راهنمای کامل نگهداری و پرورش گیاه بنت قنسول در خانه
بنت قنسول یکی از گیاهان زیبایی است که به‌خاطر ترکیب رنگ بی‌نظیرش در جشن‌های سال نوی میلادی به‌عنوان تزیینات خانه‌ها و مغازه‌ها استفاده می‌شود. این گیاه زیبا نگهداری راحتی ندارد و کمی بیشتر از گیاهان آپارتمانی دیگر باید مراقبش باشید. در ادامه با دیجی‌کالا مگ همراه باشید و درباره‌ی بنت قنسول و روش‌های نگهداری از آن بخوانید.
بنت قنسول چیست؟
در بین گیاهانی که برای تزئینات جشن‌های کریسمس از آن‌ها استفاده می‌شود، بنت قنسول (Poinsettias) یکی از محبوب‌ترین‌‌ها به شمار می‌رود. این گیاه قرمزرنگ و شناخته‌شده بومی مکزیک است. البته در حال حاضر و به لطف استفاده از روش هیبریداسیون بنت قنسول در رنگ‌هایی غیر از قرمز هم وجود دارد؛ طیف‌های مختلفی از رنگ قرمز، صورتی، نارنجی، زرد و سفید.
بنت قنسول در واقع یک درختچه است که گل‌های کوچک، خوشه‌ای و زردرنگ آن را برگک‌هایی احاطه کرده‌اند که معمولا به رنگ قرمز هستند. برگک‌ها شبیه برگ هستند اما از نظر گیاه‌شناسی با برگ‌ها تفاوت دارند. برای اینکه بنت قنسول در ایام کریسمس و مدتی بعد از آن گیاهی شاداب باشد و گل‌دهی داشته باشد، در طول سال به مراقبت‌های ویژه‌ای نیاز دارد.
برخلاف باور بیشتر مردم، بنت قنسول برای انسان یا حیوانات خانگی سمی نیست و تنها می‌تواند برای گربه‌ها یا سگ‌هایی که قسمت‌هایی از گیاه را می‌بلعند سمی باشد که البته در این صورت هم تأثیرات خفیفی خواهد داشت.
نگهداری از بنت قنسول
نباید در نیمه‌ی اول زمستان مراقبت از بنت قنسول را رها کنید. اگر به شکلی صحیح از بنت قنسول نگهداری کنید، می‌توانید در طول سال گیاهی سالم و شاداب داشته باشید. برای اینکه بنت قنسول به خوبی رشد کند باید به اندازه‌ی کافی نور غیر مستقیم دریافت کند، در محیطی گرم با دمای مناسب نگهداری شود و به میزان کافی آبیاری شود. اگر شرایط مناسبی برای رشد بنت قنسول فراهم کنید، گیاه دوباره در فصل گل‌دهی (اواخر پاییز و اوایل زمستان) شکوفا می‌شود.
نور
مکانی که نور زیادی دریافت می‌کند اما در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندارد، بهترین مکان برای نگهداری از بنت قنسول است. نزدیک پنجره‌های آفتاب‌گیر می‌تواند انتخاب ایدئالی باشد به شرط اینکه حداقل ۶ تا ۸ ساعت در روز گیاه نور زیاد و غیر مستقیم دریافت کند. اگر چه بنت قنسول می‌تواند در مکان‌های کم‌نورتر هم زنده بماند، اما گیاه در این شرایط شادابی خود را از دست می‌دهد و عمر کوتاه‌تری خواهد داشت. به این نکته هم توجه کنید که اگر بنت قنسول در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرد، احتمال دارد برگک‌ها و برگ‌های گیاه دچار سوختگی شوند.
خاک
اگر بنت قنسول را به‌تازگی خریداری کرده‌اید و می‌خواهید گلدان آن را عوض کنید، ، برای کاشت مجدد گیاه از خاک مخلوط گلدان استفاده کنید. برای اینکه گیاه بهترین عملکرد را داشته باشد، خاکی را انتخاب کنید که بیشتر حجم آن را پیت‌ماس تشکیل دهد و زهکشی خوبی داشته باشد.
آب
زمانی برای آبیاری گیاه اقدام کنید که سطح خاک خشک شده باشد و برای تشخیص خشک شدن سطح خاک باید آن را لمس کنید. در هر نوبت آبیاری، باید خاک را به طور کامل سیراب کنید به گونه‌ای که آب از سوراخ‌های زهکشی ته گلدان خارج شود. البته باید بعد از اتمام آبیاری آب اضافی داخل زیر گلدانی را تخلیه کنید.
اگر می‌خواهید گلدان بنت قنسول را با فویل تزئینی بپوشانید، باید چند سوراخ در زیر آن ایجاد کنید تا آب اضافی از آن‌ها خارج شود. سریع‌ترین عاملی که باعث از بین رفتن بنت قنسول می‌شود، آبیاری بیش از حد است و معمولا پژمردگی برگ‌ها نشانه‌ی این است که گیاه بیشتر از نیازش رطوبت دریافت کرده است.
دما و رطوبت
اگر می‌خواهید بنت قنسول مدت بیشتری گل‌دهی داشته باشد، باید دمای محیط را در طول روز بین ۱۸ تا ۲۴ درجه‌ی سانتی‌گراد ثابت نگه دارید. کاهش جزئی دما در شب به گیاه آسیب نمی‌زند.
بنت قنسول گیاهی است که به نور زیاد نیاز دارد و به همین دلیل توصیه می‌شود که گیاه را کنار پنجره‌ها قرار دهید. اما همان‌گونه که کمبود نور به برگ‌های گیاه آسیب می‌زند و باعث زرد شدن و ریزش برگ‌ها می‌شود، قرار گرفتن در معرض هوای سردی که از پنجره‌ها وارد می‌شود و تماس برگ‌ها با پنجره‌ی سرد هم می‌تواند همین مشکلات را برای گیاه ایجاد کند.
کمبود رطوبت مشکلی دائمی است که بیشتر گیاهان آپارتمانی با آن مواجه می‌شوند. به ویژه در فصل زمستان که رطوبت در فضاهای بسته به کمترین میزان خودش می‌رسد، این مشکل تشدید می‌شود. بنت قنسول هم از گیاهانی است که در این شرایط با کمبود رطوبت مواجه می‌شود. اگر محیطی که در آن از بنت قنسول نگهداری می‌کنید هوای نسبتا خشکی دارد، لازم است که یک دستگاه رطوبت‌ساز کوچک خریداری کنید و آن را نزدیک گیاه نصب کنید تا رطوبت محیط اطراف گیاه را افزایش دهید.
کود
در مدتی که بنت قنسول گل می‌دهد، نباید گیاه را با کود تغذیه کنید. می‌توانید کوددهی را از بهار شروع کنید و تا قبل از شروع گل‌دهی گیاه آن را ادامه دهید. البته هنگام کوددهی به بنت قنسول، باید از نصف مقدار توصیه‌شده استفاده کنید. تا زمانی که گیاه دوباره شادابی و طراوت خود را به دست آورد، هر سه تا چهار هفته یک بار کوددهی را انجام دهید.
آفت‌ها و بیماری‌های رایج
مانند بسیاری از گیاهان آپارتمانی، بنت قنسول هم در معرض هجوم آفت‌هایی مانند پشه‌ریزه، سفیدبالک، ریشک‌بال و شپشک آردی و همچنین ابتلا به بیماری‌هایی مانند سفیدک سطحی است. اگر علائمی از وجود آفت‌ها یا بروز بیماری‌ها مشاهده کردید، در سریع‌ترین زمان ممکن قسمت‌های آلوده یا آسیب‌دیده را از گیاه جدا کنید. در مرحله‌ی بعد، باید از حشره‌کش‌ها یا قارچ‌کش‌ها استفاده کنید و تا زمانی که مشکل به صورت کامل برطرف شود این کار را ادامه دهید.
گل‌دهی
اگر می‌خواهید از بنت قنسول به‌عنوان یک گیاه چندساله نگهداری کنید و به دنبال آن هستید که هر ساله در فصل گل‌دهی شکوفا شود، باید در طول سال مراقبت‌های خاصی را انجام دهید. البته رسیدن به این هدف کار دشواری است اما نباید ناامید شوید. به ویژه اگر اولین بار است که نگهداری از بنت قنسول را تجربه می‌کنید ممکن است در شکوفا کردن گیاه موفق نشوید.
از اواخر پاییز تا اوایل بهار
برای آبیاری گیاه برنامه‌ی منظمی داشته باشید. باید خاک را مرطوب نگه دارید و نباید به شکلی آبیاری کنید که خاک کاملا خیس شود. از اوایل بهار انجام مراقبت‌های زیر را شروع کنید.
۱ ـ نوبت‌های آبیاری را به‌تدریج کاهش دهید و بین دو نوبت آبیاری به اندازه‌ای فاصله بیاندازید که خاک خشک شود. البته باید مراقب باشید که فشار زیادی به گیاه وارد نشود. اگر گیاه بیش از حد تحت فشار قرار بگیرد، ساقه‌ی آن شروع به چروکیده شدن می‌کند و چروکیدگی ساقه نشانه‌ی این است که مرگ گیاه نزدیک است.
۲ ـ بعد از گذشت یک تا دو هفته، زمانی که گیاه با برنامه‌ی جدید آبیاری سازگار شد، گیاه را به مکانی خنک‌تر منتقل کنید. می‌توانید زیرزمین یا پارکینگ را انتخاب کنید به شرطی که شرایط مناسبی داشته باشند. باید دمای محیط اطراف گیاه را نزدیک به ۱۵ درجه‌ی سانتی‌گراد ثابت نگه دارید.
نیمه‌ی دوم بهار
تقریبا از اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد انجام مراقبت‌های زیر را شروع کنید.
۱ ـ بنت قنسول خود را هرس کنید. به اندازه‌ای ساقه‌ها را کوتاه کنید که بلندتر از ۱۰ سانتی‌متر نباشند.
۲ ـ گلدان گیاه هرس‌شده را عوض کنید. گلدانی را که کمی بزرگ‌تر است انتخاب کنید و برای پر کردن گلدان جدید از خاک تازه استفاده کنید.
۳ ـ گیاه را به‌خوبی آبیاری کنید و آن را نزدیک پرنورترین پنجره قرار دهید. دمای محیط را بین ۱۸ تا ۲۴ درجه‌ی سانتی‌گراد ثابت نگه دارید.
۴ ـ هر زمانی که سطح خاک خشک شد، برای نوبت بعدی آبیاری اقدام کنید و گیاه را به طور مداوم بررسی کنید تا متوجه رشد مجدد آن بشوید.
۵ ـ هنگامی که رشد مجدد گیاه شروع شد، کوددهی را شروع کنید و هر دو هفته یک بار گیاه را با یک کود کامل تغذیه کنید.
تابستان
هم‌زمان با شروع تابستان، بنت قنسول خود را به فضای باز انتقال دهید و برای قرار دادن گلدان مکانی را انتخاب کنید که تا اندازه‌ای سایه داشته باشد. همچنین برنامه‌ی آبیاری و کوددهی را بدون هیچ تغییری ادامه دهید.
در اواسط تیر، نزدیک به ۲٫۵ سانتی‌متر از هر ساقه را با دست جدا کنید تا ساقه‌های قدیمی‌تر ضخیم‌تر شوند و شاخههای بیشتری از ساقه‌ها منشعب شوند. اگر بنت قنسول خود را با این روش هرس نکنید، گیاه شما ساقه‌هایی بلند، نازک و شکننده خواهد داشت.
تا قبل از پایان مرداد، شاخههای جدید به اندازه‌ای رشد می‌کنند که برگ‌های آن‌ها را هم مشاهده کنید. یک بار دیگر باید این ساقه‌های جدید را با دست هرس کنید. به اندازه‌ای از هر ساقه را جدا کنید که سه یا چهار برگ باقی بماند. در این مرحله، گیاه را به فضای بسته انتقال دهید و آن را نزدیک به نورگیرترن پنجره قرار دهید.
اوایل پاییز
بنت قنسول از گیاهان کوتاه روز است به این معنی که مدت دریافت نور در روزهای بلند سال روی شکوفا شدن آن‌ها تأثیر می‌گذارد. برای شکوفا شدن، بنت قنسول به مدت ۱۰ هفته هر روز به ۱۲ تا ۱۴ ساعت تاریکی مطلق نیاز دارد. می‌توانید برای گیاه این شرایط را به شکل مصنوعی ایجاد کنید.
هم‌زمان با شروع پاییز، انجام مراقبت‌های زیر را شروع کنید.
۱ ـ بین ساعت ۵ بعد از ظهر تا ۸ صبح، از گیاه خود در محیط کاملا تاریک نگهداری کنید. هر گونه قرار گرفتن در معرض نور می‌تواند گل‌دهی را به تأخیر بیاندازد.
۲ ـ برای اینکه گیاه در معرض تابش نور خورشید یا حتی نور مصنوعی قرار نگیرد، از یک پوشش کدر استفاده کنید. یک جعبه‌ی مقوایی می‌تواند گزینه‌ی مناسبی باشد. قرار دادن گیاه در کمد لباس ایده‌ی خوبی نیست چرا که نوری که از شکاف در یا هنگام باز و بسته کردن در کمد وارد می‌شود روی گل‌دهی گیاه تأثیر می‌گذارد.
۳ ـ در طول روز گیاه را به مکان قبلی خود یعنی نزدیک پنجره‌ی نورگیر انتقال دهید و برنامه‌ی کوددهی و آبیاری را ادامه دهید.
از اواسط پاییز تا اوایل زمستان
از اوایل آذر دیگر نیاز نیست گیاه را به مکان کاملا تاریک انتقال دهید و در تمامی ساعات شبانه‌روز از گیاه نزدیک پنجره‌ی نورگیر نگهداری کنید. در این مرحله باید شکوفه‌های گیاه را مشاهده کنید. از اواخر آذر و حتی کمی زودتر کوددهی را متوقف کنید. برنامه‌ی آبیاری را بدون هیچ تغییری ادامه دهید. اگر همه چیز خوب پیش رفته باشد، در این مرحله می‌توانید برگک‌های رنگی را هم مشاهده کنید.
مشکلات رایج در نگهداری از بنت قنسول
علاوه بر اینکه باید مراقبت‌هایی را که گفته شد به دقت انجام دهید تا بنت قنسول شما گل‌دهی داشته باشد، باید مراقب باشید تا گیاه شما دچار مشکلاتی مانند پوسیدگی ریشه نشود. باید به علائمی که گیاه نشان می‌دهد توجه کنید. مهم‌ترین مشکلاتی که احتمال دارد با آن‌ها مواجه شوید در ادامه توضیح داده می‌شوند.
زرد شدن برگ‌ها
اگر بنت قنسول در شرایط نامطلوبی قرار بگیرد، یا برگ‌های گیاه کاملا زرد می‌شوند یا در اطراف رگبرگ‌های برگ‌هایی که در قسمت‌های پایین‌تر گیاه رشد کرده‌اند لکه‌های زردرنگ ایجاد می‌شود. دلایل زیادی برای زرد شدن برگ‌های بنت قنسول وجود دارد.
- گیاه به اندازه‌ی کافی منیزیم دریافت نمی‌کند.
- گیاه به اندازه‌ی کافی مولیبدن دریافت نمی‌کند یا pH خاک کمتر از ۵٫۵ است.
- بیشتر از نیاز گیاه کوددهی انجام شده است.
- گیاه به تازگی دچار بیماری سفیدک سطحی شده است.
- خاک گیاه بیش از حد اسیدی است.
- در آبیاری گیاه زیاده‌روی شده است.
- گیاه نور کافی دریافت نمی‌کند.
- محیطی که در آن از گیاه نگهداری می‌شود دمای پایینی دارد.
اگر لکه‌های کوچکی روی برگ‌ها ایجاد شده است که اطراف آن‌ها زردرنگ است، گیاه دچار بیماری قارچی شده است. در این شرایط، باید برای درمان گیاه از قارچ‌کش استفاده کنید.
قهوه‌ای شدن ساقه‌ها و برگ‌ها
ایجاد لکه‌های قهوه‌ای در قسمت‌های مختلف بنت قنسول نشان‌دهنده‌ی این است که گیاه به بیماری زُغالک دچار شده است. جدا کردن قسمت‌های آسیب‌دیده می‌تواند به درمان گیاه کمک کند. وقتی بنت قنسول دچار پوسیدگی ریشه می‌شود، ساقه‌های گیاه قهوه‌ای یا سیاه می‌شوند. در این شرایط، باید با استفاده از ابزار باغبانی کاملا تمیز قسمت‌های آسیب‌دیده را از گیاه جدا کنید و تعویض گلدان انجام دهید. باید برای تعویض گلدان از گلدان کاملا تمیز و خاک جدید استفاده کنید. باید تنها قسمت‌های کاملا سالم گیاه را به گلدان جدید انتقال دهید. ممکن است علت پوسیدگی ریشه بیماری قارچی باشد؛ بنابراین برای پیشگیری از بروز مجدد بیماری، بهتر است از قارچ‌کش هم استفاده کنید.
ریزش برگ
هنگامی که بنت قنسول دچار ریزش برگ می‌شود، خبر بدی در راه است. ریزش برگ می‌تواند نشانه‌ی این باشد که مرگ گیاه نزدیک است. یک بیماری شدید مانند زغالک یا یک مشکل جدی مانند پوسیدگی ریشه همان عاملی است که می‌تواند باعث از بین رفتن گیاه بشود و کمبود آب، زیاده‌روی در آبیاری یا کوددهی بیش از حد دلایلی هستند که می‌توانند این شرایط وخیم را ایجاد کنند.
اگر تنها تعداد کمی از برگ‌های بنت قنسول جدا شده‌اند، احتمال دارد که گیاه به نور بیشتری نیاز داشته باشد.
منبع: Thespruce
