نقدها و نمرات فیلم «بیچارگان»؛ بهترین فیلم کارنامه لانتیموس (جشنواره ونیز ۲۰۲۳)
فیلم سینمایی «بیچارگان» (Poor Things) با بازی اما استون جدیدترین اثر کارگردان یورگوس لانتیموس است که ۱ سپتامبر ۲۰۲۳ در هشتادمین جشنواره فیلم ونیز اکران، و با نقدهای بسیار مثبتی مواجه شد. این فیلم کمدی سورئالیستی با اقتباس از کتابی به همین نام نوشته‌ی آلاسدایر گری و فیلمنامه‌ی تونی مک‌نامارا ساخته شده و بازی درخشان اما استون، در کنار فیلمنامه و کارگردانی خیره‌کننده لانتیموس از جمله نقاط مثبت فیلم ارزیابی شده است.
فیلم سینمایی «بیچارگان» درباره یک زن جوان به نام بلا است که پس از خودکشی توسط دانشمند و سرپرستش دکتر گادوین باکستر به زندگی بازگردانده می‌شود. بلای از مرگ بازگشته حالا مشتاق است تا مثل یک کودک در مورد دنیای اطراف خود بیاموزد اما باکستر او را تحت نظارت خود گرفته است. بلا که تشنه‌ی اکتشاف است، با دانکن ودربرن، یک وکیل فاسد و بدجنس فرار و سفر خودشناسی و اکتشافی‌اش را آغاز می‌کند. شخصیت بلا در این فیلم فارغ از تعصبات زمانه خود، خواهان برابری و رهایی است.
لانتیموس سابقه خوبی از حضور در جشنواره فیلم ونیز دارد. او در هفتادوپنجمین جشنواره فیلم ونیز برنده جایزه بزرگ هیات داوران برای فیلم «سوگلی» (The Favourite)، و در شصت‌وهشتمین دوره این جشنواره برای فیلم «آلپ» (Alps ) نامزد دریافت شیر طلایی شد و در نهایت جایزه اوسلای طلایی را برای فیلمنامه این فیلم دریافت کرد. این کارگردان فیلم‌های تحسین‌شده دیگری چون «خرچنگ» (The Lobster) را ساخته است که اسکار بهترین فیلمنامه را دریافت کرد و نامزد جایزه کن شد و «کشتن گوزن مقدس» (The Killing of a Sacred Deer) فیلم دیگر او است که به خاطر فیلم‌نامه‌اش بسیار مورد تحسین قرار گرفت.
فیلم سینمایی «بیچارگان» با بازیگران درخشانی چون ویلم دفو، مارک رافلو، رامی یوسف و جراد کارمایکل با نقدها و نظرات بسیار خوبی مواجه شد و می‌تواند یکی از مدعیان سرسخت شیر طلایی ونیز باشد. این فیلم از مجموع ۲۰ نقد (همگی مثبت) در متاکریتیک امتیاز ۹۴ از ۱۰۰ را دریافت کرد. در راتن تومیتوز از ۳۵ نقد امتیاز ۱۰۰% را گرفت و در IMDb با ۲۳۹ رای امتیاز ۸.۴ از ۱۰ را از تماشاگران بدست آورد. نظر منتقدان بین‌المللی و ایتالیایی هم نسبت به فیلم بسیار مثبت بود و به ترتیب ۴.۵ از ۵ و ۴ از ۵ ستاره را به «بیچارگان» تقدیم کردند که تا اینجای رقابت‌های اصلی این بیشترین امتیازی است که به یک فیلم اختصاص داده شده.
نقدها و نمرات فیلم سینمایی «بیچارگان»
ورایتی- گای لاج
امتیاز: ۹۰ از ۱۰۰
یورگوس لانتیموس در طول زندگی حرفه‌ای خود، بسیاری از بینندگان را گیج کرده است که آثارش را به چه عنوانی خطاب کنند؛ جالب یا هیجان‌انگیز! در فیلم جدید و پر زرق و برق و هیجان‌انگیزش «بیچارگان» با یک قهرمان زن باز هم همان حس را برمی‌انگیزد. برای بلا باکستر، یک کودک واقعی در بدن یک زن، همه چیز جدید و جالب است و لانتیموس فریفتگی او را با شادی بی‌حدوحصر همراه می‌کند.
فیلم سینمایی «بیچارگان» در قلب خود یک داستان فرانکشتاین است که بلای زیبا (با بازی اما استون) هیولای دور از ذهن آن است. پزشک/ خالق او گادوین (با بازی ویلم دافو) نابغه جراحی و شخصیتی گوشه‌نشین و زخمی است که بلا او را به درستی و با محبت خدا می‌نامد. چگونگی به وجود آمدن بلا رازی است که به بهترین وجه در طول روایت پر پیچ‌و‌خم فیلم فاش می‌شود. اگرچه یک زخم عمودی در پایین گردن او، که زیر طره‌ای از موهای بلندش پنهان شده است سرنخی را ارائه می‌دهد. برای شروع، فقط سه نفر می‌دانند که او اصلا وجود دارد؛ گادوین، خدمتکاری به نام خانم پریم (با بازی ویکی پپردین) و مکس مک‌کندلز (با بازی رامی یوسف)، دانشجوی پزشکی جوان و کنجکاوی که گادوین او را به عنوان دستیار تحقیقاتی با خود همراه می‌کند.
«بیچارگان» یک اودیسه ابزورد گسترده است که در ۱۴۱ دقیقه می‌تازد که مجموعه‌ای از محیط‌ها و شخصیت‌های ثانویه را در بر می‌گیرد، که همه با ذوق و شوق از جراد کارمایکل گرفته تا کاترین هانتر و هانا شیگولا در آن با تکیه بر اجرای شگفت‌انگیز استون بازی می‌کنند. استون باید در این فیلم به خاطر شکیبایی‌اش در مورد چیزی که بیشتر بازیگران صادقانه آن را نقشی بی‌نظیر می‌نامند، پاداش دریافت کند. استون از نوزادی تا نوجوانی و بزرگسالی بلا را جلوی چشمان ما به تصویر می‌کشد و گفتار، رفتار و زبان بدن او به طور پیچیده از یک صحنه به صحنه دیگر تکامل می‌یابند و او در مقیاس بزرگ یک کمدی فیزیکی به نمایش می‌گذارد.
حس ارتجاعی شیطنت‌آمیزی که فیلم از تاریخ به نمایش می‌گذارد با کار خیره‌کننده طراحان تولید، شونا هیث و جیمز پرایس، که نقاط مرجع بصری آن‌ها به هنر دکو می‌رسد، تقویت می‌شود. طراحی لباس‌های نفیس هالی وادینگتون هم چیزی فراتر از واقعیت است؛ بالشتک‌های سنگین روی شانه‌های بلند و یقه‌های خامه‌ای بزرگ در رنگ‌های متضاد، طراحی‌های او برای بلا نشان‌دهنده متمایز بودن او از دیگران و رشد خودآگاهی اوست.
در برابر این روح غنای حسی، موسیقی ناموزون جرسکین فندریکس، هنرمند تجربی پاپ به خاطر شدت و زمختی آن متمایز است. این را یک یادآوری شنیداری در نظر بگیرید که لانتیموس، حتی زمانی که هم بودجه و هم آزادی لازم برای تحقق چنین خیال‌پردازی بزرگسالانه‌ای را داشته باشد، یک بروتالیست باقی می‌ماند، یک جراح که به طرز گستاخانه‌ای قلب انسان را هدف می‌گیرد و درونیاتش را که هیچ کس نمی‌تواند ببیند بیرون می‌ریزد. «بیچارگان» که در به تصویر کشیدن شور و شوق و فراوانی خود به طرز عجیبی تکان‌دهنده است، ممکن است با زهد خشن و خالی آثار اولیه مثل «دندان نیش» (Dogtooth) فاصله زیادی داشته باشد.
گاردین- پیتر بردشاو
امتیاز: ۱۰۰ از ۱۰۰
«بیچارگان» یک فیلم ترسناک ویکتوریایی و کمدی سیاه است که توسط فیلمنامه‌نویس تونی مک نامارا از رمانی به همین نام از سال ۱۹۹۲ توسط آلاسدیر گری اقتباس و توسط یورگوس لانتیموس ابزوردیست کارگردانی شده است. لانتیموس دنیایی خارق‌العاده، مصنوعی و درهم‌پیچیده را به ما نشان می‌دهد که بخشی به صورت مونوکروم، بخشی با عدسی محدب و بخشی دیگر با رنگ‌های بسیار اشباع فیلم‌برداری شده است.
بازیگر زن نقش اصلی او کسی است که سطحی فراتر از تجربه حرفه‌ای‌اش به نمایش می‌گذارد؛ اما استون. او در نقش بلا باکستر بی‌گناه، سوژه آزمایشی مخفی و آناتومیست کاریزماتیک دکتر گادوین باکستر (که بلا او را خدا می‌نامد)، با بازی ویلم دفو، اجرای شگفت‌انگیز و خنده‌داری ارائه می‌دهد. نگاه بلا با چشمان گرد در زیر یک ابروی تقریبا به هم پیوسته همه چیز را از نظر می‌گذراند، در حالی که دنیای جدیدی که دکتر باکستر برایش تدارک دیده را حس می‌کند.
لانتیموس از «مرد فیل‌نما» (The Elephant Man) به کارگردانی لینچ و «چشم‌های بدون صورت» (Eyes Without a Face) به کارگردانی فرانژو الهام می‌گیرد، و قهرمان بی‌هنر با شکوه اما استون چیزی شبیه به کاسپار هاوزر در فیلم هرتسوگ یا بس با بازی امیلی واتسون در فیلم «شکستن امواج» (Breaking the Waves) لارس فون تریه است. حرکات ظریف سر و راه رفتن ناخودآگاه او هم بیشتر شبیه مترسک با بازی ری بولگر در فیلم «جادوگر شهر آز» (The Wizard of Oz) است.
هالیوود ریپورتر- دیوید رونی
امتیاز: ۱۰۰ از ۱۰۰
یورگوس لانتیموس از زمانی که با «دندان نیش» در سال ۲۰۰۹ در سطح بین‌المللی به موفقیت بزرگی دست پیدا کرد، فیلم‌های عجیب و غریب منحصر‌به‌فردی ساخت. حالا هم درخشش بی‌وقفه «بیچارگان» یک اقتباس متهورانه عجیب و غریب از رمان آلاسدیر گری، نویسنده اسکاتلندی، که توسط کارگردان یونانی و فیلمنامه‌نویس همیشگی‌اش تونی مک نامارا، با یک زن فمینیست قهرمان است. این فیلم مملو از لذت‌های گستاخانه، شوخ‌طبعی، فانتزی رادیکال و طراحی نفس‌گیر و یک جشن بصری به تمام معنا است. اما استون در اجرای بی‌باکانه‌ای که روند تحول شخصیت گسترده‌اش را نشان می‌دهد که اکثر بازیگران فقط می‌توانستند در مورد آن رویا داشته باشند، درخشان ظاهر می‌شود.
«بیچارگان» با تقسیم به بخش‌هایی که توسط تصاویر فوق‌العاده مشخص شده‌اند و بلا را در بخش‌های سوررئالیستی تخیلی نشان می‌دهند، یک افسانه بسیار لذت‌بخش است که نه تنها یک، بلکه چند جهان متمایز را خلق می‌کند، که هر یک از آن‌ها یک اثر هنری فریبنده است، و توسط شخصیت‌های به‌یادماندنی خلق شده است. بازیگران این فیلم بسیار درخشان و در عین حال با کنترلی خطاناپذیر کارگردانی شده‌اند، همچنین داستانی غنی از دوران معاصر است، در مورد زنی که خود را از ابتدا بازسازی می‌کند، دقیقا طبق قوانین خودش، که نقشی تحسین‌برانگیز و ماندگار را برای استون به ارمغان می‌آورد.
ایندی‌وایر- رایان لاتانزیو
امتیاز: ۱۰۰ از ۱۰۰
لانتیموس ما را در جایی شبیه لندن ویکتوریایی قرن نوزدهم قرار می‌دهد، اما ظرافت‌های سوررئالیستی که تنها در غرابت‌شان افزایش می‌یابد، دنیایی ترک‌خورده را نشان می‌دهد که بی‌مکان و زمان است؛ کالسکه‌ها به معنای واقعی کلمه نیم‌اسب-نیم کالسکه‌اند، پرندگان چهره‌های کوسه دارند، و موجودی نیمه خوک و نیمه مرغ در خیابان‌ها راه می‌رود بدون اینکه کسی از دیدنش تعجب کند.
فیلم سینمایی «بیچارگان» در نهایت به سفر اروتیک بلا از مرحله آینه فرویدی (برهه‌ای از زندگی کودک که شروع خودشناسی است) به یک موجود آگاه می‌پردازد. لانتیموس و تونی مک‌نامارا فیلمنامه‌نویس که بر اساس رمانی نوشته آلاسدیر گری در سال ۱۹۹۲ داستان را روایت می‌کنند، مجذوب قسمت‌هایی هستند که در آن‌ها امیال انسانی بر تمام تصمیم‌گیری‌ها حاکم است. بلا پس از ملاقات با دانکن ودربرن، وکیل متعصب و منحط تصمیم می‌گیرد به جای اینکه خودش را به خدا (خالقش یا همان دکتر دیوانه با بازی دفو) و مک‌کندلز که با او نامزد کرده است محدود کند، راه ماجراجویی را در پیش بگیرد.
تحقیر، وحشت و غم به ندرت در «بیچارگان» نقشی ایفا می‌کنند، و فیلم در واقع یک کمدی پر از همدلی و امیدواری درباره احتمالات زندگی است که بر یک لوح خالی نقش بسته. بلا می‌خواهد آدم خوبی باشد همان‌قدر که «بیچارگان» نشان می‌دهد لانتیموس می‌خواهد چیزی بیش از یک تلنگر به انسانیت و ظلم‌های ذاتی آن بزند.
فراتر از جلوه‌های بصری هیجان‌انگیز، «بیچارگان» مملو از شخصیت‌های فرعی افسانه‌ای است که برای شکل‌گیری احساسات بلا می‌آیند و می‌روند؛ مثل کاترین هانتر، با خالکوبی‌هایی روی تمام بدنش که نقش یک تن‌فروش پاریسی با صدای مردانه را بازی می‌کند. در مرکز تمام نقش‌آفرینی‌های تحسین‌شده یک پیچش بسیار لذت‌بخش از اما استون قرار دارد، که گواه بر این است هر فرکانس کوچکی که او و لانتیموس بر آن سوارند، در نهایت به یک نتیجه عالی ختم می‌شود.
«بیچارگان» بهترین فیلم کارنامه لانتیموس است و در حال حاضر شبیه یک فیلم کلاسیک، خنده‌دار، عجیب و غریب، ارزشمند و بی‌تکلف، پر از ستایش و تحسین است که تلاش برای تجزیه و تحلیل تمام این ویژگی‌ها در اینجا مثل یک پاسخ رقت‌انگیز به جاه‌طلبی‌های فیلم خواهد بود.
یک فیلم استادانه و خاص، ولی با پس زمینه تفکر فمینیستی…!
چیزی که داره توی دنیای امروزی خودشو نشون میده.
بازیگر نقش اول زن (اما استون) ، برای پختگی و رشد فکری نیاز داشت به حدی آزاد باشه که تبدیل به فاحشه بشه و بعدش دوباره مثل یه انسان روشنفکر به زندگی معمولی برگرده و ادامه بده. اما اولین شریک جنسش (مارک رافالو) که اون هم درگیر سکس و شهوت بود نمیتونه به روال عادی برگرده و به تباهی میره.
در آخر هم با مردی (رمی یوسف) ازدواج‌میکنه که حتی رابطه جنسی هم نداشته.
یعنی چی؟
یعنی اینکه یک زن برای پختگی نیاز داره همه چیزو تجربه کنه (به اصطلاح عامیانه تر دنیا رو آباد کنه) ، اما یک مرد خوب باید از همان ابتدا خوب باقی بمونه.
یاد جمله ویکتور هوگو افتادم که باید با طلا نوشت:
مردهای خوب هرگز نصیب زن های خوب نمی شوند. چرا که زن ها عاشق مردهای بد می شوند و با مردهای خوب درد و دل می کنند. (نمونه این جمله رو فکر کنم همه ما از کسایی که توی مسیر زندگیمون دیدیم میتونیم تصور کنیم)
خلاصه اینکه نمیشه هنر فیلمسازی یورگوس لانتیموس رو انکار کرد ، اما بذر این تفکر تلخ از همین فیلم توی تفکر مردم کاشته میشه.