۱۳ بازی شاهزاده‌ پارسی از بدترین تا بهترین

بازی شاهزاده ایرانی (پارسی) که اولین‌بار در سال ۱۹۸۹ میلادی قدم بر صحن بازی‌های ویدیویی گذاشت هرچند سال یکبار خودی نشان می‌دهد تا به همگان یادآور شود چرا یکی از بهترین و ناهمجورترین فرنچایزهای پلتفرمر تاریخ است. فرقی نمی‌کند در دهه نود میلادی باشد یا دهه دو هزار، این سریِ به نام عادت دارد شتاب آهنگ خود را با دست خود ضایع کند. هرچند وقتی شاهزاده پارسی در اوج قرار دارد کمتر عنوانی به گرد پایش می‌رسد.

فرنچایز شاهزاده ایرانی که در مالکیت یوبی‌سافت قرار دارد از سال ۲۰۱۰ میلادی کنار گذاشته شده است اما این وضعیت باعرضه نسخه بازسازی شده شن‌های زمان تغییر خواهد کرد. با توجه‌ به اینکه این سری حدود سه دهه عمر دارد، در این راه طولانی با افت‌وخیزهای بسیاری روبه‌رو شده است. اما سؤال مهم این است کدام یک از این عناوین در مقام نخست بهترین بازی فرنچایز جای دارد؟

هشدار: به نسخه‌های بازسازی شده، پورت‌ها و بازی‌های تلفن همراه در این مقاله اشاره نخواهد شد.

۱۳. جنگ‌های شاهزاده پارسی (Battles of Prince of Persia)

سازنده: Ubisoft Montreal
پلتفرم: Nintendo DS
سال انتشار: ۲۰۰۵

داستان بازی جنگ برای شاهزاده ایرانی بین خط داستانی بازی‌های شن‌های زمان و جنگجوی درون قرار دارد و در عوض استفاده از فرمت پلتفرمی شاخص فرنچایز از سیستم نبردی مشبک و کارت‌های فراوان بهره می‌برد. باید به استودیوی مونترال یوبیسافت برای امتحان مسیری جدید برای این مجموعه احترام گذاشت اما بداعت جنگ برای شاهزاده ایرانی به‌سرعت کهنه می‌شود.

از بازی‌های استراتژیک عرضه شده بر روی نینتندو دی‌اس نمی‌توان به‌سادگی گذر کرد و بسیاری از همین عناوین بازی جنگ برای شاهزاده ایرانی را تبدیل به محصولی کلیشه‌ای با سیستم کارتی مبهم تبدیل می‌کنند. سیستمی که برای گیم پلی حیاتی است اما ارتباطی به داستان ندارد و پیش‌ پا افتاده است.

۱۲. شن‌های فراموش شده (نینتندو دی‌اس) (The Forgotten Sands)

سازنده: Ubisoft Casablanca
پلتفرم: Nintendo DS
سال انتشار: ۲۰۱۰

در حرکتی عجیب و سردرگم کننده یوبی‌سافت چهار نسخه مختلف از بازی شن‌های فراموش شده منتشر کرد. با اینکه نسخه‌هایی که بر روی کنسول‌های خانگی و رایانه شخصی اجرا می‌شوند قابل‌قبول‌اند این مورد درباره نسخه‌ای که بر روی نینتندو دی‌اس عرضه شد صادق نیست.

نسخه دی‌اس شن‌های فراموش شده یک بازی دوبعدی side-scroller با مراحل فراموش‌شدنی و جلوه های بصری نه‌چندان جالب است که ترفندهای سیستم و مکانیک آن بیش از حد بر روی استفاده از قلم کنسول سوار است. از همین رو به تجربه بازی ضربه بسیاری وارد می‌شود.

۱۱. شاهزاده پارسی سه‌بعدی (Prince of Persia 3D)

سازنده: Mindspace
پلتفرم: PC، Dreamcast
سال انتشار: ۱۹۹۹

بازی شاهزاده ایرانی سه‌بعدی عرضه شده در سال ۱۹۹۹ میلادی اولین تلاش فرنچایز در خلق یک داستان ماجراجویی سه‌بعدی بود که به موفقیت دست نیافت. حتی اگر مقایسه با سایر عناوین بعدی فرنچایز را نادیده بگیریم بازی شاهزاده ایرانی سه‌بعدی در مقایسه با همتایان عرضه شده در زمان خود نیز حرفی برای گفتن ندارد.

البته این بازی تماما بد نیست، محیط‌های بازی مجلل و چشم نوازند اما متأسفانه گیم پلی بازی با استانداردهای سال ۹۹ میلادی هم آزاردهنده است. برای مجموعه‌ای که با سیستم مدیریت کنترل خوب و حرکات روانش شناخته می‌شود شاهزاده پارسی سه‌بعدی خشک و بدقواره است. پورت Dreamcast از نسخه رایانه شخصی کمی بهتر است اما تفاوت چندانی در کیفیت بازی‌ ایجاد نمی‌کند.

۱۰. شن‌های فراموش شده (پی‌اس‌پی)

سازنده: Ubisoft Quebec
پلتفرم: PSP
سال انتشار: ۲۰۱۰

در میانه کنسول‌های خانگی و نینتندو دی‌اس، نسخه پی‌اس‌پی شن‌های فراموش شده قرار گرفته که یک پلتفرمر دو و نیم بعدی است. بازی تلاش می‌کند تجربه سه‌بعدی کنسول را با نسخه نینتندو دی‌اس ترکیب کند، روشی که به نتایجی مثبت منتهی می‌شود اما کاملا رضایت‌بخش نیست.

به طور کل باید گفت نسخه پی‌اس‌پی قابل بازی اما فراموش‌شدنی است چه یک عنوان شاهزاده پارسی باشد چه یک پلتفرمر بی‌نام‌ونشان بر روی کنسول دستی سونی.

۹. پادشاه سرنگون شده (The Fallen King)

سازنده: Ubisoft Casablanca
پلتفرم: Nintendo DS
سال انتشار: ۲۰۰۸

پادشاه سرنگون شده به‌صورت هم‌زمان با ریبوت سال ۲۰۰۸ شاهزاده پارسی بر روی نینتندو دی‌اس عرضه شد اما مانند بازی شن‌های فراموش شده به‌خاطر گیم پلی قلم محورش به پتانسیلش به هدررفت. نتایج و نظرات احتمالا درباره طراحی جدید شخصیت‌های این اسپین آف متفاوت است اما محیط‌ها و جلوه های بصری بازی از این قاعده مستثنی است. پادشاه سرنگون شده بازی زیبایی است که از سخت‌افزار نینتندو دی‌اس به‌خوبی استفاده می‌کند.

متأسفانه طراحی نه‌چندان جالب کنترل‌های بازی لذت تجربه آن را کم‌رنگ می‌کند اما با این‌ وجود پادشاه سرنگون شده وضعیتی به‌مراتب بهتر از نسخه دی‌اس شن‌های فراموش شده دارد.

۸. شن‌های فراموش شده (نینتندو وی)

سازنده: Ubisoft Quebec
پلتفرم: Nintendo Wii
سال انتشار: ۲۰۱۰

علی‌رغم نام مشابه، نسخه وی شن‌های فراموش شده با بازی که بر روی پلی‌استیشن ۳ و ایکس‌باکس ۳۶۰ عرضه شد، فرق دارد. شن‌های فراموش شده وی با اینکه مانند بازی هم‌نام خود از نظر بصری حرف زیادی برای گفتن ندارد اما از سیستم محبوب کنترل حرکات فرنچایز بهره کامل می‌برد و همین امر موجب تمایز آن می‌شود. شن‌های فراموش شده یک بازی قابل‌قبول بر روی هر کنسول خانگی به‌حساب می‌آید حتی اگر نتواند به‌جایگاهی بالاتر دست یابد.

۷. شن‌های فراموش شده (نسخه کنسول و رایانه شخصی)

سازنده: Ubisoft Montreal
پلتفرم: PC، Xbox 360، PS3
سال انتشار: ۲۰۱۰

پس از آنکه تلاش‌ها برای زنده کردن مجدد فرنچایز به نتیجه مطلوب نرسید، یوبیسافت سعی کرد کشتی را با بازگرداندن شخصیت اصلی بازی شن‌های زمان و حال و هوای به‌یادماندنی آن به ثبات برساند. در میان تمامی عناوین موجود با نام شن‌های فراموش شده، بازی‌ که بر روی رایانه شخصی، پلی‌استیشن ۳ و ایکس‌باکس ۳۶۰ عرضه شد بهترین نسخه موجود است.

شن‌های فراموش شده از نظر مکانیکی بازی خوبی است و تجربه‌ای مدرن و قابل‌انتظار از یک بازی که نام شاهزاده ایرانی را یدک می‌کشد ارائه می‌کند اما باید معترف شد در این بازی در حجم نبردها کمی زیاده‌روی شده است. این بازی همچنین عاری از حس پیشروی طبیعی است که در عناوین قبلی حس می‌شد.

۶. دو سریر (The Two Thrones)

سازنده: Ubisoft Montreal
پلتفرم: PC، PS2، Xbox
سال انتشار: ۲۰۰۵

سه‌گانه شن‌های زمان در ابتدا با مناسب‌ترین عنوان در آن، شاهزاده پارسی: دو سریر، به پایان رسید. اتمسفر خشن، نبردهای خونین و موسیقی منسوخ جنگجوی درون توجه بازیکنان را مطالبه می‌کرد اما دو سریر به‌جای پیشروی در این مسیر در عوض تصمیم گرفت به سراغ ماجراجویی سرزنده‌تر و پر شده از بخش‌های سکو بازی فراموش‌نشدنی و لوکیشن‌های زیبا برود.

بازی دو سریر تکامل‌یافته‌ترین عنوان در سه‌گانه شاهزاده است و به‌سختی می‌توان در آن عیب و ایرادی پیدا کرد هرچند که از هویتی کم‌رنگ و لعاب تر نسبت به عناوین پیش‌وپس از خود برخوردار است.

۵. شاهزاده پارسی (۲۰۰۸)

سازنده: Ubisoft Montreal
پلتفرم: PS3، Xbox 360، PC
سال انتشار: ۲۰۰۸

پس از انتشار مجموعه‌ای از عناوین اغلب موفق، شاهزاده ایرانی دکمه ریست را زد و بازی‌ ارائه کرد که با بازخورد مثبت منتقدان و مثبت و منفی هواداران روبه‌رو شد. ریبوت ۲۰۰۸ بازی پروتاگونیستی جدید معرفی می‌کند و داستان او را پیرامون الیکا شکل می‌دهد. الیکا شخصیتی است که قهرمان داستان را به فردی بهتر تبدیل می‌کند.

• چی بود، چی شد: Prince of Persia

طراحی هنری شاهزاده پارسی پویا و جاودانه است. از نظر بصری این عنوان بهتر از سایر عناوین فرنچایز کیفیت و زیبایی خود را حفظ کرده است. اما متأسفانه گیم پلی مانند بخش هنری عمل نمی‌کند زیرا گیم پلی به‌ندرت شما را به چالش می‌کشد. با وجود اجرای مناسب، بخش‌های سکو بازی و نبرد حس تنش یا هیجان را در بازیکن ایجاد نمی‌کند.

۴. شاهزاده پارسی (۱۹۸۹)

سازنده: Borderbund
پلتفرم: Apple II
سال انتشار: ۱۹۸۹

وقتی صحبت از تأثیرگذارترین پلتفرمرها می‌شود نسخه اورجینال شاهزاده ایرانی را می‌توان در کنار عناوین برجسته نینتندو و سونیک خارپشت (Sonic the Hedgehog) قرار داد. شاهزاده پارسی خلق شده توسط جوردن مکنر جلوه های بصری واقع‌گرایانه (برای آن زمان) و انیمیشنی روان داشت که به‌سرعت آن را از بازی‌هایی چون سوپر ماریو متمایز می‌کرد.

بازی سختی که به‌ندرت می‌توان دشواری آن را ناعادلانه خواند و بازی‌ که بهتر از سایر بازی‌های هم نسل خود کیفیتش را حفظ کرده است. احتمال دارد که تازه‌واردان فرنچایز از تجربه این اثر هنری به‌خاطر قدیمی بودنش زده شوند اما بازی سال ۲۰۰۷ شاهزاده پارسی کلاسیک کار خوبی در مدرنیزه کردن این عنوان کهن‌سال انجام می‌دهد.

۳. جنگجوی درون (Warrior Within)

سازنده: Ubisoft Montreal
پلتفرم: PS2، Xbox، PC
سال انتشار: ۲۰۰۴

پس از شن‌های زمان هیچ‌کس انتظار جنگجوی درون را نداشت. با حجم قابل‌توجهی تقلید از سبک و سیاق بازی‌های دوبعدی اورجینال بازی جنگجوی درون کیفیت نبرد را به اوج می‌رساند و در عین‌ حال بخش‌های خلاق سکو بازی که شاخصه فرنچایز هستند را نیز حفظ می‌کند.

حرکات شاهزاده در این عنوان بیش از تمامی عناوین دیگر حساس و واکنشگر به نظر می‌آیند و علاوه بر این، سیستم نبرد بازی پیچیده‌ترین و لذت‌بخش‌ترین سیستم در کل مجموعه است. اکنون که شاهزاده می‌تواند یک سلاح دوم از دشمنان بگیرد نبردها به طور مداوم به‌سان رقصی پیش‌رونده‌اند و با ماهیت آزاد سیستم پلتفرمی بازی همخوانی کامل دارند. جنگجوی درون اما از نظر داستانی، شخصیت‌های نه‌چندان دلچسب و جو کاذب بزرگسالش نامید کننده است.

۲. سایه و آتش (The Shadow And The Flame)

سازنده: Borderbund
پلتفرم: DOS
سال انتشار: ۱۹۹۳

سایه و آتش دنباله بازی شاهزاده پارسی اورجینال است که تقریبا تمامی آنچه که عنوان پیش از آن انجام داده بود را به وام‌گرفته و بهبود می‌بخشد. باری دیگر، هدف این است که مراحل را در مدت‌زمان خاصی به پایان برسانید و از محیط‌هایی فوق‌العاده که پر از تله و دشمنان است با موفقیت گذر کنید.

سایه و آتش دشواری شاهزاده ایرانی ۱۹۸۹ را ندارد اما گاهی اوقات می‌تواند کمی گیج‌کننده باشد. هرچند، با درنظرگرفتن سایر جوانب موفق بازی این انتقادی بس ناچیز است.

۱. شن‌های زمان (The Sands Of Time)

سازنده: Ubisoft Montreal
پلتفرم: PS2، Xbox، PC
سال انتشار: ۲۰۰۳

شن‌های زمان پس از مدت مدیدی باری دیگر فرنچایز را در معرض توجه قرار می‌دهد. این بازی ریبوت در سال ۲۰۰۳ توسط یوبیسافت منتشر شد و به شکلی بی‌نقص لبریز است از ماجراجویی و نوآوری. عادت کردن به سیستم مبارزه کمی زمان می‌برد و در دنباله‌های بعدی به‌مراتب بهتر می‌شود اما حال و هوای شن‌های زمان و پارکورهای به‌یادماندنی آن دست‌نیافتنی هستند.

شاهزاده ایران شن‌های زمان در زمانی عالی عرضه شد و نشان داد که این مجموعه به عصر مدرن بازی‌های ویدئویی تعلق دارد. امیدواریم که نسخه بازسازی شده بتواند تمامی خوبی‌های بازی اورجینال را از خود نشان دهد و دوباره به همگان یادآور شود چرا باگذشت سال‌ها هنوز هم‌نام این فرنچایز از یادها نرفته است.

• آیا بازسازی «شاهزاده پارسی: شن‌های زمان» این مجموعه را دوباره زنده می‌کند؟

منبع: TheGamer