فرآیند قیمت‌گذاری، فروش و نظارت بر قیمت‌ها در دیجی‌کالا
دیجی‌کالا از دو بستر برای فروش کالا استفاده میکند؛ ۱ – خرده‌فروشی (Retail) ۲ – مارکِت‌پِلِیس یا بازارگاه (Marketplace) که روش‌های متداول در تمامی شرکت‌های تجارت الکترونیک دنیا از جمله آمازون، علی‌بابا و جی‌دی (JD) در چین، فلیپ‌کارت هندوستان، سوک در امارات متحده عربی و غیره است.
مدل کسب‌وکار خرده‌فروشی آنلاین
طی ۱۰ سال ابتدایی فعالیت دیجی‌کالا مدل فروش این شرکت فقط به صورت خرده‌فروشی آنلاین بوده است. یعنی تمام کالاهایی که در وب‌سایت دیجی‌کالا به فروش رفته ابتدا توسط این شرکت از تأمین‌کنندگان معتبر خریداری و سپس قیمت‌گذاری و فروخته شده است. در این مدل دیجی‌کالا محصولات را خریداری کرده و با حاشیه‌ی سود حداقلی (برای مثال در گروه تلفن همراه به‌طور متوسط ۲ درصد) به فروش می‌رساند.
مدل کسب‌وکار مارکت‌پِلِیس (بازارگاه)
از ابتدای سال ۱۳۹۶ دیجی‌کالا بستری جدید به منظور فروش کالا برای اتصال مستقیم فروشندگان، تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان کالا (Sellers) به خریداران فراهم کرد. از طریق این بستر تولیدکنندگان ایرانی به بازاری به وسعت سراسر ایران متصل می‌شوند و خریداران هم بدون واسطه می‌توانند به کالای لازم خود دسترسی داشته باشند. در مارکت‌پلیس دیجی‌کالا تأمین‌کنندگان همچون مغازه‌داران یک پاساژ خودشان قیمت کالاها را تعیین می‌کنند و دیجی‌کالا دخالت مستقیم در نحوه قیمت‌گذاری کالاها ندارد. اگرچه ابزارهایی برای ترغیب فروشندگان برای قیمت‌گذاری عادلانه وجود دارد و همچنین با ابزارهای نظارتی جلوی تخلفات گرفته میشود؛ برای مثال نمایش کمترین قیمت ارائه شده در صدر لیست فروشندگان، سبب ایجاد رقابت در میان فروشندگان مختلف یک کالا برای عرضه مناسب‌ترین قیمت میشود، همچنین امتیاز دادن به فروشندگان توسط خریداران، رده‌بندی آن‌ها و خارج کردن فروشندگانی که به علت نارضایتی مشتری ناشی از قیمت نامناسب، کیفیت پایین و یا خدمات‌رسانی ضعیف امتیاز پایین کسب کنند، ابزارهای نظارتی دیگر دیجی‌کالا در بخش مارکت‌پلیس هستند که منجر به حمایت از منافع مشتری از طریق شفافیت در امر مبادله کالا میشود و به رونق هر چه بیشتر بازار عادلانه‌ای کمک میکند که مکانیزم‌های تعدیل قیمت را در بطن خود دارد. به‌تازگی باتوجه به شرایط متلاطم اقتصادی ابزارهای نظارتی را در این بخش بیش از پیش گسترش دادیم و علاوه بر استفاده از نیروهای انسانی برای کنترل، نظارت و پایش دائمی بر کیفیت و قیمت کالاها، ابزارهای هوش مصنوعی و داده‌کاوی را هم بدین منظور توسعه دادیم.
هم اکنون بیش از ۱۶۰ هزار کسب‌وکار اعم از تولیدکننده، فروشنده، هنرمند و صنعتگر از سراسر ایران در این بخش مشغول به عرضه‌ی بیش از ۶ میلیون کالا هستند و دیجی‌کالا بازاری به وسعت ایران در اختیار آن‌ها قرار داده است. خدمات دیجی‌کالا به این کسب‌وکارها شامل تولید محتوا برای محصولات، خدمات بازاریابی، پرداخت، انبارداری و پردازش، بسته‌بندی، لجستیک و تحویل سفارش‌ها به تمام نقاط کشور، خدمات پس از فروش، در اختیار قراردادن اطلاعات و بینش بازار میشود.
از قیمت دیجی‌کالا تا قیمت فروشنده
بیش از ۷۰ درصد کالاهای دیجی‌کالا از سوی فروشنده‌های ثالث در پلتفرم مارکت پلیس عرضه می‌شوند. تا پایان سال ۹۸ بیش از ۶۱ هزار فروشنده با مارکت‌پلیس دیجی‌کالا همکاری کرده‌اند و این رقم تا نیمه نخست سال ۱۴۰۰ به بیش از ۱۶۰ هزار کسب‌وکار افزایش یافته است.
فروشندگان دیجی‌کالا محصولات‌شان را خودشان قیمت‌گذاری کرده و روی پلتفرم مارکت‌پلیس دیجی‌کالا به فروش می‌رسانند. در واقع، دیجی‌کالا در نقش یک پلتفرم دوسویه، پلی است میان خریدار و فروشنده که باید منافع هر دوسمت را تأمین کند. پس، قیمت‌گذاری کالاها کاملا در دست دیجی‌کالا نیست.
در بحران‌های اقتصادی و تلاطم قیمتی چه مشکلی داریم؟
۱. ایجاد سقف قیمت و مشکل ناموجود شدن
دیجی‌کالا با اخذ سیاست‌هایی مانند تعیین محدوده افزایش قیمت یا نظارت بر قیمت فروشنده‌ها و مقایسه با قیمت‌های بازار و تشویق فروشنده‌ها به درج قیمت‌های رقابتی، می‌تواند تا حدودی ثبات در قیمت‌ها را برقرار کند ولی نمی‌تواند برای فروشنده‌ها قیمت مشخصی تعیین کند یا به یک فروشنده بگوید حتما باید اجناس را با بهایی مشخص بفروشد. وقتی تعادل بازار برهم می‌خورد؛ کالای فروشندگان به سرعت با قیمت‌های قبلی به فروش می‌رود یا فروشندگان از فروش با قیمت‌های قبلی اجتناب می‌کنند و دیجی‌کالا به عنوان پلتفرم قانونا مجاز نیست و نمی‌تواند فروشنده‌ای را وادار به فروش کالای خود کند. در این مواقع دیجی‌کالا می‌تواند سقف قیمتی تعیین کند و به فروشندگان اجازه ندهد کالایی را بیش از اندازه مشخصی گران کنند. اما فروشنده مختار است که در این محدوده قیمتی کالای خود را بفروشد یا نفروشد. پافشاری بر یک سقف قیمتی معمولا باعث میشود فروشنده از فروش کالاهایش اجتناب کند و در نتیجه کالا ناموجود میشود. در این مواقع ممکن است اینطور به نظر برسد که پلتفرم کالاها را ناموجود کرده است تا بعدا گران‌تر بفروشد! در حالی که اینطور نیست و چون سقف قیمت ایجاد شده است فروشندگان از فروش کالای خود با قیمت قبلی اجتناب می‌کنند.
۲. حذف سقف قیمت و مشکل گران‌فروشی
برای موجود نگه داشتن کالاها می‌توان سقف قیمتی تعیین نکرد و به فروشنده‌ها اجازه داد تا کالای خود را با قیمت دلخواه عرضه کنند. برداشتن این سقف به فروشنده‌ها اجازه می‌دهد به جبران ضرر و زیانی که در پی افزایش قیمت‌های مواد خام، دلار و کاهش ارزش پول ملی دیدند؛ کالاها را با قیمت دلخواه بفروشند و بازار هم معمولا خریدار است اما باز ممکن است اتهام گران‌فروشی متوجه پلتفرم مارکت پلیس شود.
دیجی‌کالا درباره کمتر از ۳۰ درصد محصولات و آن‌هایی که به طور مستقیم در مدل خرده‌فروشی فروشنده است، اختیار کامل در قیمت‌گذاری درست و منصفانه دارد. بعضی از کاربران این نکته مهم را نمی دانند و تصور می‌کنند تمام بیش از ۶ میلیون محصولی که روی این پلتفرم وجود دارد به طور مستقیم توسط خود دیجی‌کالا قیمت‌گذاری میشود.
این دو چالش نه برای دیجی‌کالا که برای همه پلتفرم‌های دوسویه و فروشگاه‌های مارکت پلیس در زمان برهم خوردن تعادل بازار و موج گرانی‌ها مطرح است و همیشه یک حرکت میان احتکار و گران‌فروشی در باورهای خریدار ممکن است وجود داشته باشد.
بایدها و نبایدهای قیمت‌گذاری در دیجی‌کالا
با همه چیزهای گفته شده در بالا که چالش‌های جدیدی در بازار خرده‌فروشی ایران هستند و ایجاد تعادل در قیمت‌گذاری و عرضه و تقاضا را بسیار سخت می‌کنند، ولی تلاش کرده‌ایم حتی در همین شرایط، راه‌حل‌هایی را بیابیم و ابزارهایی را توسعه دهیم تا بتوانیم بهترین کالاها را با بهترین و منصفانه‌ترین قیمت به مشتریان خود ارائه دهیم.
استراتژی‌ها و بایدها و نبایدهایی در قیمت‌گذاری کالاها برای فروشنده‌ها مشخص شده و نظارت دائمی روی عملکرد آن‌ها وجود دارد؛
- فروشنده‌ها در هنگام تعیین قیمت یک کالا باید هم بازار آفلاین و هم بازار آنلاین را بررسی کرده تا به یک قیمت‌گذاری درست برسند.
- فروشنده‌ها حق ندارند قیمتی بالاتر از سایت فروشگاهی یا فروشگاه فیزیکی خود در دیجی‌کالا درج کنند.
- کالاهایی که دارای نرخ مصوب و قیمت چاپ شده هستند؛ باید با همان قیمت و یا کمتر از نرخ مصوب به فروش برسند.
- دیجی‌کالا با فروشندگانی که با ارایه تخفیف‌های کاذب سعی در فریب مشتری را دارند؛ برخورد کرده و مجازات‌هایی از گرفتن دسترسی به قیمت کالا یا گروه‌های کالایی برای یک ماه تا تعلیق مجوز فروشندگی و برند آن در مارکت‌پلیس دیجی‌کالا اعمال میکند.
- ابزارهای جعبه خرید (Buy Box) و پایش قیمت‌ها توسط کاربران، به طور دائمی در حال کنترل قیمت فروشنده‌ها و یافتن بهای منصفانه است.
- هر فروشنده یک تاریخچه قیمت‌گذاری در داده‌های دیجی‌کالا دارد و نمی‌تواند به یک‌باره قیمت کالایی را چند برابر افزایش دهد و باید بر اساس قیمت مرجع اعلام شده در پنل فروشندگی خود، قیمت‌های جدید کالاها را براساس ضوابط تعیین شده، استخراج و اعلام کند.
جعبه خرید؛ مکانیزم طبیعی رسیدن به قیمت‌های منصفانه و رقابتی
دیجی‌کالا چه سازوکاری برای ارائه‌ی مناسب‌ترین قیمت‌ها دارد؟ جعبه خرید (دکمه پیش‌فرض افزودن به سبد خرید) محلی است که در آن منصفانه‌ترین قیمت پیشنهادی از بین فروشندگان مختلف کالا به مشتریان نمایش داده میشود. همیشه جعبه خرید بهترین گزینه برای خرید را به مشتریان پیشنهاد می‌دهد و شامل منصفانه‌ترین قیمت خرید از بین فروشندگانی است که کالا را عرضه می‌کنند. کیفیت کالا، عملکرد فروشنده، اصالت کالا، خدمات پس از فروش و موجود بودن کالا در انبار دیجی‌کالا هم در اختصاص یافتن این جایگاه به فروشنده نقش دارد.
به نوعی می‌توان گفت جعبه خرید، بهترین قیمت پیشنهادی برای یک محصول است. دیجی‌کالا با راه‌اندازی مدل مارکت‌پلیس، به دنبال رقابتی کردن بازار برای فروشنده‌ها بود و جعبه خرید مکانی است که فروشنده‌ها بر سر تصاحب آن با هم رقابت شدید و سخت‌گیرانه‌ای دارند و ناچار می‌شوند، قیمت‌های پایین‌تر و ارزان‌تری نسبت به بازار پیشنهاد بدهند.
به این ترتیب، غالب اوقات برای هر کالا، قیمت پیشنهادی در جعبه خرید، پایین‌ترین قیمت کف بازار یا در میان فروشنده‌های آنلاین است؛ چرا که اگر اینطور نباشد، فروشنده موفق به فروش کالای خود نشده و خریدار می‌تواند به فروشنده‌ها یا فروشگاه‌های دیگر مراجعه کند و با قیمت ارزان‌تر، کالایش را سفارش بدهد.
بر اساس گزارش سال ۹۹ دیجی‌کالا تا پایان این سال، بیش از ۵۳۰ هزار پیشنهاد برای قیمت مناسب‌تر توسط کاربران گزارش شده است و که ۲۰ درصد دارای اطلاعات کامل و قابل بررسی بودند و ۱۲.۵ درصد گزارش‌ها منجر به ویرایش قیمت شد.
این نمودار در بازه یک ماهه همه تغییرات قیمت یک کالا را نشان می‌دهد و مهم‌تر از آن مشخص می‌سازد در میان فروشندگان مختلف یک محصول یکسان، هر فروشنده چه زمانی کالا را با چه قیمتی به فروش رسانده است. در این نمودار به سادگی می‌توان زمانی که کالایی تخفیف داشته را مشاهده کرد و حتی در مواردی زمان تخفیف بعدی را تا حدودی حدس زد.
شما می‌توانید نمودار قیمت کالا را در کنار هر کالایی که در دیجی‌کالا به فروش میرسد، ببینید. اعداد مشخص شده در نمودار قیمت کالا، نشان‌دهنده کمترین قیمتی است که یکی از فروشندگان در طول هر روز آن کالا را با آن قیمت فروخته است. خطوط آبی رنگ نمودار قیمت نشان‌دهنده قیمت عرضه کالا بعد از تخفیف و خط چین‌های خاکستری رنگ قیمت قبل از تخفیف را نشان می‌دهد.
درباره‌ی بعضی از کالاها که ممکن است در روزهایی فروش نداشته باشند یا در آن تاریخ ناموجود باشند، قیمتی برای نمایش در نمودار قیمت وجود ندارد و جای آن خالی باقی می‌ماند. این ویژگی در همه ۶ میلیون تنوع کالایی در فروشگاه اینترنتی دیجی‌کالا وجود دارد و کاربران می‌توانند اطلاعات تغییرات قیمت کالای مورد نظر خود را به دست آورند.
لازم به ذکر است که بعضی کالاها دارای رنگ‌بندی یا سایزهای متفاوت هستند و ممکن است قیمت هر سایز و رنگ متفاوت باشد، در این حالت نمودار قیمت هر رنگ یا سایز متفاوت، به شکل مجزا نمایش داده میشود و برای مشاهده نمودار قیمت هر سایز یا رنگ متفاوت باید روی گزینه‌های قسمت پایین نمودار قیمت، گزینه دلخواه را انتخاب کنید.
با نشان دادن نمودار قیمت کالاها و تاریخچه تغییرات قیمتی برای هر کالا تلاش داریم تا شفافیت را در فرآیند قیمت‌گذاری حفظ کنیم و به اشتراک‌گذاری فرایند تغییر قیمت‌ها به صورت روزانه است که در شرایط کنونی اقتصاد کشور ما، می‌تواند تضمین‌کننده خرید آگاهانه باشد.
نمودار تغییر قیمت کالاهای دیجی‌کالا چه اطلاعاتی به ما می‌دهد؟
ممنون از پاسخ‌گویی و شفاف سازی و دادن اطلاعات
دیجی کالا رقابت را در مملکت نهادینه کرد ه و همین یک کار براشون کافیه تا ابد
اگه در مورد قیمت شفاف عمل میکنید چرا نمودار قیمت رو دستکاری کردید و یه مدت هم که کلا حذفش کرده بودید.
تا تاریخ ۴ آذر که نظرات ثبت شده رو خوندم تقریبا تمام کاربران خواسته بودن بازه نمودار قیمت افزایش پیدا کنه امیدوارم به نظر کاربران سایت احترام گذاشته و نمودار قیمت رو اصلاح کنید.
بیشترین نارضایتی هم در مورد کالاهای دیجیتال هست و اختلاف قیمت زیاد نسبت به بازار و دیگر فروشگاه های آنلاین که انصافا هم به حق هست.
تو قیمت گذاری طوری عمل میکنید نمیشه اصلا اعتماد کرد.من حدود سه هفته پیش پالتو رو گرفتم ۷۵۰ الان زدید ۶۰۰. اخه انقد اختلاف. آدم به شعورش بر میخوره.
لطفا یکم مراعات کنید.
چند پیشنهاد:
– افزایش بازه زمانی قیمت کالا به مدت دلخواه توسط کاربر (حتی مثلا پنج سال)
– محدود کردن فروشنده در تعداد دفعات افزایش قیمت در یک مدت زمانی (مثلا یک بار در هفته)
– اضافه کردن قیمت خرید در بخش نظرات
– افزودن مرتب سازی بر اساس درصد و میزان تخفیف در بخش جستجو ( هم درصد تخفیف و هم ارزش ریالی تخفیف)
– فعال کردن امتیاز دیجی کلاب برای تمامی کالاها (حتی کالا های چند ده میلیونی)
– افزودن گزینه ای برای فروشندگان در مورد تضمین کیفیت کالا. در صورتی که فروشنده این گزینه را فعال و مشتری به علل معقول ( مانند خرابی، زدگی، یا مغایرت کالا با سفارش ثبت شده – مثلا رنگ کالا) آن را مرجوع کند، علاوه بر هزینه پرداختی کاربر، از طرف فروشنده هدیه ای نقدی به مشتری پرداخت شود). به عنوان مثال درصورتی که من یک تلفن همراه با رنگ مشکی سفارش دهم اما شرکت رنگ سفید برای بنده ارسال کند، من پس از مرجوع کردن علاوه بر هزینه پرداختی، مثلا پنج هزار تومان هم از طرف فروشنده دریافت کنم. این کار باعث میشود که فروشنده به دقت کالای خود را بررسی و سپس ارسال کند. البته این مورد زمانی اتفاق می افتد که فروشنده کالا را تضمین کرده باشد، در غیر این صورت نیازی به پرداخت هدیه نقدی نیست. با انجام اینکار من در زمان ثبت سفارش به دنبال فروشنده ای خواهم بود که کالای خود را تضمین کرده باشد.
بعد از همه این داستان ها اصل ماجرا اینه که محصولی که به مشتری توسط فروشنده ارسال میشه دقیقا با اون چیزی که معرفی کرده مطابقت داشته باشه. به نظر من برای اینکه مغایرتی در کالا و حتی قیمت اون پیش نیاد دیجی کالا باید همون روش قبلی رو در پیش بگیره و کالاها رو بیاره به انبار خودش اصالت سنجی کنه بعد ارائه بده. درسته دیجی کالا برای منفعت خودش پلیس بازار رو راه اندازی کرده اما اولویت، منفعت دیجی کالا نیست بلکه رضایت مشتریان هست. برای اینکه مسئله تنوع کالا هم حل بشه به طوری که دیجی کالا هم متضرر نشه اینطوری میشه اونو حل کرد که همه محصولات عین همین حالت پلیس بازار ارائه بشه اما امکان خرید نباشه و اگه تعداد متقاضیان زیاد شد دیجی کالا بره از اون فروشنده اصالت سنجی کنه و محصولات رو بخره بیاره انبار خودش و ارائه بده.
فکر می کنم گذاشتن بازه قیمتی یکماه به نفع دیجی کالاست که اون رو افزایش نمیده…
لطفا برای شفاف سازی بیشتر نرخ گذاری فروشندگان بازه قیمتی رو به یکسال تغییر بدید.
در بحث کتاب واقعا برخی غرفه ها عملا خارج از بحث رقابت شده و به هدف نقد کردن و تخریب بازار وارد شده که حتی در فروشهای مجازی و حتی نمایشگاهیی هم باعث ضربه به این عزیزان شده درسته که هرچی ارزونتر بهتر و سود کم فروش بهتر اما برای هر چیزی یک عرف وجود داره که متاسفانه در دیجی کالا این موضوع رعایت نمی شود و نظارتی نیست خیلی از دوستان بنده که در این عرصه فعالیت دارند متاسفانه دیگر تاب رقابت ندارند فروش کتاب با ۳ درصد سود ؟ و بعضا حتی بدون سود و زیر قیمت تمام شده فقط و فقط در جهت تخریب بازار است ….
قیمت مرجع واقعا مسخره است تویبحث کتاب. بیشتر از ۵۰۰ عنوان کتاب دیدم توی دیجی که موجودی نداره و قیمت مرجع هم ۱۰۰۰ هست و ما هیچ کاریش نمی تونیم بکنیم و حتی کتابایی که خودمون تعریف کردیم رو توی چاپ های جدید تقریبا ممکنه بعد از ۶ ماه بتونیم موجود کنیم چون قیمت مرجع با بازار پیش نمی ره. خود دیجی کالا و کتاب کالا که اون هم برای دیجی کالا هست تخفیف های عجیب برای کتاب میذارن که من واقعا نمیدونم چجوری این کار رو میکنن. توی شگفت انگیزها هم که ما نمیتونیم شرکت کنیم چون تخفیف ۳۰ می خواد و برای من با هزینه ها و پورسانت دیجی میشه ۴۰. مگه کتاب رو بیشتر از ۳۵ تخفیف میگیرم که بتونم اینجا ۴۰ بدم. مسخره است دیگه.
با سلام . ممنونیم بابت توضیحات بسیار عالی شما . اوایل از دی جی کالا زیاد خرید داشتم اما متوجه شدم گران فروشی میکند . با یک سرچ نام هر کالا در سایت ترب قیمت بسیار پایینی از اجناس در دیگر سایت ها پیدا میشود . مودم در فروشگاه دی جی کالا شما ۸۵۲۰۰۰ تومان بفروش میرسد اما من ۶۹۹۰۰۰ تومان خریدم همان مودم رو .
دمتون گرم خدا قوت به همه دیجی کالا ها که باعث دلگرمی هستند.
باور کنید همین دستگاه رو ۲ روز پیش خریدم از داروخونه ۱۲۵ الان هم موجود داره چند هفته منتظر بودم دی جی موجود کنه نکرد رفتم از داروخونه خریدم دقیقا ۲ روز پیش لطفا بیشتر کنترل کنید قیمت ها اینجوری دیگه اعتماد مشتری از قیمت از بین میره
با سلام
دیجیکالای عزیز من یکی از طرفدارهای شما بوده و هستم منتها با سرعت زیادی تمام اعتبار و خوشنامی خودتون رو در جهت سود جویی یه عده فروشنده زیر سوال نبرید…
بازه قیمت اول شد ۳ ماهه بعد یه ماهه که اونم با ناموجود کردن کالا از دسترس خارج میکنن بعد با قیمت چند برابری و جدید برای فروش میزارن.. منفی دادن تو کامنت ها حذف شد
قیمتی که کامنت گذار خریداری کرده بود حذف شد و…
یکی از کارهایی که باید جلوشو بگیرید ساعتی قیمت تغییر دادن هست و برخورد با بعضی از فروشنده ها که با لینک میتونم اثبات کنم ظرف ۲ هفته بالای ۵۰% افزایش قیمت داشتن در صورتی که دلار بالا نرفته..
سلام
دوست عزیز شما از سوپرمارکت محلتون هم اگر خرید کرده باشید حتما متوجه شدین که کالایی در طول ۱ ماه بدلیل شرایط موجود و تورم افسارگسیخته۴-۵ بار افزایش پیدا میکنه
برای ما هم همین شرایط وجود داره
که دیجی کالا اجازه افرایش کالارو بر اساس تورم نمیده
مثلا قیمت پلاستیک طی ۳ ماه از ۱۴ تومان شده ۳۵ تومان یعنی حدودا ۳۰۰ درصد
اما دیجی کالا اجازه افزایش نهایتا ۲۰ درصد بیشتر را نمیدهد
پس حق بدین اگر اون کالا ناموجود بشه و کالای جدید با قیمت واقعی ایجاد بشه
سلام وقت بخیر. از توضیح شما سپاسگزاریم.