روش کاشت اسفناج در گلدان؛ آموزش گام‌به‌گام تصویری
اسفناج یک سبزی عالی برای اضافه کردن به سالاد، سوپ، غذاهای سرخ شده یا حتی برای قرار دادن در کنار سیب‌زمینی سرخ کرده است. این گیاه با آب و هوای سرد سازگار است و به‌خوبی در یک گلدان ساده رشد می‌کند. شما می‌توانید اسفناج را در بالکن‌هایی که سایه هستند یا مناطق سردسیر هم به‌راحتی پرورش دهید. برای کاشت اسفناج تنها کاری که باید انجام بدهید خرید گلدان، کاشت بذر و برداشت اسفناج است. امروز در دیجی‌کالا مگ می‌خواهیم به شما طرز کاشت اسفناج در خانه را با سه مرحله‌ی آسان آموزش بدهیم. با ما همراه باشید.
مرحله‌ی اول – آماده‌سازی گلدان
۱.
یک گلدان با عمق و عرض کافی برای بذرها تهیه کنید. برای پرورش ۳ یا ۴ بوته اسفناج به گلدانی با عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر و عرض حدود ۳۶ سانتی‌متر نیاز دارید.
۲.
بهتر است گلدان شما از جنس بتن، چوب یا سرامیک لعاب‌دار باشد چون این مواد به رشد بهتر گیاه کمک می‌کنند. از گلدان‌هایی که با مواد متخلل ساخته شده‌اند، مثل گلدان‌های سفالی، استفاده نکنید. چون می‌تواند مواد شیمیایی استفاده شده در آب را به خود جذب کند. از گلدان‌هایی که ممکن است آلوده به سرب یا آزبست باشند هم استفاده نکنید. مثلا ظرف‌های قدیمی که سال‌های ۱۳۵۰ یا قبل‌تر ساخته شده‌اند با رنگ‌های حاوی سرب پوشیده شده و برای استفاده مناسب نیستند.
۳.
به میزان لازم خاک گلدان بخرید. بهتر است به سراغ خاک‌های با کیفیت بالا که در ترکیب خود مواد آلی دارند بروید. بافت این خاک‌ها ایدئال و ترد است. از خاک‌هایی که زهکشی گلدان را مسدود می‌کنند استفاده نکنید چون زهکشی یکی از مهم‌ترین عوامل رشد مناسب اسفناج است.
۴.
اگر قرار است تعداد زیادی گلدان اسفناج پرورش دهید و وقت دارید، بهتر است خودتان خاک گلدان بسازید تا در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنید. به میزان یک سوم حجم گلدان مواد زهکشی (شن و ماسه، پرلیت، پوست کمپوست)، یک سوم مواد حاوی آب (ذغال سنگ نارس، ورمیکولیت) و یک سوم مواد آلی پوسیده (کود) را با هم مخلوط کنید. می‌توانید کمپوست ساده یا وُرمی‌کمپوست هم با این مواد مخلوط کنید. سپس ۱۲۰ میلی‌لیتر منابع آلی نیتروژن مثل کنجاله‌ی سویا یا کنجاله‌ی یونجه را در مرکز گلدان بپاشید و آن را کمی هم بزنید. سپس ۷ تا ۱۰ سانتی‌متر خاک مخلوط گلدانی که تهیه کرده‌اید را بریزید. برای غنی‌تر شدن خاک می‌توانید از پودر ماهی، پودر پر یا کود کمپوست استفاده کنید.
۵.
حتما PH خاک را امتحان کنید. اسفناج در خاکی که کمی قلیایی است، یعنی PH آن بین ۶٫۵ تا ۷٫۵ است، رشد می‌کند. اگر اسیدیته‌ی خاک به کمتر از ۶ برسد ممکن است برگ‌ها و ساقه‌های گیاه زرد شوند. برای تنظیم سطح PH می‌توانید به خاک کمی سنگ آهک اضافه کنید. اگر منیزیم خاک شما کم است باید برای افزایش PH خاک از سنگ آهک دولومیتی استفاده کنید. همچنین پوست تخم‌مرغ خرد شده، پوسته‌ی صدف یا خاکستر چوب هم می‌تواند PH خاک را تنظیم کند.
۶.
قبل از کاشت بذر حتما بافت خاک را نرم کنید. برای این کار از یک بیلچه‌ی باغبانی ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متری استفاده کنید و خاک را زیر و رو کنید. در حین زیر و رو کردم کمی سنگ ریز، کود و برگ درختان برگ‌ریز را با خاک مخلوط کنید تا منفذهایی برای جریان هوا در خاک ایجاد کنند.
مرحله‌ی دوم – کاشت بذر
۱.
اسفناج را در بهار یا پاییز بکارید تا بهترین محصول را داشته باشید. اگر در پاییز اسفناج می‌کارید بهتر است برای بیشترین میزان استفاده از آفتاب کوتاه پاییزی، گلدان را در مکانی قرار دهید که آفتاب فراوانی داشته باشد. اما اگر کاشت اسفناج را در بهار انجام می‌دهید باید گلدان را در جایی که سایه‌ی بیشتری دارد قرار دهید.
اگر قصد دارید در تابستان کاشت اسفناج را شروع کنید به سراغ انواع مقاوم آن بروید و حتما گلدان را در جایی بگذارید که سایه‌ی کمتری داشته باشد. در تابستان باید اسفناج‌ها را قبل از اینکه طول روز به ۱۴ ساعت برداشت کنید. اگر در مناطق نیمه گرمسیری یا گرمسیری زندگی می‌کنید گلدان خود را در مکانی که بیشترین میزان سایه را دارد قرار دهید.
۲.
برای کاشت بذرها سوراخ‌هایی به اندازه‌ی ۱٫۵ در ۲٫۵ سانتی‌متر ایجاد کنید، بذر را در آن قرار دهید و رو آن را با کمی خاک بپوشانید. سپس حدود ۱.۵ سانتی‌متر مالچ ریز روی خاک گلدان بریزید تا رطوبت را حفظ کند. گلدان را به مدت سه هفته در خانه نگه دارید تا اسفناج‌ها جوانه بزنند، سپس گلدان را به فضای خارجی مثل تراس منتقل کنید.
اگر هوا خیلی سرد است می‌توانید گلدان را در خانه، مثلا در فضای آشپزخانه و پشت پنجره، نگه دارید. البته اسفناج گیاهی است که می‌تواند در دمای -۹ درجه‌ی سانتی‌گراد هم باقی بماند. پس اگر برف روی زمین آب شده و دمای خاک بین ۱۰ تا ۲۷ درجه‌ی سانتی‌گراد است می‌توانید اسفناج‌های جوانه زده را در باغچه بکارید.
۳.
دانه‌ها را از هم جدا کنید تا به بهترین شکل رشد کنند. بذرهای خود را با فاصله‌ی ۲٫۵ سانتی‌متری از یکدیگر بکارید تا بوته‌ها فضای کافی برای رشد داشته باشند. وقتی جوانه‌ها رشد کردند می‌توانید برای چیدن آن‌ها از یک قیچی کوتاه باغبانی استفاده کنید. قوی‌ترین بوته‌ها را نگه دارید و ضعیف‌ها را بچینید تا بوته‌های قوی امکان رشد بهتر داشته باشند.
۴.
گلدان اسفناج را به صورت مناسب و منظم آبیاری کنید تا خاک آن خشک نشود. بهترین اسفناج‌ها با بارندگی ۲٫۵ تا ۴ سانتی‌متر در هفته به دست می‌آیند. اگر باران نمی‌بارد باید ۳ یا ۴ بار در هفته آن‌ها را آبیاری کنید. گیاهان کاشته شده در گلدان هم به رطوب زیادی احتیاج دارند، پس همیشه خاک را بررسی کنید و قبل از خشک شدن حتما آبیاری کنید.
خاک را به طور مداوم مرطوب نگه دارید اما مراقب باشید میزان این رطوبت زیاد نباشد چون به رشد گیاه آسیب می‌زند. در تابستان هیچ وقت اجازه ندهید خاک گلدان خشک شود چون این اتفاق مانع رشد اسفناج‌ها می‌شود و برگ‌های آن شروع به پیچ خوردن می‌کنند. برگ‌های پیچ خورده قابل خوردن هستند اما بافتی سخت و طعمی تلخ دارند.
۵.
به گیاه اسفناج خود به صورت منظم و مداوم کود بدهید. شما می‌توانید از کود گیاهی یا کود مایع استفادده کنید. همچنین محصولاتی که مقدار زیادی نیتروژن دارند برای این کار مناسب هستند. از کودهایی استفاده کنید که دیر تجزیه می‌شوند. امولیسیون ماهی ارگانیک یا کنجاله‌ی پنبه دانه دو گزینه‌ی مناسب برای جایگزینی با کود شیمیایی هستند.
۶.
دمای خاک را با استفاده از یک دماسنج مخصوص خاک کنترل کنید. دانه‌های اسفناج در دمای ۴ درجه‌ی سانتی‌گراد جوانه می‌زنند، البته بهترین دما برای جوانه زدن آن‌ها ۱۰ تا ۲۷ درجه است. بازه‌ی دمایی مناسب خاک برای جوانه زدن و رشد اسفناج از -۷ تا +۳۲ درجه‌ی سانتی‌گراد است. اسفناج به گرما بسیار حساس است پس اگر دمای خاک آن از ۲۴ درجه بالاتر رفت حتما گلدان را به سایه منتقل کنید.
۷.
بهترین زمان برای کاشت اسفناج فصل زمستان است. شما می‌توانید اسفناج را در زمستان بکارید تا در بهار سال بعد برداشت کنید. البته نباید فراموش کنید که دمای خاک را مرتب باید بررسی کنید، وقتی دمای خاک پایین است یعنی میزان نیتروژن درآن کم است پس باید برای رشد اسفناج‌ها در اواخر زمستان به آن کود محلول در آب بدهید.
مرحله‌ی سوم – برداشت
اگر می‌خواهید اسفناج‌های کوچک یا baby spinach بخورید باید برگ‌ها را تا کوچک هستند برداشت کنید. بهترین زمان برای برداشت baby spinach زمانی است که طول گیاه به حدود ۱۳ سانتی‌متر رسیده باشد. این برگ‌ها را می‌توانید با کمک ناخن هم جدا کنید و از قیچی برای برگ‌های سفت‌تر و بزرگ‌تر استفاده کنید. همیشه برگ‌های کامل را با کمی ساقه برداشت کنید چون برگ‌های بدون ساقه سریع خراب می‌شوند.
۲.
اگر می‌خواهید اسفناج بالغ و رسیده برداشت کنید، ۴۰ تا ۴۵ روز بعد از شروع به رشد آن را برداشت کنید. گیاه بالغ و آماده‌ی برداشت حداقل ۶ برگ با طول ۱۰ سانتی‌متر دارد. برای چیدن برگ‌ها از قیچی باغبانی استفاده کنید و در زمان جدا کردن برگ‌ها مراقب باشید که بوته و ریشه در جای خود باقی مانده و می‌تواند به رشد ادامه دهد.
وقتی ساقه‌ی گل اسفناج بلند شد می‌توانید کل گیاه را با بریدن ساقه‌ی اصلی برداشت کنید. برگ‌های گیاهی که قرار از گل بدهد دچار پیچ خوردگی می‌شوند و طعم آن‌ها تلخ و غیرقابل خوردن است. اگر گیاه بالغ در زمان کوتاهی شروع به بلند شدن می‌کند و یعنی قرار است پیچ خوردگی داشته باشد. پس لازم است گیاه را کاملا از خاک بیرون بکشید و برگ‌ها را برداشت کنید.
۳.
اسفناج‌های برداشت شده را در یخچال نگهداری کنید. اگر قرار نیست اسفناج‌ها بلافاصله پس از برداشت استفاده شوند، می‌توانید برگ‌های شسته نشده را به مدت ۵ تا ۷ روز در کیسه‌ی پلاستیکی و در یخچال نگهداری کنید. اگر اسفناج را در فریزر بگذارید می‌توانید آن را ۱۰ تا ۱۲ روز بعد مصرف کنید.
چند نکته
- حجم اسفناج در زمان پخت کم می‌شود.
- همیشه اسفناج را قبل از استفاده بشویید، حتی اگر آن را در گلدان پرورش داده‌اید.
- گرما و روزهای طولانی می‌تواند گیاه اسفناج را از بین ببرد. پس در تابستان دمای خاک را بررسی کنید و در صورت لزوم گیاه را در سایه نگه دارید.
- مراقب آفت‌هایی مثل کک، کنه، عنکبوت و شته‌ها باشید. این آفت‌ها از برگ اسفناج تغذیه می‌کنند و با جریان تند آب از بین می‌روند.
- کپک سرخ و زنگ سفید دو بیماری‌ای هستند که می‌تواند گیاه اسفناج را بیمار کند.
سخن آخر
کاشت اسفناج در خانه بسیار آسان است. فقط کافی است یک گلدان مناسب، خاک غنی و بذر خوب پیدا کنید. بهترین فصل برای کاشت اسفناج بهار و پاییز هست. اسفناج گیاهی است که با سرما سازگار است و اگر در اواخر زمستان کاشته شود می‌توانید در اوایل بهار اولین برداشت را داشته باشید. آبیاری، کود مناسب و بررسی دائمی دمای خاک از نکات مهم در کاشت اسفناج است.
منبع: wikihow
