ورزش چی کونگ چیست؟ (۵ فایدهی اثباتشده و راهنمای مبتدیان)
چی کونگ که با نامهای دیگری از جمله کی کونگ و چی گونگ هم شناخته میشود، یک مجموعه از تمرینها است که روی حرکت بدن، تنفس و آگاهی ذهن تمرکز میکند و به منظور ورزش کردن، بهبود روحیه و سلامت و همچنین مراقبه و ذهنآگاهی استفاده میشود. این ورزش بیش از ۲۰۰۰ سال قدمت دارد و مانند سایر ورزشهای مراقبهای از جمله تای چی و یوگا از طرفداران زیادی در سراسر جهان برخوردار است.
چینیها و پزشکان کهن شرقی قرنها است که از فواید ورزش چی کونگ باخبر هستند و امروزه پژوهشهای علمی هم این فواید را تأیید کردهاند. پژوهشگران بر این باورند که چی کونگ میتواند به پیشگیری و مدیریت بسیاری از بیماریها و مشکلات سلامتی کمک کند. این ورزش بهویژه برای افراد مسن و کسانی که به استرس و مشکلات فکری دچار هستند مفید است.
در سال ۲۰۱۰ یک پژوهش پس از بررسی چندین مطالعه و پژوهش دیگر به اطلاعات جالب توجهای دربارهی ورزش چی کونگ دست پیدا کرد و نشان داد این ورزش شبهرزمی تأثیرات مثبت بسیاری به دنبال دارد. پژوهشگران نتیجهگیری کردهاند که با انجام تمرینهای چی کونگ میتوانید تراکم استخوان را بیشتر کنید، سلامت قلب و ریه را بهبود ببخشید، کارکرد فیزیکی بهتری داشته باشید، جلوی مشکلات ناشی از افزایش سن را بگیرید، سلامت روان خود را حفظ کنید، کارکرد سیستم ایمنی بدنتان را تقویت کنید و به طور کلی کیفیت زندگی خود را ارتقا دهید.
در این نوشته میخواهیم ورزش چی کونگ را بررسی کنیم و نگاه دقیقتری به فواید آن بیندازیم. جدا از این، چند تمرین مناسب برای شروع را هم معرفی میکنیم و به بررسی نکات مهم برای انجام این ورزش میپردازیم. پس در ادامه با ما همراه باشید تا ببینید چرا باید این ورزش کهن را به سبک زندگی خود اضافه کنید.
ورزش چی کونگ چیست؟
چی کونگ اصطلاحی است که برای بسیاری از تمرینها و فعالیتهای بدنی کهن چینی در نظر گرفته میشود. برخی کارشناسان ادعا دارند که در عصر نوین بیش از ۳۰۰۰ سبک مختلف از این ورزش وجود دارد. امروزه پزشکان ورزشهای تای چی و چی کونگ را به دلیل مزایایی که برای کاهش استرس، بهبود انعطافپذیری بدن و تقویت ذهن و تمرکز درونی دارند، به مردم پیشنهاد میکنند. پژوهشها نشان میدهند بیشتر کسانی که زندگی سالم و عمر بالایی دارند به طور معمول نوعی از این ورزشها را به طور منظم انجام میدهند.
چی کونگ شامل انجام تمرینها و حرکات ملایمی میشود که با دم و بازدم همگام همراه است و روی پیوند میان ذهن و بدن تمرکز میکند. از این رو میتوان چی کونگ را مشابه با ورزش یوگا در نظر گرفت. اگرچه چی کونگ یک ورزش به شمار میرود، ولی یک مهارت ذهنی هم هست که باید با گذر زمان و تمرین کردن آن را فرا گرفت.
پژوهشها تأیید کردهاند چی کونگ منجر به بهبود سطح انرژی بدن، آرامش درونی، نیروی بدنی، کیفیت خواب و شادابی و نشاط میشود. به طور کلی مردم بسیاری از چی کونگ، یوگا، تای چی و کونگفو برای بهبود سلامتی خود کمک میگیرند.
صرف نظر از اینکه چه سبکی از چی کونگ را به کار بگیرید، این ورزش دارای چند ویژگی کلیدی است:
- همهی انواع چی کونگ شامل تمرینهای بدنی خاصی میشوند که هم ایستا و ثابت هستند، هم پویا و پرتحرک. در برخی تمرینها باید استوار بایستید و در برخیها هم باید مانند آب روان جابهجا شوید.
- این تمرینها پیوند ژرفی با نفس کشیدن دارند.
- هنگام اجرای تمرینها و حرکات باید حواس خود را جمع و ذهنتان را کاملا متمرکز کنید. به همین دلیل چی کونگ یک مراقبهی ذهنآگاهی به شمار میرود.
ورزش چی کونگ نیازی به تجهیزات ورزشی ندارد و کموبیش در هر مکانی میتوانید آن را انجام دهید. شما بسته به هدف و سطح تناسب اندامتان میتوانید این ورزش را انجام دهید و از فواید آن بهرهمند شوید. چی کونگ کموبیش برای هر کسی در هر سنی مناسب است و به همین دلیل بیشتر مردم از آن برای بهبود دامنهی حرکتی، آرامش ذهنی و تقویت روحیهی خود کمک میگیرند.
۵ فایدهی مهم ورزش چی کونگ
اگرچه در طب سنتی چینی اعتقاد بر این است که تمرینهای چی کونگ برای همهی جنبههای زندگی مفید هستند و به شما برای مقابله با مشکلات بسیاری کمک میکنند، ولی در ادامه فوایدی را آوردهایم که به دست علم تأیید شدهاند. کارشناسان اعتقاد دارند چی کونگ برای بیماریها و مشکلات زیر بیشترین تأثیر مثبت را در پی دارد:
۱. چی کونگ میتواند فشار خون را کاهش دهد و سلامت قلب را بهبود ببخشد
گفته میشود تمرینهای مرتبط با چی کونگ و تای چی میتوانند انرژی طبیعی یا نیروی زندگی را تحریک کنند که با نام «چی» شناخته میشود. بسیاری از کسانی که ورزش تای چی را به طور منظم انجام میدهند ادعا دارند پس از ورزش احساس گرمتر، نرمتر، سبکتر و پرانرژیتری دارند. پژوهشگران این تأثیر را ناشی از بهبود گردش خون و تخلیهی مایع لنفاوی به دلیل انجام تمرینهای تای چی میدانند.
چی کونگ میتواند شدتهای گوناگونی داشته باشد. بنابراین، بسته به سبک و شیوهای که به کار میگیرید میتوانید روی سیستم قلبی عروقی خود تأثیر بگذارید. برخی از تمرینها شامل حرکات آهسته، پیوسته، ژرف، نرم و مرتبط با تنفس میشوند. همهی اینها به آرامش قلب و ذهن کمک میکنند. افزایش شدت تمرینها هم باعث میشود ضربان قلب خود را افزایش دهید و افزون بر فوایدی که گفتیم، از فواید تمرینهای هوازی و عرق کردن هم بهرهمند شوید.
مطالعات نشان میدهند چی کونگ و تای چی به طور معمول با افزایش استقامت بدنی، تقویت قلب، افزایش گردش خون و کاهش استرس همراه هستند و به همین دلیل به بهبود فشار خون بدن کمک میکنند. برخی پژوهشها هم گزارش دادهاند این ورزشها برای بیماران مبتلا به آنفارکتوس میوکارد یا سکتهی قلبی و بیماری سرخرگ کرونری، و کسانی که نارسایی قلبی و جراحی بای پس داشتهاند مناسب و کارآمد بودهاند.
۲. این ورزش میتواند احتمال ناتوانی و آسیبهای ناشی از افزایش سن را کاهش دهد
یک مطالعه در سال ۲۰۰۵ نشان داد برنامهی ورزشی تای چی به مدت ۶ ماه شامل ۳ جلسه در هفته توانست به طور چشمگیری خطر ناتوانی بدن، فرسودگی و مشکلات ناشی از افزایش سن را در بیماران بالای ۷۰ سال کاهش دهد.
پژوهشگران همچنین دریافتند که بیماران با بهبود قابل توجهای در تعادل بدنی و کارکرد جسمانی خود مواجه شدند. حتی بیمارانی که به کمتحرکی و محدودیتهای حرکتی مبتلا بودند هم توانست از این فایدهی تای چی و چی کونگ بهرهمند شوند.
۳. تأثیرات منفی استرس و مشکلات روانی را هم کم میکند
یک بررسی در سال ۲۰۱۴ نشان داد به کارگیری تای چی و سایر ورزشهای مراقبهای تأثیر مثبت فراوانی روی مشکلات فکری و بیماریهایی از جمله افسردگی، اضطراب و استرس مزمن میگذارد. شما با این ورزش میتوانید جلوی بیماریهای ذهنی را بگیرید و به طور مؤثری ذهن و روان خود را مدیریت کنید. و از آنجا که استرس و هضم رابطهی نزدیکی با یکدیگر دارند، میتوانید از تای چی و چی کونگ برای مقابله با مشکلاتی مانند ورم معده، سندرم رودهی تحریکپذیر و زخم معده هم کمک بگیرید.
چی کونگ میتواند پیوند میان بدن، ذهن و روح را برقرار کند. به همین دلیل اهمیت آن بسیار بیشتر از سایر ورزشها است و میتواند روی احساسات و جهان درونی شما تأثیر بگذارد. برخی از مزایای مرتبط با چی کونگ و تای چی شامل رشد معنوی ژرفتر، اعتمادبهنفس بالاتر، توجه و آگاهی بیشتر و همچنین احساس و ارتباط عمیقتر با دیگران میشوند. همهی اینها به بهبود سلامت روان و پیشگیری یا درمان مشکلات روانی کمک میکنند.
ارتباط دادن حرکات بدن، تنفس و تمرکز ذهنی باعث میشود تای چی و چی کونگ شباهت فراوانی با هم داشته باشند. هر دو ورزش منجر به بهبود کارکرد سیستم عصبی پاراسمپاتیک میشوند. این سیستم به آرامش ذهن و جسم کمک میکند، تنش و عصبانیت را از بین میبرد، تنفس را بهبود میبخشد، تنشهای عضلانی را کاهش میدهد، آرامش بدن را افزایش میدهد و خواب آسوده و ژرفتر را به دنبال دارد.
۴. چی کونگ به تقویت سیستم ایمنی و مقابله با سرطان کمک میکند
پژوهشگران چینی ادعا دارند از میان همهی راهکارهایی که برای بهبود پیوند بین جسم و روان و کاهش نشانههای سرطان و مقابلهی بهتر با این بیماری به کار گرفته میشوند، ورزشهای تای چی و چی کونگ بیشترین تأثیر را دارند و بهترین گزینه در نظر گرفته میشوند.
پژوهشها نشان میدهند چی کونگ و تای چی به طور قابل توجهای روی کاهش خستگی، بهبود کارکرد سیستم ایمنی، مقابله با سرطان، و کاهش سطح کورتیزول در بدن تأثیر میگذارند.
۵. این ورزش منجر به کاهش دردهای مزمن هم میشود
در سال ۲۰۰۸ پژوهشگران ۱۲ مطالعهی گوناگون را بررسی کردند که تأثیر تای چی را روی درمان بیماران مبتلا به مشکلات مفاصل از جمله آرتروز و درد مفاصل آزمایش کرده بودند.
آنها با کاهش چشمگیر درد در بیمارانی که به سراغ تمرینهای تای چی رفته بودند روبهرو شدند. جدا از کاهش درد، پژوهشگران بهبود کارکرد جسمانی و فعالیتهای زندگی روزمره را هم مشاهده کردند.
اگرچه شواهد دلگرمکننده هستند و خبر از تأثیر تای چی و چی کونگ روی کاهش درد مزمن میدهند، ولی پژوهشگران خاطرنشان میکنند برای نتیجهگیری قطعی به پژوهشها و آزمایشهای بیشتر و در مقیاسهای بزرگتری نیاز است تا این دو ورزش را بهترین راهکار و جایگزین سایر روشهای درمانی در نظر بگیریم.
بهترین تمرینها و حرکات چی کونگ
رایجترین روش برای تمرین چی کونگ یادگیری یک سری از حرکات تای چی است. تای چی به طور معمول بهعنوان مجموعهای از حرکات دست و پاها شناخته میشود. شما میتوانید تنها با ۱۵ دقیقه تای چی از فواید این ورزش بهرهمند شوید و سلامتی خود را حفظ کنید.
یادگیری و اجرای این تمرینها در خانه کار آسانی است. البته دقت داشته باشید که انجام برخی تمرینها به فضای باز کافی نیاز دارد. بنابراین محیط خانه را خلوت نگه دارید یا در بیرون از خانه و در حیاط ورزش کنید.
اکنون نگاهی به چند تمرین مناسب برای شروع میاندازیم:
۱. گرم کردن
ابتدا باید با انجام حرکات کششی یا تمرینهای ورزشی شامل حرکت دادن پاها، بازوها و پشت بدن، خود را گرم و آماده کنید. حتما لباسهای آزاد بپوشید تا به شما اجازه دهند بهآسانی حرکت کنید. کار را بهآرامی پیش ببرید و نهایت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه از روز را برای ورزش تای چی و چی کونگ در نظر بگیرید.
یادگیری حرکات و وضعیتها زمانبر خواهد بود. بنابراین شکیبا باشید و زیادهروی نکنید. با گذر زمان میتوانید این حرکات را یاد بگیرید و بهخوبی ورزش کنید. دقت داشته باشید که به خودتان فشار نیاورید زیرا این کار برخلاف همهی باورها و اهداف ورزش چی کونگ است.
۲. حرکت ابتدایی
این ابتداییترین حالت تای چی است. برای انجام آن باید پاها را به اندازهی پهنای شانه باز کنید، انگشتان پاها را کمی رو به داخل نگه دارید، زانوهایتان نرم باشند، سینه را کمی گود کنید و باسن را هم کمی سفت نگه دارید. این وضعیت باید به گونهای باشد که انگار روی یک چهارپایهی بلند نشستهاید.
۳. گام برداشتن و تغییر وضعیت
گام برداشتن و تغییر وضعیت از یک تمرین به تمرین دیگر در چی کونگ بسیار مهم است. شما باید بتوانید بدن خود را بهآرامی حرکت دهید، بچرخانید، گام بردارید و تعادل خود را حفظ کنید. هنگام گام برداشتن و جابهجا کردن بدن دقت داشته باشید که مرکز ثقل خود را پایین نگه دارید و پاهایتان خم باشند.
۴. توپ انرژی
دستهای خود را به هم بمالید سپس از یکدیگر دور کنید. اکنون نیروی چی میان آنها جریان دارد. دوباره دستها را به یکدیگر نزدیک کنید ولی حواستان باشد آنها با هم برخورد نکنند. به نزدیک و دور کردن دستها ادامه دهید تا توپی از انرژی را شکل دهید. تلاش کنید همزمان گام بردارید و بدن خود را فعال نگه دارید. این کار را به صورت پیوسته و بهآرامی انجام دهید.
۵. حرکت شلاق
این حرکت دست معمولا برای ضربه زدن یا شلاق زدن استفاده میشود. برای اجرای آن ابتدا دستهایتان را مانند تصویر نگه دارید: انگشتان دست عقبی را خم کنید و دست جلویی را هم باز نگه دارید. اکنون پای جلویی را کمی دراز کنید و بکشید، بالاتنهتان را هم رو به کنار نگه دارید. پای عقبی شما هم باید خم باشد. این کار را بهآرامی و کنترلشده انجام دهید و حواستان به تنفس ملایم خود باشد.
چه کسانی میتوانند بیشترین بهره را از ورزش چی کونگ ببرند؟
با توجه به اطلاعات انجمن ملی چی کونگ، تمرینهای این ورزش را میتوان رزمی، پزشکی یا معنوی در نظر گرفت. از دید طب جایگزین میتوان چی کونگ را پزشکی تلقی کرد، زیرا نوعی ورزش است، بدن را فعال میکند و به سلامت قلب و عروق و بهبود انعطافپذیری، سیستم ایمنی و سلامت روان کمک میکند.
با وجود این، میتوان چی کونگ را یک ورزش رزمی هم در نظر گرفت، زیرا فراگیری یک مهارت است که قرنهاست آموزش داده میشود و با سالها تمرین کردن میتوان در آن چیرگی پیدا کرد. افزون بر این، معنوی هم به شمار میرود زیرا شامل تمرکز ذهنی، تکنیکهای تنفسی و تمرکز روی نیروی زندگی (چی) میشود. جنبهی معنوی چی کونگ باعث میشود این ورزش با سایر ورزشها متفاوت شود و گزینهی بهتری برای سلامت روان و تقویت پیوند میان جسم و ذهن به شمار برود.
با در نظر گرفتن این موضوع که چی کونگ به کاهش استرس، درمان درد مفاصل، افزایش قدرت و استقامت بدن و همچنین تقویت سیستم ایمنی کمک میکند، کسانی که بیشترین بهره را از این ورزش میبرند عبارتند از:
- کسانی که اضطراب و استرس بالایی دارند
- بیماران قلبی، فشار خون بالا یا کلسترول بالا
- کسانی که به دردهای عضلانی دچار هستند
- آنهایی که درد مفاصل، تاندون یا آرتروز دارند
- کسانی که همیشه خسته و کمانرژی هستند و مشکلات مرتبط با خواب و استراحت دارند
- بیماران اختلال کمتوجهی – بیشفعالی و اختلالات یادگیری
- کسانی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است و نسبت به بیماریها و عفونتها حساس هستند
- کسانی که سایر مشکلات گردش خون، لنفاوی و گوارشی (مانند روده یا کلیه) دارند
- سالمندانی که نمیتوانند ورزشهای شدید انجام دهند
ورزش چی کونگ در بین میانسالان و افراد مسن دارای محبوبیت بیشتری است. بسیاری از کسانی که چی کونگ را انجام میدهند ادعا دارند با کمک این ورزش میتوانند در سنین بالاتر از انعطافپذیری، نیرو و آرامش بیشتری برخوردار باشند. افزون بر این، با فواید دیگری هم از جمله افزایش سرعت بهبودی و ریکاوری پس از بیماری یا رویدادهای آسیبزننده روبهرو میشوند.
چی کونگ در مقایسه با تای چی
همانگونه که دیدید، چی کونگ و تای چی دارای فواید مشابهای هستند و همیشه نام آنها در کنار یکدیگر پدیدار میشود. ولی این دو ورزش چه تفاوتهایی با هم دارند؟
تای چی بهعنوان یک سبک ویژه از چی کونگ در نظر گرفته میشود. این ورزش شامل مجموعهای از تمرینها و حرکات خاص است و قوانین مشخصی دارد، ولی چی کونگ ترتیب خاصی ندارد. جدا از این، تای چی شکل محبوبتری از چی کونگ است و یک شیوهی آرام و ملایم از هنرهای رزمی به شمار میرود. ولی چی کونگ همیشه هم آرام و ملایم نیست. برخی از سبکهای چی کونگ ممکن است ایستا و آرام باشند، برخی هم بسیار سریع و با شدت بالاتر.
همچنین فواید و تمرکز اصلی ورزشها هم ممکن است کمی متفاوت باشند. برای نمونه، نشان داده شده حرکات تای چی به بهبود گردش خون، دامنهی حرکتی و تمرکز کمک میکنند و انجام آنها ممکن است بین ۱۰ دقیقه تا ۲ ساعت به درازا بکشد.
چی کونگ را میتوان یک حرکت در نظر گرفت که شما با توجه به هدفتان انجام میدهید، ولی تای چی مجموعهای از حرکات است که روی سراسر بدن تمرکز دارد. برای نمونه، چی کونگ میتواند یک حرکت خاص باشد که به باز شدن ریهها کمک میکند. شما این تمرین را انجام میدهید و آن را تکرار میکنید تا به هدف خود برسید.
به طور کلی این دو ورزش بسیار شبیه هستند. تای چی را میتوان نوعی چی کونگ در نظر گرفت، ولی چی کونگ همیشه هم شامل تای چی نیست. برای درک بهتر این موضوع باید چی گونگ را مانند وزنه زدن برای تقویت بازو در نظر بگیرید. فرض کنید چی کونگ شامل حرکاتی است که تنها منجر به تقویت بازو میشوند. یعنی شما وزنه میزنید تا بازوهای خود را تقویت کنید. ولی تای چی شامل همان وزنه زدن برای سراسر بدن میشود.
بنابراین، شما با تای چی افزون بر بازو سایر اندامها را هم تقویت میکنید، ولی چی کونگ تنها به تقویت بازوها خلاصه میشود. به معنای دیگر تای چی شامل ورزش چی گونگ میشود، ولی چی کونگ ورزش تای چی را در بر نمیگیرد.
حقایق جالبی از چی کونگ
ریشهی ۲۰۰۰ سالهی ورزش چی کونگ به فلسفههای باستانی تائوئیسمی، بودایی و کنفوسیوس برمیگردد. عبارت چی کونگ از دو واژهی کهن چینی «چی» به معنای نیروی زندگی یا انرژی حیاتی و «کونگ» به معنای مهارت یا موفقیت شکل گرفته است.
اگرچه اصطلاح چی گونگ را میتوان در سدههای پیش پیدا کرد، ولی آنچه امروزه از این عبارت میدانیم به دههی ۴۰ و ۵۰ میلادی برمیگردد. بهترین تعریف از چی کونگ برای غیرچینیها این است که بگوییم راهکاری برای ترویج نیروی زندگی، گرم و شاداب کردن بدن و آرامش ذهن به شمار میرود.
در سدههای پیشین این ورزش برای اهداف گوناگونی استفاده شده و بیشتر مردم تاریخ تلاش کردهاند از آن برای دستیابی به جایگاهی بهتر کمک بگیرند. در آیین کنفوسیوس از ورزش چی کونگ برای طول عمر و آموزههای اخلاقی استفاده میشد. در آیین تائو و بودا از این ورزش بهعنوان تمرین مراقبهای کمک میگرفتند. در هنرهای رزمی چینی هم چی کونگ نقش افزایش نیروی بدنی برای نبرد و پیکار را ایفا میکرد.
این ورزش در روزگاران کهن از استاد به دانشآموز منتقل میشد و هر دودمان و منطقه شیوهی منحصر به فرد خود را به کار میگرفت. درست مانند هنرهای رزمی، چی کونگ هم بین مردم هر منطقه متفاوت بود و خبر از تفاوتهای مردمی و فرهنگی آنان میداد.
این نکات را حتما در نظر داشته باشید
اگرچه ورزشهای چی کونگ و تای چی میتوانند به بهبود انعطافپذیری بدن، جلوگیری از ناتوانی و فرسودگی، کاهش درد و مشکلات روانی کمک کنند، ولی این ورزشها زمانی تأثیرگذار هستند که سبک زندگی سالمی داشته باشید و سایر ورزشها از جمله تمرینهای هوازی، تمرینهای قدرتی و همچنین رژیمهای غذایی سالم و مقوی را به کار بگیرید.
چی کونگ گزینهی بسیار خوبی برای افراد مسن و کسانی است که به محدودیتهای حرکتی دچار بوده یا در حال بهبودی پس از آسیبدیدگی هستند. ولی اگر برای شروع این ورزش مطمئن نیستید یا میخواهید ببینید برای شما مناسب است یا نه، حتما به سراغ یک پزشک یا مربی ورزشی بروید و با او مشورت کنید. شما با آگاهی از وضعیت جسمانی خود و کمک گرفتن از افراد متخصص میتوانید ورزش ایمنتر و کارآمدتری داشته باشید و نتیجهی بسیار بهتری بگیرید.
سخن پایانی
چی کونگ که با نامهای دیگری از جمله کی کونگ و چی گونگ هم شناخته میشود، یک مجموعه از تمرینها است که روی حرکت بدن، تنفس و آگاهی ذهن تمرکز میکند و به منظور ورزش کردن، بهبود روحیه و سلامت و همچنین مراقبه و ذهنآگاهی استفاده میشود.
اگرچه تمرینهای چی کونگ برای همهی جنبههای زندگی مفید هستند، ولی از مهمترین فواید آن میتوان به کاهش فشار خون و بهبود سلامت قلب و عروق، جلوگیری از مشکلات و آسیبهای ناشی از افزایش سن، کاهش تأثیرات منفی استرس و مشکلات روانی، تقویت سیستم ایمنی و مقابله با سرطان و کاهش دردهای مزمن اشاره کرد.
شما با انجام تمرینهایی که معرفی کردیم میتوانید ورزش چی کونگ را به سبک زندگی خود وارد کنید و از فوایدی که نام بردیم بهرهمند شوید. ولی یادتان باشد این ورزش زمانی تأثیرگذار و کارآمد است که سبک زندگی خود را دگرگون کنید و سایر ورزشها از جمله تمرینهای هوازی، تمرینهای قدرتی و همچنین رژیمهای غذایی سالم و مقوی را به کار بگیرید.
همچنین دقت داشته باشید که پیش از انجام تمرینها به یک پزشک متخصص مراجعه کنید و از وضعیت جسمانی خود آگاه شوید. در صورتی که مشکلی برای انجام ورزش چی کونگ نداشته باشید و تمرینهای آن را بهدرستی انجام دهید میتوانید زندگی سالمتری برای خود بسازید و از بسیاری از بیماریهای جسمی و روحی در امان بمانید.
منبع: Dr. Axe