در گفتگوی حمید محمدی با پیوست مطرح شد؛ از تأثیر کرونا بر کسبوکارها تا رقبای دیجیکالا
دومین فصل از شبانههای پیوست در قالب گفتوگوهای زنده اینستاگرامی با حضور حمید محمدی، مدیرعامل دیجیکالا و با حمایت شرکت خدمات انفورماتیک، شب گذشته (۲ دی) برگزار شد. محمدی در این گفتوگوی طولانی نسبتا ۲ ساعته، از موضوعات مختلفی از جمله تأثیر کرونا بر دیجیکالا، احتکار ماسک، انحصارطلبی، کمپینها، تخفیفات فیک، مشکلات فروشندهها، افیلیتها، ماجرای آزار جنسی، دیجینکست، ورود دیجیکالا به بورس و پرداخت آنی مانده حساب فروشندگان دیجیکالا صحبت کرد. به گفته محمدی دیجیکالا در دوران کرونا با استقبال مردم از خریدهای آنلاین روبهرو شده بهطوری که مبلغ خالص فروش دیجیکالا از فروردین ۹۹ تا آبان ۹۹ در مقایسه با بازه مشابه سال گذشته ۱۶۰ درصد و تعداد کالاهای فروخته شده، ۱۴۹ درصد رشد داشته است.
به گزارش پیوست، این گفتوگوی زنده با سؤالاتی دربارهی تأثیر کرونا بر کسبوکار دیجیکالا و مشخصا این سؤال که آیا کرونا روی تعداد سفارش و میزان سود شما تأثیرگذار بوده است آغاز شد. حمید محمدی، مدیرعامل دیجیکالا در پاسخ به این سؤال گفت که نه فقط در ایران بلکه در تمام دنیا خردهفروشیهای آنلاین با رشد قابل توجهی همراه بودهاند. به گفته محمدی دیجیکالا نسبت به سالهای گذشته، امسال رشد سالبهسال بالاتری را تجربه کرده است.
آرش برهمند سردبیر ماهنامه پیوست عنوان کرد: «آقای خوانساری عضو اتاق بازرگانی در توییتی اعلام کردند که خرید اینترنتی امسال نسبت به سال گذشته ۱/۷ برابر شده است اما طی سه ماه گذشته بهطور مداوم در حال نزول بوده. آیا واقعا این نسبت ۲ برابر شده است؟»
مدیرعامل دیجیکالا در پاسخ توضیحاتی را دربارهی شرایط سخت دیجیکالا و مشکلاتی که اوایل کرونا و در طول سال با آن دست به گریبان بودند توضیح داد و پس از آن اعلام کرد: «شرایط بسیار سختی بود، حدود ۳۰ درصد از نیروهای خود را به دلایل مختلفی از جمله ترس از کرونا و درگیری با این بیماری از دست داده بودیم، سیستم دریافت و تحویل کالا به دلیل محدودیتهای تردد با مشکل جدی روبهرو شده بود در شرایطی که تقاضا ۲ برابر شده بود و باید به نیاز مردم پاسخ میدادیم. نهایتا در فروردین ماه با تمام سختیهایی که این کار داشت، حدود هزار نفر نیرو استخدام کردیم و در اردیبهشت ماه بر اوضاع مسلط شدیم.»
محمدی دربارهی میزان رشد دیجیکالا در دوران کرونا گفت: «ما در تمام ماههای سال با رشد بیوقفه روبهرو بودیم. مبلغ خالص فروش دیجیکالا از ابتدای سال ۹۹ تا اول آبان ۹۹ نسبت به بازه مشابه در سال گذشته، ۱۶۰ درصد افزایش داشته و تعداد کالای فروخته شده هم ۱۴۹ درصد افزایش داشته است. اما در ماههای اخیر میزان این رشد با کاهش روبهرو شده است.»
محمدی در پاسخ به این سؤال که زمانی در دیجیکالا شاهد فروش خودرو بودیم اما چرا دیگر خودرو جزو کالاهای دیجیکالا نیست گفت: «فکر میکردیم بازار خودرو سالم است اما وقتی متوجه این موضوع شدیم که بازار خودرو بازار سالمی نیست از حضور در آن انصراف دادیم.»
اینستاگرام بزرگترین رقیب دیجیکالا در بازار خردهفروشی آنلاین
صحبت از رقابت و انحصارطلبی به میان آمد و این سؤال مطرح شد که آیا دیجیکالا رقیبی برای خود متصور است؟ محمدی اینطور پاسخ داد: «یکی از شاخصهایی که میزان توسعهیافتگی خردهفروشی آنلاین با آن سنجیده میشود شاخص E-Retail به Retail است. یعنی میزان خردهفروشی الکترونیکی به کل میزان خردهفروشی کشور. این شاخص در ایران آمار مستندی ندارد؛ اما گزارشها و آمارهایی که از منابع مختلفی مثل بانک مرکزی، شاپرک، رقبا و آمارهای تحقیقی دیجیکالا بهدست آوردیم، نشان میدهد این شاخص در ایران در نهایت ۲ درصد است.»
محمدی ادامه داد: «از این ۲ درصد حدود یک درصد آن روی اینستاگرام (حدود ۱۲۰ هزار صفحه کسبوکار در اینستاگرام تخمین زده شده حضور فعال دارند) و تلگرام هستند. با آن که سایز بزرگی دارد اما خیلی توزیع شده و تکه تکه است. حدود یک درصد دیگر آن در اختیار دیجیکالا و فروشگاههای دیگر خردهفروشی کلاسیک است که آخرین آمار مرکز توسعه تجارت الکترونیک نشان میدهد حدود ۴۱ هزار فروشگاه اینترنتی که دارای اینماد هستند فعالیت میکنند.»
مدیرعامل دیجیکالا در خصوص تعداد رقبا این بازار گفت: «بازار بسیار شلوغی است اما دربارهی کیفیت و ابعاد رقبا، میتوان گفت بازیگران با ابعاد خیلی بزرگ کم هستند.» محمدی به این موضوع اشاره کرد که اکثر بنگاههای اقتصادی بزرگ دستی بر آتش خردهفروشی دارند. او به گروه گلرنگ که فروشگاههای اکالا را در اختیار دارد، گروه گلستان که مدیسه را دارد، راکتاینترنت که بامیلو را در اختیار داشت و اکنون اسنپ مارکت را دارد و دیوار که بخش فروشگاههای خود را ایجاد کرده اشاره کرد و گفت: «هر کدام از این فروشگاهها از بازار سهم دارند اما این را هم نمیتوان انکار کرد که سهم دیجیکالا از بازار سهم بزرگی است.»
محمدی معتقد است بزرگترین رقیب دیجیکالا بازار آفلاین با سهم ۹۸ درصدی است. او که سهم بازار خردهفروشی آنلاین در کشورهای دیگر را بسیار بیشتر از ایران اعلام کرد، معتقد است سهم ۲ درصدی بازار خردهفروشی آنلاین در ایران باید به حداقل ۵ درصد برسد. محمدی دومین رقیب بزرگ دیجیکالا را اینستاگرام بهعنوان یک مارکتپلیس بزرگ اعلام کرد.
جلب رضایت دو سویه
آرش برهمند سردبیر ماهنامه پیوست این سؤال را مطرح کرد که بسیاری از فروشندگان معتقدند علاوه بر اینکه دربارهی جریمهها بسیار سختگیری وجود دارد، فروشندههای جدید بهراحتی وارد سیستم میشوند و روی کالاهای مختلف قیمتگذاری میکنند. از طرفی علاوه بر فروشندهها تعداد زیادی شکایت از سمت مشتریان وجود دارد که چرا روی قیمتها و کیفیت کالاهای فروشندگان نظارت نمیکنید. رویکرد دیجیکالا در نظارت بر این موضوعات چگونه است؟
۲۳ میلیون بازدید در طول ۳ روز و تعداد ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار کالاهای فروخته شده از آمارهای کمپین شب یلدای دیجیکالا است.
محمدی در پاسخ توضیح داد: «هویت دیجیکالا یا هر پلتفرم مارکتپلیس(بازارگاه) دیگری که نوعی پلتفرمهای دوسویه هستند این است که بین عرضه و تقاضا توازن و تعادل برقرار کند و بهترین تجربه را برای مشتری و تأمینکننده ایجاد کند. چالش خیلی بزرگی که پلتفرمهای دوسویه دارند این است که چطور این تعادل را برقرار کنند و رضایت هر دو طرف را تا حد امکان جلب کرد.»
او ادامه داد: «اقتصاد ایران افسارگسیخته و به شدت متلاطم شده است و خارج از کنترل نه تنها دیجیکالا، مشتریها یا فروشندگان بلکه خارج از اختیار دولت است. از طرفی حدود سه سال پیش ممنوعیت واردات روی بسیاری از دستهبندیهای بزرگ کالایی مانند پوشاک و لوازم خانگی اعمال شد که در نتیجه آن عرضه کالا دچار مشکل شد. از طرف دیگر اقتصاد تورمی قیمتها را بالا برد و در نتیجه قاچاق رونق مجدد گرفت. کالای قاچاق هم که امکان عرضه رسمی روی پلتفرمهای مانند دیجیکالا را ندارد. این یعنی سمت عرضه کاملا مختل است و هرکسی که کالا داشته باشد پادشاهی میکند که البته این پادشاه دیجیکالا نیست بلکه فروشندگان و صاحبان کالا هستند که روی دیجیکالا عرضه میکنند»
به گفته محمدی در حال حاضر ۱۱۶ هزار تأمینکننده کالا را روی دیجیکالا وجود دارد اما از طرف دیگر در سمت تقاضا با کاهش شدید قدرت خرید روبهرو هستیم. او معتقد است در برخی از دورهها بعضی از کالاها مانند پوشک، مرغ، روغن و غیره کمیاب میشوند که لزوما هم برخلاف گفته برخی از مسؤولان همه توجهات سمت احتکار کالا نیست. به گفته او دلیل اصلی آن کم شدن برخی از کالاها این است که وقتی عرضه محصول کم میشود سمت تقاضا، احساس نگرانی میکند و در نتیجه تقاضا چندین برابر و کالا کمیاب میشود.
ماجرای ماسک
صحبتها دربارهی کمبود کالا و درست نبودن میزان عرضه و تقاضا به ماسک رسید و این سؤال مطرح شد که دربارهی شایعه احتکار ۵ میلیون ماسک توضیح دهید.
محمدی با اشاره به ابتدای دوران کرونا که گفته شد ماسک میتواند جلوی انتشار این ویروس را بگیرد توضیح داد: «شاید تا پیش از مسأله کرونا بسیاری از مردم مانند خود من حتی یک بار هم از ماسک استفاده نکرده بودند، اما به یک باره به دلیل شیوع کرونا و ایجاد یک تقاضای شدید موجودی ماسک تمام شد و نیاز به تولید مجدد بود. تولید هم یک پروسه زمانبری است. ما میتوانستیم فروش محصول ماسک را متوقف کنیم یا این که بگذاریم با مکانیزم بازار عرضه شود.»
۲۳ مبلغ خالص فروش دیجیکالا از ابتدای سال ۹۹ تا اول آبان ۹۹ نسبت به بازه مشابه در سال گذشته، ۱۶۰ درصد افزایش داشته است.
او ادامه داد: «برای آن که پایینترین قیمت ممکن را به مصرف کننده بدهیم، کاملا داوطلبانه، کمیسیون فروش را برای گروه محصولات بهداشتی به صفر رساندیم. همچنین ۲۰۰ هزار عدد ماسک را پیش از این که تعزیرات چیزی اعلام کند تهیه کرده بودیم و با همان سود صفر درصد به فروش رساندیم. اما همچنان با تمامی این تلاشها میزان تقاضا بسیار بیشتر از عرضه بود و در نهایت قیمت تعادلی بالا میرفت. در هر صورت این کار بهتر از عرضه نکردن محصول بود.»
بیانیه مطبوعاتی دیجیکالا؛ گزارش صداوسیما درباره احتکار ماسک توسط دیجیکالا کذب است
مدیرعامل دیجیکالا این که سرزده به انبار دیجیکالا رفتند و آن اخبار را به غلط و اشتباه منتشر کردند ناجوانمردانه خواند و توضیح داد: «یک روز برای بازرسی به مرکز پردازش آمدند و گفته شد که ما ۵ میلیون ماسک در این مرکز احتکار کردیم. چند روز قبل هم دستورالعملی آمد که فروش ماسک را ممنوع اعلام کردند و ما هم فرآیند سفارش جدید برای ماسک را متوقف کردیم. تمامی موجودی ما ۳۴ هزار عدد ماسک بود که همگی سفارشها تأیید شده و آماده ارسال به مشتریان بود. بازرسان هم با مراجعه به مرکز پردازش، سفارشهای مردم را بدون آن که شمارش کنند ضبط کردند و از سمت صداوسیما و چند کانال داخلی و خارجی، عدد ۵ میلیون و حتی ۱۱ میلیون ماسک گزارش شد.» به عقیده او این اتفاق و پروندهای که ایجاد شد بیش از یک ماه دیجیکالا را در دوران پیچیدهای که وجود داشت درگیر کرد و این یک اشتباه بسیار بزرگ بود.
قیمت گوشی
در ادامه اولین شبانهها از فصل دوم شبانههای پیوست دربارهی قیمت گوشیها روی دیجیکالا پرسیده شد و این موضوع را مطرح شد که چرا قیمت یک گوشی که واردات آن از هنگکنک حدود ۳۳ میلیون تومان تمام میشود باید ۵۵ میلیون تومان فروخته شود. آیا دیجیکالا هیچ نظارتی روی قیمتها ندارد یا هیچ نظارتی روی دیجیکالا برای قیمتگذاری وجود ندارد؟
مدیرعامل دیجیکالا در پاسخ به این سؤال به تنوع میلیونی کالا روی پلتفرم دیجیکالا اشاره کرد و توضیح داد: «در بزرگترین شعبه از هایپرمارکتهای کشور بین ۱۵ تا ۲۰ هزار تنوع کالایی عرضه میشود، در حالی که در حال حاضر بیش از ۳ میلیون تنوع کالایی در دیجیکالا وجود دارد که توسط دهها هزار فروشنده مختلف عرضه میشود. مسؤولیت ما بهعنوان پلتفرم این است که سازوکاری را قرار دهیم که بهترین تجربه خرید و فروش به مشتریان و فروشندگان را تضمین کند. یکی از این تضمینها قیمت است. گوشی ۵۰ میلیون تومانی که مثال زدید به دلیل آن که بالای ۳۰۰ دلار قیمت دارد جزء کالاهایی است که واردات آن بهصورت قانونی و رسمی ممنوع است. اگر وارد میشود بهصورت مسافری و تک وارد میشود و رقابتی برای فروش آن بین فروشندگان وجود ندارد که قیمت آن هم رقابتی لحاظ شود.»
محمدی در پاسخ به این سؤال که مکانیزم بایباکس چیست و چگونه قیمتگذاریها را کنترل میکند گفت: «بایباکس مانند یک بازار است. بازاری که عرضه کنندههای آن سعی میکنند کالای بهتری را با قیمت پایینتری عرضه و مشتری را جذب کند. برای مثال همین ماسک در دیجیکالا توسط بیش از ۳۰ عرضهکننده عرضه میشود و قیمتی که وجود دارد نصف قیمت مصوب است. این در حقیقت تأثیر رقابت است. الگوریتم بایباکس باتوجه به قیمت پیشنهادی عرضهکننده، میزان موجودی، میزان رضایت مشتری، مدت زمان ارسال و چیزهایی از این دست، بهترین فروشنده یک محصول را پیشنهاد میکند. بایباکس با این روش کمک میکند تا پایینترین قیمت و همزمان بهترین کیفیت خدمات به مشتریان پیشنهاد داده شود.»
مدیرعامل دیجیکالا از عامل دیگری به اسم رقابت برای نظارت بر قیمت نام برد و معتقد است بهترین روش کنترل قیمت، ایجاد فضا برای رقابت سالم است. او در ادامه توضیح داد: «کالاهایی که در سامانه ۱۲۴ ثبت شدهاند و همچنین کالاهایی که برچسب قیمتی روی خود کالا درج شده است مکانیزمهایی هست که به هیچ فروشندهای اجازه عرضه با قیمت بیشتر را نمیدهد. با قیمت کمتر میتوانند بفروشند اما با قیمت بیشتر به هیچ عنوان امکان ثبت ندارد. آنجایی که رقابت هست، قیمت هم کنترل شده است. آنجایی که رقابت نیست، چارهای نداریم جز این که قیمت عرضهکننده را قبول کنیم. برای کالاهایی که قیمت مصوب ندارند ما بسنده میکنیم به بازخورد مشتریان از خرید کالا و صددرصد هم به این بازخوردها رسیدگی میشود.»
تخفیفهای فروشندگان
محمدی دربارهی کمپین ۹۹۹۹ دیجیکالا هم آمار و ارقامی را ارائه کرد و گفت: «این کمپین به مدت ۳ روز از ۷ تا ۹ آذرماه برگزار شد و در ساعات پیک کمپین حدود ۲۹۰ هزار کاربر همزمان روی سایت و اپلیکیشن داشتیم که رکورد حضور کاربر همزمان در دیجیکالا زده شد. ۲۳ میلیون بازدید در طول ۳ روز ثبت شد. تعداد کل کالاهای فروخته شده در این ۳ روز ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار عدد بود. ۵۱۴ هزار کاربر یکتا کسانی بودند که در این ۳ روز کالا خریداری کردند. متوسط فروش فروشندگان فعال در این ۳ روز حدود ۱۷ میلیون تومان بوده و متوسط تخفیفی که در هر سفارش اعمال شده ۱۴۳ هزار تومان بوده است.»
سردبیر ماهنامه پیوست پس از این توضیحات دربارهی تخفیفهایی که در کمپینهای دیجیکالا زده میشود سؤال کرد: «گفته میشود دیجیکالا یا فروشندگان در کمپینهای مختلف قیمت کالاها را بالا میبرند و سپس روی آن تخفیف اعمال میکنند تا حس حراج به کاربران منتقل شود. چقدر این ادعا درست است؟»
مدیرعامل دیجیکالا در پاسخ این ادعا را کاملا رد نکرد و توضیح داد: «این ادعا هم درست و هم نادرست است. این کمپینها با مشارکت بیش از ۱۰۰ هزار فروشنده اتفاق میافتد و در شرایطی که چیزی به عنوان قیمت در بازار وجود ندارد و میزان عرضه و تقاضا هم با هم اختلاف زیادی دارد، این اتفاق میافتد. بزرگترین چالش ما هم در کمپینهای فروش، پایش و رصد همین تخفیفهای نادرست است.»
او ادامه داد: «در این میان برخی از این ادعاها مقایسه سیب و گلابی است و بعضی هم مقایسه سیب و سیب است. آن مقایسههایی که درست است، کالاهای جدید است که اخیرا ما برای کمپین یلدا از پذیرش کالای جدید در کمپین خودداری کردیم. نهایتا تنها چیزی که میتواند بهترین قیمتگذاری را تعیین کند، رقابت سالم است.»
کمیسیونهای فروشندگان
محمدی در پاسخ به این سؤال که آیا کمیسیون ۲۵ درصدی دارید توضیح داد: «تا آنجایی که من میدانم ما کمیسیون ۲۵ درصد نداریم. کمیسیون دیجیکالا روی گروههای محصولی متفاوت است. مثلا روی گروه کالایی که خیلی رقابتی است و قیمت آن بالاست مانند گوشی و لپتاپ، کمیسیونها کم است و با کمیسیونهای حدود ۲ یا ۳ درصد مواجه هستیم. اما در گروههای محصولی مانند پوشاک ۱۵ درصد است. این موارد جزء بالاترین کمیسیونها هستند.»
محمدی در پاسخ به این سؤال که چرا کمیسیون پوشاک در سایت باید به طرز خاصی بالاتر باشد؟ گفت: به چند دلیل، در این گروه از محصولات حاشیهی سود کسبوکار بالاتر است. به این کالاها اصطلاحا «Long tail» گفته میشود. یعنی تعداد زیادی کالا که در مقادیر کم به فروش میرسند. فروش این نوع کالا به این صورت نیست که یک کامیون از یک محصول بیاوری و با حاشیه سود کم در یک مدت زمان کم بفروشی. این کالاها، کالاهایی هستند که مدت زمان زیادی در زنجیرهی عرضه میماند و برای اینکه فروش آن اقتصادی باشد باید با حاشیه سود بالا به فروش برسد.
به گفته محمدی، موضوع دیگری که به کمیسیون ارتباط دارد این است که کالاهای مختلف با توجه به سایز، وزن و شرایط عملیات توزیع و فروششان، هزینههای متفاوتی دارد و نیاز است که کمیسیون بیشتری دریافت شود تا به واسطه آن هزینههای توزیع و فروش را کاور کند.» مدیرعامل دیجیکالا خود این سؤال را مطرج کرد که اصلا چرا دیجیکالا این کمیسیون را میگیرد؟ و در پاسخ به سؤال خود گفت: «به عنوان مثال چند ماهی است که مدل پردازش و ارسال توسط فروشنده را راهاندازی کردیم و روی این بخش کمیسیونی دریافت نمیکنیم، چرا که هزینه عملیاتی آنچنانی نداریم. به نوعی برای بزرگتر کردن این نوع از پردازش و ارسال سوبسید میدهیم. بنابراین اگر جایی میبینید کمیسیون وجود دارد، قسمت عمده آن صرف هزینه ارسال میشود. با این حال از این شیوه استقبال چشمگیری نشد چون هزینههای ارسال برای خود فروشنده بسیار زیاد است.»
او ادامه داد: «هزینههای فروش در دیجیکالا برای فروشندهها شامل چند بخش است. یک بخش کمیسیون فروش است که رابطه مستقیم با قیمت داشته و با یک عددی محاسبه میشود. قسمت بعد به هزینههای پردازش و ارسال مربوط میشود که شامل دریافت، انبارش، جمعآوری، بستهبندی و تحویل کالا میشود. بعضا هزینه ارسال برای بعضی از کالاها تا چندصد هزار تومان است. مثلا برای دورترین روستای کشور یک کالای حجیم و سنگین، هزینه زیادی را دربر میگیرد.»
مشکلات فروشندهها و نارضایتی مدیرعامل
گفتوگو بین مدیرعامل دیجیکالا و سردبیر ماهنامه پیوست به مشکلات فروشندهها رسید و این سؤال پیش آمد که چه مشکلی در ارتباط مرکز پشتیبانی و فروشندهها وجود دارد و اگر فروشندهها ناراضی باشند چگونه میتوانند آن را پیگیری کنند؟
مدیرعامل دیجیکالا در پاسخ به چند کانال ارتباطی با فروشندهها اشاره کرد و توضیح داد: «تعداد فروشندهها زیاد است و حجم تعامل به دلیل موضوعات مختلفی که هر روز بوجود میآید خیلی زیاد است. در واقع تعاملی که یک خریدار با دیجیکالا دارد خیلی با تعامل مشتریان متفاوت است. حجم بسیار زیادی ایمیل، تماس و پیام از طرف فروشندگان دریافت میشود.»
محمدی با اشاره به این نکته که خود او هم از این وضعیت راضی نیست، ادامه داد: «این موضوع یکی از مشکلات دیجیکالا است که سعی میکنیم آن را بهبود دهیم. شخصا معتقدم یکی از نقاط قابل ارتقا این موضوع است. اما نیاز به خیلی چیزها مانند تکنولوژی، منابع و البته آموزش دارد. ما فکر میکنیم بهترین راهحل راحت کردن کار فروشندگان این است که باهم به تفاهم برسیم تا نیاز به تماس نداشته باشند و برای این کار باید سیستم یا ابزار در اختیار فروشندگان بگذاریم.»
سوال دیگری که در این خصوص مطرح شد این بود که بسیاری از افراد از تسویه حساب دیر هنگام دیجیکالا و مشکلاتی از این قبیل شکایت دارند. برای این چه توضیحی دارید؟
محمدی در پاسخ گفت: «اگر منظور شما تسویه با فروشندگان است، این موضوع جزء شاخصههای عملکردی جدی ماست و روی آن خیلی حساس هستیم. فکر میکنم که در طول سه یا چهار سال گذشته فقط دو بار تأخیر اتفاق افتاده است. مواردی که تأخیر یک یا چند روزه در تسویه حسابها بوده به دلیل مشکلات فنی بوده نه دلایل مالی؛ که هربار اعلام و عذرخواهی شده است. تا جایی که من میدانم در یک سال گذشته همچین مشکلی نداشتیم و اگر باشد در حد یک یا دو روز با اعلام و آمادگی بوده است.»
او ادامه داد: «اگر سؤال شما این است که چرا بازههای تسویه حساب دیجیکالا بلند است و تسویه حساب آنی نداریم باید بگویم تسویه آنی در پلتفرمهای مارکتپلیس امکانپذیر نیست. به این دلیل که حوزههای مختلف، کالاهای مختلفی دارد و اینها باید تجمیع شده و عملیات پردازش، کمیسیون و جرایم روی آنها انجام و نهایتا در قالب یک صورت حساب کامل پرداخت شود.»
محمدی افزود: «پلتفرمهای مارکتپلیس معمولا برای آن که فروشنده کالا را موجود داشته باشد یک زمان امنی را در نظر میگیرند که یک دهم درصد فروشندگان ما مشمول این موضوع میشوند. این موضوع هم یک جور ضمانت حسن انجام تعهدات آن هم نه در قبال دیجیکالا بلکه در قبال مشتری است.»
مدیرعامل دیجیکالا خبر خوشی را هم برای فروشندگان داشت و اعلام کرد: «در تلاشیم تا با همکاری چند نهاد مالی و بانکی، فروشندگان بتوانند با یک کلیک، مبلغ مانده حسابشان را به صورت آنی دریافت کنند که برای این کار، نهاد مالی یا بانک، مبلغ ناچیزی را بهعنوان کارمزد دریافت میکند. امیدواریم در چند هفته آینده بتوانیم آن را اجرایی کنیم.»
محمدی در پاسخ به این سؤال که ماجرای افیلیتها چیست توضیح داد: «افیلیت یک روش تولید محتوا و ارسال ترافیک سالم به پلتفرم است. سیستم افیلیت یک کانال مارکتینگ بسیار کارآمدی است و ما هم این سیستم را داشتیم. البته با این که سیستم خوبی است اما یک سری کاستیهایی داشت. ما تا حدی سعی کردیم با افیلیتورها به یک زبان مشترک برسیم. بهزودی به این سیستم برمیگردیم و از هر افیلیتوری که بتواند به روش سالم تولید محتوا کند دعوت میکنیم.»
ماجرای آزار جنسی
پس از صحبت دربارهی مشکلات فروشندگان، سردبیر ماهنامه پیوست دربارهی موضوع آزار جنسی کلامی صحبت کرد و گفت: «موضوع مهمی که امسال در فضای توییتر مطرح شد بحث آزار جنسی کلامی بود که نام یکی از مدیران محتوای دیجیکالا هم در این موضوع مطرح شد. پس از این اتفاق چقدر در پی آن هستید که این رویکرد را اصلاح و زمینه را برای هر گونه سوءاستفاده مدیریتی بهخصوص آزار کلامی جنسی و مدیریتی به حداقل برسانید؟»
محمدی در پاسخ به این سؤال ابتدا اعلام کرد که دربارهی صحت اتهامات وارد شده قضاوتی ندارد و سپس توضیح داد: «اعترافات تکاندهندهای دربارهی افرادی بوده که بیش از یک سال است که در دیجیکالا حضور ندارند. این اتهامات آزار کلامی جنسی یا به عبارت بهتر آزار کلامی بوده که البته نه برای ما و نه در هیچجای دنیا پذیرفته نیست.»
محمدی در توضیح برخورد با این اتفاق گفت: «با آن که من خیلی در توییتر فعال نیستم اما از همان ساعات اولیه که این موضوع را شنیدم شخصا مسؤولیت این موضوع را قبول و تمام تیم دیجیکالا را درگیر این موضوع کردم. ما از تمام کسانی که از دیجیکالا رفته بودند، دعوت کردیم تا اگر کوچکترین نشانهای از این آزارها وجود دارد در یک محیط کاملا امن با ما در میان بگذارند.»
او اشاره کرد که پیش از این موضوع هم دیجیکالا سیستم سوتزنی را با هزینه زیاد راهاندازی کرد برای آن که در موارد این چنینی که فرد از کانالهای ارتباطی عادی قابلیت بیان کردن ماجرا را ندارد، بتواند از این طریق بهصورت کاملا ناشناس حتی برای ادمین سیستم، این موضوع را در میان بگذارند.
۲۳ از اسفند ۹۸ تا آخر آذر، ۳ میلیون کتاب روی دیجیکالا فروخته شده است.
سردبیر ماهنامه پیوست از مکانیزمی که از این به بعد مانع از تکرار این اتفاق میشود پرسید و محمدی در پاسخ به تحقیقات گسترده در این زمینه اشاره کرد و گفت: «ما تحقیق زیادی در این زمینه انجام دادیم تا بفهمیم استانداردها در اینباره چیست. این موضوعات که یک طرف آن شخص گزارشدهنده و طرف دیگر فرد متهم است، بسیار پیچیده است. در خصوص آزارهای کلامی این پیچیدگی بیشتر میشود چرا که شکل صددرصد قابل قضاوتی وجود ندارد. نهایتا برای آن که امنیت فضای کار را برای خانمها بالا ببریم چارهای نیست جز آنکه فرض را بر درستی این ادعاها بگذاریم. اما به نظر من در این روش ممکن است در حق افراد اجحاف شود. مهمترین کاری که سازمانها باید در این زمینه انجام دهند، آموزش بیشتر، آییننامههای شفاف و روشن و کنار گذاشتن تعارفات برای مشخص کردن حد و حدود حق طرفین است.»
رقبای دیجیکالا
مدیرعامل دیجیکالا در پاسخ به این سؤال که آیا مجموعههایی مانند بایا، با این حجم از تبلیغات و چنین شکلی از ورود به بازار، رقیب شما به حساب میآیند گفت: «باتوجه به حجم فعالیتی که دارند صددرصد رقیب هستند. اما نمیتوانم اظهار نظر خاصی دربارهی آنها کنم چرا که هنوز چیزی غیر از تبلیغات تلویزیونی نیست. شاید بعد از لانچ نهایی این پلتفرم بهتر بشود از آن صحبت کرد. البته کسبوکارهای خردهفروشی رقابتی ماراتنی دارند. چه بسا بسیاری از تازهواردهایی که با تبلیغات و سرمایه زیاد وارد این حوزه شدند و بعد از چندسال اثری از آنها دیده نمیشود. در نهایت سرمایه، تبلیغات و قدمت خیلی در این مورد دخیل نیستند و هر کسبوکاری که بتواند در جلب رضایت مشتری موفقتر عمل کند برنده است.»
از مدیرعامل دیجیکالا دربارهی سرمایهگذاری که در استارتآپهای جدید توسط دیجیکالا انجام شده و رویکردی که در این زمینه دارند سؤال شد. محمدی در پاسخ اینگونه توضیح داد که شاید درک بعضی از سرمایهگذاریهای دیجیکالا در حوزههای جدید برای مخاطب سخت باشد چرا که استراتژی نهایی و اتفاقی که در اکوسیستم چندبخشی در آینده میافتد را ندیدهاند. او برای شفافیت بیشتر صحبتهایش توضیح داد: «در حوزه خردهفروشی یک سری حوزههای مکمل وجود دارد که به توسعه این بخش کمک میکند. فینتکها نمونه خوبی از این حوزههای مکمل هستند. فینتکها از این جهت که ابزارهای پرداختی مناسبتر، کیفپول، اعتبار، و خرید اقساطی را در اختیار مشتری که قصد خرید آنلاین دارد میگذارند، کمک خوبی به خردهفروشیها هستند.»
محمدی به خدمات ابری و هوش مصنوعی بهعنوان دیگر حوزههای مکملی که میتوانند به بهتر شدن ارائه خدمات دیجیکالا کمک کنند اشاره کرد و افزود: «هوش مصنوعی در بسیاری از زمینههای کاری ما مانند پیشنهاد محصول، پردازش تصاویر بارگذاریشده، بهبود عملکرد جستوجو و غیره کاربرد حیاتی دارد. همین شد که دیجینکست را برای بهبود حوزه هوش مصنوعی و سرمایهگذاریهای جانبی ایجاد کردیم. البته ما فقط روی کسبوکارهایی سرمایهگذاری میکنیم که به کسبوکار اصلی ما یعنی خردهفروشی کمک کنند. درحال حاضر هیچ علاقهای به ورود به حوزههای دیگر نداریم.»
دیجیکالا و بورس
محمدی در پاسخ به این سؤال که ورود دیجیکالا به بورس در چه مرحلهای قرار دارد و چه چیزی میتواند زمینه ورود شما به بورس را فراهم کند توضیح داد: «ما از حدود ۳ سال پیش مقدمات کار پذیرش و ورود به بورس را شروع کردیم که بههیچعنوان هم تحت تأثیر اتفاقات یک سال اخیر بازار بورس نبود. کسبوکارهایی که بزرگ میشوند از یک جایی به بعد باید مبالغ جذب سرمایه را خرج کارهای زیرساختی کنند. تأمین این مبالغ بزرگ از محل بخش خصوصی بهشدت سخت است. جذب سرمایهگذار خارجی هم به علت حساسیتهایی که وجود دارد و همینطور تحریمها امکانپذیر نیست. در حال حاضر منطقیترین و امکانپذیرترین روش جذب سرمایه برای کسبوکارهای با سایز بزرگ و کشوری، جذب سرمایه از طریق بازار سرمایه است. از طرفی، کسبوکارهایی که بزرگ میشوند و میخواهند خود را برند ملی صدا بزنند، باید مشارکت ملی داشته باشند و مردم را در منافع آن کسبوکار شریک کنند.»
محمدی در خصوص آمادگی کامل دیجیکالا برای ورود به فرابورس اعلام کرد: «از چندین ماه گذشته به شکل جدی تمامی مدارک را تکمیل کردیم و قدم به قدم برای ورود به تابلوی دوم فرابورس آماده شدیم. در حال حاضر تمامی مدارک را تحویل دادیم، صورتهای مالی حسابرسی شده و مستنداتی که بنا بر موارد نیاز خواسته شده بود ارائه کردیم و منتظر هیات پذیرش برای رسیدگی هستیم. سیگنالهای خوبی هم از فرابورس گرفتیم که گویا شرایط ما برای پذیرش قابل قبول و خوب است.»
او در پاسخ به این سؤال که آیا سودده یا زیانده بودن شما را برای ورود به بورس محدود میکند گفت: «تابلوهای بورس و فرابورس شرایط متفاوتی دارند. تابلوی دوم فرابورس که هدف ما است، شرطی برای سوددهی ندارد و به چشمانداز سوددهی نگاه میکند. مساله دیگر این که دیجیکالا پس از ۱۴ سال از سال گذشته از نقطه سربهسر عبور کرد و به سوددهی رسیده است.»
در پایان این گفتوگو هم مدیرعامل دیجیکالا به برخی از سؤالات مردم به صورت کوتاه پاسخ داد و اعلام کرد دیجیکالا صددرصد خصوصی و غیر خصولتی است و همچنین این احتمال وجود دارد که تا یک سال آینده دیجیکالا وارد بازارهای کشورهای همسایه شود.
محمدی آماری هم از میزان فروش کتاب روی دیجیکالا ارائه کرد و گفت: «از فروردین تا دی ماه سال ۹۸، نزدیک به ۷۳۳ هزار عدد کتاب فروخته شده، از اسفند ۹۸ تا آخر آذر، ۳ میلیون کتاب فروخته شده است. در این زمینه رشد چندین برابری را شاهد بودهایم. در حال حاضر ۳ هزار و ۵۰۰ فروشنده کتاب روی دیجیکالا فعالیت دارند.»