران سوپر ماریو ۲: مراحل گمشده (Super Mario Bros 2: The Lost Levels)
سال انتشار: ۱۹۹۳
پلتفرم: SNES
پس از موفقیت چشمگیر برادران سوپر ماریو، هم در ژاپن و هم در آمریکای شمالی، نینتندو تصمیم گرفت یک بازی ژاپنی با نام Yume Kōjō: Doki Doki Panic را با عنوان برادران سوپر ماریو ۲ در آمریکا منتشر کند. نسخهی ژاپنی برادران سوپر ماریو ۲ در نهایت از راه کارتریج Super Mario All-Stars و با گرافیک بهبودیافته وارد بازار آمریکای شمالی شد، ولی جز فراهم کردن چالش بیشتر نسبت به نسخهی اصلی، کار خاصی انجام نمیدهد تا از سطح بازی پیشین فراتر رود.
۱۷. سوپر ماریو لند (Super Mario Land)
سال انتشار: ۱۹۸۹
پلتفرم: Game Boy
اولین بازی ماریو برای کنسولهای دستی تجربهای قوی بود، ولی بهخاطر تکنولوژی محدود گیمبوی، در نهایت تبدیل به بازیای بسیار کوتاه در دنیایی ناآشنا شد. طبعاً گرافیک بازی به گرد پای نسخههای کنسولی ماریو هم نمیرسد، ولی بازی سوپر ماریو لند با قابلحمل بودن و منحصربفرد بودنش این کمبود را جبران کرد. با تمام این صحبتها، این بازی گام رو به جلوی مهمی برای مجموعهی ماریو و البته کنسول گیمبوی بود.
۱۶. سوپر ماریو سرزمین سهبعدی (Super Mario 3D Land)
سال انتشار: ۲۰۱۱
پلتفرم: ۳DS
کسانی که DS داشتند، میتوانستند نسخهی بهبودیافتهی بازی سوپر ماریو ۶۴ را بازی کنند، ولی کسانی که ۳DS داشتند میتوانستند اولین ماجراجویی سهبعدی اوریجینال سوپر ماریو را روی کنسول دستی بازی کنند: سوپر ماریو سرزمین سهبعدی. این بازی در زمینهی طراحی مرحله، موسیقی و پاورآپ تجلیلخاطری از چند عنوان پیشین مجموعه – بهخصوص برادران سوپر ماریو ۳ – به حساب میآمد. غیر از این، سوپر ماریو سرزمین سهبعدی از قابلیتهای سهبعدی کنسول ۳DS (که نیازی به عینک سهبعدی ندارند) استفاده کرد تا یک سری پازل باکیفیت منتنی بر عمق دید پیش روی بازیکن قرار دهد، پازلهایی که طراحیشان روی هیچ کنسول دیگری ممکن نمیبود.
۱۵. نیو سوپر ماریو بروز یو (New Super Mario Bros. U)
سال انتشار: ۲۰۱۲
پلتفرم: Wii U
نیو سوپر ماریو بروز یو، بهعنوان یکی از عناوین لانچ کنسول Wii U، به یکی از عناصر هویتبخش این کنسول تازهوارد تبدیل شد. نیو سوپر ماریو بروز یو مثل عنوان پیشین خود که روی Wii منتشر شده بود، دوباره روی گیمپلی کوآپ تمرکز کرد، ولی در حدی نسبت به نیو سوپر ماریو بروز ۱ تفاوت نداشت تا از سطح آن فراتر رود. تجربهی دیالیسی بازی (که لوییجی در آن حضور دارد) بسیار لذتبخش است و انتشار دوبارهی بازی برای سوییچ قابلیت بازی کردن در نقش تودت (Toadette) و همچنین پیچت (در قالب پاورآپ Crown Power که تودت را به پیچت تبدیل میکند) را به بازی اضافه کرد.
۱۴. سوپر ماریو لند ۲: شش سکهی طلایی (Super Mario Land 2: 6 Golden Coins)
سال انتشار: ۱۹۹۲
پلتفرم: Game Boy
دنبالهی اولین بازی ماریو برای کنسول دستی از بسیاری لحاظ پیشرفتی نسبت به آن بود. این بازی علاوه بر اینکه از بازی سوپر ماریو لند ۱ بهمراتب بزرگتر است، شخصیت نمادینی به نام واریو (Wario) را به دنیا معرفی کرد که بعداً به نماد مجموعههای اسپینآفی مثل ماریو کارت (Mario Kart)، سوپر اسمش بروز (Super Smash Bros.) و ماریو پارتی (Mario Party) تبدیل شد. واریو آنقدر طرفدار پیدا کرد که بهنوعی به ستارهی دنبالهی سوپر ماریو لند ۲ تبدیل شد، دنبالهای که واریو لند (Wario Land) نام گرفت و بهنوعی اولین بازی از اسپینآف واریو به حساب میآید.
۱۳. سوپر ماریو سانشاین (Super Mario Sunshine)
سال انتشار: ۲۰۰۲
پلتفرم: GameCube
پس از اینکه سوپر ماریو ۶۴ به باشکوهترین شکل ممکن دنیا را به سبک سکوبازی سهبعدی معرفی کرد، نینتندو برای ساختن دنبالهای شایسته برای آن کار سختی پیش رو داشت. با اینکه بازی سوپر ماریو سانشاین بازی خلاقانه و رنگارنگی بود و طراحی هوشمندانهای داشت، بسیاری از بازیکنها از مکانیزمهای F.L.U.D.D. بازی استقبال نکردند، چون در نظرشان نسبتبه آنچه که از بازیهای ماریو انتظار داشتند، زیادی فرق داشت. از این لحاظ، شاید سوپر ماریو سانشاین بحثبرانگیزترین بازی ماریو در تاریخچهی این مجموعه باشد.
(توضیح مترجم: فلاد یا F.L.U.D.D نام ابزار شلنگمانندی است که ماریو در سوپر ماریو سانشاین به پشت خود میبندد و با استفاده از آن به اطراف آب میپاشد. با استفاده از فلاد میتوان کارهایی مثل سر خوردن روی زمین و ایجاد شتاب به هنگام پریدن انجام داد.)
۱۲. نیو سوپر ماریو بروز وی (New Super Marios Bros. Wii)
سال انتشار: ۲۰۰۹
پلتفرم: Wii
نیو سوپر ماریو بروز وقتی در سال ۲۰۰۶ برای DS منتشر شد، موفقیت بزرگی کسب کرد، بنابراین وقتی نسخهی Wii بازی در سال ۲۰۰۹ برای این کنسول منتشر شد، موفقیت آن نیز اجتنابناپذیر بود. نسخهی Wii بازی، بهلطف پاورآپهای جدید و معرفی حالت کوآپ، به طرفداران مجموعه روشی جدید و هیجانانگیز برای لذت بردن از گیمپلی کلاسیک بازی معرفی کرد.
۱۱. سوپر ماریو دنیای سهبعدی (Super Mario 3D World)
سال انتشار: ۲۰۱۳
پلتفرم: Wii U
پس از موفقیت سوپر ماریو سرزمین سهبعدی روی ۳DS، نینتندو با استفاده از مکانیزمهای مشابه، پاورآپهای بیشتر و طراحی مرحلهی بهبودیافته مخصوص Wii U، بازی بلندپروازانهتری به نام سوپر ماریو دنیای سهبعدی منتشر کرد. همچنین در سوپر ماریو دنیای سهبعدی، گیمپلی کوآپ عناوین کنسولی مجموعهی نیو سوپر ماریو بروز نیز گنجانده شده بود و از این نظر اولین بازی ماریوی سهبعدی بود که از کوآپ واقعی برخوردار بود. تا به امروز، سوپر ماریو دنیای سهبعدی یکی از بهترین بازیهای Wii U باقی مانده است. نسخهی سوییچ بازی نهتنها بخش آنلاین را به این بازی پرطرفدار اضافه کرده، بلکه یک بازی کاملاً جدید به نام خشم باوزر (Bowser’s Fury) نیز در آن گنجانده شده است.
۱۰. دنیای سوپر ماریو ۲: جزیرهی یوشی (Super Mario World 2: Yoshi’s Island)
سال انتشار: ۱۹۹۵
پلتفرم: SNES
دنیای سوپر ماریو، به هنگام انتشار در سال ۱۹۹۱، موفقیتی بزرگ برای SNES بود، بنابراین کسی انتظار نداشت دنبالهی آن چیز زیادی را تغییر دهد. جزیرهی یوشی بازیکن را در نقش یوشی قرار میدهد و او دنبال ماریوی خردسال میرود تا با کمک هم لوییجی خردسال را از دست باوزر خردسال نجات دهند. این بازی از محبوبیت ناگهانی یوشی، شخصیت جدید مجموعه نهایت استفاده را برد و بهنوعی نقطهی شروع بازیهای اسپینآف یوشی در دل بازیهای ماریو بود.
۹. نیو سوپر ماریو بروز (New Super Mario Bros)
سال انتشار: ۲۰۰۶
پلتفرم: DS
پس از انتشار دو بازی سهبعدی موفق سوپر ماریو ۶۴ و سوپر ماریو سانشاین، نینتندو با انتشار نیو سوپر ماریو بروز دوباره مجموعه را به ریشههای دوبعدیاش برگرداند. این بازی از زمان انتشار جزیرهی یوشی در سال ۱۹۹۵ اولین بازی دوبعدی مجموعه و از زمان انتشار سرزمین سوپر ماریو ۲ در سال ۱۹۹۲ اولین بازی ماریو روی کنسولهای دستی بود. این بازی علاوه بر اینکه از سطح کیفی بالای طراحی مراحل دوبعدی در بازیهای پیشین برخوردار بود، بلکه حاوی پاورآپهای باحال جدیدی مثل مگا ماشروم (Mega Mushroom) بود که به ماریو اجازه میداد بهشکلی بیسابقه بزرگ شود و هرآنچه را که سر راهش بود، خرد کند.
۸. برادران سوپر ماریو ۲ (Super Mario Bros. 2)
سال انتشار: ۱۹۸۸
پلتفرم: NES
نینتندو به جای اینکه دنبالهی اصلی برادران سوپر ماریو را در آمریکا منتشر کند، تصمیم گرفت یک بازی ژاپنی به نام Yume Kōjō: Doki Doki Panic را دستکاری کند و آن را بهعنوان یکی از بازیهای سوپر ماریو منتشر کند. برادران سوپر ماریو ۲ بهشدت نسبت به برادران سوپر ماریو ۱ متفاوت بود، ولی بهلطف موسیقی جذاب، مراحل جذاب و مکانیزمهای جدید و جالبش، توانست باز هم موفقیت بزرگی برای نینتندو رقم بزند. همچنین در این بازی شاهزاده خانم توداستول (Toadstool) و تود (Toad) برای اولین بار قابلبازی شدند و چند شخصیت جدید مثل یاروی خجالتی (Shy Guy) و بابآمب (Bob-omb) در بازی معرفی شدند که بعداً در مجموعه به ماندگاری رسیدند.
۷. سوپر ماریو گلکسی ۲ (Super Mario Galaxy 2)
سال انتشار: ۲۰۱۰
پلتفرم: Wii
سوپر ماریو گلکسی ۲، دومین ماجراجویی سهبعدی ماریو برای کنسول Wii، تمام جنبههای موفقیتآمیز بازی سوپر ماریو گلکسی ۱ را تکرار کرد و در کنارش طراحی مراحل مجموعه را بهبود بخشید. با اینکه این بازی بهاندازهی عنوان اول نوآورانه و انقلابی نیست، ولی با اضافه کردن یوشی به گیمپلی و عرضه کردن تعدادی از خلاقانهترین مراحل سکوبازی سهبعدی در تاریخچهی این سبک، موفق شد به جایگاهی بالا دست پیدا کند.
۶. سوپر ماریو ۶۴ (Super Mario 64)
سال انتشار: ۱۹۹۶
پلتفرم: Nintendo 64
جهش نینتندو به دنیای سهبعدی با نینتندو ۶۴ به معنای ظهور عصری جدید برای مجموعهی سوپر ماریو بود. سوپر ماریو ۶۴ یکی از مهمترین عناوین مجموعه بود، چون لولهکش دوستداشتنی را به دنیای سهبعدی معرفی کرد. نهتنها نینتندو موفق شد در اولین تلاشش برای ساختن سکوبازی سهبعدی گل بکارد، بلکه این بازی بهنوعی به الگوی بیشتر بازیهای سهبعدیای تبدیل شد که تا سالها بعد پس از آن ساخته شدند. مراحل باز، سیستم دوربین انقلابی و کنترل دقیق بازی که بهلطف آن کنترل ماریو فعالیتی بسیار لذتبخش بود (لوییجی، واریو و یوشی را به نسخهی DS بازی اضافه کنید)، همه عناصری بودند که سهمی بزرگ در موفقیت بازی داشتند، ولی دلیل موفقیت بازی به این عناصر محدود نمیشود: نبرد با باسها ضربان قلبتان را بالا میبرند و یادآور نبرد با پادشاه کوپا (King Koopa) در بازیهای قبلی مجموعه هستند، بازی طوری طراحی شده که مقاومت در برابر وسوسهی جمعآوری کل ۱۲۰ ستاره بسیار سخت است و گرافیک بازی برای زمان خودش شگفتانگیز بود. سوپر ماریو ۶۴ نهتنها مجموعهی سوپر ماریو، بلکه کل صنعت گیم را دگرگون کرد.
۵. سوپر ماریو اودیسه (Super Mario Odyssey)
سال انتشار: ۲۰۱۷
پلتفرم: Switch
همچنان که نینتندو داشت برای آیندهی خودش چشمانداز جدیدی تعریف میکرد، آیندهی شخصیت سوگلیاش یعنی ماریو نیز تحتتاثیر قرار گرفت. ماریو اودیسه فرمول آشنای سوپر ماریو ۶۴ را گرفت و به شکلهای مفرح و منحصربفرد آن را گسترش داد. در این بازی مکانیزم جدیدی به نام کپی (Cappy) اضافه شده که کلاه مخصوصی است که ماریو با پرت کردن آن میتواند دشمنان و اشیاء بیجان را کنترل کند. این مکانیزم لایههای جدیدی به گیمپلی بازی و روشهای جدیدی برای بازی کردن را به این مجموعهی باسابقه اضافه کرد. اولین حضور ماریو روی سوییچ موفقیتی بزرگ بود و تکتک لحظات بازی سرشار از لذت و شعف بودند. هر بار که وارد دنیای گستردهی سوپر ماریو اودیسه میشدیم، راههای مخفی جدید و هیجانانگیزی برای کشف کردن وجود داشت.
۴. برادران سوپر ماریو (Super Mario Bros)
سال انتشار: ۱۹۸۵
پلتفرم: NES
بازیای که پدیدهی سوپر ماریو را شروع کرد تا به امروز یکی از بهترین عناوین مجموعه باقی مانده است. تیم کوچکی به رهبری شیگرو میاموتو (Shigeru Miyamoto) و تاکاشی تزوکا (Takashi Tezuka) بازیای را ساختند که تا به امروز معیار طلایی برای بازیسازی باقی مانده است. دو کارگردانی که پشت ساخت بازی بودند، میخواستند بازیای بسازند که قهرمان آن در محیطهای رنگارنگ روی زمین، در هوا و زیر دریا ماجراجویی کند. گیمرها با ایدهی پشت بازی ارتباط برقرار کردند و معروفترین مجموعهی دنیای گیم از دل آن زاده شد. برادران سوپر ماریو از یک لحاظ دیگر هم اهمیت دارد و آن اهم این است که پس از سقوط بازار بازیهای ویدئویی آمریکا در اوایل دههی هشتاد، موفقیت این بازی به همه ثابت کرد که صنعت بازی ترندی گذرا نیست و قرار نیست به این زودیها تاریخ انقضایش به پایان برسد.
۳. سوپر ماریو گلکسی (Super Mario Galaxy)
سال انتشار: ۲۰۰۷
پلتفرم: Wii
بازی سوپر ماریو گلکسی که الهامگرفته از تکدمویی (Tech Demo) برای گیمکیوب در سال ۲۰۰۰ بود، ماریو و دوستانش را به فضا برد، مکانیزمهای جالبی مثل کشش گرانشی را در بطن گیمپلی پیاده کرد و یک سری از بهترین مراحل طراحیشده بین بازیهای ماریو را به این مجموعه معرفی کرد. با اینکه Wii بهشدت روی موشن کنترل تکیه داشت، ولی نینتندو تصمیم گرفت وقتی پای بازیهای اصلی ماریو در میان است، تکیه روی موشن کنترل را به حداقل برساند. این تصمیم نتیجه داد، چون کنترل سوپر ماریو گلکسی حتی از سوپر ماریو ۶۴ هم روانتر است و نینتندو با پرهیز از گنجاندن موشن کنترل زورچپانیشده کاری کرد گلکسی از گیمپلی اصلی ماریو دور نشود. غیر از این، سوپر ماریو گلکسی روزالینا (Rosalina) را به ما معرفی کرد، شخصیتی که از زمان انتشار بازی تاکنون در ماریو کارت، سوپر اسمش بروز و بقیهی اسپینآفهای مرتبط با ماریو حضور پیدا کرده است.
۲. برادران سوپر ماریو ۳ (Super Mario Bros. 3)
سال انتشار: ۱۹۹۰
پلتفرم: NES
برادران سوپر ماریو پرفروشترین بازی تاریخ NES است (البته اگر بازیهایی را که به صورت باندل عرضه شدهاند حساب نکنیم) و برای این دستاورد دلیل خوبی وجود دارد. این بازی نسبت به دو دنبالهی پیشین خود فرمول سوپر ماریو را از هر لحاظ که فکرش را بکنید ارتقا داد. برادران سوپر ماریو ۳ تعداد بسیار زیادی پاورآپ مفرح و منحصربفرد به بازی اضافه کرد که تغییری اساسی در گیمپلی بازی ایجاد میکردند. چه طرفدار گل آتشین باشید، چه ترجیح بدهید با استفاده از دم راکون جدید در ابرها پیشروی کنید، چه دوست داشته باشید با لباس قورباغه بهشکلی روانتر مراحل زیرآب را پشتسر بگذارید، یک حقیقت روشن است و آن هم این است که سازندگان بازی راههای بسیار خلاقانهای برای قدرت بخشیدن به بازیکن پیدا کرده بودند. بازیکنان هم به این قدرتبخشی نیاز داشتند، چون مراحل نهایی نسبت به آنچه تاکنون در سری مشاهده شده بود، سختتر بودند. همچنین برادران سوپر ماریو ۳ نقشهی دید از بالا برای انتخاب مراحل را به بازی اضافه کرد که تا به امروز در بیشتر بازیهای مجموعه به کار گرفته میشود.
۱. دنیای سوپر ماریو (Super Mario World)
سال انتشار: ۱۹۹۱
پلتفرم: SNES
پس از برادران سوپر ماریو ۳، منتشر کردن بازیای که دنبالهای سزاوار برای آن بازی به حساب بیاید غیرممکن به نظر میرسید، ولی نینتندو نهتنها موفق شد این کار را انجام دهد، بلکه بازیای بهتر ساخت. نینتندو در این بازی نیز از نقشهی دید از بالا استفاده کرد و با استفاده از آن راههای بیشتر برای پیشروی پیش روی بازیکن قرار داد و بازیکنان را تشویق کرد برای پیدا کردن راههای خروج مخفی که به نواحی مخفی منتهی میشدند، مراحل را با دقت بیشتری جستجو کند. در دنیای سوپر ماریو بالاخره قابلیت ذخیره کردن نیز به بازی اضافه شد و بدین ترتیب بازیکنان انگیزه پیدا کردند تا با وقت و حوصله به پیدا کردن راههای مخفی بپردازند.
در این بازی از پاورآپهای اضافه خبری نیست و نینتندو با جایگزین کردن دم راکون با ابرشنل (Super Cape) تصمیم گرفت مکانیزمهای پرواز را دقیقتر و روانتر کند. دنیای سوپر ماریو جایی بود که در آن یوشی را ملاقات کردیم، دوست دایناسوری ماریو که علاوه بر اینکه به ماریو اجازه میداد ضربهای اضافی از دشمنان دریافت کند، چند قابلیت فوقالعاده نیز به او بخشید و بدین ترتیب مرز بین شخصیت همراه بودن و پاورآپ بودن را کمرنگ کرد. بهلطف باسفایتهای حماسی، یک سری از بهترین قطعات موسیقی در تاریخ گیم و گرافیک بهبودیافته، دنیای سوپر ماریو به یکی از بهیادماندنیترین بازیها در تاریخ گیم تبدیل شد. حتی در مجموعهای که بهخاطر ماندگاری و سطح کیفی بالا و ثابتش معروف است، این بازی مثل الماس میدرخشد و هرکس که در عمرش دستهی بازی دستش گرفته، باید آن را امتحان کند.
منبع: Game Informer